مقصود از صله رحم که اسلام فرموده آن است که انسان از حال خویشان مطلع باشد و اگر مشکلی دارند در حد توان حل کند و لازمه این کار این نیست که حتماً به خانه افراد بروند، بلکه اگر به وسیله تلفن و نامه و امثال ذلک هم از حال آنها با خبر شوند کافی است، لذادرحدیثی نقل شده که (صلوا ارحامکم ولو بالسلام)؛ صله رحم کنید و لو با یک سلام کردن تنها باشد). بنابراین باید سعی کرد از حال هم مطلع و صله رحم را و لو در همین حدی که گفته شد حتما انجام دهند و در صورت امکان به مناسبت های مختلف هدیه ای هر چند از نظر مالی کم ارزش تهیه نموده و هنگام دید و بازدید تقدیم نمود تا از طریق آن جلب محبت انجام گیرد. در روایات اسلامی آمده است که حق رحم را هیچ چیزی قطع نمی کند امام صادق(علیه السلام): (حق الرحم لایقطعه شیی)) ؛ (بحار، ج 74، ص 131). و همچنین آمده است که قطع رحم، باعث مرگ زود هنگام می شود و به عکس صله رحم، اجل آدمی را به تأخیر می اندازد و موجب طول عمر انسان می شود. امام صادق(علیه السلام) در این زمینه فرمودند: یکی از گناهانی که باعث مرگ زود هنگام می شود، قطع رحم است (الذنوب التی تعجل الفناء قطیعه الرحم)؛ (بحار، ج 74، ص 94)و امام باقر(علیه السلام) فرمودند: (صله ارحام، اعمال را پاکیزه می کند و اموال را فراوانی می بخشد و بلا را دفع می کند و اجل را به فراموشی می اندازد.) (بحار، ج 74، ص 111) نکته دیگر اینکه گاهی رفت و آمدها ممکن است زود به زود انجام گیرد آن هم زمان حضور در منزل فامیل طولانی می شود و یا با برخی تشریفات و خرج های غیر ضروری صورت می گیرد و نه تنها باعث شادی و خرسندی نمی شود بلکه باعث تحمیل هزینه هایی که برای آنها غیر قابل تحمل است می شود، بنابراین اگر رعایت حال افراد شود و به حداقل دید و بازدید کوتاه مدت و با فاصله زمانی بیشتر و بدون تشریفات و با ارائه هدیه ای (هر چند اندک) اکتفا شود، دیگران نیز علاقه مند می شوند و احساس راحتی می کنند. نکته دیگر آنکه فلسفه صله رحم در واقع همان زنده نگهداشتن روح مودت و دوستی و انسجام اخلاقی اجتماعی که یک نیاز اساسی است باز می گردد و در این میان خویشان و اقوام در اولویت این توجه و دوستی قرار دارند و به عبارت دیگر (صله رحم) در حقیقت برای خوش بینی و تقویت روح خیر خواهی در انسان نسبت به خویشان است که طبعاً کدورت و سوء ظن و کبر و کینه ها را نوعاً در بستر بی ارتباطی و فاصله با دیگران به ویژه اقوام پدید می آید، از بین می برد. علاوه بر آن، صله رحم ، سبب شادی روانی و نشاط اخلاقی آدمی را فراهم می سازد که از نظر روانشناسی مهم ارزیابی می شود : افزون بر آن لزوم صله رحم در اسلام ؛ نوعی پاسخ به حقوق اقوام مخصوصاً پدر و مادر و برادر و خواهر و ... است که در زندگی و پیشرفت ما نقش ایفا کرده اند. www.morsalat.com
مقصود از صله رحم که اسلام فرموده آن است که انسان از حال خویشان مطلع باشد و اگر مشکلی دارند در حد توان حل کند و لازمه این کار این نیست که حتماً به خانه افراد بروند، بلکه اگر به وسیله تلفن و نامه و امثال ذلک هم از حال آنها با خبر شوند کافی است، لذادرحدیثی نقل شده که (صلوا ارحامکم ولو بالسلام)؛ صله رحم کنید و لو با یک سلام کردن تنها باشد). بنابراین باید سعی کرد از حال هم مطلع و صله رحم را و لو در همین حدی که گفته شد حتما انجام دهند و در صورت امکان به مناسبت های مختلف هدیه ای هر چند از نظر مالی کم ارزش تهیه نموده و هنگام دید و بازدید تقدیم نمود تا از طریق آن جلب محبت انجام گیرد.
