اساس اطاعت از پیغمبر، اذن خداست. همان گونه که رسالت پیامبر و معجزه او و نصرت و پیروزیش به اذن خداست؛ اطاعت از او نیز به اذن خداست. هیچ پیامبری اعزام نمی‌شود، مگر این که به اذن خدا مطاع باشد، یعنی آنچه پیغمبر می‌گوید، وحی است و به اذن خدا باید از او اطاعت کرد. در سوره حشر درباره پیغمبر اسلام می‌فرماید: (ما اتیکُم الرَُّسول فَخُذُوه وَ ما نَهیکم عَنْه فَانتَهوا) (حشر/7) یا در مورد دیگر می‌فرماید: (اَطیعُوا اللهَ وَ اَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أوُلِی الأَمْرِ مِنْکم) (نساء/59). اطاعت از رسول به اذن خداست. قهراً رسول چیزی جز حق نخواهد گفت، چون خدا جز اطاعت حق چیز دیگر را اجازه نمی‌دهد: (اِنَّ هُدِی اللهُ هُوَ الهُدی) (بقره/120)، (فالحقَّ والحقَّ اقول) (ص/84) ، (وَ هُوَ یَهدی السََّبیل) (احزاب/4) . ممکن نیست که خداوند اجازه اطاعت از باطل بدهد، عصمت پیامبران نیز با همین مسئله تثبیت می‌شود. چون هر پیغمبری باید مطاع باشد و این اطاعت هم به اذن خداست، اگر پیغمبر معصوم نباشد و خلاف بگوید، یا خلاف بکند، لازمه‌اش این است که دیگران از باطل او اطاعت کنند؛ در حالی که خداوند باطل را سرکوب می‌کند و به آن اجازه پیروزی نمی‌دهد. و بر همین اساس از رسول (ص) رسیده است: (لا طاعَة لِمَخلوقٍ فِی مَعصِیة الخالِق) (مَنْ لا یحضر القفیه ج2 ح3214)، یعنی هزگز نمی‌توان دستور یا پیشنهاد نامشروع کسی را در برابر فرمان خداوند قبول و پیروی کرد. آیت الله جوادی آملی،تفسیر موضوعی قرآن ج 6سیرة پیامبران(ع) در قرآن www.payambarazam.ir
اساس اطاعت از پیغمبر، اذن خداست. همان گونه که رسالت پیامبر و معجزه او و نصرت و پیروزیش به اذن خداست؛ اطاعت از او نیز به اذن خداست.
هیچ پیامبری اعزام نمیشود، مگر این که به اذن خدا مطاع باشد، یعنی آنچه پیغمبر میگوید، وحی است و به اذن خدا باید از او اطاعت کرد. در سوره حشر درباره پیغمبر اسلام میفرماید: (ما اتیکُم الرَُّسول فَخُذُوه وَ ما نَهیکم عَنْه فَانتَهوا) (حشر/7) یا در مورد دیگر میفرماید: (اَطیعُوا اللهَ وَ اَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أوُلِی الأَمْرِ مِنْکم) (نساء/59).
اطاعت از رسول به اذن خداست. قهراً رسول چیزی جز حق نخواهد گفت، چون خدا جز اطاعت حق چیز دیگر را اجازه نمیدهد: (اِنَّ هُدِی اللهُ هُوَ الهُدی) (بقره/120)، (فالحقَّ والحقَّ اقول) (ص/84) ، (وَ هُوَ یَهدی السََّبیل) (احزاب/4) . ممکن نیست که خداوند اجازه اطاعت از باطل بدهد، عصمت پیامبران نیز با همین مسئله تثبیت میشود. چون هر پیغمبری باید مطاع باشد و این اطاعت هم به اذن خداست، اگر پیغمبر معصوم نباشد و خلاف بگوید، یا خلاف بکند، لازمهاش این است که دیگران از باطل او اطاعت کنند؛ در حالی که خداوند باطل را سرکوب میکند و به آن اجازه پیروزی نمیدهد. و بر همین اساس از رسول (ص) رسیده است: (لا طاعَة لِمَخلوقٍ فِی مَعصِیة الخالِق) (مَنْ لا یحضر القفیه ج2 ح3214)، یعنی هزگز نمیتوان دستور یا پیشنهاد نامشروع کسی را در برابر فرمان خداوند قبول و پیروی کرد.
