دکتر محمد مصدق یکی از رجال سیاسی عصر پهلوی بوده و چند دوره در عصر پهلوی دوم به نمایندگی مجلس از طرف مردم تهران انتخاب شد، او از نوادگان پادشاهان قاجار بوده و در خاندان درباری پرورش یافته و دارای تحصیلات عالی دانشگاهی در رشتة حقوق میباشد، او تحصیلات عالیه را در خارج از کشور طی کرده و به مدارج بالای علمی در حقوق مدنی و جزایی دست یافت.[1] دکتر مصدق در کنار رهبر مذهبی و استقلالطلب ایران یعنی آیت الله کاشانی مبارزه علیه دخالت بیگانگان و استبداد را آغاز نمود، خصوصاً در راه ملی کردن صنعت نفت با همکاری دو نیروی مذهبی و ملی موفقیّتهای چشمگیری بدست آورد.[2] اما پس از مدتی بین دو گروه شقاق ایجاد شد و وحدت و دستآوردهای آن از بین رفت و استبداد و استعمار با همکاری هم تمام این نیروها را به کنار زدند، بر اساس برخی از اسناد و مدارک تاریخی که در دسترس ما است، مصدق مخالف حکومت شاه نبود، برخلاف آیت الله کاشانی که کاملاً مخالف دستگاه مستبد و دخالت دولتهای بیگانگان در امور کشور بود. این واگرایی وقتی ثابت میشودکه مصدق با قدرتگیری کاشانی از او حمایت نمیکند. و در انزوای او نیز کاملاً واکنش منفی از خود نشان میدهد، حتی طرفداران مصدق توهینهای تحقیرآمیزی نیز نسبت به کاشانی روا میدارند.[3] مصدق یک سیاستمدار محافظه کاری بوده است که به شخص شاه علاقهمند بوده و مخالف برچیده شدن حکومت شاهنشاهی در ایران نبود، او در مجلس دورة چهاردهم طی نطقی میگوید:( بنده میخواهم اینجا عرض کنم که من در این مجلس از همه بیشتر شاه را دوست دارم) (ما امروز یک شاه خوب داریم و شاه خوب را باید نگاه داریم) (... خدا شاهد است آقایان این شاه وطن خودش را دوست دارد با حسن نیت است و والله شاید کسی از ما بقدر او حسن نیّت ندارد)[4] پس از نخست وزیری در مجلس میگوید: (در این مجلس به شاهنشاه جوانبخت خود قسم خوردهام و یک آدم بیشرافت نیستم که به این شاه جوانبخت... خیانت بکنم و یا اگر بخواهند به این شاه خیانت بکنند من از آنها جلوگیری و یا او را محکوم به آن مجازاتی که لازم است نکنم)[5] این جملات مصدق بسیار صادقانه است زیرا اگر مواضع سیاسی او در مقابل شاه و آیت الله کاشانی رهبر مذهبیون و در جریان اعدام نواب صفوی و یارانش و سایر زندانیان سیاسی بررسی کنیم خواهیم دید او مردی کاملاً صادق و وفادار به شاه و سلطنت است. دکتر مصدق از نفوذ و محبوبیّت آیت الله کاشانی و سایر علما در مطرح نمودن خود در بین مردم و موجه جلوه دادن چهره خود بسیار بهره برد اما پس از آن هر جا میدید که سلطنت از طرف این نیروها در مخاطره است از سلطنت دفاع میکرد.[6] و در جریان نواب و یارانش نیز هیچ قدمی در جلوگیری از اعدام آنها ننمود.[7] این مرد تا جایی حامی سلطنت بوده و وفاداری به شاه و خاندان پهلوی میکرد که خم شده و دست ثریا، زن مصری شاه را بوسیده و در برابر شاه تعظیم کرده است، تصویر این واقعه به ضمیمه پاسخ به حضورتان ارسال میگردد. فرح در زمان مصدق، زن شاه نبود تا مصدق دست او را ببوسد بلکه دست ثریا بوسیده شده است.