دوستان و همسالان، یکی از مهمترین عوامل موثر در رشد و تکامل شخصیت آدمی در دوران نوجوانی به شمار میآیند. به عقیده موریس دبس، دوستیهای این دوران باعث کسب تجاربی میشود که در توسعه شخصیت نوجوان نقش دارد. این تجارب باعث ایجاد دوستیهای عاقلانهتری در دوران بزرگسالی میشود؛ دوستیهایی که بر اساس علاقه و اعتماد متقابل استوار است و اولین احساس نوعدوستی را در نوجوان برمیانگیزد. دوستیهای دوران نوجوانی براساس یک نیاز اجتماعی و برای ایجاد روابطی سالم و سازنده است. در دوران نوجوانی، شخصیت اجتماعی نوجوان در حال شکل گرفتن است و بر این اساس، رفاقت نقش عمدهای در اجتماعی شدن او ایفا میکند. دوستان و همسالان، نوجوان را در (ابراز خود) یاری میدهند؛ چرا که یکی از نیازهای مهم این دوره، نیاز به ابراز خود است؛ رفتاری که فرد به وسیله آن تواناییها، اندیشهها، اعتقادات، عواطف و احساساتش را به سایرین ابراز میکند. دوستان و همسالان زمینه ممکن را برای فرد فراهم مینمایند زیرا آنها در معاشرت با یکدیگر در مورد افکار و عقاید خود آزادانه گفتگو میکنند و تواناییها و قابلیتهای خود را ظاهر میکنند. فقدان چنین مهارتهایی در نوجوان موجب میشود که او در ارتباطات اجتماعیاش با مشکلات جدی روبهرو شود؛ به طور مثال بسیاری از این نوجوانان تمایلی به بحث و گفتگو در جمع ندارند که ناشی از ترس از ابراز خود و واکنشهای دوستان و همسالان در دوران کودکی و نوجوانی است. کمک به تصمیمگیری دوستان و همسالان بر تصمیمگیری نوجوان تاثیر میگذارند. بهطور کلی، دوره نوجوانی، دوره آزمایش و خطاست؛ دورهای که نوجوان تصمیمات خود را در زمینههای مختلف تغییر میدهد. ممکن است یک نوجوان ماهها برای انتخاب یک سبک مطلوب آرایش موی سر، شیوههای متفاوتی را آزمایش کند و نظر دوستانش را با حساسیت ویژهای مورد توجه قرار دهد. نوجوان به نگرشها و نظریات دیگران و به خصوص دوستانش درباره خود اهمیت زیادی میدهد. او با دریافت مستقیم و غیرمستقیم نظریات دوستان درباره خودش و همچنین در جریان مقایسه ویژگیهای خود با آنها، به شناختهای جدیدی از ابعاد وجودی خویش میرسد. این شناختها موجب پیدایی تصویر جدیدی از خود میشود. همین دوستان و همسالان نیاز به محبت کردن و محبت دیدن نوجوان را به طور مکفی تامین میکنند. به غیر از همه مواردی که گفته شد، گروه دوستان و همسالان انجام بعضی از فعالیتها را برای نوجوان آسان کرده، جرأت و شهامت وی را تحریک میکنند و احساس نوعدوستی نوجوان را تقویت کرده و او را در رسیدن به استقلال عاطفی عقلانی یاری میدهند. پایه دوستیهای عاقلانه مطالعات نشانگر این است که گروه همسالان و دوستان، بسیاری از نیازهای نوجوان را تامین میکنند که یکی از مهمترین آنها نیاز به محبت کردن و محبت دیدن است و موارد دیگری از قبیل تقویت نوعدوستی و رسیدن به استقلال را نیز میتوان متذکر شد. این تاثیرات مثبت در صورتی قابل دریافت است که اولا اهداف گروههای دوستی سازنده بوده و جنبه بزهکارانه نداشته باشند، ثانیا والدین نقش خود را در مقابل نوجوان و دوستانش به خوبی ایفا کنند و به جای قرار گرفتن در مقابل آنها در کنار آنها حرکت کنند. درسخواندن گروهی تاثیر گروه همسالان تنها به دوستی ختم نمیشود و میتواند در درس خواندن یا نخواندن، لذت بردن از درس یا احساس بدی از درس خواندن