این حدیث را دانشمند فرزانه آیت الله میر جهانی (ره) در کتاب الجنة العاصمة ص 148 نقل کرده و سند آن را هم بیان نموده است. همچنین علامه مرندی در کتاب (ملتقی البحرین) صفحه 14 و علامه نمازی شاهرودی در کتاب مستدرک سفینة البحار (درباره (خلق)) و آیت الله گرامی در کتاب لولا فاطمه آورده اند. در تفسیر این حدیث باید بگوئیم که این حدیث در بیان نقش و اهمیت وجود مقدس پیامبر گرامی اسلام(ص) و حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه زهرا(س) می باشد. زیرا هدف خداوند متعال از آفرینش بدون وجود پیامبر اکرم (ص) محقق نمی شود. قرآن می فرماید: (وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ اْلإِنْسَ إِلاّ لِیَعْبُدُونِ)[1] یعنی هدف از آفرینش رسیدن انس و جن به مقام عبودیت است. منظور از عبودیت، صرفا عبادت ظاهری نماز و روزه نیست بلکه عبارتست از مقام کمالی که انسان باید به آن برسد و از تمام اسارتها و بندگی ها رها گردد و تنها بنده خداوند متعال باشد و تحقیق این مقام جز با هدایت پیامبر اکرم (ص) محقق نمی شود. از این رو خداوند در حدیث قدسی می فرماید: (لولاک یا محمد لما خلقت الافلاک). و نباید از جمله دوم چنین برداشت شود که مقام علی (ع) از پیامبر اکرم (ص) بالاتر است، در صورتی که خود حضرت علی علیه السلام فرموده است:انا عبد من عبید محمد (ص):یعنی من بنده ای از بندگان حضرت محمد (ص) هستم.[2] بلکه مقصود این است که چون هدف و علت غایی آفرینش حضرت رسول (ص) هدایت و راهنمایی انسانهاست، و این هدایت و راهنمائی استمرار پیدا نمی کند مگر با ادامه ولایت و امامت بعد از وجود مقدس پیامبر اکرم (ص) و لذا خداوند متعال در ادامه این حدیث قدسی می فرماید: (لولا علی لما خلقتک) همچنین اگرحضرت فاطمه (س) نبود ولایت استمرار پیدا نمی کرد. زیرا او وعاء امامت و درخت نبوت و ولایت است و اگر او نبود درخت نبوت و ولایت بدون میوه می ماند از این رو فرمود: (و لولا فاطمه لما خلقتکما). از آن چه بیان کردیم معلوم شد که این حدیث شریف دلالت ندارد بر اینکه مقام حضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س) از حضرت محمد (ص) بالاتر است، بلکه بالعکس مفهوم این حدیث این است که حضرت زهرا (س) و حضرت علی (ع) فدایی حضرت محمد (ص) و اهداف بلند او هستند. پی نوشتها: [1]سوره ذاریات، آیه 56. [2]الکافی ج 1 ص89 باب الکون و المکان ..... ص 88. منبع: پایگاه حوزه
در کتابی خوانده ام که : " لولاک یا محمد ما خلقت الأفلاک ولولا علی ما خلقتک ولولا فاطمة ما خلقتکما" آیا چنین حدیثی درست است؟
این حدیث را دانشمند فرزانه آیت الله میر جهانی (ره) در کتاب الجنة العاصمة ص 148 نقل کرده و سند آن را هم بیان نموده است.
همچنین علامه مرندی در کتاب (ملتقی البحرین) صفحه 14 و علامه نمازی شاهرودی در کتاب مستدرک سفینة البحار (درباره (خلق)) و آیت الله گرامی در کتاب لولا فاطمه آورده اند.
در تفسیر این حدیث باید بگوئیم که این حدیث در بیان نقش و اهمیت وجود مقدس پیامبر گرامی اسلام(ص) و حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه زهرا(س) می باشد. زیرا هدف خداوند متعال از آفرینش بدون وجود پیامبر اکرم (ص) محقق نمی شود.
قرآن می فرماید: (وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ اْلإِنْسَ إِلاّ لِیَعْبُدُونِ)[1] یعنی هدف از آفرینش رسیدن انس و جن به مقام عبودیت است. منظور از عبودیت، صرفا عبادت ظاهری نماز و روزه نیست بلکه عبارتست از مقام کمالی که انسان باید به آن برسد و از تمام اسارتها و بندگی ها رها گردد و تنها بنده خداوند متعال باشد و تحقیق این مقام جز با هدایت پیامبر اکرم (ص) محقق نمی شود. از این رو خداوند در حدیث قدسی می فرماید: (لولاک یا محمد لما خلقت الافلاک).
و نباید از جمله دوم چنین برداشت شود که مقام علی (ع) از پیامبر اکرم (ص) بالاتر است، در صورتی که خود حضرت علی علیه السلام فرموده است:انا عبد من عبید محمد (ص):یعنی من بنده ای از بندگان حضرت محمد (ص) هستم.[2]
بلکه مقصود این است که چون هدف و علت غایی آفرینش حضرت رسول (ص) هدایت و راهنمایی انسانهاست، و این هدایت و راهنمائی استمرار پیدا نمی کند مگر با ادامه ولایت و امامت بعد از وجود مقدس پیامبر اکرم (ص) و لذا خداوند متعال در ادامه این حدیث قدسی می فرماید: (لولا علی لما خلقتک) همچنین اگرحضرت فاطمه (س) نبود ولایت استمرار پیدا نمی کرد. زیرا او وعاء امامت و درخت نبوت و ولایت است و اگر او نبود درخت نبوت و ولایت بدون میوه می ماند از این رو فرمود: (و لولا فاطمه لما خلقتکما).
از آن چه بیان کردیم معلوم شد که این حدیث شریف دلالت ندارد بر اینکه مقام حضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س) از حضرت محمد (ص) بالاتر است، بلکه بالعکس مفهوم این حدیث این است که حضرت زهرا (س) و حضرت علی (ع) فدایی حضرت محمد (ص) و اهداف بلند او هستند.
پی نوشتها:
[1]سوره ذاریات، آیه 56.
[2]الکافی ج 1 ص89 باب الکون و المکان ..... ص 88.
منبع: پایگاه حوزه
- [سایر] در کتابی خوانده ام که : " لولاک یا محمد ما خلقت الأفلاک ولولا علی ما خلقتک ولولا فاطمة ما خلقتکما" آیا چنین حدیثی درست است؟
- [سایر] آیا روایت: «لولاک لما خلقت الافلاک و لولا علیّ لما خلقتک و لولا فاطمة لما خلقتکما» معتبر است؟ معنای آن چیست؟
- [سایر] آیا روایت: «لولاک لما خلقت الافلاک و لولا علیّ لما خلقتک و لولا فاطمة لما خلقتکما» معتبر است؟ معنای آن چیست؟
- [سایر] آیا درجه و رتبه پیامبر اکرم(ص) پایینتر از امام علی(ع) و حضرت فاطمه زهرا(س) است؛ زیرا از حدیث «لولاک لما خلقت الافلاک...» چنین استنباط میشود؟
- [سایر] آیا درجه و رتبه پیامبر اکرم(ص) پایین تر از امام علی(ع) و حضرت فاطمه زهرا(س) است؛ زیرا از حدیث (لولاک لما خلقت الافلاک...) چنین استنباط میشود؟
- [سایر] رابطه خلفا ثلاثه با اهل بیت پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله) از جمله حضرت علی و حضرت فاطمه زهرا(علیهاالسلام) چگونه بوده است؟
- [سایر] چرا در بین اهلبیت پیامبر اکرم(ص)، به حضرت زهرا و حضرت رضا(ع) بضعه النبی «پاره تن رسول الله» می گویند؟
- [سایر] مادر محمد بن عبدالله بن عمرو بن عثمان بن عفان -رضی الله عنه- فاطمه بنت حسین بن علی بن ابی طالب –رضی الله عنه- است، پس مادر بزرگ محمد فاطمه –رضی الله عنها- و پدر بزرگش عثمان -رضی الله عنه- است! از شیعه می پرسیم آیا از نظر شما درست است که فاطمه نوهای ملعون داشته باشد؟! چون بنی امیّه که محمد از آنها است، از دیدگاه شیعه ملعون هستند، و منظور از شجره ملعونه در قرآن بنی امیه است.
- [سایر] آیا درست است که پیامبر به علت دعوای علی با فاطمه فرمود ( فاطمه بضعه منی)؟
- [سایر] آیا تعریف و تمجید پیامبر اکرم (ص) از خود و امام علی (ع) و حضرت زهرا (س) دلیل برتری جویی نیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] احتیاط واجب آن است که صیغه طلاق خلع به صورت زیر باشد: اگر خود شوهر می خواهد صیغه طلاق را بخواند و اسم زن مثلاً (فاطمه) است می گوید: (زوْجتی فاطمة خلعْتها علی ما بذلتْ هی طالقٌ) یعنی زنم فاطمه را در برابر چیزی که بخشیده است طلاق دادم، او رهاست و اگر وکیل او بخواهد صیغه را بخواند احتیاط واجب آن است که یک نفر از طرف زن وکیل شود و دیگری از طرف مرد، چنانچه مثلاً اسم شوهر (محمد) و اسم زن (فاطمه) است، وکیل زن می گوید: (عنْ موکلتی فاطمة بذلْت مهْرها لموکلک محمد لیخْلعها علیْه) پس از آن وکیل مرد بدون فاصله می گوید: (زوْجة موکلی خلعْتها علی ما بذلتْ هی طالقٌ) (و اگر زن چیز دیگری غیر از مهر را به شوهر ببخشد باید نام همان را در موقع خواندن صیغه ببرد).
- [آیت الله بروجردی] اگر شوهر بخواهد صیغهی طلاق را بخواند، چنانچه اسم زن مثلاً فاطمه باشد، میگوید:(زَوجَتی فاطِمَةَ خالَعْتُها علی ما بَذَلَتْ هی طالِقٌ). (یعنی زنم فاطمه را طلاق خلع دادم او رها است. )
- [امام خمینی] اگر شوهر بخواهد صیغه طلاق خلع را بخواند، چنانچه اسم زن مثلا فاطمه باشد می گوید: "زوجتی فاطمة خالعتها علی ما بذلت هی طالق" یعنی زنم فاطمه را طلاق خلع دادم او رها است.
- [آیت الله سبحانی] اگر شوهر بخواهد صیغه طلاق خلع را بخواند، چنانچه اسم زن مثلاً فاطمه باشد می گوید: زَوْجَتِی فاطِمَةُ خلعتها عَلی ما بَذَلَتْ هِیَ طالِق (یعنی زنم فاطمه را طلاق خلع دادم او رها است).
- [آیت الله اردبیلی] اگر شوهر بخواهد خود صیغه طلاق را بخواند، چنانچه اسم زن مثلاً فاطمه باشد، میگوید: (زَوْجَتِی فاطِمَةُ خالَعْتُها عَلی ما بَذَلَتْ، هِیَ طالِقٌ) یعنی: (زنم فاطمه را در مقابل آنچه بخشید طلاق خلع دادم، او رهاست).
- [آیت الله بهجت] اگر شوهر بخواهد صیغه طلاق خُلع را بخواند، چنانچه اسم زن مثلاً فاطمه باشد میگوید: (زَوْجَتِی فاطِمَةُ خالَعْتُها عَلی ما بَذَلَتْ هِی طالِق)؛ یعنی: (زنم فاطمه را طلاق خُلع دادم، او رهاست).
- [آیت الله سبحانی] اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید: بارَأْتُ زَوْجَتِی فاطِمَةَ عَلی مَهْرِها فَهِیَ طالِق. یعنی از زنم فاطمه در مقابل مهر او جدا شدم پس او رهاست، و اگر دیگری را وکیل کند وکیل باید بگوید: بارَأْتُ زَوْجَةُ مُوَکِّلِی فاطِمَةَ عَلی مَهْرِها فَهِیَ طالِق. و در هر دو صورت اگر به جای کلمه (علی مهرها) (لمهرها) بگوید، اشکال ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند، چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید: بارَأْتُ زَوْجَتِی فَاطِمَةَ عَلی مَا بَذَلَتْ مَهْرِها فَهِیَ طالِقَ ) مبارات کردم زنم فاطمه را در مقابل آنچه بذل کرده او، پس او رهاست. و اگر دیگری را وکیل کند، وکیل باید بگوید: بارَأْتُ زَوْجَةَ مُوَکِّلِی فَاطِمَةَ عَلی مَا بَذَلَتْ فَهِیَ طالِق و در هر دو صورت اگر به جای کلمه (عَلی مَا بَذَلَتْ بمَا بَذَلَتْ) بگوید، اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند؛ چنانچه مثلا اسم زن فاطمه باشد؛ باید بگوید بارات زوجتی فاطمه علی ما بذلت فهی طالق یعنی من و زنم فاطمه در مقابل بذل کرده او از هم جدا شدیم پس او رها است. و اگر دیگری را وکیل کند؛ وکیل باید بگوید: عن قبل موکلی بارات زوجته فاطمه علی ما بذلت فهی طالق و در هر دو صورت اگر به جای کلمه (علی ما بذلت) ، (بما بذلت) بگوید اشکال ندارد.
- [آیت الله بروجردی] اگر شوهر بخواهد صیغهی مبارات را بخواند، چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید:(بارَأْتُ زَوْجَتِی فاطِمَةَ عَلی مَهْرِها فَهِی طالِقٌ)؛ یعنی مبارات کردم زنم فاطمه را در مقابل مهر او پس او رهاست و اگر دیگری را وکیل کند، وکیل باید بگوید:(بارَأْتُ زَوْجَةَ مُوَکِّلی فاطِمَةَ عَلی مَهْرِها فَهِی طالِقٌ) و در هر دو صورت اگر به جای کلمة (عَلی مَهْرِها) (بمَهْرها) بگوید اشکال ندارد.