چهره مقدس و ملکوتی فاطمه زهرا علیهاالسلام در تاریخ اسلام آنقدر تابناک و روشن است که چندان به تحقیق و بررسی نیاز ندارد، اما با توجه به ایام شهادت آن بزرگوار شایسته است اندکی درباره فضایل حضرتش گفتگو کنیم. بر این اساس، به سراغ روایات نورانی معصومان علیهم السلام می رویم تا با مقام و جایگاه آن حضرت در قیامت آشنا شویم.
کیفیت برانگیخته شدن
برانگیخته شدن و رستاخیز از لحظات بسیار سخت و وحشتناک آینده بشر است، زمانی که معصومین علیهم‌السلام همواره بدان می اندیشند و گاه از خوف آن بیهوش می شدند. فاطمه صلوات الله علیها نیز چنین بود و بیشتر به آن زمان می اندیشید.
فکر زنده شدن، عریان بودن انسانها در قیامت، عرضه شدن به محضر عدل الهی و... او را در اندوه فرو می برد. امیرمومنان علی علیه السلام می فرمایند:
"روزی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله بر فاطمه علیهاالسلام وارد شد و او را اندوهناک یافت. فرمود: دخترم! چرا اندوهگینی؟
امیرمومنان علی علیه السلام می فرمایند: "روزی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله بر فاطمه علیهاالسلام وارد شد و او را اندوهناک یافت. فرمود: دخترم! چرا اندوهگینی؟فاطمه علیهاالسلام پاسخ داد: پدر جان! یاد قیامت و برهنه محشور شدن مردم در آن روز، رنجم می دهد.
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: آری دخترم! آن روز، روز بزرگی است. اما جبرئیل از سوی خداوند برایم خبر آورد من اولین کسی هستم که برانگیخته می شوم. سپس ابراهیم و آنگاه همسرت علی بن ابی طالب. پس از آن، خداوند جبرئیل را همراه هفتاد هزار فرشته به سوی تو می فرستد. وی هفت گنبد از نور بر فراز آرامگاهت برقرار می سازد.
آنگاه اسرافیل لباس‌های بهشتی برایت می آورد و تو آنها را می پوشی. فرشته دیگری به نام زوقائیل مرکبی از نور برایت می آورد که مهارش از مروارید درخشان و جهازش از طلاست. تو بر آن مرکب سوار می شوی و زوقائیل آن را هدایت می کند. در این حال هفتاد هزار فرشته با پرچم‌های تسبیح پیشاپیش تو راه می روند.
اندکی که رفتی، هفتاد هزار حورالعین در حالی که شادمانند و دیدارت را به یکدیگر بشارت می دهند، به استقبالت می شتابند. به دست هر یک از حوریان منقلی از نور است که بوی عود از آن برمی خیزد... آنها در طرف راستت قرار گرفته، همراهت حرکت می کنند.
فاطمه جان، هنگامی که به وسط جمعیت حاضر در قیامت می رسی، کسی از زیر عرش پروردگار به گونه‌ای که تمام مردم صدایش را بشنوند، فریاد می زند: چشم‌ها را فرو پوشانید و نظرها را پایین افکنید تا صدیقه فاطمه، دخت پیامبر صلی الله و علیه و آله و همراهانش عبور کنند.
هنگامی که به همان اندازه از آرامگاهت دور شدی، مریم دختر عمران همراه هفتاد هزار حورالعین به استقبالت می آید و بر تو سلام می گوید. آنها سمت چپت قرار می گیرند و همراهت حرکت می کنند. آنگاه مادرت خدیجه، اولین زنی که به خدا و رسول او ایمان آورد، همراه هفتاد هزار فرشته که پرچم‌های تکبیر در دست دارند، به استقبالت می آیند. وقتی به جمع انسانها نزدیک شدی، حواء با هفتاد هزار حورالعین به همراه آسیه دختر مزاحم نزدت می آید و با تو رهسپار می شود.
