چگونه می توان یقین کرد که امام زمان (عج) هست و روزی خواهد آمد؟ بنده تردید دارم به وجود ایشان لطفاً پاسخ قانع کننده ارائه فرمایید؟
دلائل عقلی و نقلی متعددی بر بودن امام و زنده بودن آن حضرت دلالت می کنند: 1- دین اسلام، دین خاتم است بنابراین برای محفوظ ماندن آن از تحریف لازم است در هر زمان وصی که معصوم باشد و برکتاب خدا و سنت پیامبر(ص) اعلم باشد وجود داشته باشد بنابراین وجود امام حی و زنده در بین جامعه بشری لازم و ضروری است. 2- در روایات زیادی داریم که اگر زمین خالی از حجت باشد زمین اهلش را فرو می برد. سبط بن جوزی از علمای اهل سنت در تذکره الخواص نقل می کند که پیامبر اسلام(ص) فرمودند: (ستارگان امان اهل آسمان اند، اگر نابود شوند اهل آسمان نیز نابود می شوند و اهل بیت من امان اهل زمینند پس اگر اهل بیت من وجود نداشته باشند اهل زمین نیز هلاک می گردند)[1] و حضرت علی(ع) فرمودند: (زمین خالی از حجت نیست خواه ظاهر و آشکار و یا بیمناک و پنهان)[2]. 3- حدیث ثقلین که در این حدیث پیامبر اکرم صلی علی علیه و آله می فرماید: (من در میان شما دو چیز گران بها به جا می گذارم کتاب خدا و عترتم اهل بیتم... این دو از هم جدا نمی شوند تا زمانی که در حوض بر من وارد شوند[3]). جملة (لن یفترقا حتی یردا علی الحوض)که در این حدیث است بر استمرار همراهی اهل بیت با قرآن دلالت دارد، و این پیوستگی در همراهی، جز با فرض تولد یافتن حضرت مهدی (عج) و پنهان بودن ایشان از دیدگان امکان ندارد، زیرا اگر حضرت در آینده تولد یابد می باید در این زمان قرآن از اهل بیت جدا باشد و حال آن که پیامبر صلی علی علیه و آله فرموده است این دو از هم جدا ناشدنی هستند. 4- در قرآن آمده است که در شب قدر ملائکه و روح بر ولی امر نازل می شوند (تنزّل الملائکه و الروح فیها باذن ربهم من کلّ امر) و این اقتضاء می کند که در هر زمانی امام معصوم زنده ای وجود داشته باشد تا مقدرات را از عالم اعلی دریافت کند، حضرت علی(ع) فرمود: (لیله القدر در هر سال وجود دارد که تقدیرات یک سال بر والیان بعد از پیامبر(ص) نازل می شود، سئوال شد ولات امر چه کسانی هستند؟ فرمودند، من و یازده نفر از نسل من)[4] 5- روایاتی که تصریح دارند که جانشینان پیامبر اسلام(ص) دوازده نفرند که اولین آنها حضرت علی(ع) و آخرین آنها حضرت مهدی (عج) است مانند حدیث لوح حضرت زهرا(س) به نقل از جابر بن عبدالله انصاری.[5] 6. بشارت تولد امام توسط معصومین(ع): قضیه تولد و غیبت حضرت مهدی (عج) از مقدرات الهی است. آنکه هستی را آفرید و آغاز کرد، بی نقشه و بی خبر از نقطة پایان هستی نبوده است، اوحکیمانه و مدبّرانه هستی را آفرید و از در حکمت نیز، وارث شدن صالحان را اعلام کرد و چون رسولان الهی فرستاده شدند، همگی از متولد شدن مهدی (عج) و غایب شدنش و در نهایت ظهور و قیام و حاکم شدن صالحان خبر دادند و آیندة هستی را پیش بینی کردند و در این راستا بیش از هزار حدیث در دسترس می باشد[6]؛ این احادیث از تولد فرزندی برای امام حسن عسکری علیه السّلام خبر می دهند که بعد از تولدش غایب می شود و چون ظاهر شود زمین را پر از قسط و عدل و داد خواهد کرد مثلاً امام صادق علیه السّلام فرموده اند: قائم (عج) قبل از آنکه قیام کند غیبتی خواهد داشت... او همان منتظر است. او کسی است که در ولادتش شک و تردید می شود[7]. علاوه بر این احادیث، طبق 389 حدیث، حضرت مهدی از خاندان و ذریه پیامبر صلی علی علیه و آله است، 148 حدیث نام پدرش را امام حسن عسکری علیه السّلام ذکر کرده اند و 214 حدیث ولادت حضرت را پیش بینی کرده اند؛ 318 حدیث هم می گویند عمرش طولانی است و ... [8]. 