[8] مصدق بعد از کودتای 28 مرداد قبل از مرگ جسمانی دچار مرگ سیاسی شدید شد و از صحنة سیاست خارج گردید. او در محاکمهای که به ریاست دادگاه نظامی انجام گرفت مورد بخشش و عفو ملوکانه قرار گرفته و باقی عمر خود را در خانة ییلاقی خودش (احمدآباد) سپری کرده و به استراحت پرداخت، او نقش مهم خویش را که همراهی با مذهبیون به رهبری آیت الله کاشانی بود خوب ایفا کرد و نقشهای را که احتمال میرود از سوی استبداد و استعمار برای منزوی کردن کاشانی طرح ریزی شده بود اجرا نمود و بدین ترتیب، نهضت اسلامخواهی و برقراری حکومت اسلامی را سالها به تعویق انداخت که ملت برای به دست آوردن آن هزاران جوان خویش را در این راه قربانی کرد. برای مطالعه بیشتر به کتاب خط سازش نوشته مجتبی سلطانی مراجعه کنید. -------------------------------------------------------------------------------- [1] . ر. ک: بهمن اسماعیلی، زندگینامه مصدقالسلطنه، چاپ اول، تهران،1361. [2] . سید جلال الدین مدنی، تاریخ سیاسی معاصر، چاپ سوم، قم، جامعه مدرسین، ص377 و ص380 و ص449. [3] . مجتبی سلطانی، خط سازش، چ اول، تهران، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات، 67، ج 2، ص44. [4] . همان ص44، و حسین فردوست، ظهور و سقوط چ سوم، تهران، اطلاعات، 73، ج1،ص168، مینویسد: جریان ملی شدن و رهبری مصدق در این جریان بعد از ملاقات مصدق و شاه مطرح شد و آمریکا نیز از این تجمّعات حمایت میکرد. و ملاقات مصدق با سفیر آمریکا ص170 دلیل حمایت آمریکا از مصدق بود. [5] . سلطانی (پیشین)، ج 1، ص 46-44. [6] . علی رضوینیا، نهضت آزادی، چ سوم، تهران کتاب صبح، سال80 ، ص35. و سلطانی (پیشین)، ص50-46. [7] . مدنی(پیشین)، ص577. [8] . سلطانی (پیشین)، ص43، و مدنی(پیشین)، ص563، شاه دستور به تخفیف مجازاتش میدهد.
دکتر محمد مصدق یکی از رجال سیاسی عصر پهلوی بوده و چند دوره در عصر پهلوی دوم به نمایندگی مجلس از طرف مردم تهران انتخاب شد، او از نوادگان پادشاهان قاجار بوده و در خاندان درباری پرورش یافته و دارای تحصیلات عالی دانشگاهی در رشتة حقوق میباشد، او تحصیلات عالیه را در خارج از کشور طی کرده و به مدارج بالای علمی در حقوق مدنی و جزایی دست یافت.[1]
دکتر مصدق در کنار رهبر مذهبی و استقلالطلب ایران یعنی آیت الله کاشانی مبارزه علیه دخالت بیگانگان و استبداد را آغاز نمود، خصوصاً در راه ملی کردن صنعت نفت با همکاری دو نیروی مذهبی و ملی موفقیّتهای چشمگیری بدست آورد.[2] اما پس از مدتی بین دو گروه شقاق ایجاد شد و وحدت و دستآوردهای آن از بین رفت و استبداد و استعمار با همکاری هم تمام این نیروها را به کنار زدند، بر اساس برخی از اسناد و مدارک تاریخی که در دسترس ما است، مصدق مخالف حکومت شاه نبود، برخلاف آیت الله کاشانی که کاملاً مخالف دستگاه مستبد و دخالت دولتهای بیگانگان در امور کشور بود. این واگرایی وقتی ثابت میشودکه مصدق با قدرتگیری کاشانی از او حمایت نمیکند. و در انزوای او نیز کاملاً واکنش منفی از خود نشان میدهد، حتی طرفداران مصدق توهینهای تحقیرآمیزی نیز نسبت به کاشانی روا میدارند.[3]
مصدق یک سیاستمدار محافظه کاری بوده است که به شخص شاه علاقهمند بوده و مخالف برچیده شدن حکومت شاهنشاهی در ایران نبود، او در مجلس دورة چهاردهم طی نطقی میگوید:( بنده میخواهم اینجا عرض کنم که من در این مجلس از همه بیشتر شاه را دوست دارم) (ما امروز یک شاه خوب داریم و شاه خوب را باید نگاه داریم) (... خدا شاهد است آقایان این شاه وطن خودش را دوست دارد با حسن نیت است و والله شاید کسی از ما بقدر او حسن نیّت ندارد)[4]
