در آموزه های دینی ما ، در ارتباطات اجتماعی که بخش عمده ی آن ارتباطات کلامی است یک سری پارامترهایی در نظر گرفته شده است . مثلاً شما می توانید صحبت کنید اما نمی توانید تهمت زده و غیبت کنید . نمی توانید ظن و گمان خود را نسبت به فردی بیان کرده و یا حقوق کسی را ضایع کنید . اینها همه آزادی اندیشه ی واقعی است . اینکه انسان حقوق دیگران را رعایت کند . آیا ما می توانیم در این رسانه به نام آزادی بیان، عقده گشایی کنیم ؟ اینکه مثلاً ما با یک نفر بر سر یک ملک اختلاف داریم ، آیا می توانیم در مقابل دوربین در باره ی او صحبت کرده ونظرات شخصی خود را بگوییم ؟ در این صورت حق او ضایع می شود . در این صورت ما باید صد شبکه ی تلویزیونی راه اندازی کرده و آنها را بیست و چهارساعت در اختیار افراد قرار دهیم تا هر کسی جواب دیگری را بدهد . در آخر نیز یک تسلسل بوجود می آید که هیچگاه به نتیجه نمی رسد . لذا آزادی بیان خوب است ولی باید چارچوب داشته باشد . ما آزادی مطلق و بدون عنان را نمی خواهیم. بلکه باید آن را در یک چارچوب قرار دهیم . این چارچوب در شریعت اسلام تعریف شده است . در این صورت این آزادی کینه آور نشده و موجب عقده های روانی ، حقارت ها ، سرزنش ها و خورد شدن شخصیت ها نمی شود . اززمان مرحوم امام تا مقام معظم رهبری بارها به این مسئله اشاره شده که وقتی صحبت می کنید حریم ها را حفظ کنید . ما باید برای آزادی بیان یک مرز و حریمی را رعایت کنیم . باید از مسئولین دانشگاه ها دعوت شود که پاسخگو باشند در این خصوص که آیا واقعاً به آنها اجازه ی طرح مسائل سیاسی داده می شود یا خیر. مقام معظم رهبری بارها در این خصوص تأکید داشته اند که باید در دانشگاه ها و فضاهای مختلف کرسی های آزاد اندیشی ایجاد شود . البته ما باید خود این محدوده ها را تعریف کنیم . یکی از مشکلاتی که در محدوده ی آزادی بیان وجود دارد این است که ما هنوز نتوانسته ایم حدود آزادی بیان را تبیین کنیم . شما دانشجویان این کشور هستید و سالیان سال تحصیل کرده اید . فضای دانشگاه ما یک فضای بانشاط است . افراد با هم عقاید خود را ابراز می کنند . اما الان اگر از شما حدود آزادی را سوال کنیم ، هرکدام یک چیزی را عنوان می کنید . یک نفر عنوان می کند که حدود آزادی این است که مباحث سیاسی را به صورت عریان برای مردم عنوان کرد . یک نفر دیگر می گوید که نباید به این صورت بیان کرد و باید برای آن مرز قائل شد . بنابراین در کرسی های آزاد اندیشی اولین چیزی که مطرح می شود باید این باشد که آزاد اندیشی چه معنایی دارد .
در آموزه های دینی ما ، در ارتباطات اجتماعی که بخش عمده ی آن ارتباطات کلامی است یک سری پارامترهایی در نظر گرفته شده است . مثلاً شما می توانید صحبت کنید اما نمی توانید تهمت زده و غیبت کنید . نمی توانید ظن و گمان خود را نسبت به فردی بیان کرده و یا حقوق کسی را ضایع کنید . اینها همه آزادی اندیشه ی واقعی است . اینکه انسان حقوق دیگران را رعایت کند . آیا ما می توانیم در این رسانه به نام آزادی بیان، عقده گشایی کنیم ؟ اینکه مثلاً ما با یک نفر بر سر یک ملک اختلاف داریم ، آیا می توانیم در مقابل دوربین در باره ی او صحبت کرده ونظرات شخصی خود را بگوییم ؟ در این صورت حق او ضایع می شود . در این صورت ما باید صد شبکه ی تلویزیونی راه اندازی کرده و آنها را بیست و چهارساعت در اختیار افراد قرار دهیم تا هر کسی جواب دیگری را بدهد . در آخر نیز یک تسلسل بوجود می آید که هیچگاه به نتیجه نمی رسد . لذا آزادی بیان خوب است ولی باید چارچوب داشته باشد . ما آزادی مطلق و بدون عنان را نمی خواهیم. بلکه باید آن را در یک چارچوب قرار دهیم . این چارچوب در شریعت اسلام تعریف شده است . در این صورت این آزادی کینه آور نشده و موجب عقده های روانی ، حقارت ها ، سرزنش ها و خورد شدن شخصیت ها نمی شود . اززمان مرحوم امام تا مقام معظم رهبری بارها به این مسئله اشاره شده که وقتی صحبت می کنید حریم ها را حفظ کنید . ما باید برای آزادی بیان یک مرز و حریمی را رعایت کنیم . باید از مسئولین دانشگاه ها دعوت شود که پاسخگو باشند در این خصوص که آیا واقعاً به آنها اجازه ی طرح مسائل سیاسی داده می شود یا خیر. مقام معظم رهبری بارها در این خصوص تأکید داشته اند که باید در دانشگاه ها و فضاهای مختلف کرسی های آزاد اندیشی ایجاد شود . البته ما باید خود این محدوده ها را تعریف کنیم . یکی از مشکلاتی که در محدوده ی آزادی بیان وجود دارد این است که ما هنوز نتوانسته ایم حدود آزادی بیان را تبیین کنیم . شما دانشجویان این کشور هستید و سالیان سال تحصیل کرده اید . فضای دانشگاه ما یک فضای بانشاط است . افراد با هم عقاید خود را ابراز می کنند . اما الان اگر از شما حدود آزادی را سوال کنیم ، هرکدام یک چیزی را عنوان می کنید . یک نفر عنوان می کند که حدود آزادی این است که مباحث سیاسی را به صورت عریان برای مردم عنوان کرد . یک نفر دیگر می گوید که نباید به این صورت بیان کرد و باید برای آن مرز قائل شد . بنابراین در کرسی های آزاد اندیشی اولین چیزی که مطرح می شود باید این باشد که آزاد اندیشی چه معنایی دارد .