داشتن تاثیرگذار باشد البته به شرط اینکه با یک برنامهریزی واحد (به صورت گروهی) درس بخوانند، سعی کنند مطالب درسی را برای همدیگر تشریح کنند و مطالب درسی را به نوبت به همدیگر درس بدهند. در حالی که امتحان به اکثر بچهها و به میزان مختلف استرس وارد میکند، برای گروهی درس خواندن در تقویت روحیه آنها میتواند نقش به سزایی داشته باشد. دانشآموزان میتوانند نگرانیها و ضعفهای درسیشان را با همدیگر در میان بگذارند و از فشار روانی و اضطرابشان کم کنند. آنها وقتی در صحبت با دوستانشان متوجه میشوند که مثل همدیگرنگرانیها و ضعفهای درسی مشترک دارند، احساس آرامش بیشتر و اعتماد به نفس بیشتری میکنند. اگر بخواهیم درباره تنها نقص این روش هم بگوییم صحبت کردن با همدیگر و خاطرهگویی است که با نظارت غیرمستقیم یک بزرگتر قابل حل است. منابع: 1. کودک، بزرگسال، همسالان الگوی ارتباطی، نویسنده ام.ا.لیزنیا ترجمه دکتر محمدجعفر مدبرنیا 2. مقدمهای بر نظریههای یادگیری، ترجمه دکتر علیاکبر سیف 3. نشریه پیوند (نشریه انجمن و اولیای مربیان ایران) 4. نشریه خراسان منبع: http://salamat.com
دوستان و همسالان، یکی از مهمترین عوامل موثر در رشد و تکامل شخصیت آدمی در دوران نوجوانی به شمار میآیند. به عقیده موریس دبس، دوستیهای این دوران باعث کسب تجاربی میشود که در توسعه شخصیت نوجوان نقش دارد. این تجارب باعث ایجاد دوستیهای عاقلانهتری در دوران بزرگسالی میشود؛ دوستیهایی که بر اساس علاقه و اعتماد متقابل استوار است و اولین احساس نوعدوستی را در نوجوان برمیانگیزد. دوستیهای دوران نوجوانی براساس یک نیاز اجتماعی و برای ایجاد روابطی سالم و سازنده است.
در دوران نوجوانی، شخصیت اجتماعی نوجوان در حال شکل گرفتن است و بر این اساس، رفاقت نقش عمدهای در اجتماعی شدن او ایفا میکند. دوستان و همسالان، نوجوان را در (ابراز خود) یاری میدهند؛ چرا که یکی از نیازهای مهم این دوره، نیاز به ابراز خود است؛ رفتاری که فرد به وسیله آن تواناییها، اندیشهها، اعتقادات، عواطف و احساساتش را به سایرین ابراز میکند. دوستان و همسالان زمینه ممکن را برای فرد فراهم مینمایند زیرا آنها در معاشرت با یکدیگر در مورد افکار و عقاید خود آزادانه گفتگو میکنند و تواناییها و قابلیتهای خود را ظاهر میکنند. فقدان چنین مهارتهایی در نوجوان موجب میشود که او در ارتباطات اجتماعیاش با مشکلات جدی روبهرو شود؛ به طور مثال بسیاری از این نوجوانان تمایلی به بحث و گفتگو در جمع ندارند که ناشی از ترس از ابراز خود و واکنشهای دوستان و همسالان در دوران کودکی و نوجوانی است.
کمک به تصمیمگیری
دوستان و همسالان بر تصمیمگیری نوجوان تاثیر میگذارند. بهطور کلی، دوره نوجوانی، دوره آزمایش و خطاست؛ دورهای که نوجوان تصمیمات خود را در زمینههای مختلف تغییر میدهد. ممکن است یک نوجوان ماهها برای انتخاب یک سبک مطلوب آرایش موی سر، شیوههای متفاوتی را آزمایش کند و نظر دوستانش را با حساسیت ویژهای مورد توجه قرار دهد.
نوجوان به نگرشها و نظریات دیگران و به خصوص دوستانش درباره خود اهمیت زیادی میدهد. او با دریافت مستقیم و غیرمستقیم نظریات دوستان درباره خودش و همچنین در جریان مقایسه ویژگیهای خود با آنها، به شناختهای جدیدی از ابعاد وجودی خویش میرسد. این شناختها موجب پیدایی تصویر جدیدی از خود میشود.