پس از نخست وزیری در مجلس میگوید: (در این مجلس به شاهنشاه جوانبخت خود قسم خوردهام و یک آدم بیشرافت نیستم که به این شاه جوانبخت... خیانت بکنم و یا اگر بخواهند به این شاه خیانت بکنند من از آنها جلوگیری و یا او را محکوم به آن مجازاتی که لازم است نکنم)[5] این جملات مصدق بسیار صادقانه است زیرا اگر مواضع سیاسی او در مقابل شاه و آیت الله کاشانی رهبر مذهبیون و در جریان اعدام نواب صفوی و یارانش و سایر زندانیان سیاسی بررسی کنیم خواهیم دید او مردی کاملاً صادق و وفادار به شاه و سلطنت است. دکتر مصدق از نفوذ و محبوبیّت آیت الله کاشانی و سایر علما در مطرح نمودن خود در بین مردم و موجه جلوه دادن چهره خود بسیار بهره برد اما پس از آن هر جا میدید که سلطنت از طرف این نیروها در مخاطره است از سلطنت دفاع میکرد.[6] و در جریان نواب و یارانش نیز هیچ قدمی در جلوگیری از اعدام آنها ننمود.[7] این مرد تا جایی حامی سلطنت بوده و وفاداری به شاه و خاندان پهلوی میکرد که خم شده و دست ثریا، زن مصری شاه را بوسیده و در برابر شاه تعظیم کرده است، تصویر این واقعه به ضمیمه پاسخ به حضورتان ارسال میگردد.
فرح در زمان مصدق، زن شاه نبود تا مصدق دست او را ببوسد بلکه دست ثریا بوسیده شده است.[8]
مصدق بعد از کودتای 28 مرداد قبل از مرگ جسمانی دچار مرگ سیاسی شدید شد و از صحنة سیاست خارج گردید. او در محاکمهای که به ریاست دادگاه نظامی انجام گرفت مورد بخشش و عفو ملوکانه قرار گرفته و باقی عمر خود را در خانة ییلاقی خودش (احمدآباد) سپری کرده و به استراحت پرداخت، او نقش مهم خویش را که همراهی با مذهبیون به رهبری آیت الله کاشانی بود خوب ایفا کرد و نقشهای را که احتمال میرود از سوی استبداد و استعمار برای منزوی کردن کاشانی طرح ریزی شده بود اجرا نمود و بدین ترتیب، نهضت اسلامخواهی و برقراری حکومت اسلامی را سالها به تعویق انداخت که ملت برای به دست آوردن آن هزاران جوان خویش را در این راه قربانی کرد.
برای مطالعه بیشتر به کتاب خط سازش نوشته مجتبی سلطانی مراجعه کنید.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . ر. ک: بهمن اسماعیلی، زندگینامه مصدقالسلطنه، چاپ اول، تهران،1361.
[2] . سید جلال الدین مدنی، تاریخ سیاسی معاصر، چاپ سوم، قم، جامعه مدرسین، ص377 و ص380 و ص449.
[3] . مجتبی سلطانی، خط سازش، چ اول، تهران، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات، 67، ج 2، ص44.
[4] . همان ص44، و حسین فردوست، ظهور و سقوط چ سوم، تهران، اطلاعات، 73، ج1،ص168، مینویسد: جریان ملی شدن و رهبری مصدق در این جریان بعد از ملاقات مصدق و شاه مطرح شد و آمریکا نیز از این تجمّعات حمایت میکرد. و ملاقات مصدق با سفیر آمریکا ص170 دلیل حمایت آمریکا از مصدق بود.
[5] . سلطانی (پیشین)، ج 1، ص 46-44.
[6] . علی رضوینیا، نهضت آزادی، چ سوم، تهران کتاب صبح، سال80 ، ص35. و سلطانی (پیشین)، ص50-46.
[7] . مدنی(پیشین)، ص577.
[8] . سلطانی (پیشین)، ص43، و مدنی(پیشین)، ص563، شاه دستور به تخفیف مجازاتش میدهد.
- [سایر] اهمیت بوسیدن دست مادر چقدر است؟
- [آیت الله مظاهری] آیا بوسیدن دست استاد فقه جایز است؟
- [آیت الله سبحانی] بوسیدن دست چه افرادی رجحان دارد؟
- [آیت الله بهجت] بوسیدن دست نامحرم از روی پارچه چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] بوسیدن دست پسرخاله یا پسر دایی توسط زن میان سال به قصد احترام چه حکمی دارد؟
- [سایر] آیا ازدواج امام حسین (ع) و خانم شهربانو صحت دارد؟ لطفا اسنادتان تاریخی باشد مثل تاریخ بلعمی.
