آرامش دل و روح در گرو این است که آدمی ایمان قلبی خود را تقویت کرده باشد، آن باور، روح و دل آدم را آرام میکند. "الذین آمنوا و تطمئن قلوبهم بذکر الله، الا بذکر اللاه تطمئن القلوب" البته می توان برای گشودن مفهوم (الا بذکر الله تطمئن القلوب) نخست به منشاء ناآرامی ها توجه نمود. منشاء ناآرامی در وجود انسان اظطراب از آیندة مجهول، نرسیدن پاسخ به نیازهای واقعی روح ماند علم، قدرت، زندگی بی نقص و در اختیار داشتن آنچه آرزو دارد. بخش دیگر ناآرامی ها ترس از مخاطرات، فقر، ناامنی، مطرود شدن و غیره، بخشی هم مربوط به نفس لوامه(وجوان) که بخاطر لغزشها و گناهان، انسان را در بیم و هراس از عاقبت آن قرار می دهد و سرزنش می کند. چارة واقعی همة این ناآرامی ها شناخت صحیح از دنیا و آخرت و مبدأ هستی بخش عالم است تحصیل عقائد صحیح و سپس تلاش در جهت تهذیب و اصلاح رذائل اخلاقی و دیگر ادای حقوق خدا و مردم در حقیقت این اصلاحات ذکر و یاد خداست که برخی قلبی و برخی نیز علمی است در غیر این صورت انسان مبتلا به همة زشتی ها، که تصمیم و تلاشی هم برای اصلاح خود ندارد آرامشی برای او نخواهد بود" و اگر دل و نفس انسان از آن جهت که دارای تمایلات حیوانی است چموشی نماید راه رام کردن او را استاد مصباح یزدی در کتاب پند جاوید (ج1) یاد مرگ را به دل خود القاء کند، دل او آرام می گیرد.آدمی هر چه بیشتر بتواند دل را متوجه مرگ کند، این اسب چموش بیشتر رام می گردد. یعنی انسان به خود بفهماند که بالاخره مردن وجود دارد و هر چند الآن قوی و فعال است ولی این قوت روزی تمام خواهد شد و به پایان می رسد. (امروز در سختی و رنج بسر می برد، بهر حال دنیا موقتی است و به زودی از اینجا می رود) به هر میزان که مرگ را برای خود مجسم نماید و بیشتر به او توجه پیدا کند نفس بهتر زودتر رام می شود لذا امیرالمؤمنین می فرمایند "ذلله بذکر الموت" نفس را با یاد مرگ رام کن. بنابراین آرامش روحی برای آدمی در پناه تقویت باور و اعتقاد قلبی بخداوند متعال ایجاد خواهد شد و اگر بخواهیم تمایلات حیوانی را در او از بین برده و یا کنترل کنیم از طریق یاد مرگ ممکن خواهد شد.
چگونه به آرامش روحی برسیم؟
آرامش دل و روح در گرو این است که آدمی ایمان قلبی خود را تقویت کرده باشد، آن باور، روح و دل آدم را آرام میکند. "الذین آمنوا و تطمئن قلوبهم بذکر الله، الا بذکر اللاه تطمئن القلوب"
البته می توان برای گشودن مفهوم (الا بذکر الله تطمئن القلوب) نخست به منشاء ناآرامی ها توجه نمود. منشاء ناآرامی در وجود انسان اظطراب از آیندة مجهول، نرسیدن پاسخ به نیازهای واقعی روح ماند علم، قدرت، زندگی بی نقص و در اختیار داشتن آنچه آرزو دارد.
بخش دیگر ناآرامی ها ترس از مخاطرات، فقر، ناامنی، مطرود شدن و غیره، بخشی هم مربوط به نفس لوامه(وجوان) که بخاطر لغزشها و گناهان، انسان را در بیم و هراس از عاقبت آن قرار می دهد و سرزنش می کند. چارة واقعی همة این ناآرامی ها شناخت صحیح از دنیا و آخرت و مبدأ هستی بخش عالم است تحصیل عقائد صحیح و سپس تلاش در جهت تهذیب و اصلاح رذائل اخلاقی و دیگر ادای حقوق خدا و مردم در حقیقت این اصلاحات ذکر و یاد خداست که برخی قلبی و برخی نیز علمی است در غیر این صورت انسان مبتلا به همة زشتی ها، که تصمیم و تلاشی هم برای اصلاح خود ندارد آرامشی برای او نخواهد بود"
و اگر دل و نفس انسان از آن جهت که دارای تمایلات حیوانی است چموشی نماید راه رام کردن او را استاد مصباح یزدی در کتاب پند جاوید (ج1) یاد مرگ را به دل خود القاء کند، دل او آرام می گیرد.آدمی هر چه بیشتر بتواند دل را متوجه مرگ کند، این اسب چموش بیشتر رام می گردد. یعنی انسان به خود بفهماند که بالاخره مردن وجود دارد و هر چند الآن قوی و فعال است ولی این قوت روزی تمام خواهد شد و به پایان می رسد. (امروز در سختی و رنج بسر می برد، بهر حال دنیا موقتی است و به زودی از اینجا می رود) به هر میزان که مرگ را برای خود مجسم نماید و بیشتر به او توجه پیدا کند نفس بهتر زودتر رام می شود لذا امیرالمؤمنین می فرمایند "ذلله بذکر الموت" نفس را با یاد مرگ رام کن.
بنابراین آرامش روحی برای آدمی در پناه تقویت باور و اعتقاد قلبی بخداوند متعال ایجاد خواهد شد و اگر بخواهیم تمایلات حیوانی را در او از بین برده و یا کنترل کنیم از طریق یاد مرگ ممکن خواهد شد.
