نکاتی که لازم است والدین رعایت کنند تا بتوانند به شیوه ای عالی مسئولیت خود را انجام دهند بسیار فراوان است. ما در بخش گذشته چندین مورد از آنها را ذکر کردیم و در این بخش نیز به ادامه نکات قابل توجه می پردازیم. ¤ شعرهای کوتاه به فرزندان خود بیاموزید. یاد گرفتن شعرهای کوتاه هم به گسترش دامنه لغات کودکان کمک می کند و هم اینکه در حین بازی و سرگرمی با خواندن آنها شاد می شوند و لذت می برند. وقتی کودک بیدار می شود به سرعت او را از تخت خارج نکنید. قبل از خوابانیدن کودک غذایش را بدهید و جایش را عوض کنید تا پاک و خشک باشد. چنانچه کودک در نیمه شب یا صبح بیدار شد فوراً او را از تخت خارج نکنید. بدین ترتیب او می آموزد که خودش به اطراف توجه کند و آرام بماند اما اگر زود از تخت بیرون بیاید با محیط و جای خود ارتباط خوبی برقرار نمی کند. ¤ از فرزندان عذرخواهی کنید. یکی از نکات قابل ملاحظه در موفقیت تمام روابط اعم از والدین و فرزندان تا میان دوستان و همسران عذرخواهی به موقع و به جاست. گاهی اوقات وقتی متوجه اشتباه خود می شوید می توانید از فرزندانتان عذرخواهی کنید. به این ترتیب او هم می آموزد که خودش و دیگران را ببخشد، زیرا می داند همه افراد گاهی اشتباه می کنند. ¤ محبت خود را شرطی نکنید. شما باید فرزند خود را فقط به خاطر اینکه فرزندتان است و به این دنیا آمده دوست بدارید. نه به خاطر اینکه مسائل ریاضی اش را خوب حل می کند و یا نمره خوب می گیرد یا کمکی به شما می کند. باید مطمئن باشد که علاقه شما همیشگی است حتی اگر نمره امتحانش خوب نشده باشد. ¤ مراقب رفتار خود باشید. شما نزدیکترین و مهم ترین معلم و الگوی فرزندانتان هستید. پس بدانید فرزندتان بیشتر از گفتار شما از رفتار و اعمال تان می آموزد. بدین ترتیب باید بیشتر مراقب رفتار خود باشید و سعی کنید رفتاری مناسب و پسندیده داشته باشید. ¤ بیش از حد حمایتگر نباشید. دلیلی ندارد که فرزندتان در زندگی هرگز با مانع یا شکست روبه رو نشود. برخی از والدین همه کاری می کنند تا فرزندشان اصلا متوجه ناکامی و شکست نشود. در صورتی که این درست نیست. باید راه درست زندگی را به او بیاموزید و یادآوری کنید که در این راه باید با فکر و توانایی خود بر موانع موفق شود اما همیشه قرار نیست شما هم دوش به دوش او و پشت سر او با موانع او بجنگید. بسیاری موارد باید خودش به تنهایی مسائلش را حل کند. ¤ مسائل را ساده بگیرید. اگر چندین بار به فرزندتان تذکر داده اید که کاری را انجام دهد اما او اینکار را نکرده شاید کاری که خواسته اید برایش سخت یا ناراحت کننده است. پس تغییری در آن ایجاد کنید. برای مثال اگر کتش را بعد از مدرسه روی زمین می اندازد شاید نیاز به جالباسی کوتاه تر دارد و دستش به خوبی به جالباسی نمی رسد. ¤ بگذارید کودک کشف کند. والدین عموماً دوست ندارند کودکان جایی را کثیف کنند یا به هم بریزند اما موضوع این است که کودکان با این کارها یاد می گیرند. ¤ نگذارید کودک صبح زیاد بخوابد. اگر کودک صبح تا ظهر بخوابد دیگر بعدازظهر خسته نخواهد بود تا چرت بزند و اگر بعدازظهر زیاد بخوابد شب به اندازه کافی خسته نیست. پس زمانهایی برای خوابیدن و بیدار کردن کودک درنظر بگیرید. ¤ بدیهای دیگران را برای کودک بازگو نکنید. کودکان متولد نشده اند که نفرت بورزند. آنها این کار را بعداً یاد می گیرند. پس به جای اینکه در مورد بدیهای دیگران و نفرت از آنها صحبت کنید بهتر است در مورد ویژگیهای مثبت آنها با کودک و یا در حضور او صحبت کنید. ¤ او را تشویق به دوستی با دیگران کنید. شما نمی توانید تضمین کنید که همه فرزند شما را دوست بدارند اما می توانید او را به دوستی به دیگران تشویق کنید تا بتواند در حال و آینده با افراد بیشتری ارتباط نزدیک و صمیمانه برقرار کند. ¤ از کودک تعریف کنید. طرز فکر و بیان شما تأثیر قابل ملاحظه ای در تصویر ذهنی او از خودش و عزت نفس وی دارد. پس هر بار که نکته مثبتی در او و کارهایش و حتی ظاهرش می بینید به او بگویید تا احساس کند که دوست داشتنی است.