- [سایر] آزادی مورد نظر اسلام با آزادی غربی چه تفاوتی دارد؟
- [سایر] معنای آزادی در اسلام چیست ؟
- [سایر] چه تفاوتی میان آزادی در اسلام با آزادی در ادیان دیگراست ؟
- [سایر] دلیلهای برتری آزادی اندیشه در اسلام بر آزادی اندیشه در غرب چیست؟
- [سایر] نظر اسلام درباره آزادی انسان چیست ؟
- [سایر] منظور از (آزادی) در اسلام چیست؟
- [سایر] نظر اسلام دربارة آزادی چیست؟ و آیا تقوا مخالف آزادی است؟ چرا؟ و لطفاً چند مورد از آزادیهای اسلام که بر غرب برتری دارد را بیان کنید؟
- [سایر] نظر اسلام درباره آزادی فکر چیست؟
- [سایر] نظر اسلام درباره آزادی عقیده چیست ؟
- [سایر] نظر اسلام درباره آزادی انسان چیست ؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . سلب آزادی های مشروعه مردم و تحکم و استبداد بر امور آنها، جایز نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر شخصی گنجی یافت و می داند که متعلق به مسلمان است و مالک آن یا ورثه او موجودند, ولی آنان را نمیشناسد، این مال, حکم گنج را ندارد، بلکه مجهول المالک است و باید آن را تعریف و اعلان نماید و اگر مالک آن به دست نیامد, آن را به حاکم شرع تحویل دهد.
- [آیت الله بروجردی] کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه، پاک میباشد، ولی احکام دیگر مسلمانان را ندارد، مثلاً نمیتواند زن مسلمان بگیرد و نباید در قبرستان مسلمانان دفن شود.
- [آیت الله خوئی] کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه، پاک میباشد، ولی احکام دیگر مسلمانان را ندارد، مثلًا نمیتواند زن مسلمان بگیرد و باید در قبرستان مسلمانان دفن نشود.
- [آیت الله مظاهری] اگر کافر به هر لغتی شهادتین بگوید مسلمان میشود و بعد از مسلمان شدن احکام اسلام بر او بار میشود گرچه ندانیم قلباً مسلمان شده یا نه، ولی اگر بدانیم قلباً مسلمان نشده است مسلمان نیست و احکام اسلام را ندارد و همچنین است هرگاه شهادتین نگوید ولی قلباً به معنای او ایمان داشته باشد. 8 - تبعیّت
- [آیت الله اردبیلی] اگر پزشک دارویی را تعریف کند یا بگوید: (درمان فلان درد با فلان داروست) و بیمار با اختیار و فهم خود دارو را با بیماری خود منطبق نموده و مصرف کند، پزشک در برابر عوارض آن ضامن نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] دفن مسلمان درقبرستان کفار ودفن کافردرقبرستان مسلمانان جائز نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] باید موقع اعلان جنس چیزی را که پیدا کرده معین نماید به طوری که عرفا بگویند آن را تعریف کرده، مثل این که بگوید: (کتاب یا لباسی را پیدا کرده ام) و اگر بگوید: (چیزی پیدا کرده ام) کافی نیست.
- [امام خمینی] تعریف روزه - روزه آن است که انسان برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب از چیزهایی که روزه را باطل می کند و شرح آنها بعدا گفته می شود، خودداری نماید.
- [آیت الله بهجت] مسلمان از کافر ارث میبرد، ولی کافر اگرچه پدر یا پسر میت باشد از مسلمان ارث نمیبرد. ولی اگر میت مسلمان پسر کافری دارد و او پسری مسلمان دارد، آن پسر مسلمان از جدّ خود ارث میبرد، و همچنین اگر پسر میت مسلمان، کافر باشد ولی عموی میت یا برادر میت مسلمان باشد ارث به آنها میرسد، و در صورت کافر بودن این دو، پسران مسلمان عمو و برادر ارث میبرند.