آیت الله جوادی آملی،تفسیر موضوعی قرآن ج 6سیرة پیامبران(ع) در قرآن
www.payambarazam.ir
- [آیت الله خامنه ای] آیا اطاعت از دستورات نماینده ولی فقیه در مواردی که داخل در قلمرو نمایندگی اوست، واجب است؟
- [آیت الله خامنه ای] گاهی از بعضی از مسئولین، مسأله ای به عنوان (ولایت اداری) شنیده می شود که به معنای لزوم اطاعت از دستورات مقام بالاتر بدون حق اعتراض است. نظر جنابعالی در این باره چیست؟ و وظیفه شرعی ما کدام است؟
- [سایر] آیا حدیث زیر صحیح هست: اطاعت از علی (ع) فروتنی و خضوع حقیقی است و عدم اطاعت از او، کفر به خداست؟
- [سایر] آیا حدیث زیر صحیح هست: اطاعت از علی (ع) فروتنی و خضوع حقیقی است و عدم اطاعت از او، کفر به خداست؟
- [سایر] منشأ دستورات اخلاقی چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] ذابحی که در اسم مسلمان است و رفتارش به هیچ وجه منطبق بإ؛ظظ دستورات اسلام نیست؛ یعنی حتی شهادتین را بلد نیست آیا ذبح او صحیح است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسانی که مجتهد نیستند واجب است در مسائل شرعی و احکام غیر ضروری دین از دستورات مجتهد جامع الشرایط تقلید کنند، آیا در مسائل سیاسی و حکومتی نیز چنین است مثلا در نظام جمهوری اسلامی ایران آیا اطاعت از قوانین و مقرّرات دولت که به تصویب مجلس شورای اسلامی و تأیید شورای نگهبان رسیده، واجب شرعی است؟
- [آیت الله بهجت] اگر مکلف طبق موازین شرعی اعلم بودن مجتهدی را احراز نمود و به دستورات او عمل کرد ولی نظرات او مطابق واقع و دستورات واقعی شارع نبود؛
- [سایر] وظیفه و مسئولیت کسانی که دستورات خدا را میدانند، چیست؟
- [سایر] وظیفه و مسئولیت کسانی که دستورات خدا را میدانند، چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] لازم نیست در موقع نیت معین کند که تیمم او بدل از غسل است یا بدل از وضو، همین اندازه که قصد اطاعت امر الهی را دارد کافی است، حتی اگر یکی را به جای دیگری نیت کند اما قصد او اطاعت امر واقعی الهی باشد صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بعد از نماز بفهمد که در نماز شکی برای او پیش آمده، ولی نداند از شکهای باطل بوده یا از شکهای صحیح و اگر از شکهای صحیح بوده کدام قسم آن بوده است، لازم نیست به دستورات شک عمل کند، بلکه نماز را دوباره میخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زنی که از شوهر اطاعت میکند و شوهر خرج او را نمیدهد، اگر ممکن است میتواند خرج خود را بدون اجازه از مال او بردارد، و اگر ممکن نیست، چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، اگر نمیتواند با اطاعت شوهر تهیه معاش کند، در موقعی که مشغول تهیه معاش است، اطاعت از شوهر بر او واجب نیست، ولی احتیاط آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زنی که از شوهر اطاعت می کند و شوهر خرج او را نمی دهد، اگر ممکن است می تواند خرج خود را بدون اجازه از مال او بردارد، و اگر ممکن نیست، چنان چه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، اگر نمی تواند با اطاعت شوهر تهیه معاش کند، در موقعی که مشغول تهیه معاش است، اطاعت از شوهر بر او واجب نیست. ولی احتیاط آن است که از حاکم شرعی هم اذن بگیرد.
- [آیت الله اردبیلی] مرد نمیتواند همسر خود را به کارهای خلاف شرع یا کارهایی که انجام آنها بر زن واجب نیست، مجبور نماید و زن میتواند در این گونه امور از شوهر اطاعت نکند، بلکه در امور خلاف شرع نباید از او اطاعت نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] زنی که از شوهر اطاعت میکند و شوهر خرج او را نمیدهد، اگر ممکن است میتواند خرجی خود را بدون اجازه از مال او بردارد ولی با اجازه حاکم شرع باشد و اگر ممکن نیست چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیّه کند در موقعی که مشغول تهیّه معاش است اطاعت شوهر بر او واجب نیست اگر جمع هردو ممکن نباشد.
- [آیت الله سبحانی] زنی که از شوهر اطاعت می کند اگر مطالبه خرجی کند و شوهر ندهد می تواند در هر روز به اندازه خرجی آن روز بدون اجازه از مال او بردارد و اگر ممکن نیست چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، در موقعی که مشغول تهیه معاش است، اطاعت شوهر بر او واجب نیست.
- [آیت الله بروجردی] زنی که از شوهر اطاعت میکند و شوهر خرج او را نمیدهد، اگر ممکن است میتواند خرجی خود را بدون اجازه از مال او بردارد و اگر ممکن نیست، چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، در موقعی که مشغول تهیهی معاش است اطاعت شوهر بر او واجب نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] پسر بزرگتر هنگام قضای نماز و روزه پدر و مادر باید به تکلیف خود عمل کند، یعنی دستورات نماز و روزه را مطابق حکم مرجع تقلید خود به جا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . عمل به برنامه هایی که برخلاف شعائر و دستورات و احکام شرع مقدس اسلام باشد حرام است و بر هر مسلمانی خودداری و جلوگیری از عمل به آن، واجب است.