از نظر اهل سنت چه مواردی باعث بطلان وضو می‌شود؟
پاسخ در دو قسمت ارائه می‌گردد: الف. به جهت شباهت کیفیت وضو، نزد شیعه و اهل سنت، صرفاً موارد اختلاف آنها را ذکر می‌کنیم: 1. شیعه می‌گوید: در وضو واجب است شستن دست‌ها از بالا به پایین صورت گرفته و دست راست بر دست چپ مقدم شود. ولی اهل سنت شستن دست‌ها (از آرنج تا سر انگشتان) را به هر کیفیتی صحیح می‌دانند. 2. در مسح سر، شیعه مسح قسمتی از جلوی سر (با رطوبت باقیمانده در دست) را واجب می‌داند، اما اهل سنت مسح هر قسمت از سر (آن هم با رطوبتی جدید) را صحیح دانسته و در این‌باره شستن سر را هم کافی می‌دانند. ضمن این‌که حنبلی‌ها مسح تمام سر و گوش‌ها را واجب دانسته‌اند. 3. در مسح پا، اهل سنت، پا را تا بالای برآمدگی آن می‌شویند، ولی شیعه مسح پا را (با رطوبت باقیمانده از آب وضو در دست) واجب می‌داند. 4. نسبت به ترتیب در وضو، حنفیه و مالکیه بر خلاف سایر مذاهب، آن‌را شرط صحت وضو ندانسته‌اند. و نسبت به موالات نیز حنفیه و شافعیه آن‌را بر خلاف سایر مذاهب، واجب نمی‌دانند.[1] ب. طهارتی که با وضو حاصل می‌شود، به روش‌های متفاوتی نقض می‌شود. در مذهب اهل بیت(ع) آنچه که به سبب آن وضو باطل می‌شود با موارد نقض وضو در مذاهب اهل سنت تفاوت اندکی دارد. جهت آگاهی از دیدگاه مذهب اهل بیت(ع) در این‌باره می‌توانید به نمایه 3867 (مبطلات وضو و غسل) در همین سایت مراجعه نمایید. اما مذاهب اهل سنت مواردی را برای نقض وضو بیان کرده‌اند که در ذیل می‌آید: 1. بول(ادرار)، غائط (مدفوع) و باد معده؛ 2. خروج منی؛ البته شافعیه آن را ناقض وضو نمی‌داند.[2] 3. خروج وذی و مذی؛[3] 4. آنچه که موجب زائل شدن (حتی موقتی و کوتاه) عقل شود؛ مانند جنون، صرع، بیهوشی، استفاده از مسکرات و خواب[4] 5. لمس با شهوت زن یا پسری که مو در صورت ندارد (امرد)[5] 6. دست کشیدن(مسّ) مرد به آلت تناسلی‌اش (تماس مستقیم و بدون حائل).[6] 7. خون یا چرکی که از بدن انسان خارج می شود و نجس است؛ موجب بطلان وضو می‌شود. 8. ارتداد( اگر مسلمانی که وضو داشته باشد، مرتد شود؛ وضویش باطل می شود، همچنین اگر مسلمانی بر اثر عصبانیت، کلمات کفر آمیز بگوید، بازهم وضویش باطل است.)[7]   [1] . مغنیه، محمد جواد‌، الفقه علی المذاهب الخمسة، ج 1، ص 36 - 38، بیروت، دارالتیار الجدید، دار الجواد، چاپ دهم، 1421ق. [2] . همان، ج 1، ص 31. [3] . همان. [4] . بر خلاف مذهب اهل بیت که خواب را عامل مستقلی برای نقض وضو دانسته اند ولی در غالب مذاهب اهل سنت، خواب عامل مستقلی شمرده نشده بلکه از این جهت که موجب عدم هوشیاری است، ناقض وضو است. البته برخی از مذاهب اهل سنت مانند حنابله، خواب را عامل مستقل دانسته اند. نک: الفقه علی مذاهب الاربعه و مذهب اهل بیت (ع)، ج 1، ص 158. [5] . البته مذاهب چهار گانه اهل سنت دربارۀ جزئیات آن با هم اختلاف نظر زیادی دارند. نک: الفقه علی مذاهب الاربعه و مذهب اهل بیت (ع)، ص 160. [6] . در سه مذهب از  مذاهب اهل سنت این مطلب مورد قبول است و تنها حنفیه با این نظریه مخالفت کرده اند. [7] . موارد دیگری از جمله قهقهه در نماز یا تغسیل میت یا شک در بطلان وضو و بالاخره خوردن گوشت گوسفند! بنابر نظر برخی از مذاهب اهل سنت، موجب بطلان وضو است. نک: الفقه علی مذاهب الاربعه و مذهب اهل بیت (ع)، ج 1، ص 165؛ الفقه علی المذاهب الخمسة، ج 1، ص 30 - 32.
عنوان سوال:

