قوم سبأ جمعیتی بودند که در جنوب جزیره عربستان زندگی میکردند، و دارای حکومتی عالی و تمدنی درخشان بودند.[1] سباء شهری در یمن بوده که بلقیس ملکه آنها بود و نیز نام قبیلهای از اولاد سبأ بن یشحب است،[2] و دین آنها، آفتاب پرستی بوده و پرستش ماه و گوزن و گوساله نیز در آن سرزمین رونق و رواج داشته است،[3] و به دست حضرت سلیمان علیه السّلام خداپرست شدند.[4] حضرت سلیمان علیه السّلام دستور داده بود لشگریانش، خلیجی را از دریای شیرین به سوی بلاد هند جاری کرده بودند و سد عظیمی از سنگ و آهک بسته بودند که آب از آن سد بر شهرهای قوم سبأ جاری میشد و از آن خلیج راهی چند به سوی آن سد گشوده بودند و آن سد سوراخهای متعددی داشت، هر وقت که میخواستند آن سوراخها را میگشودند و آب به قدر نیازشان بر شهرها و مزارع آنها جاری میشد. قوم سبأ با استفاده از آن آب فراوان، باغهای بسیار وسیع و کشتزارهای پربرکت ایجاد کردند، از شاخسارهای درختان آن قدر میوه آشکار شد که میگویند: هر گاه کسی سبدی روی سر میگذاشت و از زیر آنها عبور میکرد، پشت سر هم میوههای درختان میافتاد و در مدت کوتاهی پر میشد.[5] زیادی نعمت، آمیخته با امنیت محیطی بسیار مرفه برای زندگی آنها آماده ساخته بود، اما آنها قدر این همه نعمت را ندانستند، خدا را به دست فراموشی سپردند و به کفران نعمت مشغول شدند، تا اینکه موشهای صحرایی دور از چشم مردم مغرور به دیوارة این سد خاکی روی آوردند و آن را از درون سست کردند و ناگهان باران شدیدی بارید و سیلاب عظیمی حرکت کرد، دیوارههای سد که قادر به تحمل فشار سیلاب نبود یک مرتبه در هم شکست و آبهای بسیار زیادی که پشت سد جمع شده بود، ناگهان بیرون ریخت و تمام آبادیها، باغها، کشتزارها، و خانههای آنها را ویران نمود و آن سرزمین آباد را به صحرائی خشک و بی آب و علف مبدل ساخت و از آن همه باغهای خرم و درختان بارور، تنها چند درخت تلخ (اراک) و (شور گز) و اندکی درختان (سدر) به جای ماند، مرغان غزل خوان از آنجا کوچ کردند و بومها و زاغان جای آنها را گرفتند.[6] و بعضی میگویند که قوم سبأ دارای دوازده شهر بودند که در هر شهری پیامبری به ارشادشان مشغول بود و آنها را به سوی خدا دعوت میکرد، اما همواره مورد تکذیب و اهانت آن مردمان واقع میشدند و در نتیجه خداوند متعال تمامی نعمتهای خود را از آنها گرفت.[7] نتیجه اینکه؛ اولین پیامبر آنها حضرت سلیمان بود که به دست ایشان خداپرست شدند و با توجه به بعضی نقلها، قوم سبأ دارای دوازده شهر، که در هر شهری پیامبری به ارشادشان مشغول بود، میتوان گفت که قوم سبأ، دارای پیامبران متعددی بوده است که نام آنها در تاریخ به غیر از حضرت سلیمان معلوم نیست. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. مجموعه قصههای قرآنی، محمد جواد مهری. 2. ابو اسحاق نیشابوری، قصص انبیاء، ص 359. 3. داستانهای قرآن و تاریخ انبیاء، المیزان، ج 2، ص 331. -------------------------------------------- [1] . جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دوازدهم، 1374 ش، ج 18، ص 67. [2] . زاهدی گلپایگانی، علی قاضی، قصص شگفتانگیز قرآن، کتابفروشی اسلامیه، چاپ دوم، 1371ش، ص588. [3] . بلاغی، صدر الدین، قصص قرآن، تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ سیزدهم، 1366 ش، ص 379. [4] . مجلسی، محمدباقر، حیوة القلوب، تحقیق: سید علی امامیان، قم، سرور، چاپ دوم، 1376 ش، ج 2، ص 997. [5] . جمعی از نویسندگان، پیشین، ج 18، ص 68. [6] . همان، ج 18، ص 68 69. [7] . نیشابوری، ابو اسحاق، قصص الانبیاء، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ سوم، 1382 ش، ص 359. ( اندیشه قم )