حضور فاطمه در میان مردم
فاطمه جان، هنگامی که به وسط جمعیت حاضر در قیامت می رسی، کسی از زیر عرش پروردگار به گونه‌ای که تمام مردم صدایش را بشنوند، فریاد می زند: چشم‌ها را فرو پوشانید و نظرها را پایین افکنید تا صدیقه فاطمه، دخت پیامبر صلی الله و علیه و آله و همراهانش عبور کنند.
پس در آن هنگام هیچ کس جز ابراهیم خلیل الرحمان و علی بن ابی طالب علیهماالسلام و... به تو نگاه نمی کنند.
جابربن عبدالله انصاری نیز در حدیثی از پیامبر خدا صلی الله و علیه و آله این حضور را چنین توصیف می کند:
روز قیامت دخترم فاطمه بر مرکبی از مرکب‌های بهشت وارد عرصه محشر می شود. مهار آن مرکب از مروارید درخشان، چهار پایش از زمرد سبز، دنباله‌اش از مشک بهشتی و چشمانش از یاقوت سرخ است و بر آن گنبدی از نور قرار دارد که بیرون آن از درونش و درون آن از بیرونش نمایان است. فضای داخل آن گنبد انوار عفو الهی و خارج آن پرتو رحمت خدایی است. بر فرازش تاجی از نور دیده می شود که هفتاد پایه از در و یاقوت دارد که همانند ستارگان درخشان نور می افشانند.
در هر یک از دو سمت راست و چپ آن مرکب هفتاد هزار فرشته به چشم می خورد. جبرئیل مهار آن را در دست دارد و با صدای بلند ندا می کند: نگاه خود فراسوی خویش گیرید و نظرها پایین افکنید. این فاطمه دختر محمد است که عبور می کند. در این هنگام، حتی پیامبران و انبیا و صدیقین و شهدا همگی از ادب دیده فرو می گیرند تا فاطمه صلوات الله علیها عبور می کند و در مقابل عرش پروردگارش قرار می گیرد.
منبری از نور برای فاطمه علیهاالسلام
در ادامه گفتگوی پیامبر صلی الله و علیه و آله با دختر گرامی اش درباره چگونگی حضور وی در عرصه قیامت، چنین می خوانیم: سپس منبری از نور برایت برقرار می سازند که هفت پله دارد و بین هر پله‌ای تا پله دیگر صف‌هایی از فرشتگان قرار گرفته‌اند که در دستشان پرچم‌های نور است. همچنین در طرف چپ و راست منبر حورالعین صف می کشند.
آنگاه که بر بالای منبر قرار می گیری، جبرئیل می آید و می گوید: ای فاطمه! آنچه مایلی از خدا بخواه.
شکایت در دادگاه عدل الهی
اولین درخواست فاطمه علیهاالسلام در روز قیامت، پس از عبور از برابر خلق، شکایت از ستمگران است.
جابربن عبدالله انصاری از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله چنین نقل می کند: هنگامی که فاطمه در مقابل عرش پروردگار قرار می گیرد، خود را از مرکب به زیر انداخته، اظهار می دارد: الهی و سیدی، میان من و کسی که مرا آزرده و بر من ستم روا داشته، داوری کن. خدایا! بین من و قاتل فرزندم، حکم کن...
بر اساس روایتی دیگر، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: دخترم فاطمه در حالی که پیراهن‌های خونین در دست دارد، وارد محشر می شود. پایه‌ای از پایه‌های عرش را در دست می گیرد و می گوید: (یا عدل، یا جبار، احکم بینی و بین قاتل ولدی)؛ ای خدای عادل و غالب، بین من و قاتل فرزندم داوری کن.
قال:( فیحکم لابنتی و رب الکعبه) به خدای کعبه سوگند، به شکایت دخترم رسیدگی می شود و حکم الهی صادر می گردد.
دیدار حسن و حسین علیهماالسلام
دومین خواسته فاطمه علیهاالسلام در روز قیامت از خداوند چنین است: خدایا! حسن و حسین را به من بنمایان.