همین دوستان و همسالان نیاز به محبت کردن و محبت دیدن نوجوان را به طور مکفی تامین میکنند.
به غیر از همه مواردی که گفته شد، گروه دوستان و همسالان انجام بعضی از فعالیتها را برای نوجوان آسان کرده، جرأت و شهامت وی را تحریک میکنند و احساس نوعدوستی نوجوان را تقویت کرده و او را در رسیدن به استقلال عاطفی عقلانی یاری میدهند.
پایه دوستیهای عاقلانه
مطالعات نشانگر این است که گروه همسالان و دوستان، بسیاری از نیازهای نوجوان را تامین میکنند که یکی از مهمترین آنها نیاز به محبت کردن و محبت دیدن است و موارد دیگری از قبیل تقویت نوعدوستی و رسیدن به استقلال را نیز میتوان متذکر شد.
این تاثیرات مثبت در صورتی قابل دریافت است که اولا اهداف گروههای دوستی سازنده بوده و جنبه بزهکارانه نداشته باشند، ثانیا والدین نقش خود را در مقابل نوجوان و دوستانش به خوبی ایفا کنند و به جای قرار گرفتن در مقابل آنها در کنار آنها حرکت کنند.
درسخواندن گروهی
تاثیر گروه همسالان تنها به دوستی ختم نمیشود و میتواند در درس خواندن یا نخواندن، لذت بردن از درس یا احساس بدی از درس خواندن داشتن تاثیرگذار باشد البته به شرط اینکه با یک برنامهریزی واحد (به صورت گروهی) درس بخوانند، سعی کنند مطالب درسی را برای همدیگر تشریح کنند و مطالب درسی را به نوبت به همدیگر درس بدهند.
در حالی که امتحان به اکثر بچهها و به میزان مختلف استرس وارد میکند، برای گروهی درس خواندن در تقویت روحیه آنها میتواند نقش به سزایی داشته باشد. دانشآموزان میتوانند نگرانیها و ضعفهای درسیشان را با همدیگر در میان بگذارند و از فشار روانی و اضطرابشان کم کنند. آنها وقتی در صحبت با دوستانشان متوجه میشوند که مثل همدیگرنگرانیها و ضعفهای درسی مشترک دارند، احساس آرامش بیشتر و اعتماد به نفس بیشتری میکنند.
اگر بخواهیم درباره تنها نقص این روش هم بگوییم صحبت کردن با همدیگر و خاطرهگویی است که با نظارت غیرمستقیم یک بزرگتر قابل حل است.
منابع:
1. کودک، بزرگسال، همسالان الگوی ارتباطی، نویسنده ام.ا.لیزنیا ترجمه دکتر محمدجعفر مدبرنیا
2. مقدمهای بر نظریههای یادگیری، ترجمه دکتر علیاکبر سیف
3. نشریه پیوند (نشریه انجمن و اولیای مربیان ایران)
4. نشریه خراسان
منبع: http://salamat.com
- [سایر] ویژگی های دوران بلوغ و نوجوانی چیست؟
- [سایر] زندگی پیامبر در دوران کودکی و نوجوانی چگونه بوده است؟
- [سایر] ولادت، کودکی، دوران نوجوانی و جوانی امام رضا (ع) چگونه بود؟
- [سایر] ولادت، کودکی، دوران نوجوانی و جوانی آقا امام رضا علیه السّلام را بیان کنید.
- [سایر] نقش مرد (پدر) در دوران بارداری همسر چیست؟
- [آیت الله سبحانی] فردی در دوران نوجوانی به خاطر جهل به مسأله و تشنگی زیاد، در ماه رمضان آب خورده است. اکنون وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] دستمزد کاری که فرزند در دوران کودکی، نوجوانی و جوانی در کنار پدر انجام داده متعلق به چه کسی است؟ به پدر یا فرزند؟
- [سایر] در دوران جنگ تحمیلی وضعیت درآمدهای نفتی عراق و نقش آن در اقتصاد این کشور چگونه بود؟
- [سایر] آیا ارتباط کودک 4/5 ساله با همسالان لازم است و اگر همسالان مطلوب در دسترس نباشند، چه باید کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] برای مسلمان بودن همین مقدار که در دوران نوجوانی، یا جوانی اصول دین را از ما سؤال کردند، و ما قبول داشتیم کافی است؟ یا تحقیق بیشتری لازم است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] چند چیز در لباس نمازگزار مکروه است و از آن جمله است: پوشیدن لباس سیاه و چرک وتنگ و لباس شرابخوار و لباس کسی که از نجاست پرهیز نمیکند و لباسی که نقش صورت دارد و نیز باز بودن تکمههای لباس ودست کردن انگشتری که نقش صورت دارد مکروه میباشد.