148 حدیث می گویند امام زمان نهمین از اولاد امام حسین(ع) است[9] 99 حدیث می گویند او ششمین از اولاد امام صادق(ع) است[10]، 95 روایت می گویند او چهار مین فرزند امام رضا(ع) است. [11] 90 روایت می گویند وی سومین فرزند امام جواد(ع) است. [12] 7. گواهی افرادی که حضرت مهدی (عج) را دیده اند: گرچه تولد حضرت مهدی (عج) پنهانی بوده است و جهت جان امام، بی خبر گذاشتن توده مردم بوده است ولی با این وصف افراد و گروه های خاصی امام را دیده و زیارت کرده اند که به برخی از آنها اشاره می شود[13]: حکیمه خاتون، دختر امام جواد علیه السّلام و نسیم و ماریه کنیزان امام عسکری علیه السّلام ، شب تولد امام مهدی (عج) حضور داشته اند و حضرت را دیده اند و به نکاتی دربارة او اشاره کرده اند[14]. چهل تن از شیعیان خدمت امام یازدهم رسیدند و تقاضای دیدن امام دوازدهم را داشتند و امام حسن عسکری علیه السّلام نیز تقاضای آنها را پذیرفت و امام مهدی (عج) را به آنان نشان داد و فرمود این را بدانید که از این به بعد او را نخواهید دید تا زمانی طولانی بگذرد[15]. افراد دیگری چون، ابوهارون، ابوبصیر، ابوغانم، عمر اهوازی، کامل بن ابراهیم و... از جملة کسانی هستند که حضرت مهدی را دیده و زیارت کرده اند[16]. 8. اعتراف جمعی از مورخان و محدثان اهل سنت بر تولد آن حضرت: علاوه بر امامیه، بعضی از پژوهشگران، بیش از صد نفر از مورخان و محدثان اهل سنت را معرفی کرده اند که تولد حضرت مهدی (عج) را در کتب خود ذکر کرده اند[17] مثلاً ابن حجر می نویسد امام حسن عسکری علیه السّلام غیر از ابی القاسم محمد الحجه فرزندی به جا نگذاشت و در هنگام وفات پدر بزرگوارش ، او پنج سال داشت[18]. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. خورشید مغرب، محمد رضا حکیمی. 2. نوید امن و امان، صافی گلپایگانی، 3. دادگستر جهان، ابراهیم امینی. -------------------------------------------------------------------------------- [1]. سبط ابن جوزی، تذکره الخواص الامه، چاپ سوم، 1285ه‌ ص182. [2]. نهج البلاغه، ترجمه دشتی، ح147. [3] . مناوی، عبدالرؤوف، فیض القدیر، انتشارات دارالفکر، 1416 ه، ج 3، ص 19 و سنن ابن ماجه، ج 2، ص 29، باب خروج المهدی. [4]. حر عاملی، اثباه الهداه، ج2، ص298. [5]. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج1، ص528-527. [6] . فصلنامه انتظار، شمارة 5، پاییز 81، ص 99، کمال الدین، ص 342. [7] . همان، کمال الدین، ص 324، ح 24. [8] . صافی گلپایگانی، نوید امن و امان، دارالکتب الاسلامیه، ص 20، به نحو اقتباس. [9] . صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الاثرنی الامام الثانی عشر، موسسه حضرت معصومه(س) چاپ اول، 1419ه‌ ق، ص261-294. [10] . همان، ص276-278. [11] . همان، ص279-281. [12] . همان، ص282-283. [13] . همان. [14] . حائری یزدی، علی، الزام الناصب، بیروت، دارالتوحید، ج 1، ص 340. [15] . همان، ص، 341. [16] . امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، انتشارات شفق، چاپ 25، ص 105، به نقل از اثبات الهداه، ج 6، ص 431. [17] . پیشوایی، مهدی، سیرة پیشوایان، مؤسسه امام صادق علیه السّلام - ، چاپ نهم، 1378، ص 667. [18] . امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، انتشارات شفق، چاپ 25، ص 105، به نقل از اثبات الهداة، ج 6، ص 431.