قوم سبأ جمعیتی بودند که در جنوب جزیره عربستان زندگی میکردند، و دارای حکومتی عالی و تمدنی درخشان بودند.[1] سباء شهری در یمن بوده که بلقیس ملکه آنها بود و نیز نام قبیلهای از اولاد سبأ بن یشحب است،[2] و دین آنها، آفتاب پرستی بوده و پرستش ماه و گوزن و گوساله نیز در آن سرزمین رونق و رواج داشته است،[3] و به دست حضرت سلیمان علیه السّلام خداپرست شدند.[4] حضرت سلیمان علیه السّلام دستور داده بود لشگریانش، خلیجی را از دریای شیرین به سوی بلاد هند جاری کرده بودند و سد عظیمی از سنگ و آهک بسته بودند که آب از آن سد بر شهرهای قوم سبأ جاری میشد و از آن خلیج راهی چند به سوی آن سد گشوده بودند و آن سد سوراخهای متعددی داشت، هر وقت که میخواستند آن سوراخها را میگشودند و آب به قدر نیازشان بر شهرها و مزارع آنها جاری میشد. قوم سبأ با استفاده از آن آب فراوان، باغهای بسیار وسیع و کشتزارهای پربرکت ایجاد کردند، از شاخسارهای درختان آن قدر میوه آشکار شد که میگویند: هر گاه کسی سبدی روی سر میگذاشت و از زیر آنها عبور میکرد، پشت سر هم میوههای درختان میافتاد و در مدت کوتاهی پر میشد.[5]
زیادی نعمت، آمیخته با امنیت محیطی بسیار مرفه برای زندگی آنها آماده ساخته بود، اما آنها قدر این همه نعمت را ندانستند، خدا را به دست فراموشی سپردند و به کفران نعمت مشغول شدند، تا اینکه موشهای صحرایی دور از چشم مردم مغرور به دیوارة این سد خاکی روی آوردند و آن را از درون سست کردند و ناگهان باران شدیدی بارید و سیلاب عظیمی حرکت کرد، دیوارههای سد که قادر به تحمل فشار سیلاب نبود یک مرتبه در هم شکست و آبهای بسیار زیادی که پشت سد جمع شده بود، ناگهان بیرون ریخت و تمام آبادیها، باغها، کشتزارها، و خانههای آنها را ویران نمود و آن سرزمین آباد را به صحرائی خشک و بی آب و علف مبدل ساخت و از آن همه باغهای خرم و درختان بارور، تنها چند درخت تلخ (اراک) و (شور گز) و اندکی درختان (سدر) به جای ماند، مرغان غزل خوان از آنجا کوچ کردند و بومها و زاغان جای آنها را گرفتند.[6]
و بعضی میگویند که قوم سبأ دارای دوازده شهر بودند که در هر شهری پیامبری به ارشادشان مشغول بود و آنها را به سوی خدا دعوت میکرد، اما همواره مورد تکذیب و اهانت آن مردمان واقع میشدند و در نتیجه خداوند متعال تمامی نعمتهای خود را از آنها گرفت.[7]
نتیجه اینکه؛ اولین پیامبر آنها حضرت سلیمان بود که به دست ایشان خداپرست شدند و با توجه به بعضی نقلها، قوم سبأ دارای دوازده شهر، که در هر شهری پیامبری به ارشادشان مشغول بود، میتوان گفت که قوم سبأ، دارای پیامبران متعددی بوده است که نام آنها در تاریخ به غیر از حضرت سلیمان معلوم نیست.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. مجموعه قصههای قرآنی، محمد جواد مهری.
2. ابو اسحاق نیشابوری، قصص انبیاء، ص 359.
3. داستانهای قرآن و تاریخ انبیاء، المیزان، ج 2، ص 331.
--------------------------------------------
[1] . جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دوازدهم، 1374 ش، ج 18، ص 67.
[2] . زاهدی گلپایگانی، علی قاضی، قصص شگفتانگیز قرآن، کتابفروشی اسلامیه، چاپ دوم، 1371ش، ص588.
[3] . بلاغی، صدر الدین، قصص قرآن، تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ سیزدهم، 1366 ش، ص 379.
[4] . مجلسی، محمدباقر، حیوة القلوب، تحقیق: سید علی امامیان، قم، سرور، چاپ دوم، 1376 ش، ج 2، ص 997.
[5] . جمعی از نویسندگان، پیشین، ج 18، ص 68.
[6] . همان، ج 18، ص 68 69.
[7] . نیشابوری، ابو اسحاق، قصص الانبیاء، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ سوم، 1382 ش، ص 359.