در روایات اسلامی آمده است که حق رحم را هیچ چیزی قطع نمی کند امام صادق(علیه السلام): (حق الرحم لایقطعه شیی)) ؛ (بحار، ج 74، ص 131).
و همچنین آمده است که قطع رحم، باعث مرگ زود هنگام می شود و به عکس صله رحم، اجل آدمی را به تأخیر می اندازد و موجب طول عمر انسان می شود. امام صادق(علیه السلام) در این زمینه فرمودند: یکی از گناهانی که باعث مرگ زود هنگام می شود، قطع رحم است (الذنوب التی تعجل الفناء قطیعه الرحم)؛ (بحار، ج 74، ص 94)و امام باقر(علیه السلام) فرمودند: (صله ارحام، اعمال را پاکیزه می کند و اموال را فراوانی می بخشد و بلا را دفع می کند و اجل را به فراموشی می اندازد.) (بحار، ج 74، ص 111)
نکته دیگر اینکه گاهی رفت و آمدها ممکن است زود به زود انجام گیرد آن هم زمان حضور در منزل فامیل طولانی می شود و یا با برخی تشریفات و خرج های غیر ضروری صورت می گیرد و نه تنها باعث شادی و خرسندی نمی شود بلکه باعث تحمیل هزینه هایی که برای آنها غیر قابل تحمل است می شود، بنابراین اگر رعایت حال افراد شود و به حداقل دید و بازدید کوتاه مدت و با فاصله زمانی بیشتر و بدون تشریفات و با ارائه هدیه ای (هر چند اندک) اکتفا شود، دیگران نیز علاقه مند می شوند و احساس راحتی می کنند.
نکته دیگر آنکه فلسفه صله رحم در واقع همان زنده نگهداشتن روح مودت و دوستی و انسجام اخلاقی اجتماعی که یک نیاز اساسی است باز می گردد و در این میان خویشان و اقوام در اولویت این توجه و دوستی قرار دارند و به عبارت دیگر (صله رحم) در حقیقت برای خوش بینی و تقویت روح خیر خواهی در انسان نسبت به خویشان است که طبعاً کدورت و سوء ظن و کبر و کینه ها را نوعاً در بستر بی ارتباطی و فاصله با دیگران به ویژه اقوام پدید می آید، از بین می برد. علاوه بر آن، صله رحم ، سبب شادی روانی و نشاط اخلاقی آدمی را فراهم می سازد که از نظر روانشناسی مهم ارزیابی می شود : افزون بر آن لزوم صله رحم در اسلام ؛ نوعی پاسخ به حقوق اقوام مخصوصاً پدر و مادر و برادر و خواهر و ... است که در زندگی و پیشرفت ما نقش ایفا کرده اند.
www.morsalat.com
- [آیت الله مکارم شیرازی] به نظر جنابعالی (حدّاقل) صله رحم و قطع رحم، چه مقدار است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] صله رحم چیست؟ و چه کسانی جزء ارحام محسوب می شوند؟ و در چه مواردی اسلام دستور به قطع صله رحم می دهد؟
- [سایر] (رحم) به چه کسانی گفته میشود؟ (قطع رحم) و (صله رحم) دقیقاً یعنی چه؟ آیا قطع رحم از نظر فقهی حرام است؟ کسی که باعث قطع صله ارحام شود؛ یعنی باعث شود دو خانواده با هم رفت و آمد نکنند، حکم این شخص چیست؟ آیا گناه کرده است؟
- [سایر] صله و قطع رحم از منظر قرآن کریم را توضیح دهید؟
- [سایر] چه مقدار زمان می توان برای صله ی رحم صرف کرد؟
- [سایر] قطع رحم چه پیامدهایی دارد و نمونه هایی از سفارش های ائمه اطهار(علیهم السلام) نسبت به صله رحم را ذکر کنید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورت بی حجابی ارحام، و عدم وجود شرایط نهی از منکر، باز هم صله رحم واجب است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا با کسی که قطع رحم نموده می توان قطع رابطه نمود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در خصوص صله رحم، اگر فرد یا افرادی از بستگان اهل گناه باشند تکلیف صله رحم با آنان چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا قطع رحم و یا صله رحم که در اسلام بر آن تأکید شده است معیار مشخّصی دارد و آیا محدوده آن از نظر نصوص و روایات بیان شده است و آیا اگر بنده با نتیجه خواهرم و یا برادرم و یا خاله ام و غیره قطع رحم کنم، قاطع رحم محسوب می شوم؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی قطع رحم نموده است و بخواهد توبه کند، باید علاوه بر توبه و طلب بخشش از خداوند متعال، در صورت امکان رضایت کسی را که با او قطع رحم نموده است فراهم سازد و از شرائط توبه قطع رحم، صله رحم است. [1]. رعد، 25.
