از جمله خصوصیات یک جامعه زنده این است که هر ناراحتی که بر یک عضو وارد آید، تمام پیکر، آگاه و بلکه بی تاب می شود و هم دردی می کند. جمله معروف رسول اکرم صلی الله علیه و آله را همه شنیده ایم: (مَثَلُ المُومِنینَ فِی تَوادُدِهِم وَ تَراحُمِهِم کَمَثَلِ الجَسَدِ اِذَا اشتَکی بَعضُ تَداعی لَهُ سائِرُ اَعضاءِ جَسَدِهِ بِالحُمّی وَ السَّهَرِ.) خاصیت موجود زنده این است که اگر دردی عارض عضوی شود، همه پیکر با خبر می شوند و هم دردی می کنند. یک جامعه زنده نیز همین طور است؛ یک جامعه زنده از سرگذشت های دردناک اعضای خودش بی خبر نمی ماند. همچنان که بی تفاوت نیز نمی ماند، حداقل آن، با خبر شدن است. در سخنرانی های خطابه و منبر، درباره نمازجمعه بحث کردم. آنجا روایت معروف حضرت رضا علیه السلام را نقل و تفسیر کردم. در آنجا امام می فرماید: (وَ اِنَّما جُعِلَتْ الخُطبَةُ یَومَ الجُمُعَةَ لِأَنَّ الجُمُعُةَ مَشهَدُ عامٌّ فَاَرادَ اَن یَکوُنَ لِلاَمیرِ سَبَبٌ اِلی موعِظَتِهِم وَ تَرغیبِهِم فِی الطّاعَةِ وَ تَرهیبِهِم مِنَ المَعصِیَةِ وَ توقیفِهِم عَلی ما ارادَ مِن مَصلَحَةِ دِینِهِم وَ دُنیاهُم وَ یُخبِرُهُم بِما وَرَدَ عَلَیهِم مِنَ الافاقِ ... ؛ در روز جمعه از آن جهت خطابه [به جای دو رکعت از چهار رکعت] قرار داده شده که روز جمعه روز اجتماع عمومی است [بر همه واجب است در شعاع یک فرسخ از مرکز اقامه نماز جمعه شرکت کنند] و این وسیله ای است که فرمانده مسلمین به این وسیله مردم را موعظه می کند، به طاعات ترغیب و از معاصی تحذیر می نماید. دیگر اینکه مردم را در جریان مصالح دین و دنیاشان قرار می دهد؛ سوم اینکه گزارش خبرهایی که در جهان رخ داده به آنها می دهد.
شاهد من همین جمله اخیر است که اسلام، نماز هفتگی جمعه را واجب کرده است برای اموری، از آن جمله برای آگاهی از آنچه در جهان [به خصوص جهان اسلام] می گذرد، ولی وقتی ما در تاریخ شش یا هفت قرن اخیر خودمان دقت می کنیم، بی خبری محض را می بینیم. یکی از حساس ترین و شریف ترین عضوهای این پیکر، ظالمانه بریده می شود و دیگر اعضا آگاه نمی شوند. داستان اندلس اسلامی که یکی از سه مرکز تمدن عظیم اسلامی بود و اروپا نهضت و تمدن خود را مدیون تمدن اسلامی اندلس است، مثال خوبی است برای ما. این عضو عزیز و شریف، به فجیع ترین شکلی قطع می شود، ولی شرق اسلامی تا صدها سال آگاه نمی شوند که چنین حادثه ای رخ داده است.
منبع: امدادهای غیبی در زندگی بشر، علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، صص 146 148.