- [سایر] مدتی است دچار کسالت و دلمردگی شدهام. انگیزه برای انجام هیچ کاری را ندارم، آرامش روحی ندارم ؛ همیشه نگرانم ؛ برای رهایی از این حالت و برای رسیدن به آرامش روحی و کاستن افسردگی و سردرگمی چه باید کرد؟
- [آیت الله مظاهری] با سلام چگونه می توان حب گناه را از خود دور نمود؟ و به آرامش فکری و روحی رسید؟
- [سایر] حدود یک ماه است شوهرم وفات یافته و پسر 8 ساله ام دچار فشارهای روحی شده است. چگونه می توانم آرامش را به او بازگردانم؟
- [سایر] چطور به دانایی برسیم؟
- [سایر] با سلام و خدا قوت. چرا بعضی از افراد که راه سلوک را در پیش میگیرند و ریاضت نفس میکشند، سر از تیمارستان در میآورند؟ مگر نه این است که این عبادات باید باعث آرامش روحی هرچه بیشتر آنها شود؟
- [سایر] چگونه در اصول دین به یقین برسیم؟
- [سایر] با سلام در قرآن بیان شده که انسان با ازدواج به آرامش می رسد. اکنون این سؤال مطرح میشود که چگونه انسان با ازدواج به آرامش می رسد و به عبارتی در ازدواج چه چیزی است که آرامش بخش است؟ در ضمن اگر انسان با ازدواج به آرامش می رسد پس چرا این همه طلاق وجدایی وجود دارد چون هیچ کس که از آرامش فرار نمی کند در ضمن ممکن است جواب این سؤال رو اینطور بدهید که اکثر مشکلات روحی ما در نتیجه عدم پاسخگویی به نیاز جنسی پیش می آید که چون در ازدواج این نیاز برآورده می شود آرامش فراهم می شود! در این صورت پس چرا افرادی که دارای روابط نامشروع هستند به آرامش نمی رسند؟ با تشکر
- [سایر] چه کنیم که در مطالعه دروس به تمرکز برسیم؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر در رکعت دوم نماز جمعه برسیم حکم چیست؟
- [سایر] اگر به نماز جماعت برسیم و امام در رکوع باشد و ما تکبیرة الاحرام بگوییم و قبل از اینکه به رکوع امام برسیم امام از رکوع بلند شود چه کار باید بکنیم؟ نماز را بشکنیم یا فرادی بخوانیم؟
- [آیت الله جوادی آملی] .حرکت اندک که مانع صدق آرامش بدن نیست, اشکال ندارد؛ ولی ذکر در حال حرکت شدید که مانع صدق آرامش بدن است, کافی نیست و باید در حال آرام شدن بدن, دوباره گفته شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] روی خرمن گندم و جو و مانند اینها که مانع از ارامش بدن است نماز باطل است
- [آیت الله بهجت] در سجود باید به مقدار ذکر واجب، بدن آرام باشد. و اگر نتوانست به اندازه ذکر واجب آرامش بدن داشته باشد، اصل وجوب ذکر ساقط نمیشود، و اگر بههیچوجه بدنش آرام نمیگیرد، احوط این است که نماز دیگری هم بخواند و سجده آن را با اشاره انجام دهد و منظور از آرامش بدن، توقف و مکث بین سر گذاشتن و برداشتن است.
- [آیت الله جوادی آملی] .اقامه نماز در حال ناچاری در مکان متحرّک یا لرزان، مانند تلّ شن, با رعایت آرامش در اجزای نماز به قدر امکان و حفظ قبله, صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] شرط دوم در نماز واجب مکان نمازگزار نباید حرکتی داشته باشد که مانع از ارامش بدن نمازگزار و انجام واجبات نماز اختیاری باشد و اگر به واسطه تنگی وقت یا جهت دیگر ناچار باشد در جایی که چنین حرکتی دارد مانند اتومبیل و کشتی و ترن نماز بخواند به قدری که ممکن است باید ارامش بدن و قبله را رعایت نماید و اگر انها از قبله به طرف دیگر حرکت کنند به طرف قبله برگردد
- [آیت الله جوادی آملی] .نماز در مکانی که بر اثر ازدحام جمعیّت یا وزش باد تند و مانند آن، اطمینانی به حفظ آرامش بدن نیست، اگر به امید آرام بودن بدن شروع شود و تا پایان مانعی پدید نیاید, صحیح است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه در موقعی که مشغول ذکر واجب است کسی به او تنه بزند، یا به علت دیگری بدن از آرامش بیرون رود، باید بعد از آرام گرفتن دوباره ذکر را بگوید، ولی حرکات مختصر اشکال ندارد.
- [آیت الله سیستانی] نماز خواندن در اتومبیل و کشتی و قطار و مانند اینها در وقتی که ایستادهاند مانعی ندارد ، و همچنین در وقتی که حرکت میکنند چنانچه بحدی تکان نداشته باشند که مانع از آرامش بدن نمازگزار شود .
- [آیت الله جوادی آملی] .واجب است بدن درحالت سجده آرام باشد، به گونهای که ذکر واجب آن، با آرامش بدن انجام شود و بنا بر احتیاط واجب برای ذکر مستحب سجود که به قصد خصوصیت سجده گفته میشود, باید بدن آرام باشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .ایستادن، بعد از تمام شدن وظیفه رکوع واجب است تا از حال قیامِ پس از رکوع به سجده برود، اگر با علم و عمد پیش از ایستادن، به سجده برود, نماز او باطل است و اگر بر اثر فراموشی وظیفه ایستادن پس از رکوع و آرامش بدن را ترک کند, نماز او باطل نیست.