در این لحظه، امام حسن و امام حسین علیهماالسلام به سوی فاطمه صلوات الله علیها می روند، در حالی که از رگ‌های بریده حسین علیه السلام خون فوران می کند.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می فرماید: هنگامی که به فاطمه گفته می شود وارد بهشت شو، می گوید: هرگز وارد نمی شوم تا بدانم پس از من با فرزندانم چه کردند؟
به وی گفته می شود: به وسط قیامت نگاه کن.
پس بدان سمت می نگرد و فرزندش حسین را می بیند که ایستاده و سر در بدن ندارد. دخت پیامبر صلی الله علیه و آله ناله و فریاد سر می دهد.
فرشتگان نیز(با دیدن این منظره) ناله و فریاد برمی آورند.
امام باقر علیه السلام می فرماید: هنگامی که فاطمه به در بهشت می رسد، به پشت سرش می نگرد. ندا می رسد: ای دختر حبیب! اینک که دستور داده‌ام به بهشت بروی، نگران چه هستی؟ فاطمه صلوات الله علیها جواب می دهد: ای پروردگار! دوست دارم در چنین روزی با پذیرش شفاعتم، مقام و منزلتم معلوم شود.ندا می رسد: ای دختر حبیبم! برگرد و به مردم بنگر و هر که در قلبش دوستی تو یا یکی از فرزندانت نهفته است داخل بهشت گردان.
امام صادق علیه السلام می فرماید: حسین بن علی علیهماالسلام در حالی که سر مقدسش را در دست دارد، می آید. فاطمه علیهاالسلام با دیدن این منظره ناله‌ای جانسوز سر می دهد. در این لحظه، هیچ فرشته مقرب و پیامبر مرسل و بنده مومنی نیست مگر آن که به حال او می گرید.
در این موقعیت، خداوند به خشم آمده، به آتشی به نام (هبهب) که هزار سال در آن دمیده شده تا سیاه گشته و هیچ آسودگی در آن راه نمی یابد و هیچ اندوهی از آنجا بیرون نمی رود، دستور می دهد کشندگان حسین بن علی را برگیر و جمع کن... آتش به فرمان پروردگار عمل کرده، همه آنها را برمی چیند...
شفاعت برای دوستان اهل‌بیت علیهم السلام
سومین درخواست فاطمه صلوات الله علیها در روز قیامت از پروردگار، شفاعت از دوستان و پیروان اهل‌بیت علیهم السلام است که مورد قبول حق قرار می گیرد و دوستان و پیروانش را مورد شفاعت قرار می دهد. امام باقر علیه السلام می فرماید: هنگامی که فاطمه به در بهشت می رسد، به پشت سرش می نگرد. ندا می رسد: ای دختر حبیب! اینک که دستور داده‌ام به بهشت بروی، نگران چه هستی؟ فاطمه صلوات الله علیها جواب می دهد: ای پروردگار! دوست دارم در چنین روزی با پذیرش شفاعتم، مقام و منزلتم معلوم شود.
ندا می رسد: فاطمه! راست گفتی، من تو را فاطمه نامیدم و به وسیله تو، دوستان و پیروانت و دوستان فرزندانت و پیروانشان را از آتش دور گردانیدم. وعده من حق است و هرگز تخلف نمی کنم.
ندا می رسد: ای دختر حبیبم! برگرد و به مردم بنگر و هر که در قلبش دوستی تو یا یکی از فرزندانت نهفته است داخل بهشت گردان.
امام باقر علیه السلام در روایتی دیگر می فرماید: در روز قیامت بر پیشانی هر فردی، مومن یا کافر نوشته شده است. پس به یکی از محبان اهل‌بیت علیهم السلام که گناهانش زیاد است دستور داده می شود به جهنم برده شود. در آن هنگام، فاطمه علیهاالسلام میان دو چشمش را می خواند که نوشته شده است: دوستدار اهل‌بیت. پس به خدا عرضه می دارد: الهی و سیدی! تو مرا فاطمه نامیدی و دوستان و فرزندانم را به وسیله من از آتش دور ساختی و وعده تو حق است و هرگز وعده‌ات را زیر پا نمی نهی.