- [آیت الله مظاهری] هشت چیز در لباس نمازگزار مکروه است و از آن جمله است: 1 - پوشیدن لباس سیاه. 2 - پوشیدن لباس کثیف. 3 - پوشیدن لباس تنگ. 4 - پوشیدن لباس شرابخوار. 5 - پوشیدن لباس کسی که از نجاست پرهیز نمیکند. 6 - پوشیدن لباسی که نقش صورت دارد. 7 - باز بودن دکمههای لباس. 8 - دست کردن انگشتری که نقش صورت دارد.
- [آیت الله سبحانی] چند چیز در لباس نمازگزار مکروه است و از آن جمله است: پوشیدن لباس سیاه و چرک وتنگ و لباس شرابخوار و لباس کسی که از نجاست پرهیز نمی کند و لباسی که نقش صورت دارد و نیز بازبودن تکمه های لباس و دست کردن انگشتری که نقش صورت دارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . چند چیز در لباس نمازگزار مکروه است و از آن جمله است: پوشیدن لباس سیاه و چرک و تنگ و لباس شرابخوار و لباس کسی که از نجاست پرهیز نمی کند و لباسی که نقش صورت دارد و نیز باز بودن تکمه های لباس و دست کردن انگشتری که نقش صورت دارد مکروه می باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پوشیدن لباس سیاه و چرک و تنگ و لباس شرابخوار و پوشیدن لباس کسی که از نجاست پرهیز نمی کند، پوشیدن لباسی که نقش صورت دارد و نیز باز بودن تکمه های لباس ودست کردن انگشتری که نقش صورت داردبرای نمازگزار مکروه می باشد.
- [آیت الله بروجردی] چند چیز در لباس نمازگزار مکروه است و از آن جمله است:پوشیدن لباس سیاه، چرک، تنگ، لباس شرابخوار، لباس کسی که از نجاست پرهیز نمیکند، لباسی که نقش صورت دارد و نیز باز بودن تکمههای لباس و دست کردن انگشتری که نقش صورت دارد، مکروه میباشد.
- [آیت الله اردبیلی] چند چیز در لباس نمازگزار مکروه است که از آن جملهاند: پوشیدن لباس سیاه مگر برای عزای اهل بیت علیهمالسلام و همچنین لباس چرک و تنگ و لباس شرابخوار و لباس کسی که از نجاست پرهیز نمیکند و پوشیدن لباسی که نقش صورت دارد و نیز باز بودن دکمههای لباس و به دست کردن انگشتری که نقش صورت دارد.
- [آیت الله سیستانی] چند چیز را فقهاء قدس اللّه اسرارهم در لباس نمازگزار مکروه دانستهاند ، و از آن جمله است : پوشیدن لباس سیاه ، و چرک ، و تنگ ، و لباس شرابخوار ، و لباس کسی که از نجاست پرهیز نمیکند ، و لباسی که نقش صورت دارد ، و نیز باز بودن تکمههای لباس ، و دست کردن انگشتری که نقش صورت دارد ، مکروه شمرده شده است .
- [امام خمینی] چند چیز در لباس نمازگزار مکروه است، و از آن جمله است: پوشیدن لباس سیاه و چرک و تنگ، و لباس شرابخوار، و لباس کسی که از نجاست پرهیز نمی کند، و لباسی که نقش صورت دارد. و نیز باز بودن تکمه های لباس و دست کردن انگشتری که نقش صورت دارد، مکروه می باشد.
- [آیت الله سبحانی] ساختن و خرید و فروش مجسّمه حرام است ولی خرید و فروش صابون و مانند آن که روی آنها شکل مجسمه یا نقش های برجسته است اشکالی ندارد.