- [سایر] داستان ورود امام حسن عسکری(ع) به شهر گرگان در کتابها آمده است. آیا این داستان، صحت تاریخی و روایی دارد؟
- [سایر] چرا علی علیه السّلام هفت روز بعد از وفات حضرت فاطمه سلام الله علیها ازدواج کردند؟ آیا این از نظر تاریخی صحت دارد؟
- [سایر] با سلام آیا اثبات وجود امام زمان توسط انیشتین به وسیله روابط ریاضی و فیزیک حقیقت دارد در صورت صحت مطلب لطفا آرس دقیق متن نامه انیشتین را برایم بفرستید با تشکر
- [سایر] عبارتی که در خصوص حضرت عباس است هنگامی که رفتند تا اب بیاورند دستشان را پر اب کردند و مقابل صورت اوردند یاد عطش امام افتادند و اب به روی آب ریختند صحت تاریخی و سندی دارد?
- [آیت الله اردبیلی] اگر دو نفر درباره ملکی که در دست یکی از آن دو میباشد ادّعای ملکیّت کنند، گفته کسی که ملک در دست اوست با سوگند مقدّم است، مگر این که دیگری برای اثبات گفته خود مدرک و دلیل قطعی یا دو شاهد عادل بیاورد.
- [آیت الله سیستانی] در طلاق رجعی ، مرد به دو قسم میتواند به زن خود رجوع کند : اول : حرفی بزند که معنایش این باشد که دوباره ازدواج با او را بر قرار نموده است . دوم : کاری کند و به آن کار قصد رجوع نماید ، و با نزدیکی کردن رجوع محقق میشود ، اگر چه قصد رجوع نداشته باشد ، و امّا بوسیدن و دست زدن با شهوت محل اشکال است ، و بنابر احتیاط واجب اگر نخواهد رجوع کند باید ، دوباره طلاق بدهد .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بعد از مسح دست چپ شک کند که درست تیمم کرده یا نه در صورتی که احتمال بدهد که حال عمل ملتفت بوده تیمم او صحیح است و چنانچه شک او در مسح دست چپ باشد لازم است او را مسح کند مگر ان که در عملی که مشروط به طهارت است داخل شده و یا موالات فوت شده باشد و اگر شک در صحت مسح دست چپ باشد تیمم او صحیح است
- [آیت الله وحید خراسانی] چیزی که از قمار یا دزدی یا از معامله باطل تهیه شده معامله بر ان فضولی است و صحت و نفوذ ان محتاج به اجازه مالک یا ولی اوست و تصرف در ان حرام است و در دست هر کس که باشد باید به مالک یا ولی او برگرداند
- [آیت الله علوی گرگانی] سفتههای ریالی که مابین مردم وتجار معمول است و با آنها معامله میکنند مانند اسکناس نیست که برای خود آنها مالیّت قایل شده باشند، بلکه آنها یک نوع مدرک وسندی است که گواهی میکنند که مبلغ ثبت شده در آن بدهیودین است که در ذمّه متعهّد وامضأ کننده سفته میباشد پس مشتری موقعیکه سفتهای بفروشنده کالا میدهد در واقع بهای کالای خریداری شده را نداده است ولذا چنانچه آن سفته در دست فروشنده گم شده باشد یا سوخته باشد، چیزی از مال فروشنده تلف نشده وذمّه مشتری فارغ وبرینشده است بخلاف این که اگر بهای کالا را اسکناس داده بود وگم میشد از کیسه فروشنده رفته و او ضرر کرده.