( اندیشه قم )
- [سایر] قوم بنی اسرائیل و قوم سبا چه شباهتی داشتند؟
- [سایر] «قوم سبأ» چه کسانی بودند؟
- [سایر] نام پیامبر قوم عاد و ثمود چه بود؟
- [سایر] مانی که بود که از او به پیامبر نقاش یاد میکنند؟ در چه دوره ای و بر کدام قوم پیامبری کرد؟
- [سایر] مانی که بود که از او به پیامبر نقاش یاد میکنند؟در چه دوره ای و بر کدام قوم پیامبری کرد؟
- [سایر] نام قوم هایی که در قرآن کریم، از آنها یاد شده و پیامبر آن و سرانجام شان توضیح دهید؟
- [سایر] با توجه به اینکه قوم لوط بهخاطر عمل زشت لواط به این نام خوانده میشدند برای من سؤال است که چرا نام پیامبر گرامی این قوم نیز به این نام خوانده میشود؟
- [سایر] از آیات قرآن کریم استفاده میشود که انبیاء گذشته در میان قوم خود رسالت داشتهاند چرا ما باید برای آنان احترام قائل باشیم؟
- [سایر] عبدالله بن سبا که بوده؟ آیا واقعاً یک شخصیت افسانهای است که به تشیع نسبت میدهند؟
- [سایر] آیا مذهب تشیع به وسیله عبد اللّه بن سبا تأسیس شده است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسلمانی که منکر خدا یا یگانگی خداوند یا رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله شود مرتدّ میشود و انکار حکم ضروری دین (یعنی حکمی که مسلمانان جزء دین اسلام میدانند مثل واجب بودن نماز و روزه) با اعتراف به توحید و رسالت سبب ارتداد نیست، هر چند ضروری بودن آن را بداند، ولی در مسأله 1107 اشاره شد که کسی که یکی از ضروریات دین را انکار میکند و شبههای در حق وی نباشد و شک داریم که به دو اصل توحید و رسالت ایمان قلبی دارد، شرعاً کافر بشمار میآید، هر چند ضروری بودن آن حکم را نداند.
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی ادّعای نبوّت و پیامبری کند یا به پیغمبراکرم صلی الله علیه وآله وسلم یا یکی از ائمّه معصومین علیهم السلام یا حضرت زهرا علیها السلام دشنام دهد، بر هر کس که بشنود واجب است او را بکشد مگر اینکه بر جان یا مال یا ناموس خود یا مسلمان دیگری بترسد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مسلمانی منکر خدا یا پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم شود یا حکم ضروری دین یعنی حکمی که مسلمانان جزء دین اسلام میدانند، مثل واجب بودن نماز و روزه را انکار کند، در صورتی که انکار آن حکم به انکار خدا یا پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم برگردد و با توجه به این موضع آن را انکار کند، (مرتدّ) است.
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط حمد و ثنای پروردگار و صلوات بر پیامبر اکرم و آل پیامبر علیهمالسلام باید به عربی گفته شود و در حمد و ثنای خداوند و صلوات بر پیامبر اکرم و آل پیامبر علیهمالسلام و دعوت مردم به تقوا و خواندن یک سوره کامل در دو خطبه، باید ترتیب مراعات شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بخواهد خبری را که نمیداند راست است یا دروغ، نقل کند، بنا بر احتیاط نباید به خداوند یا پیامبر صلی الله علیه و آله یا امام علیهالسلام نسبت دهد، بلکه باید مثلاً چنین بگوید: چنین روایت شده است.
- [آیت الله جوادی آملی] .حرم مطهر پیامبر و امام معصوم (ع) ملحق به مسجد است و نجس کردن عمدی آن , حرام و تطهیر آن, واجب است. در این جهت, فرقی بین حرم معمور مانند عتبات عالیات و حرم مخروب مانند بقیع نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] .سیّدی که مستحقِ سهم سادات است , باید از طرف پدر به هاشم انتساب دا شته باشد و لازم نیست که از نسل حضرت پیامبر(ع) باشد؛ اما اگر کسی از طرف مادر انتساب به هاشم داشته باشد، کافی نیست.
- [آیت الله اردبیلی] اگر از روزهدار بپرسند: (آیا پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم چنین مطلبی فرمودهاند؟) و او جایی که در جواب باید بگوید: (نه)، عمدا بگوید: (بلی)، یا جایی که باید بگوید: (بلی)، عمدا بگوید: (نه)، بنابر احتیاط روزه او باطل میشود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر روزهدار دروغی را به خدا و پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم و یا جانشینان آن حضرت علیهمالسلام نسبت دهد، بنابر احتیاط کفاره جمع، به تفصیلی که در مسأله پیش گفته شد، بر او واجب میشود.
- [آیت الله مظاهری] نماز در حرم مطهر پیامبر اکرمصلی الله علیه وآله وسلم و حرم و رواق و صحن امامانعلیهم السلام مستحب بلکه بهتر از مسجد است و برابر با دویست هزار نماز است.