نکاتی که لازم است والدین رعایت کنند تا بتوانند به شیوه ای عالی مسئولیت خود را انجام دهند بسیار فراوان است. ما در بخش گذشته چندین مورد از آنها را ذکر کردیم و در این بخش نیز به ادامه نکات قابل توجه می پردازیم.
¤ شعرهای کوتاه به فرزندان خود بیاموزید.
یاد گرفتن شعرهای کوتاه هم به گسترش دامنه لغات کودکان کمک می کند و هم اینکه در حین بازی و سرگرمی با خواندن آنها شاد می شوند و لذت می برند.
وقتی کودک بیدار می شود به سرعت او را از تخت خارج نکنید. قبل از خوابانیدن کودک غذایش را بدهید و جایش را عوض کنید تا پاک و خشک باشد. چنانچه کودک در نیمه شب یا صبح بیدار شد فوراً او را از تخت خارج نکنید. بدین ترتیب او می آموزد که خودش به اطراف توجه کند و آرام بماند اما اگر زود از تخت بیرون بیاید با محیط و جای خود ارتباط خوبی برقرار نمی کند.
¤ از فرزندان عذرخواهی کنید.
یکی از نکات قابل ملاحظه در موفقیت تمام روابط اعم از والدین و فرزندان تا میان دوستان و همسران عذرخواهی به موقع و به جاست. گاهی اوقات وقتی متوجه اشتباه خود می شوید می توانید از فرزندانتان عذرخواهی کنید. به این ترتیب او هم می آموزد که خودش و دیگران را ببخشد، زیرا می داند همه افراد گاهی اشتباه می کنند.
¤ محبت خود را شرطی نکنید.
شما باید فرزند خود را فقط به خاطر اینکه فرزندتان است و به این دنیا آمده دوست بدارید. نه به خاطر اینکه مسائل ریاضی اش را خوب حل می کند و یا نمره خوب می گیرد یا کمکی به شما می کند. باید مطمئن باشد که علاقه شما همیشگی است حتی اگر نمره امتحانش خوب نشده باشد.
¤ مراقب رفتار خود باشید.
شما نزدیکترین و مهم ترین معلم و الگوی فرزندانتان هستید. پس بدانید فرزندتان بیشتر از گفتار شما از رفتار و اعمال تان می آموزد. بدین ترتیب باید بیشتر مراقب رفتار خود باشید و سعی کنید رفتاری مناسب و پسندیده داشته باشید.
¤ بیش از حد حمایتگر نباشید.
دلیلی ندارد که فرزندتان در زندگی هرگز با مانع یا شکست روبه رو نشود. برخی از والدین همه کاری می کنند تا فرزندشان اصلا متوجه ناکامی و شکست نشود. در صورتی که این درست نیست. باید راه درست زندگی را به او بیاموزید و یادآوری کنید که در این راه باید با فکر و توانایی خود بر موانع موفق شود اما همیشه قرار نیست شما هم دوش به دوش او و پشت سر او با موانع او بجنگید. بسیاری موارد باید خودش به تنهایی مسائلش را حل کند.
¤ مسائل را ساده بگیرید.
اگر چندین بار به فرزندتان تذکر داده اید که کاری را انجام دهد اما او اینکار را نکرده شاید کاری که خواسته اید برایش سخت یا ناراحت کننده است. پس تغییری در آن ایجاد کنید.
برای مثال اگر کتش را بعد از مدرسه روی زمین می اندازد شاید نیاز به جالباسی کوتاه تر دارد و دستش به خوبی به جالباسی نمی رسد.
¤ بگذارید کودک کشف کند.
والدین عموماً دوست ندارند کودکان جایی را کثیف کنند یا به هم بریزند اما موضوع این است که کودکان با این کارها یاد می گیرند.