- [آیت الله وحید خراسانی] برای شش چیز باید وضو گرفت اول برای نمازهای واجب غیر از نماز میت و برای نمازهای مستحب وضو شرط صحت است دوم برای سجده و تشهد فراموش شده و دو سجده سهوی که برای تشهد فراموش شده بجا می اورد و اگر بین انها و نماز حدثی از او سر زده مثلا بول کرده باشد بنابر احتیاط واجب نماز را اعاده کند ولی برای سجده سهو در غیر موردی که ذکر شد واجب نیست وضو بگیرد سوم برای طواف واجب در حج یا عمره چهارم اگر نذر یا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد پنجم اگر نذر کرده باشد که جایی از بدن خود را به خط قران برساند در صورتی که ان نذر صحیح باشد مانند بوسیدن قران ششم برای اب کشیدن قرانی که نجس شده یا برای بیرون اوردن ان از محلی که بودن قران در ان محل موجب هتک است در صورتی که مجبور باشد دست یا جای دیگر بدن خود را به خط قران برساند ولی چنانچه معطل شدن به مقدار وضو بی احترامی به قران باشد باید بدون این که وضو بگیرد قران را از ان محل بیرون اورد یا اگر نجس شده اب بکشد
- [آیت الله سبحانی] هر چیزی که روزه را باطل می کند، مایه بطلان اعتکاف می شود، به شرط این که در روز انجام بگیرد، زیرا روزه یکی از ارکان اعتکاف است. و بطلان روزه، مایه باطل شدن اعتکاف می شود، ولی برخی از چیزها مطلقاً مایه بطلان اعتکاف است، مانند جماع و معاشرت های جنسی با زن و بوسیدن و دست دادن. و احتیاط آن است که اگر در اعتکاف خرید و فروش غیر ضروری انجام داد و یا بوی خوش به کاربرد اعتکاف خود را به پایان برساند و اگر واجب بود، قضا کند. هرگاه یکی از محرمات ، از فرد معتکف از روی سهو سر زد، اعتکاف او صحیح است، ولی اگر سهواً با همسر خود نزدیکی کرد، اعتکاف او باطل می شود، و اگر اعتکاف واجب بوده، باید قضا کند، و اگر مستحب بود، آن را به پایان برساند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر چیزی را که میفروشد یکی از شرطهای صحّت معامله در آن نباشد، مثلاً چیزی را که باید با وزن خرید و فروش کنند بدون وزن معامله نمایند، معامله باطل است و چنانچه فروشنده و خریدار با قطع نظر از معامله راضی باشند که در مال یکدیگر تصرّف کنند اشکال ندارد، وگرنه چیزی را که از یکدیگر گرفتهاند مثل مال غصبیست و باید آن را به هم برگردانند و در صورتی که مال هر یک در دست دیگری تلف شود، چه بداند معامله باطل است چه نداند، باید عوض آن را بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] در شش مورد وضو گرفتن واجب است: اوّل:برای نمازهای واجب غیر از نماز میّت و در نمازهای مستحب، وضو شرط صحت آن است. دوم:برای انجام دادن سجده و تشهّد فراموش شدهای که بین آنها و نماز کاری که وضو را باطل میکند انجام داده، مثلاً ادرار کرده است.سوم:برای طواف واجب خانه کعبه هرچند اصل حجّ و عمره مستحب باشد.چهارم:اگر نذر یا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد. پنجم:اگر نذر کرده باشد که جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند و بنابر احتیاط واجب اسامی و صفات مخصوص خداوند نیز همین حکم را دارند و یا نذر کرده باشد کاری را انجام دهد که وضو شرط جواز یا صحّت آن است. ششم:برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده یا بیرون آوردن آن از مستراح و مانند آن، در صورتی که مجبور باشد دست یا جای دیگر بدن خود را به خط قرآن برساند؛ ولی چنانچه معطل شدن به مقدار وضو بیاحترامی به قرآن باشد، باید بدون این که وضو بگیرد قرآن را از مستراح و مانند آن بیرون آورد یا اگر نجس شده، آب بکشد و تا ممکن است از دست گذاشتن به خط قرآن خودداری کند و بنابر احتیاط واجب اسامی و صفات مخصوص خداوند نیز همین حکم را دارند.
- [آیت الله خوئی] سفتههای ریالی که مابین مردم و تجار معمول است و با آنها معامله میکنند مانند اسکناس نیست که برای خود آنها مالیت قائل شده باشند، بلکه آنها یک نوع مدرک و سندی است که گواهی میکند که مبلغ ثبت شده در آن بدهی و دین است که در ذمة متعهد امضاءکنندة سفته میباشد پس مشتری موقعیکه سفتهای بفروشندة کالا میدهد در واقع بهای کالای خریداری شده را نداده است و لذا چنانچه آن سفته در دست فروشنده گم شده باشد یا سوخته باشد، چیزی از مال فروشنده تلف نشده و ذمه مشتری فارغ و بری نشده است به خلاف اگر بهای کالا را اسکناس داده بود و گم میشد از کیسة فروشنده رفته و او ضرر کرده.