ندا می رسد: فاطمه! راست گفتی، من تو را فاطمه نامیدم و به وسیله تو، دوستان و پیروانت و دوستان فرزندانت و پیروانشان را از آتش دور گردانیدم. وعده من حق است و هرگز تخلف نمی کنم.
این که می بینی دستور دادم بنده‌ام را به دوزخ برند، بدین جهت بود که درباره‌اش شفاعت کنی و شفاعتت را بپذیرم تا فرشتگان، پیامبران، رسولان و همه مردم از منزلت و مقامت آگاهی یابند.
حال بنگر، دست هر که بر پیشانی‌اش (مومن) نوشته شده، بگیر و به بهشت ببر.
شفاعت دوستان فاطمه از دیگران
عظمت و مقام حضرت فاطمه صلوات الله علیها در روز قیامت چنان است که خداوند به خاطر فاطمه به دوستان آن حضرت نیز مقام شفاعت می دهد.
امام باقر علیه السلام به جابر فرمود: جابر! به خدا سوگند، فاطمه علیهاالسلام با شفاعت خود در آن روز شیعیان و دوستانش را از میان اهل محشر جدا می سازد. چنان که کبوتر دانه خوب را از دانه بد جدا می کند.
عظمت و مقام حضرت فاطمه صلوات الله علیها در روز قیامت چنان است که خداوند به خاطر فاطمه به دوستان آن حضرت نیز مقام شفاعت می دهد.
هنگامی که شیعیان فاطمه همراه وی به در بهشت می رسند، خداوند در دلشان می افکند که به پشت سر بنگرند. وقتی چنین کنند، ندا می رسد: دوستان من! اکنون که شفاعت فاطمه را در حق شما پذیرفتم، نگران چه هستید؟
آنان عرضه می دارند: پروردگارا! ما نیز دوست داریم در چنین روزی مقام و منزلت ما برای دیگران آشکار شود.
ندا می رسد: دوستانم! برگردید و بنگرید و هر که به خاطر دوستی فاطمه شما را دوست داشت و نیز هر که به خاطر محبت فاطمه به شما غذا، لباس یا آب داده و یا غیبتی را از شما دور گردانیده، همراه خود وارد بهشت کنید.
به سوی بهشت
حضرت فاطمه علیهاالسلام، پس از شفاعت از دوستان خود و فرزندانش و رسیدگی به شکایتش در دادگاه عدل الهی به فرمان خدا، با جلال و شکوه خاصی وارد بهشت می شود. پیامبر اکرم صلوات الله علیه می فرماید: روز قیامت دخترم فاطمه در حالی که لباس‌های اهدایی خداوند را که با آب حیات آمیخته شده، پوشیده، محشور می شود و همه مردم از مشاهده این کرامت تعجب می کنند.
آنگاه لباسی از لباس‌های بهشت بر وی پوشانده می شود. بر هزار حله بهشتی برای او با خط سبز چنین نوشته شده است: دختر پیامبر را به بهترین شکل ممکن و کامل‌ترین هیبت و تمام‌ترین کرامت و بیشترین بهره وارد بهشت سازید. پس، فاطمه سلام الله علیها را به فرمان پروردگار در کمال عظمت و شکوه، در حالی که پیرامونش هفتاد هزار کنیز قرار گرفته، به بهشت می برند.
استقبال حوریان بهشتی
رسول خدا صلی الله علیه و آله به فاطمه علیهاالسلام فرمود: هنگامی که به در بهشت می رسی، دوازده هزار حوریه، که تاکنون به ملاقات کسی نرفته و نخواهند رفت در حالی که مشعل‌های نورانی به دست دارند و بر شترانی از نور که جهازهایشان از طلای زرد و یاقوت سرخ و مهارهایشان از لولو و مروارید درخشان است سوارند، به استقبالت می شتابند.
پس وقتی داخل بهشت شدی، بهشتیان به یکدیگر ورودت را بشارت خواهند داد و برای شیعیانت سفره‌هایی از گوهر، که بر پایه‌هایی از نور برقرار ساخته‌اند، آماده می سازند و در حالی که هنوز سایر مردم گرفتار حسابرسی اند، آنان از غذاهای بهشتی می خورند.
اولین سخن فاطمه در بهشت
سلمان فارسی از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله چنین روایت کرده است:
هنگامی که فاطمه داخل بهشت می شود و آنچه خداوند برایش مهیا کرده، می بیند، این آیه را تلاوت می کند:
(بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله الذی اذهب عناالحزن ان ربنا لغفور شکور الذی احلنا دارالمقامه من فضله لایمسنا فیها نصب ولا یمسنا فیها لغوب)؛ ستایش و سپاس ویژه خدایی است که اندوهمان را زدود. همانا پروردگار ما آمرزنده و پاداش دهنده است. پروردگاری که در سایه بخشش خود ما را به بهشت و اقامتگاه همیشگیمان فرود آورد. ما در آن جا با رنج و ملالی رو به رو نمی شویم.
تسنیم، چشمه‌ای است که خداوند آن را به فاطمه علیهاالسلام دختر پیامبر صلی الله و علیه و آله و همسر علی بن ابی طالب علیه السلام بخشید و از پای ستون خیمه فاطمه جاری می شود. آب آن چشمه چنان گواراست که به سردی کافور و طعم زنجفیل و عطر مُشک شباهت دارد... .
نورانی شدن بهشت از نور فاطمه زهرا علیهاالسلام
ابن شهرآشوب می نویسد: در بسیاری از کتاب‌ها، از جمله کشف ثعلبی و فضائل ابوالسعادات، در معنای این آیه (لایرون فیها شمسا ولا زمهریرا)؛ (و نمی بینند در بهشت نه آفتاب و نه سرمایی را) آورده‌اند که ابن عباس گفت: چنان که بهشتیان در بهشت هستند، ناگاه نوری می بینند که باغ‌های بهشت را نورانی کرد.
اهل بهشت اظهار می دارند: خدایا! تو در کتابی که بر پیامبرت فرستادی، فرمودی:(لایرون فیها شمسا)؛ "بهشتیان در بهشت خورشیدی نخواهند دید." ندا می رسد: این، نور آفتاب و ماه نیست، بلکه علی و فاطمه از چیزی تعجب کرده و خندیدند و از نور آن دو، بهشت روشن گردید.
زیارت انبیا از فاطمه زهرا سلام الله علیها در بهشت
آنگاه که همه انبیا و اولیای خدا وارد بهشت شدند، آهنگ دیدار دختر پیامبر خدا می کنند. رسول خدا صلی الله و علیه و آله به فاطمه فرمود: هرگاه اولیای خدا در بهشت مستقر گردیدند، از آدم گرفته تا سایر انبیا همه به دیدارت می شتابند.
عنایات خداوند به فاطمه علیهاالسلام در بهشت
پروردگار منّان به فاطمه زهرا سلام الله علیها در بهشت عنایاتی ویژه خواهد داشت. بخشی از آن عنایات چنین است:
1 خانه‌های بهشتی
پیامبرخدا صلی الله علیه و آله فرمود: هنگامی که مرا به معراج بردند و داخل بهشت شدم، به قصر فاطمه رسیدم. درون آن هفتاد قصر بود که تمام در و دیوار و طاق‌هایش از دانه‌های مروارید سرخ ساخته شده، همه آنها به یک شکل زینت داده شده بود.
2 همنشینی با پیامبر صلی الله و علیه و آله
پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله به حضرت علی علیه السلام فرمود: یا علی! تو و دخترم فاطمه در بهشت در قصر من همنشین من هستید. سپس این آیه را تلاوت فرمود: "برادران بر تخت‌های بهشتی رو به روی هم می نشینند."
3 درجه وسیله
رسول خدا صلی الله و علیه و آله فرمود: فِی الجَنَّةِ دَرَجَةٌ تُدعَی الوَسیلَةُ فَاِذَا سَاَلتُم اللهَ فَاساَلُوا لِیَ الوَسِیلَةَ قَالُوا یَا رَسُولَ اللهِ مَن یَسکُنُ مَعَکَ فِیها؟ قَالَ علیً و فاطمةُ و الحَسَنُ و الحُسَینُ. در بهشت درجه‌ای به نام (وسیله) است. هرگاه خواستید، هنگام دعا، چیزی برایم بخواهید، مقام وسیله را از خداوند خواستار شوید. گفتند: یا رسول‌الله! چه کسانی در این درجه (مخصوص) با شما همنشین خواهند بود؟ فرمود: علی، فاطمه، حسن و حسین.
علامه امینی در منقبت بیست و ششم می نویسد:
از مناقب حضرت زهرا علیهاالسلام همراه بودن او با پدر و همسر و فرندانش در درجة الوسیله است. آنجا پایتخت عظمت حضرت حق تبارک و تعالی است و جز پنج تن علیهم السلام هیچ یک از انبیا و اولیا و مرسلین و صالحان و فرشتگان مقرب کسی بدان راه نمی یابد.
4 سکونت در حظیرة القدس
سیوطی در مسند می نویسد: (اِنَّ فاطمَةَ و علیاً و الحسنَ و الحسینَ فِی حَظِیرَةِ القُدسِ فِی قُبَّةٍ بَیضَاء سَقفُها عَرشُ الرَّحمنِ)؛ فاطمه و علی و حسن و حسین در جایگاهی بهشتی به نام (حظیرة القدس) در زیر گنبدی سفید به سرمی برند که سقف آن عرش پروردگار است.
پیامبرخدا صلی الله و علیه و آله فرمود: در قیامت، جایگاه من و علی و فاطمه و حسن و حسین سرایی زیر عرش پروردگار است.
نویسنده خصایص فاطمه، ضمن بیانی مفصل درباره حظیرة القدس، می نویسد: والاترین جایگاه‌ها در بهشت حظیرة القدس است.
5 بخشیدن چشمه تسنیم به فاطمه علیهاالسلام
طبری از همام بن ابی علی چنین نقل می کند: به کعب الحبر گفتم:
نظرت درباره شیعیان علی بن ابی طالب علیه السلام چیست؟
گفت: ای همام! من اوصافشان را در کتاب خدا می یابم. اینان پیروان خدا و پیامبرش و یاران دین او و پیروان ولیاش شمرده می شوند.
اینان بندگان ویژه خدا و برگزیدگان اویند. خدا آنها را برای دینش برگزید و برای بهشت خویش آفرید.
جایگاهشان در فردوس اعلای بهشت است. در خیمه‌ای که اتاق‌هایی از مروارید درخشان دارد، زندگی می کنند. آنان از مقربین ابرارند و سرانجام از جام (رحیق مختوم) می نوشند.
رحیق مختوم چشمه‌ای است که به آن (تسنیم) گفته می شود و هیچ کس جز آنها از آن چشمه استفاده نخواهد کرد. تسنیم، چشمه‌ای است که خداوند آن را به فاطمه علیهاالسلام دختر پیامبر صلی الله و علیه و آله و همسر علی بن ابی طالب علیه السلام بخشید و از پای ستون خیمه فاطمه جاری می شود. آب آن چشمه چنان گواراست که به سردی کافور و طعم زنجفیل و عطر مُشک شباهت دارد... .
خدایا ما را از شفاعت آن دُر گرانبها بینصیب مگذار.
www.eporsesh.com