عنوان سوال:

چگونه می توان یقین کرد که امام زمان (عج) هست و روزی خواهد آمد؟ بنده تردید دارم به وجود ایشان لطفاً پاسخ قانع کننده ارائه فرمایید؟


پاسخ:

دلائل عقلی و نقلی متعددی بر بودن امام و زنده بودن آن حضرت دلالت می کنند:
1- دین اسلام، دین خاتم است بنابراین برای محفوظ ماندن آن از تحریف لازم است در هر زمان وصی که معصوم باشد و برکتاب خدا و سنت پیامبر(ص) اعلم باشد وجود داشته باشد بنابراین وجود امام حی و زنده در بین جامعه بشری لازم و ضروری است.
2- در روایات زیادی داریم که اگر زمین خالی از حجت باشد زمین اهلش را فرو می برد. سبط بن جوزی از علمای اهل سنت در تذکره الخواص نقل می کند که پیامبر اسلام(ص) فرمودند: (ستارگان امان اهل آسمان اند، اگر نابود شوند اهل آسمان نیز نابود می شوند و اهل بیت من امان اهل زمینند پس اگر اهل بیت من وجود نداشته باشند اهل زمین نیز هلاک می گردند)[1] و حضرت علی(ع) فرمودند: (زمین خالی از حجت نیست خواه ظاهر و آشکار و یا بیمناک و پنهان)[2].
3- حدیث ثقلین که در این حدیث پیامبر اکرم صلی علی علیه و آله می فرماید: (من در میان شما دو چیز گران بها به جا می گذارم کتاب خدا و عترتم اهل بیتم... این دو از هم جدا نمی شوند تا زمانی که در حوض بر من وارد شوند[3]). جملة (لن یفترقا حتی یردا علی الحوض)که در این حدیث است بر استمرار همراهی اهل بیت با قرآن دلالت دارد، و این پیوستگی در همراهی، جز با فرض تولد یافتن حضرت مهدی (عج) و پنهان بودن ایشان از دیدگان امکان ندارد، زیرا اگر حضرت در آینده تولد یابد می باید در این زمان قرآن از اهل بیت جدا باشد و حال آن که پیامبر صلی علی علیه و آله فرموده است این دو از هم جدا ناشدنی هستند.
4- در قرآن آمده است که در شب قدر ملائکه و روح بر ولی امر نازل می شوند (تنزّل الملائکه و الروح فیها باذن ربهم من کلّ امر) و این اقتضاء می کند که در هر زمانی امام معصوم زنده ای وجود داشته باشد تا مقدرات را از عالم اعلی دریافت کند، حضرت علی(ع) فرمود: (لیله القدر در هر سال وجود دارد که تقدیرات یک سال بر والیان بعد از پیامبر(ص) نازل می شود، سئوال شد ولات امر چه کسانی هستند؟ فرمودند، من و یازده نفر از نسل من)[4]
5- روایاتی که تصریح دارند که جانشینان پیامبر اسلام(ص) دوازده نفرند که اولین آنها حضرت علی(ع) و آخرین آنها حضرت مهدی (عج) است مانند حدیث لوح حضرت زهرا(س) به نقل از جابر بن عبدالله انصاری.[5]
6. بشارت تولد امام توسط معصومین(ع):
قضیه تولد و غیبت حضرت مهدی (عج) از مقدرات الهی است. آنکه هستی را آفرید و آغاز کرد، بی نقشه و بی خبر از نقطة پایان هستی نبوده است، اوحکیمانه و مدبّرانه هستی را آفرید و از در حکمت نیز، وارث شدن صالحان را اعلام کرد و چون رسولان الهی فرستاده شدند، همگی از متولد شدن مهدی (عج) و غایب شدنش و در نهایت ظهور و قیام و حاکم شدن صالحان خبر دادند و آیندة هستی را پیش بینی کردند و در این راستا بیش از هزار حدیث در دسترس می باشد[6]؛ این احادیث از تولد فرزندی برای امام حسن عسکری علیه السّلام خبر می دهند که بعد از تولدش غایب می شود و چون ظاهر شود زمین را پر از قسط و عدل و داد خواهد کرد مثلاً امام صادق علیه السّلام فرموده اند: قائم (عج) قبل از آنکه قیام کند غیبتی خواهد داشت... او همان منتظر است. او کسی است که در ولادتش شک و تردید می شود[7]. علاوه بر این احادیث، طبق 389 حدیث، حضرت مهدی از خاندان و ذریه پیامبر صلی علی علیه و آله است، 148 حدیث نام پدرش را امام حسن عسکری علیه السّلام ذکر کرده اند و 214 حدیث ولادت حضرت را پیش بینی کرده اند؛ 318 حدیث هم می گویند عمرش طولانی است و ... [8]. 148 حدیث می گویند امام زمان نهمین از اولاد امام حسین(ع) است[9] 99 حدیث می گویند او ششمین از اولاد امام صادق(ع) است[10]، 95 روایت می گویند او چهار مین فرزند امام رضا(ع) است. [11] 90 روایت می گویند وی سومین فرزند امام جواد(ع) است. [12]
7. گواهی افرادی که حضرت مهدی (عج) را دیده اند:
گرچه تولد حضرت مهدی (عج) پنهانی بوده است و جهت جان امام، بی خبر گذاشتن توده مردم بوده است ولی با این وصف افراد و گروه های خاصی امام را دیده و زیارت کرده اند که به برخی از آنها اشاره می شود[13]:
حکیمه خاتون، دختر امام جواد علیه السّلام و نسیم و ماریه کنیزان امام عسکری علیه السّلام ، شب تولد امام مهدی (عج) حضور داشته اند و حضرت را دیده اند و به نکاتی دربارة او اشاره کرده اند[14].