¤ نگذارید کودک صبح زیاد بخوابد.
اگر کودک صبح تا ظهر بخوابد دیگر بعدازظهر خسته نخواهد بود تا چرت بزند و اگر بعدازظهر زیاد بخوابد شب به اندازه کافی خسته نیست. پس زمانهایی برای خوابیدن و بیدار کردن کودک درنظر بگیرید.
¤ بدیهای دیگران را برای کودک بازگو نکنید.
کودکان متولد نشده اند که نفرت بورزند. آنها این کار را بعداً یاد می گیرند. پس به جای اینکه در مورد بدیهای دیگران و نفرت از آنها صحبت کنید بهتر است در مورد ویژگیهای مثبت آنها با کودک و یا در حضور او صحبت کنید.
¤ او را تشویق به دوستی با دیگران کنید.
شما نمی توانید تضمین کنید که همه فرزند شما را دوست بدارند اما می توانید او را به دوستی به دیگران تشویق کنید تا بتواند در حال و آینده با افراد بیشتری ارتباط نزدیک و صمیمانه برقرار کند.
¤ از کودک تعریف کنید.
طرز فکر و بیان شما تأثیر قابل ملاحظه ای در تصویر ذهنی او از خودش و عزت نفس وی دارد. پس هر بار که نکته مثبتی در او و کارهایش و حتی ظاهرش می بینید به او بگویید تا احساس کند که دوست داشتنی است.
- [سایر] در حقوق اسلامی تا چه میزان به اصلاح و تربیت مجرمین و آماده کردن آنها برای بازگشت به زندگی سالم و جامعه تأکید شده است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] طریقه محرمیت کودکانی که به عنوان فرزند نگهداری می شوند، چگونه است؟
- [سایر] شیوه برخورد والدین با کودکانی که ادعای توانایی های خارق العاده ای دارند. چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا خمس و زکات بر کودکانی که هنوز به سن تکلیف نرسیده اند، واجب می شود؟
- [آیت الله بهجت] رقص کودکانی که به سن بلوغ نرسیده اند، در مجالس عروسی چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] از کودکانی که سر چهار راه ها مثلا دستمال کاغذی یا خوراکی می فروشند آیا می توان خرید کرد؟
- [سایر] تربیت چیست؟ فرق تربیت از درون(تربیت باطنی) با تربیت از بیرون(تربیت ظاهری) چیست؟ آیا تربیت انسان از درون اولویت دارد؟ به چه دلیل؟
- [سایر] با کودکانی که رفتارهای عجیبی ناشی از ترس و وحشت نامعقول از خود نشان می دهند. چه باید کرد ؟
- [آیت الله مظاهری] کودکانی که محرم میشوند یا آنها را محرم میکنند، حتماً باید صحیح تلبیه بگویند یا باید ولیِّ آنها به نیابت از آنها بگوید؟
- [سایر] بهترین تربیت از نظر اسلام کدام است؟ (آیا می شود انسان خود را تربیت کند؟)
- [آیت الله سیستانی] لازم نیست قرار معامله مساقات راپیش از ظاهر شدن حاصل بگذارند ، بلکه اگر بعد از ظاهر شدن هم بگذارند ، چنانچه کاری مانده باشد که برای زیادی حاصل ، یا بهتر شدن آن ، یا سالم ماندنش از آفات لازم باشد ، معامله صحیح است ، ولی اگراینچنین کاری باقی نمانده باشد ، هرچند کاری که برای تربیت درخت لازم است ، یا چیدن میوه یا نگهداری از آن باقی مانده باشد ، صحت معامله محل اشکال است .
- [آیت الله مظاهری] درختها در دست کسی که آنها را آبیاری و تربیت میکند امانت است و اگر تلف شود ضامن نیست، ولی اگر در تربیت و آبیاری آنها کوتاهی کند و یا به شرایطی که گفته شد عمل نکرده باشد ضامن است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی که تربیت درختها به او واگذار شده بمیرد، چنانچه در عقد شرط نکرده باشند که خودش آنها را تربیت کند ورثهاش به جای او هستند و چنانچه خودشان عمل را انجام ندهند واجیر هم نگیرند، حاکم شرع از مال میّت اجیر میگیرد، وحاصل را بین ورثه میّت ومالک قسمت میکند، و اگر شرط کرده باشند که خود او درختها را تربیت نماید، پس اگر قرار گذاشتهاند که به دیگری واگذار نکند، با مردن او معامله به هم میخورد، و اگر قرار نگذاشتهاند مالک میتواند عقد را به هم بزند یا راضی شود که ورثه او یا کسی که آنها اجیرش میکنند درختها را تربیت نمایند.