از نظر اهل سنت چه مواردی باعث بطلان وضو می‌شود؟


پاسخ:

پاسخ در دو قسمت ارائه می‌گردد:
الف. به جهت شباهت کیفیت وضو، نزد شیعه و اهل سنت، صرفاً موارد اختلاف آنها را ذکر می‌کنیم:
1. شیعه می‌گوید: در وضو واجب است شستن دست‌ها از بالا به پایین صورت گرفته و دست راست بر دست چپ مقدم شود. ولی اهل سنت شستن دست‌ها (از آرنج تا سر انگشتان) را به هر کیفیتی صحیح می‌دانند.
2. در مسح سر، شیعه مسح قسمتی از جلوی سر (با رطوبت باقیمانده در دست) را واجب می‌داند، اما اهل سنت مسح هر قسمت از سر (آن هم با رطوبتی جدید) را صحیح دانسته و در این‌باره شستن سر را هم کافی می‌دانند. ضمن این‌که حنبلی‌ها مسح تمام سر و گوش‌ها را واجب دانسته‌اند.
3. در مسح پا، اهل سنت، پا را تا بالای برآمدگی آن می‌شویند، ولی شیعه مسح پا را (با رطوبت باقیمانده از آب وضو در دست) واجب می‌داند.
4. نسبت به ترتیب در وضو، حنفیه و مالکیه بر خلاف سایر مذاهب، آن‌را شرط صحت وضو ندانسته‌اند. و نسبت به موالات نیز حنفیه و شافعیه آن‌را بر خلاف سایر مذاهب، واجب نمی‌دانند.[1]
ب. طهارتی که با وضو حاصل می‌شود، به روش‌های متفاوتی نقض می‌شود. در مذهب اهل بیت(ع) آنچه که به سبب آن وضو باطل می‌شود با موارد نقض وضو در مذاهب اهل سنت تفاوت اندکی دارد. جهت آگاهی از دیدگاه مذهب اهل بیت(ع) در این‌باره می‌توانید به نمایه 3867 (مبطلات وضو و غسل) در همین سایت مراجعه نمایید.
اما مذاهب اهل سنت مواردی را برای نقض وضو بیان کرده‌اند که در ذیل می‌آید:
1. بول(ادرار)، غائط (مدفوع) و باد معده؛
2. خروج منی؛ البته شافعیه آن را ناقض وضو نمی‌داند.[2]
3. خروج وذی و مذی؛[3]
4. آنچه که موجب زائل شدن (حتی موقتی و کوتاه) عقل شود؛ مانند جنون، صرع، بیهوشی، استفاده از مسکرات و خواب[4]
5. لمس با شهوت زن یا پسری که مو در صورت ندارد (امرد)[5]
6. دست کشیدن(مسّ) مرد به آلت تناسلی‌اش (تماس مستقیم و بدون حائل).[6]
7. خون یا چرکی که از بدن انسان خارج می شود و نجس است؛ موجب بطلان وضو می‌شود.
8. ارتداد( اگر مسلمانی که وضو داشته باشد، مرتد شود؛ وضویش باطل می شود، همچنین اگر مسلمانی بر اثر عصبانیت، کلمات کفر آمیز بگوید، بازهم وضویش باطل است.)[7]   [1] . مغنیه، محمد جواد‌، الفقه علی المذاهب الخمسة، ج 1، ص 36 - 38، بیروت، دارالتیار الجدید، دار الجواد، چاپ دهم، 1421ق. [2] . همان، ج 1، ص 31. [3] . همان. [4] . بر خلاف مذهب اهل بیت که خواب را عامل مستقلی برای نقض وضو دانسته اند ولی در غالب مذاهب اهل سنت، خواب عامل مستقلی شمرده نشده بلکه از این جهت که موجب عدم هوشیاری است، ناقض وضو است. البته برخی از مذاهب اهل سنت مانند حنابله، خواب را عامل مستقل دانسته اند.
نک: الفقه علی مذاهب الاربعه و مذهب اهل بیت (ع)، ج 1، ص 158. [5] . البته مذاهب چهار گانه اهل سنت دربارۀ جزئیات آن با هم اختلاف نظر زیادی دارند. نک: الفقه علی مذاهب الاربعه و مذهب اهل بیت (ع)، ص 160. [6] . در سه مذهب از  مذاهب اهل سنت این مطلب مورد قبول است و تنها حنفیه با این نظریه مخالفت کرده اند. [7] . موارد دیگری از جمله قهقهه در نماز یا تغسیل میت یا شک در بطلان وضو و بالاخره خوردن گوشت گوسفند! بنابر نظر برخی از مذاهب اهل سنت، موجب بطلان وضو است.
نک: الفقه علی مذاهب الاربعه و مذهب اهل بیت (ع)، ج 1، ص 165؛ الفقه علی المذاهب الخمسة، ج 1، ص 30 - 32.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین