مرحوم سید محمد تقی حکیم (ره) فرموده است: “حدیث ثقلین با لفظ (عترتی اهل بیتی) متواتر در بین جمیع طبقات، میباشد و کتبی که این روایت را نقل کردهاند نیز بسیارند و در میان روات این حدیث، یک دسته از روایات در اوج صحت میباشند، همانگونه که حاکم نیشابوری و غیر آن بدانها گواهی داده اند. این درحالی است که حدیث ِدیگر که گفته است (و سنتی) جزء احادیث آحاد است و از آن حد تجاوز نمیکند و با این حال، این دو روایت در کنار هم و همراه با هم نقل شده اند جز مالک که فقط اکتفا کرده است به ذکر روایت اول (و سنتی) و دیگر هیچ. اما در الموطأ باز هر دو روایت را با هم آورده است. برای سستی و ضعف این روایت(و سنتی) همینقدر کافی است که بدانیم این روایت “مرفوعه“ میباشد و روایت کنندة آن ذکر نشده است و لذا این روایت (وسنتی) بیشتر از اخبار آحاد نیست و ممکن نیست که به پایه حدیث ثقلین (و عترتی و اهل بیتی) با کثرت راویان آن در کتابهای اهل سنت و صحیح بودن بسیاری از راویان آن، برسد.[1] این حدیث شریف به شکلهای متفاوت روایت شده است که از آن جمله است : 1 صحیح ترمذی از جابر بن عبدالله که گفت: رسول خدا (ص) را دیدم در حج و روز عرفه که سوار بر ناقه خود به نام (القصوی) بود و میفرمود: ای مردم من بین شما امانتی میگذارم که اگر آن را گرفتید هرگز گمراه نشوید؛ کتاب خدا و عترت من و اهل.[2] 2 ابن اثیر از زید بن ارقم نقل میکند که پیامبر فرمود: من بین شما میگذارم آنچه را که اگر به آن تمسک جوئید بعد از من هرگز گمراه نمیشوید که یکی از آن دو بزرگتر از دیگری است کتاب خداوند که ریسمان کشیده شده از آسمان به زمین است و عترت و اهل بیتم و این دو هرگز از هم جدا نمیشوند تا در حوض بر من وارد شوند پس نگاه کنید که چگونه مرا درباره آنان جانشینی میکنید.[3] 3 در مسند امام احمد حنبل از زید بن ثابت است که گفت پیامبر اسلام (ص) فرمود: من بین شما به امانت دو خلیفه میگذارم کتاب خداوند که بند کشیده ما بین آسمان و زمین است (یا بین آسمان به سوی زمین) و اهل بیت و عترتم و اینان از هم جدا نمیشوند تا در حوض بر من وارد شوند.[4] پی نوشتها: [1]حسن عباس حسن ، الصیاغه المنطقیه ص 340 341. [2]صحیح ترمذی ج 5، ص 662 ط بیروت. [3]ابن اثیر جامع الأصول، ج 1، ص 278 / طبع بیروت. [4]احمد بن حنبل، مسند ج 5 ص 182 ط: بیروت. منبع: پایگاه حوزه
مرحوم سید محمد تقی حکیم (ره) فرموده است: “حدیث ثقلین با لفظ (عترتی اهل بیتی) متواتر در بین جمیع طبقات، میباشد و کتبی که این روایت را نقل کردهاند نیز بسیارند و در میان روات این حدیث، یک دسته از روایات در اوج صحت میباشند، همانگونه که حاکم نیشابوری و غیر آن بدانها گواهی داده اند.
این درحالی است که حدیث ِدیگر که گفته است (و سنتی) جزء احادیث آحاد است و از آن حد تجاوز نمیکند و با این حال، این دو روایت در کنار هم و همراه با هم نقل شده اند جز مالک که فقط اکتفا کرده است به ذکر روایت اول (و سنتی) و دیگر هیچ. اما در الموطأ باز هر دو روایت را با هم آورده است.
برای سستی و ضعف این روایت(و سنتی) همینقدر کافی است که بدانیم این روایت “مرفوعه“ میباشد و روایت کنندة آن ذکر نشده است و لذا این روایت (وسنتی) بیشتر از اخبار آحاد نیست و ممکن نیست که به پایه حدیث ثقلین (و عترتی و اهل بیتی) با کثرت راویان آن در کتابهای اهل سنت و صحیح بودن بسیاری از راویان آن، برسد.[1]
این حدیث شریف به شکلهای متفاوت روایت شده است که از آن جمله است :
1 صحیح ترمذی از جابر بن عبدالله که گفت: رسول خدا (ص) را دیدم در حج و روز عرفه که سوار بر ناقه خود به نام (القصوی) بود و میفرمود: ای مردم من بین شما امانتی میگذارم که اگر آن را گرفتید هرگز گمراه نشوید؛ کتاب خدا و عترت من و اهل.[2]
2 ابن اثیر از زید بن ارقم نقل میکند که پیامبر فرمود: من بین شما میگذارم آنچه را که اگر به آن تمسک جوئید بعد از من هرگز گمراه نمیشوید که یکی از آن دو بزرگتر از دیگری است کتاب خداوند که ریسمان کشیده شده از آسمان به زمین است و عترت و اهل بیتم و این دو هرگز از هم جدا نمیشوند تا در حوض بر من وارد شوند پس نگاه کنید که چگونه مرا درباره آنان جانشینی میکنید.[3]
3 در مسند امام احمد حنبل از زید بن ثابت است که گفت پیامبر اسلام (ص) فرمود: من بین شما به امانت دو خلیفه میگذارم کتاب خداوند که بند کشیده ما بین آسمان و زمین است (یا بین آسمان به سوی زمین) و اهل بیت و عترتم و اینان از هم جدا نمیشوند تا در حوض بر من وارد شوند.[4]
پی نوشتها:
[1]حسن عباس حسن ، الصیاغه المنطقیه ص 340 341.
[2]صحیح ترمذی ج 5، ص 662 ط بیروت.
[3]ابن اثیر جامع الأصول، ج 1، ص 278 / طبع بیروت.
[4]احمد بن حنبل، مسند ج 5 ص 182 ط: بیروت.
منبع: پایگاه حوزه
- [سایر] نظر بزرگان علما درباره دعای ندبه چیست؟
- [سایر] چه تفاوتی بین حدیث جابر و حدیث ثقلین وجود دارد؟
- [سایر] نظر اسلام درباره پلورالیسم دینی چیست؟
- [سایر] فرق حدیث جابر و ثقلین در چیست؟
- [سایر] روایاتی که به حدیث ثقلین اشاره میکنند؟
- [سایر] دیدگاه دکتر عدّاب محمود الحمش درباره احادیث مهدویت را بیان و در صورت لزوم نقد نمایید.
- [سایر] نکات مهمی که از حدیث ثقلین استفاده میشود، چیست؟
- [سایر] نکات مهمی که از حدیث ثقلین استفاده میشود چیست؟
- [سایر] چرا حدیث ثقلین دارای اهمیت و مفهوم گستردهای میباشد؟
- [سایر] در خصوص حدیث ثقلین جست و جویی انجام دادم و در صحیح بخاری نتوانستم حدیث مورد نظر را بیابم. آیا صحیح بخاری یک منبع موثق و قابل اطمینان است؟
- [آیت الله خوئی] در روایات معتبره وارد است که نماز با جماعت بیست و پنج درجه افضل از نماز فرادا است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] برای زنها نماز خواندن در خانه بهتر است و در حدیث شریف از امام جعفر صادق علیهالسلام آمده است که: (خیر مساجد نساءکم البیوت).
- [آیت الله شبیری زنجانی] در روایات معتبره وارد شده است که ثواب نماز با جماعت بیست و پنج برابر نماز فرادی، یعنی نمازی که تنها خوانده شود، است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نماز در حرم امامان(علیهم السلام) مستحب است، بلکه در حدیث آمده نماز در حرم مطهر حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) برابر با دویست هزار نماز است.
- [آیت الله سیستانی] سلام کردن مستحب است . و در روایت است که سواره به پیاده ، و ایستاده به نشسته ، و کوچکتر به بزرگتر ، سلام کند .
- [آیت الله مظاهری] نظر دادن قاضی تا انشای حکم نکند حکم نیست بنابراین اگر قاضی در پروندهای نظر داد قاضی دیگر میتواند آن را نقض نموده و انشای حکم نماید.
- [آیت الله اردبیلی] (اِعتکاف) آن است که انسان به قصد عبادت کردن در مسجد بماند؛ بلکه اگر تنها با ماندن در مسجد نیز قصد عبادت کند، کافی است، هرچند عبادت دیگری انجام ندهد. اعتکاف عمل مستحبّی است که درباره آن بسیار سفارش شده است. روایت شده است که رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرمودند: (اعتکاف ده روز در ماه رمضان معادل دو حجّ و دو عمره است)(1) و نیز روایت شده که خود آن حضرت دهه آخر ماه رمضان در مسجد اعتکاف میکردند(2).
- [آیت الله اردبیلی] قرض دادن از کارهای مستحبی است که در آیات قرآن و روایات درباره آن زیاد سفارش شده است. از پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم روایت شده است که: (هر کس به برادر مسلمان خود قرض بدهد مال او زیاد میشود و ملائکه بر او رحمت میفرستند و اگر با بدهکار خود مدارا کند، بدون حساب و به سرعت از صراط میگذرد و کسی که برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و ندهد، بهشت بر او حرام میشود.)(1)
- [آیت الله اردبیلی] غنا و هر آوازی که مشتمل بر باطل بوده یا موجب برانگیختن و تحریک شهوت شده و به نظر عرف، مناسب با مجالس فسق و فجور باشد، به تنهایی یا همراه با نواختن چیزی باشد، خواندن و گوش دادن و نیز یاد دادن و شغل قرار دادن آن حرام است. در روایات اسلامی (مَلاهی و غِنا) بسیار مذّمت شدهاند، از جمله در روایتی آمده: (خانهای که در آن شراب و آلات لَهْو و غِنا و قمار باشد، ملائکه به آن خانه وارد نمیشوند و دعای اهل خانه مستجاب نمیگردد و برکت از آن خانه برداشته میشود.)(1)
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بخواهد خبری را که نمیداند راست است یا دروغ، نقل کند، بنا بر احتیاط نباید به خداوند یا پیامبر صلی الله علیه و آله یا امام علیهالسلام نسبت دهد، بلکه باید مثلاً چنین بگوید: چنین روایت شده است.