- [آیت الله مظاهری] دو نفری که مساقات کردهاند اگر بفهمند که معامله مساقات باطل است، پس اگر درختها مال صاحب زمین بوده، بعد از تربیت هم مال اوست و باید مزد کسی که آنها را تربیت کرده بدهد، و اگر مال کسی بوده که آنها را تربیت کرده بعد از تربیت هم مال اوست و میتواند آنها را بکند، ولی باید گودالهایی را که به واسطه کندن درختها پیدا شده پر کند و اجاره زمین را از روزی که درختها را کاشته به صاحب زمین بدهد، ولی صاحب زمین نمیتواند او را مجبور نماید که درختها را بکند و فقط میتواند اجاره زمین را بگیرد.
- [امام خمینی] اگر کسی که تربیت درختها به او واگذار شده بمیرد چنانچه در عقد شرط نکرده باشند که خودش آنها را تربیت کند، ورثهاش به جای او هستند، و چنانچه خودشان عمل را انجام ندهند و اجیر هم نگیرند، حاکم شرع از مال میت اجیر میگیرد و حاصل را بین ورثه میت و مالک قسمت میکند و اگر شرط کرده باشند که خود او درختها را تربیت نماید، پس اگر قرار گذاشتهاند که به دیگری واگذار نکند، با مردن او معامله به هم میخورد، و اگر قرار نگذاشتهاند مالک میتواند عقد را به هم بزند، یا راضی شود که ورثه او یا کسی که آنها اجیرش میکنند، درختها را تربیت نماید.
- [آیت الله مظاهری] اگر بعد از قرارداد مساقات، مالک یا کسی که تربیت درختها به او واگذار شده بمیرد، مساقات به هم نمیخورد و به وارث منتقل میشود، ولی اگر کسی که تربیت درختها به او واگذار شده بمیرد و شرط کرده باشند که خودش آنها را تربیت کند، مساقات به هم میخورد و باید سهم او را به ورثهاش بدهند و اگر حقوق دیگری هم داشته، ورثه او ارث میبرند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کسی که تربیت درختها به او واگذار شده بمیرد چنانچه در عقد شرط نکرده باشند که خودش انها را تربیت کند ورثه اش به جای او هستند و اگر خودشان عمل را انجام ندهند و اجیر هم نگیرند حاکم شرع از مال میت اجیر می گیرد و حاصل را بین ورثه میت و مالک قسمت می کند و اگر قرارداد کرده باشند که خود او درختها را تربیت کند با مردن او معامله به هم می خورد
- [آیت الله سیستانی] اگر کسی که تربیت درختها به او واگذار شده بمیرد ، چنانچه در قرارداد قید و شرط نکرده باشند که خودش آنها را تربیت کند ، و رثهاش به جای او هستند ؛ وچنانچه خودشان عمل را انجام ندهند و اجیر هم نگیرند ، حاکم شرع از مال میّت اجیر میگیرد ، و حاصل را بین و رثه میّت و مالک قسمت میکند ، و اگر در معامله قید کرده باشند که خود او درختها را تربیت نماید ، با مردن او معامله بهم میخورد .
- [آیت الله خوئی] اگر کسی که تربیت درختها به او واگذار شده بمیرد، چنانچه در عقد شرط نکرده باشند که خودش آنها را تربیت کند، ورثهاش بهجای او هستند و چنانچه خودشان عمل را انجام ندهند و اجیر هم نگیرند حاکم شرع از مال میت اجیر میگیرد و حاصل را بین ورث میت و مالک قسمت میکند و اگر قرارداد کرده باشند که خود او درختها را تربیت نماید، با مردن او معامله به هم میخورد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر گاو و گوسفند و شتری که دارد همه سالم و بیعیب و جوان باشند، نمیتواند زکات آنها را مریض یا معیوب یا پیر بدهد، بلکه اگر بعضی از آنها سالم و بعضی مریض و دستهای معیوب و دسته دیگر بیعیب و مقداری پیر و مقداری جوان باشند، احتیاط آن است که برای زکات آنها سالم و بیعیب و جوان بدهد، بلکه بنا بر احتیاط در صورتی که همه مریض یا معیوب یا پیر هم باشند، برای زکات آنها سالم و بیعیب و جوان بدهد.