تکبیر
تکبیر، در لغت به معنای بزرگ شمردن، بزرگ داشتن خداوند، به بزرگی یادکردن و اللّه اکبر گفتن است و تنها یک بار در قرآن ذکر شده است.
فلسفه این که نماز با گفتن تکبیر شروع شده و به هنگام گفتن «الله اکبر» دست ها را بالا می آوریم چیست؟
امام رضا علیه السلام در پاسخ به این سؤال فرموده اند: حق تعالی در ابتدای نماز، تکبیر را واجب نموده زیرا در این جمله ابتداء نام (اللَّه) آمده و حق تعالی اراده اش تعلّق گرفته است که به نام او آغاز شود و این مقصود در ابتدا به تسبیح (سبحان اللَّه) و تحمید (الحمد للَّه) و تهلیل (لا اله الاّ اللَّه) تأمین نمی شوند زیرا (اللَّه) در این کلمات مؤثر آمده است 1. علاوه بر این که در معنای تکبیر، عظمت الهی به بهترین وجه تجلی می نماید چرا که (الله اکبر) یعنی خدا برتر از همه موجودات حسّی، عقلی، مُلکی و ملکوتی است، یعنی خدا برتر از آن است که کسی بتواند او را توصیف کند... از همین رو امام صادق علیه السلام می فرماید: همین که تکبیر می گویی باید همه چیز نزد تو کوچک شود جز او2. اما در خصوص فلسفه بالا آوردن دست ها در احادیث چنین آمده که بلند نمودن دو دست نوعی تضرّع و تواضع است لذا حق تعالی دوست دارد که بندگان در وقتی که یادش می کنند با حالت تضرّع و تواضع باشند3. پی نوشت: 1. علل الشرائع، ترجمه ذهنی تهرانی، ج1، ص 823. 2. بحارالانوار، ج 81، ص 230؛ عبدالرزاق گیلانی، مصباح الشریعة، تهران، پیام حق، 1377ش، اول، باب13. 3. علل الشرائع، ترجمه ذهنی تهرانی، ج1، ص 837. منبع: www.porseman.org
امام رضا علیه السلام در پاسخ به این سؤال فرموده اند: حق تعالی در ابتدای نماز، تکبیر را واجب نموده زیرا در این جمله ابتداء نام (اللَّه) آمده و حق تعالی اراده اش تعلّق گرفته است که به نام او آغاز شود و این مقصود در ابتدا به تسبیح (سبحان اللَّه) و تحمید (الحمد للَّه) و تهلیل (لا اله الاّ اللَّه) تأمین نمی شوند زیرا (اللَّه) در این کلمات مؤثر آمده است 1. علاوه بر این که در معنای تکبیر، عظمت الهی به بهترین وجه تجلی می نماید چرا که (الله اکبر) یعنی خدا برتر از همه موجودات حسّی، عقلی، مُلکی و ملکوتی است، یعنی خدا برتر از آن است که کسی بتواند او را توصیف کند... از همین رو امام صادق علیه السلام می فرماید: همین که تکبیر می گویی باید همه چیز نزد تو کوچک شود جز او2. اما در خصوص فلسفه بالا آوردن دست ها در احادیث چنین آمده که بلند نمودن دو دست نوعی تضرّع و تواضع است لذا حق تعالی دوست دارد که بندگان در وقتی که یادش می کنند با حالت تضرّع و تواضع باشند3. پی نوشت: 1. علل الشرائع، ترجمه ذهنی تهرانی، ج1، ص 823. 2. بحارالانوار، ج 81، ص 230؛ عبدالرزاق گیلانی، مصباح الشریعة، تهران، پیام حق، 1377ش، اول، باب13. 3. علل الشرائع، ترجمه ذهنی تهرانی، ج1، ص 837. منبع: www.porseman.org
عنوان سوال:
فلسفه این که نماز با گفتن تکبیر شروع شده و به هنگام گفتن «الله اکبر» دست ها را بالا می آوریم چیست؟
پاسخ:
امام رضا علیه السلام در پاسخ به این سؤال فرموده اند: حق تعالی در ابتدای نماز، تکبیر را واجب نموده زیرا در این جمله ابتداء نام (اللَّه) آمده و حق تعالی اراده اش تعلّق گرفته است که به نام او آغاز شود و این مقصود در ابتدا به تسبیح (سبحان اللَّه) و تحمید (الحمد للَّه) و تهلیل (لا اله الاّ اللَّه) تأمین نمی شوند زیرا (اللَّه) در این کلمات مؤثر آمده است 1.
علاوه بر این که در معنای تکبیر، عظمت الهی به بهترین وجه تجلی می نماید چرا که (الله اکبر) یعنی خدا برتر از همه موجودات حسّی، عقلی، مُلکی و ملکوتی است، یعنی خدا برتر از آن است که کسی بتواند او را توصیف کند... از همین رو امام صادق علیه السلام می فرماید: همین که تکبیر می گویی باید همه چیز نزد تو کوچک شود جز او2.
اما در خصوص فلسفه بالا آوردن دست ها در احادیث چنین آمده که بلند نمودن دو دست نوعی تضرّع و تواضع است لذا حق تعالی دوست دارد که بندگان در وقتی که یادش می کنند با حالت تضرّع و تواضع باشند3.
پی نوشت:
1. علل الشرائع، ترجمه ذهنی تهرانی، ج1، ص 823.
2. بحارالانوار، ج 81، ص 230؛ عبدالرزاق گیلانی، مصباح الشریعة، تهران، پیام حق، 1377ش، اول، باب13.
3. علل الشرائع، ترجمه ذهنی تهرانی، ج1، ص 837.
