قرآن درباره وضوی صورت و دست ها می فرماید: (فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَ أَیْدِیَکُمْ إِلَی الْمَرافِقِ)1 و درباره دو عضو دیگر می فرماید: (وَ امْسَحُوا بِرُؤسِکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ إِلَی الْکَعْبَیْنِ)2. بنابراین شستن پاها با ظاهر آیه مخالف می باشد. ابن عباس نیز از سرپیچی مردم از ظاهر قرآن، سخن می گوید و می فرماید: (أبی الناس الا الغسل و لا أجد فی کتاب الله الا المسح)3؛ (مردم جز شستن به چیزی تن ندادند در حالی که من در قرآن غیر از مسح چیزی نیافتم). از همین رو، گروهی از علمای اهل سنّت بر دلالت آیه بر مسح پاها، اعتراف کرده و برخی برای احتیاط میان مسح و غسل جمع می کنند، و برخی با اعتراف به دلالت آیه بر مسح می گویند علّت (شستن پا) نظافت بیشتر است، تو گویی خدای حکیم از این موضوع غافل بوده است!! ابن حزم متوفای (456) می گوید: (ان القرآن نزل بالمسح، قال الله تعالی: (و امسحوا برووسکم و أرجلکم) و سواء قرء بخفض اللام أو فتحها هی علی کل حال عطف علی الرؤس)4 قرآن درباره پاها حکم به مسح کرده است، و آیه نیز همین را می رساند خواه لفظ (و أرجلکم) را به کسره بخوانیم یا به فتح و در هر حال عطف بر (رؤسکم) می باشد). و قتاده نیز گفته است خدا دو شستن و دو مسح بر ما واجب کرده است.5 علی بن برهان الدین حلبی (متوفای 1044 ه) می گوید: جبرئیل آنگاه که به رسول خدا صلی الله علیه و آله وضو را آموزش داد، فرمان به مسح پا داد، سپس می گوید محیی الدین می گوید: مسح دو پا ظاهر کتاب است.6 درباره آیه شریفه: (وَ امْسَحُوا بِرُؤسِکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ إِلَی الْکَعْبَیْنِ) سخن این است که واژه (وأرجلکم) به کجا عطف شده است، و به تعبیر دیگر: معطوف علیه آن چیست؟! درباره واژه (و أرجلکم) دو قرائت هست: قرائت جر (و امسحوا برؤکم و أرجلِکم). قرائت نصب (و امسحوا برؤسکم و أرجلَکم). بنا بر قرائت جر که چهار قاری (ابن کثیر، ابو عمرو، حمزه، عاصم به روایت ابی بکر) از قراء سبعه موافق آن قرائت کرده اند حکم آن واضح است و آن این که معطوف بر ظاهر (برؤسکم) می باشد، و طبعاً هر دو عضو، حکم یکسان (مسح) خواهند داشت. و بنا بر قرائت نصب که سه قاری از قراء سبعه مطابق آن قرائت کرده اند عطف بر محل (برؤسکم) می باشد زیرا محل آن به حکم این که مفعول (وامسحوا) است منصوب می باشد و عطف بر محل در کلام عرب و قرآن شایع است؛ مانند: (أَنَّ اللَّهَ بَری ءٌ مِنَ الْمُشْرِکینَ وَ رَسُولُهُ)7؛ (خداوند و پیامبرش از مشرکان بیزارند!). در این آیه واژه (و رسوله) به محل (اللّه) که به ظاهر منصوب و از نظر محل مرفوع است، عطف شده است. نکته پایانی آن که صراحت آیه شریفه آن است که (وامسحوا برؤکم) و براساس ادبیات عرب این (باء) بعضیه است یعنی به مقداری از سر خود مسح کنید در حالی که آنچه رایج میان برخی اهل سنت است مسح یا شستن تمام سر است!! و به طور یقین این رفتار آنها مخالف آیه شریفه و سنّت پیامبر صلی الله علیه و آله است زیرا در آیه نگفته (وامسحو روسکم) یعنی تمام سر خود را مسح بکشید، بلکه فرموده (وامسحوا بروسکم) یعنی بعض سر را مسح بکشید وقتی ثابت شود بخشی از وضوی اهل سنّت با ظاهر قرآن سازگار نیست نسبت به دیگر روش های آنها در وضو نیز نمی توان اطمینان پیدا کرد. به ویژه که مخالف روش و روایت اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله می باشد. پی نوشت: 1. مائده 5، آیه 6. 2. همان، آیه 6. 3. سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم، ج2، ص 262. 4. المحلی، ج 2، ص 56، شماره 200. 5. الجامع لأحکام القرآن، 6/ 92. 6. السیرة الحلبیة، ج 1، ص 28. 7. توبه 9، آیه 3. منبع: www.porseman.org
قرآن درباره وضوی صورت و دست ها می فرماید: (فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَ أَیْدِیَکُمْ إِلَی الْمَرافِقِ)1 و درباره دو عضو دیگر می فرماید: (وَ امْسَحُوا بِرُؤسِکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ إِلَی الْکَعْبَیْنِ)2. بنابراین شستن پاها با ظاهر آیه مخالف می باشد.
ابن عباس نیز از سرپیچی مردم از ظاهر قرآن، سخن می گوید و می فرماید: (أبی الناس الا الغسل و لا أجد فی کتاب الله الا المسح)3؛ (مردم جز شستن به چیزی تن ندادند در حالی که من در قرآن غیر از مسح چیزی نیافتم). از همین رو، گروهی از علمای اهل سنّت بر دلالت آیه بر مسح پاها، اعتراف کرده و برخی برای احتیاط میان مسح و غسل جمع می کنند، و برخی با اعتراف به دلالت آیه بر مسح می گویند علّت (شستن پا) نظافت بیشتر است، تو گویی خدای حکیم از این موضوع غافل بوده است!!
ابن حزم متوفای (456) می گوید: (ان القرآن نزل بالمسح، قال الله تعالی: (و امسحوا برووسکم و أرجلکم) و سواء قرء بخفض اللام أو فتحها هی علی کل حال عطف علی الرؤس)4 قرآن درباره پاها حکم به مسح کرده است، و آیه نیز همین را می رساند خواه لفظ (و أرجلکم) را به کسره بخوانیم یا به فتح و در هر حال عطف بر (رؤسکم) می باشد).
و قتاده نیز گفته است خدا دو شستن و دو مسح بر ما واجب کرده است.5
علی بن برهان الدین حلبی (متوفای 1044 ه) می گوید: جبرئیل آنگاه که به رسول خدا صلی الله علیه و آله وضو را آموزش داد، فرمان به مسح پا داد، سپس می گوید محیی الدین می گوید: مسح دو پا ظاهر کتاب است.6
درباره آیه شریفه: (وَ امْسَحُوا بِرُؤسِکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ إِلَی الْکَعْبَیْنِ) سخن این است که واژه (وأرجلکم) به کجا عطف شده است، و به تعبیر دیگر: معطوف علیه آن چیست؟!
درباره واژه (و أرجلکم) دو قرائت هست:
قرائت جر (و امسحوا برؤکم و أرجلِکم).
قرائت نصب (و امسحوا برؤسکم و أرجلَکم).
بنا بر قرائت جر که چهار قاری (ابن کثیر، ابو عمرو، حمزه، عاصم به روایت ابی بکر) از قراء سبعه موافق آن قرائت کرده اند حکم آن واضح است و آن این که معطوف بر ظاهر (برؤسکم) می باشد، و طبعاً هر دو عضو، حکم یکسان (مسح) خواهند داشت. و بنا بر قرائت نصب که سه قاری از قراء سبعه مطابق آن قرائت کرده اند عطف بر محل (برؤسکم) می باشد زیرا محل آن به حکم این که مفعول (وامسحوا) است منصوب می باشد و عطف بر محل در کلام عرب و قرآن شایع است؛ مانند:
(أَنَّ اللَّهَ بَری ءٌ مِنَ الْمُشْرِکینَ وَ رَسُولُهُ)7؛ (خداوند و پیامبرش از مشرکان بیزارند!).
در این آیه واژه (و رسوله) به محل (اللّه) که به ظاهر منصوب و از نظر محل مرفوع است، عطف شده است.
نکته پایانی آن که صراحت آیه شریفه آن است که (وامسحوا برؤکم) و براساس ادبیات عرب این (باء) بعضیه است یعنی به مقداری از سر خود مسح کنید در حالی که آنچه رایج میان برخی اهل سنت است مسح یا شستن تمام سر است!! و به طور یقین این رفتار آنها مخالف آیه شریفه و سنّت پیامبر صلی الله علیه و آله است زیرا در آیه نگفته (وامسحو روسکم) یعنی تمام سر خود را مسح بکشید، بلکه فرموده (وامسحوا بروسکم) یعنی بعض سر را مسح بکشید وقتی ثابت شود بخشی از وضوی اهل سنّت با ظاهر قرآن سازگار نیست نسبت به دیگر روش های آنها در وضو نیز نمی توان اطمینان پیدا کرد. به ویژه که مخالف روش و روایت اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله می باشد.
پی نوشت:
1. مائده 5، آیه 6.
2. همان، آیه 6.
3. سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم، ج2، ص 262.
4. المحلی، ج 2، ص 56، شماره 200.
5. الجامع لأحکام القرآن، 6/ 92.
6. السیرة الحلبیة، ج 1، ص 28.
7. توبه 9، آیه 3.
منبع: www.porseman.org
- [سایر] چرا اهل تسنن پا را می شویند ولی شیعه مسح می کند؟ باوجود این که دستور وضو و کیفیت وضو در قرآن بیان شده است ، پس این همه اختلافی که بین شیعه و سنی وجود دارد به چه دلیل است؟
- [سایر] دلایل شیعه و سنی بر مسح پا چیست؟
- [سایر] چه تفاوتهایی میان وضوی شیعه و سنی وجود دارد و از نظر اهل سنت چه مواردی باعث بطلان وضو میشود؟
- [سایر] از نظر اهل سنت چه مواردی باعث بطلان وضو میشود؟
- [سایر] تفاوت وضو گرفتن در شیعه و سنی چیست؟ و پیامبر(ص) وضو گرفتنشان به چه سبکی بوده و وضو گرفتن کدامیک از شیعه و سنی شبیه پیامبر(ص) است؟
- [سایر] اهل تسنن میگویند اهل بیت سنی هستند؟
- [سایر] سؤال اول: اهل سنت در وضو پای خود را می شویند و به آن فرض گفته می شود و یقیناً فرض می باشد، شیعه پای خود را مسح می کند چرا ترک فرض می کنند و با ترک آن مرتکب گناه کبیره می شوند؟ سؤال دوم: شما اهل بیت شیعه پایبند به رفتار حضرت علی (کرم الله وجهه) هستید جناب حضرت نه ترک فرض کرده بود نه ترک سنت، بلکه همیشه آن را ادا می کرد، اما شما شیعیان در نماز ترک سنت و در وضو ترک فرض انجام می دهید! دلیل شما در این ترک چیست؟
- [سایر] خواستم بدانم که: چه فرقی و چه شباهتهایی بین سنی ناصبی و سنی وهابی و سنی سلفی وجود دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کدام یک از موارد زیر صحیح است؟ الف) شهادت اهل سنّت علیه اهل تشیّع در دعاوی مالی یا کیفری (چنان چه خواهان سنّی مذهب، و خوانده شیعه باشد). ب) شهادت اهل سنّت علیه اهل سنّت در دعاوی مالی یا کیفری (چنانچه خواهان و خوانده هر دو سنی باشند.) ج) شهادت اهل سنّت در دعاوی مالی یا کیفری (چنانچه خواهان و خوانده هر دو شیعه باشند; لیکن شهودشان سنّی باشد.) د) شهادت اهل سنّت به نفع اهل تشیّع (چنانچه خواهان شیعه، و خوانده سنّی مذهب باشد.) ه) شهادت اهل کتاب له یا علیه مسلمانان.
- [سایر] از نظر اهل تسنّن مقام خلفاءبالاتر است یا ائمه اربعه اهل سنت؟
- [آیت الله نوری همدانی] در وضو واجب است صورت ودستها را بشویند و جلوی سرو روی پاها را مسح کنند .
- [امام خمینی] اگر رطوبت کف دست فقط به اندازه مسح سر باشد، می تواند سر را باهمان رطوبت مسح کند، و برای مسح پاها از اعضای دیگر وضو رطوبت بگیرد.
- [آیت الله مظاهری] مرد شیعه میتواند با زن سنّی ازدواج کند و همچنین زن شیعه میتواند به عقد سنّی درآید ولی سزاوار نیست که این کار عملی شود.
- [آیت الله نوری همدانی] بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده ، روی پاها را از سر یکی از انگشتها تا بر آمدگی روی پا ، مسح کند .
- [آیت الله سبحانی] بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده روی پاها را از سر یکی از انگشت ها تا مفصل پا مسح کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده روی پاها را از سر یکی از انگشتها تا برآمدگی روی پا مسح کند.
- [امام خمینی] بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده روی پاها را از سریکی از انگشتها تا برآمدگی روی پا مسح کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] در وضو واجب است صورت و دستها را بشویند و جلوی سر و روی پاها را مسح کشند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در وضو واجب است صورت و دستها را بشویند و جلوی سر و روی پاها را مسح کنند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در وضو واجب است صورت و دستها را بشویند و جلوی سر و روی پاها را مسح کنند.