- [آیت الله مظاهری] اقسامی که برای عاق پدر و مادر گفته شد تماماً در قطع رحم نیز میآید، بنابراین انفاق بر آنها اگر فقیر باشند لازم است اگرچه آنان واجبالنّفقه نیستند، ولی ترک انفاق در صورت قدرت و فقر آنان، قطع رحم محسوب میشود، چنانکه تضییع حقّ آنها و بردن آبروی آنان و تندی و پرخاشگری با آنها قطع رحم است، علاوه بر اینکه گناه حقّالنّاس و اهانت به دیگران را نیز دارد.
- [آیت الله مظاهری] معنای صله رحم این است که باید کاری نکند که وابستگان و خویشان را ناراحت کند و تا میتواند به آنها خدمت کند، ولی رفت و آمد با آنها مخصوصاً اگر موجب مزاحمت برای خود و آنها باشد لازم نیست.
- [آیت الله مظاهری] قطع رحم (یعنی بریدن از خویشان) یکی از گناهان کبیره در اسلام است و قرآن شریف کراراً قاطع رحم را لعن فرموده است: (اولئِکَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّار)[1] (برای آنان لعنت و بدی سرای آخرت میباشد.)
- [آیت الله سبحانی] اعتکاف عبادت مستحب است و می توان آن را در اثنا قطع کرد ولی هنگامی که به روز سوم وارد شد، قطع آن حرام می باشد.
- [آیت الله مظاهری] رحم یک معنای عرفی است که عبارت است از خویشان نزدیک نظیر پدر و مادر، جد و جده، اولاد و نوه، برادر و برادرزاده، خواهر و خواهرزاده، عمه و عمهزاده، عمو و عموزاده، خاله و خالهزاده، دایی و داییزاده، و امّا خویشان سببی نظیر زن و شوهر و داماد و پدر زن و مادر زن و پدر و مادر شوهر گرچه رحم واقعی نیستند و احکام رحم را ندارند، ولی چون عرفاً آنان نیز رحم محسوب میشوند، احکام قطع رحم را شامل آنها نمودن بسیار بهجاست و از این جهت به آنان خویشان سببی میگویند، چنانکه نظیر خواهر و برادر را خویشان نسبی میگویند.
- [آیت الله مظاهری] اگر خویشان اهل معصیت باشند، در صورتی که صلهرحم کمک در معصیت آنها نشود، باید قطع رحم نکند و در صورت امکان باید آنها را امر به معروف و نهی از منکر نماید.
- [آیت الله سیستانی] نذر زن بدون اذن قبلی ، یا اجازه بعدی شوهر در آنچه با حقّ استمتاع او منافات دارد ، صحیح نیست ، حتی اگر قبل از ازدواج نذر کرده باشد . و صحت نذر زن در اموالش بدون اجازه شوهر محل اشکال است ، پس باید رعایت احتیاط شود ، مگر در حج و زکات و صدقه و احسان به پدر و مادر و صله ارحام .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر شوهر از نذر کردن زن جلوگیری نماید زن نمی تواند در صورتی که وفاء به نذرش منافی با حق شوهر باشد نذر کند بلکه بدون اذن شوهر در این صورت نذر زن باطل است و صحت نذر زن در مال خودش بدون اذن شوهر در غیر حج یا زکات یا احسان به پدر و مادر یا صله ارحام محل اشکال است
- [آیت الله مکارم شیرازی] هر خونی که از زن خارج شود و شرایط حیض و نفاس را نداشته باشد و مربوط به بکارت یا زخم یا جراحتی در رحم نبوده باشد، خون استحاضه است.