منبع: www.porseman.org
- [سایر] فلسفه این که در پایان نماز سه بار «اللّه اکبر» می گوییم و دست ها را به بالا می آوریم چیست؟
- [سایر] رابطه بین «حکمت عملی و نظری» در فلسفه با «ایمان و عمل صالح» در قرآن چیست؟
- [سایر] فلسفه تشکیل «مجلس خبرگان» چیست و مبنای فقهی و حقوقی آن کدام است؟
- [سایر] «عذاب اکبر» چه نوع عذابی است؟
- [سایر] از دیدگاه امام خمینی(ره) مفهوم « جمهوری اسلامی» به چه معنا و منظوری است؟
- [سایر] در تعریف اصطلاح «جمهوری اسلامی»، آیا باید «جمهوریت» و «اسلامیت» را از هم جدا یا بههم پیوسته بدانیم؟
- [سایر] اگر کلمة «علی» را در «صدق اللهُ العلی العظیم» فراموش کنیم و مانند اهل سنّت بگوییم «صدق اللهُ العظیم» اشکال دارد؟
- [سایر] منظور از «نوگرایی اسلامی» چیست؟
- [سایر] تفاوت «اسلام انقلابی» مورد نظر منافقان با «انقلاب اسلامی» مورد نظر امام و نیز تفاوت «دین حکومتی» با «حکومت دینی» چیست؟
- [سایر] «تأنّی» در آموزههای اسلامی به چه معنا است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است بعد از نماز مغرب و عشاء شب عید فطر و بعد از نماز صبح ان و بعد از نماز عید فطر این تکبیرها را بگوید الله اکبر الله اکبر لا اله الا الله و الله اکبر الله اکبر و لله الحمد الله اکبر علی ما هدانا
- [آیت الله خوئی] بعد از نماز مغرب و عشاء شب عید صبح آن و بعد از نماز فطر و بعد از نماز عید فطر مستحب است این تکبیرها را بگویند: (اللهُ اکْبَرُ، اللهُ اکْبَرُ لا الهَ الَّا اللهُ، وَ اللهُ اکْبَرُ، اللهُ اکْبَرُ، وَ للهِ الْحَمْدُ، اللهُ اکْبَرُ، عَلَی ما هَدانا).
- [آیت الله سبحانی] بعداز نماز مغرب و عشاء شب عید فطر و بعد از نماز صبح و ظهر و عصر روز عید و نیز بعد از نماز عید فطر مستحب است این تکبیرها را بگوید: اَللهُ اَکْبَر اللهُ اَکْبَرُ لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ وَاللهُ اَکْبَرُ اَللهُ اَکْبَرُ وَ للهِ الْحَمْدُ اَللهُ اَکْبَرُ عَلی ما هَدانا.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بعد از نماز مغرب و عشا شب عید فطر و بعد از نماز صبح آن و بعد از نماز عید فطر بلکه بعد از نماز ظهر و عصر روز عید نیز مستحب است این تکبیرها را بگوید: الله اَکْبَرُ اللهُ اَکْبَرُ لاَ اِلَهَ إلاَّ اللهُ واللهُ اَکْبَرُ اللهُ اَکْبَرُ وللهِ الْحَمْدُ، اللهُ اَکْبَرُ عَلی مَا هَدَانا
- [آیت الله مظاهری] بعد از نماز مغرب و عشاء شب عید فطر و بعد از نماز صبح و ظهر و عصر روز عید و نیز بعد از نماز عید فطر مستحب است این تکبیرها را بگوید: (اَللَّهُ اَکْبَرُ اَللَّهُ اَکْبَرُ لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ اَکْبَرُ اَللَّهُ اَکْبَرُ وَللَّهِِالْحَمْدُ اَللَّهُ اَکْبَرُ عَلی ما هَدانا).
- [امام خمینی] بعد از نماز مغرب و عشای شب عید فطر و بعد از نماز صبح و ظهر و عصر روز عید و نیز بعد از نماز عید فطر مستحب است این تکبیرها را بگویند:"الله اکبر الله اکبر لا اله الا الله و الله اکبر الله اکبر و لله الحمد الله اکبر علی ما هدانا".
- [آیت الله علوی گرگانی] بعد از نماز مغرب وعشأ شب عید فطر و بعد از نماز صبح آن و بعد از نماز عید فطر مستحبّ است این تکبیرها را بگویند: )اللّهُ اکْبَر، اللّهُ اَکْبَر، لا اًّلهَ اًّلاّ اللّهُ وَاللّهُ أکْبَر، اللّهُ اکْبَرُ وَلِلّهِ الْحَمْد، اللّهُ أکْبَرُ عَلی ما هَدانا(.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] بعد از نماز مغرب و عشا شب عید فطر و بعد از نماز صبح آن و بعد از نماز عید فطر مستحب است این تکبیرها را بگوید اللّه اکبر؛ اللّه اکبر؛ لا اله الا اللّه واللّه اکبر؛ اللّه اکبر و للّه الحمد؛ اللّه اکبر علی ما هدانا.
- [آیت الله سیستانی] بعد از نماز مغرب و عشاء شب عید فطر، و بعد از نماز صبح و بعد از نماز عید فطر مستحب است این تکبیرها را بگوید: (الله اَکبَرُ، الله اَکبَرُ، لا اِلهَ اِلاَّ الله وَالله اَکبَرُ، الله اَکبَرُ وَلله الحَمْدُ، الله اَکبَرُ عَلی ما هَدانا).
- [آیت الله نوری همدانی] بعد از نماز مغرب و عشا شب عید فطر و بعد از نماز صبح و ظهر و عصر روز عید و نیز بعد از نمازعید فطر مستحب است این تکبیرها را بگوید : الله اکبرُ الله اکبرُ لا اله الا الله و اله اکبرُ الله اکبرُ و لله الحمدُ الله اکبر علی ما هدانا .