چهل تن از شیعیان خدمت امام یازدهم رسیدند و تقاضای دیدن امام دوازدهم را داشتند و امام حسن عسکری علیه السّلام نیز تقاضای آنها را پذیرفت و امام مهدی (عج) را به آنان نشان داد و فرمود این را بدانید که از این به بعد او را نخواهید دید تا زمانی طولانی بگذرد[15]. افراد دیگری چون، ابوهارون، ابوبصیر، ابوغانم، عمر اهوازی، کامل بن ابراهیم و... از جملة کسانی هستند که حضرت مهدی را دیده و زیارت کرده اند[16].
8. اعتراف جمعی از مورخان و محدثان اهل سنت بر تولد آن حضرت:
علاوه بر امامیه، بعضی از پژوهشگران، بیش از صد نفر از مورخان و محدثان اهل سنت را معرفی کرده اند که تولد حضرت مهدی (عج) را در کتب خود ذکر کرده اند[17] مثلاً ابن حجر می نویسد امام حسن عسکری علیه السّلام غیر از ابی القاسم محمد الحجه فرزندی به جا نگذاشت و در هنگام وفات پدر بزرگوارش ، او پنج سال داشت[18].
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. خورشید مغرب، محمد رضا حکیمی.
2. نوید امن و امان، صافی گلپایگانی،
3. دادگستر جهان، ابراهیم امینی.
--------------------------------------------------------------------------------
[1]. سبط ابن جوزی، تذکره الخواص الامه، چاپ سوم، 1285ه‌ ص182.
[2]. نهج البلاغه، ترجمه دشتی، ح147.
[3] . مناوی، عبدالرؤوف، فیض القدیر، انتشارات دارالفکر، 1416 ه، ج 3، ص 19 و سنن ابن ماجه، ج 2، ص 29، باب خروج المهدی.
[4]. حر عاملی، اثباه الهداه، ج2، ص298.
[5]. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج1، ص528-527.
[6] . فصلنامه انتظار، شمارة 5، پاییز 81، ص 99، کمال الدین، ص 342.
[7] . همان، کمال الدین، ص 324، ح 24.
[8] . صافی گلپایگانی، نوید امن و امان، دارالکتب الاسلامیه، ص 20، به نحو اقتباس.
[9] . صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الاثرنی الامام الثانی عشر، موسسه حضرت معصومه(س) چاپ اول، 1419ه‌ ق، ص261-294.
[10] . همان، ص276-278.
[11] . همان، ص279-281.
[12] . همان، ص282-283.
[13] . همان.
[14] . حائری یزدی، علی، الزام الناصب، بیروت، دارالتوحید، ج 1، ص 340.
[15] . همان، ص، 341.
[16] . امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، انتشارات شفق، چاپ 25، ص 105، به نقل از اثبات الهداه، ج 6، ص 431.
[17] . پیشوایی، مهدی، سیرة پیشوایان، مؤسسه امام صادق علیه السّلام - ، چاپ نهم، 1378، ص 667.
[18] . امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، انتشارات شفق، چاپ 25، ص 105، به نقل از اثبات الهداة، ج 6، ص 431.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین