ترجمه های نهج البلاغه را ذکر کنید.

«کار ما کاری است سخت، و تحمّل آن دشوار؛ کسی آن را برنتابد جز مرد دیندار، که خدا او را آزموده و ایمانش در دل بوده. و حدیث ما را فرانگیرد جز سینه‌های امانتدار، و خردهای بردبار.»

تَرْجُمه، گردانیدن گفتار یا نوشتاری از زبانی به زبان دیگر؛ یا تحویل و تبدیل بیانی به بیان دیگر برای روشن‌تر کردن مفهوم سخن است.

‌بافْقی، آیت اللّه محمدتقی، از علمای دین که به سبب مخالفتهای آشکارش با رضاخان شهرت دارد.

شرح نهج البلاغه، اثر ابن ابی الحدید از علمای بزرگ اهل سنت در قرن هفتم، یکی از مهمترین شرح‌های نهج البلاغه است که دربردارنده مطالب مهم تاریخی است.

میرزا حبیب الله رشتی فرزند میرزا محمد علی خان فرزند جهانگیر خان قوچانی گیلانی، دانشمند و محقق ژرف نگر، از بزرگترین فقهای جهان تشیع و یگانه‌ی دوران خود بود.پدرانش در اصل اهل قوچان بودند که در سالهای آغازین قرن یازدهم به گیلان کوچانده شده و از آن پس در گیلان ساکن شدند. [۱]میرزا حبیب الله سال ۱۲۳۴ ق. در املش [۲] چشم به جهان گشود و پدر خود را که مدتها در انتظار بود شاد کرد. آری میرزا محمد علی خان که از نیک مردان روزگار و حاکم منطقه بود خوابهایی دیده بود که این فرزند را از طلایه داران قرن نشان می‌داد. [۳] او در سالهای نخستین زندگی حبیب الله در تکاپوی یافتن معلمی مؤمن و دانا بود تا فرزندش گامهای اول ترقی را در زادگاه بپیماید. [۴] چنین بود که حبیب الله در خانه، نخستین کلمات را از قرآن آموخت.دوازده ساله بود که از املش به لنگرود و سپس به رشت عزیمت نمود تا بر اندوخته‌اش افزوده و پاسخی در خور پرسشهایش بیابد.هیجده بهار را دیده بود که به خواست پدر در میهمانی یکی از خوانین (امین دیوان لاهیجی) منطقه حضور یافت. خان حاکم با استفاده از قدرت و نفوذش تصمیم به پایمالی حق رعیتی داشت که با مخالفت سرسخت شیخ حبیب الله جوان روبرو شد. چون نصایح روحانی جوان کارگر نیفتاد به نشانی اعتراض مجلس مهمانی را ترک کرد و از همان روز تصمیم به ترک دیار گرفت.

سید جعفر شهیدی (۱۲۹۷ - ۱۳۸۶ ه.ش)، تاریخ‌نگار، مترجم، پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی و استاد دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران[۱] که از شاگردان برجسته علی اکبر دهخدا و بدیع الزمان فروزانفر در دانشگاه تهران بود. او در سال ۱۳۴۰ دکترای خود را در رشته ادبیات فارسی و تاریخ دریافت کرد. پیش از آن در حوزه علمیه قم و حوزه علمیه نجف تحصیل کرده بود. او در این دوران از اساتیدی همچون آیت الله بروجردی، و آیت الله خویی بهره برد. گفته شده که شهیدی به درجه اجتهاد رسیده بود.[۲]

عِزّالدین ابوحامد عبدالحمید بن هبةالله (۵۸۶- بعد از ۶۵۰ق/۱۱۹۱-۱۲۵۳م) معروف به ابن ابی الحدید شاعر، ادیب و شارح نهج البلاغه است. او در فقه، شافعی و در اصول، معتزلی بود. با این حال او امام علی(ع) را برتر از خلفای سه‌گانه می‌دانست و کسانی را که در برابر او قیام کردند به عنوان باغی، فاسق و اهل دوزخ قلمداد می‌کرد مگر اینکه توبه کرده باشند. قصیده عینیه او در مدح امیرالمؤمنین(ع)، با طلا در اطراف ضریح آن امام(ع) نگاشته شده است.

میرزا حبیب الله خویی، (۱۲۶۵ ـ ۱۳۲۴ق) فقیه، ملقب به امین الرعایا از فقیهان شیعه و شارحان نهج البلاغه در قرن سیزدهم و چهاردهم قمری. وی از شاگردان میرزا حبیب الله رشتی، میرزای شیرازی و سید حسین کوه کمره ای بود. مهم‌ترین اثرش کتاب منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه است. میرزا حبیب‌الله با همین کتاب، در میان اهل علم معروف شده است.[۱]

محمد تقی جعفری مشهور به علامه جعفری (۱۳۰۴ - ۱۳۷۷ش)، از علمای شیعه در قرن ۱۵ هجری قمری، حکیم، فیلسوف، متکلم، فقیه، و اصولی نامدار است. او شاگرد مرتضی طالقانی بود، و سراسر عمر خود را در تحصیل، تدریس و پژوهش و تحقیق سپری کرد. وی بیش از ۸۰ جلد کتاب تالیف کرده است. جبر و اختیار، شرح نهج‌البلاغه، شرح مثنوی معنوی و وجدان، از معروف‌ترین آثار اوست.

سید علی‌نقی فِیضُ الاسلام (۱۲۸۴-۱۳۶۴ش)، روحانی شیعی و مترجم متون اسلامی. ترجمه و شرح نهج البلاغه او به زبان فارسی اثر مشهور اوست. وی قرآن مجید و صحیفه سجادیه را نیز به زبان فارسی ترجمه کرده است.

«کار ما کاری است سخت، و تحمّل آن دشوار؛ کسی آن را برنتابد جز مرد دیندار، که خدا او را آزموده و ایمانش در دل بوده. و حدیث ما را فرانگیرد جز سینه‌های امانتدار، و خردهای بردبار.»

کَمالُ الدّین و تَمامُ النّعْمَة یا اِکْمالُ الدّین و اِتْمامُ النّعمَة، تألیف عالم بزرگ و برجسته شیعه محمد بن علی بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق (متوفای ۳۸۱ق) به موضوع غیبت و ظهور امام زمان(عج) می‌پردازد. شیخ صدوق در این کتاب نمونه‌های فراوانی از غیبت پیامبران الهی را آورده و به بررسی کامل امامت حضرت مهدی(ع)، تولد ایشان، روایات پیامبر و ائمه(ع)، درباره ظهور آن حضرت، کسانی که به خدمت آن حضرت رسیده‏ اند و شرایط دوران ظهور ایشان پرداخته است.

سید جعفر شهیدی (۱۲۹۷ - ۱۳۸۶ ه.ش)، تاریخ‌نگار، مترجم، پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی و استاد دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران[۱] که از شاگردان برجسته علی اکبر دهخدا و بدیع الزمان فروزانفر در دانشگاه تهران بود. او در سال ۱۳۴۰ دکترای خود را در رشته ادبیات فارسی و تاریخ دریافت کرد. پیش از آن در حوزه علمیه قم و حوزه علمیه نجف تحصیل کرده بود. او در این دوران از اساتیدی همچون آیت الله بروجردی، و آیت الله خویی بهره برد. گفته شده که شهیدی به درجه اجتهاد رسیده بود.[۲]

عَبْدُ المُطَّلِب بن هاشم بن عبد مناف (۱۲۷-۴۵ قبل ازهجرت، ۵۰۰-۵۷۹م)فرزند هاشم و جدّ حضرت محمد(ص)، بزرگ قبیله قریش و از بزرگان شهر مکه. او در یثرب متولد شد و در هفت سالگی به مکه آمد و در آنجا سروری یافت. گفته‌اند که واقعه اصحاب فیل (حملۀ ابرهه) در دوره سیادت وی بر مکه روی داده است.

محمد دشتی(۱۳۳۰-۱۳۸۰ش)، از روحانیان شیعه، مترجم و پژوهش‌‌گر نهج البلاغه و بنیانگذار موسسه تحقیقاتی امیرالمومنین(ع).

حبیب‌الله ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • ملا حبیب الله شریف کاشانی، یکی از علما و مراجع بزرگ شیعی• ملاحبیب‌الله باغنوی شیرازی، از علمای ایرانی در قرن دهم هجری و متبحّر در علوم عقلی• میرزا حبیب الله رشتی، از بزرگ‌ترین فقهای جهان تشیع و یگانه‌ی دوران خود• حبیب‌الله ثابت پارسال، سرمایه‌دار و بازرگان بهائی و مؤسس تلویزیون ایران

آیَتُ اللّه، یا آیة الله به معنای نشانه خداوند، عنوانی عام برای نشان دادن جایگاه علمی فقیهان طراز اول و دوم شیعه از اوایل قرن چهاردهم است.

سیدجعفر ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • سیدجعفر بن‌ سیدمحمدباقر بحرالعلوم، از خاندان بحرالعلوم• سیدجعفر بنارسی، معروف به حکیم ابوعلی خان از علمای شیعه در هند• سیدجعفر کشفی، از علما و مدعی کشف و کرامت• سید جعفر حمیدی، استاد تمام دانشگاه شهید بهشتی تهران• سید جعفر شهیدی، از مؤلفین و علمای معاصر• سید جعفر مرتضی عاملی‌، محقق و نویسنده برجسته معاصر شیعه

‌محمدجواد باهنر، سومین نخست وزیر جمهوری اسلامی ایران بود.

خراسانی منسوب به خراسان (بخشی از ایران و نواحی شرقی ایران) است و ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره کند:

محمدتقی رازی ایوانکی یا محمدتقی رازی اصفهانی(درگذشت ۱۲۴۸ق ) جدّ محمدتقی آقا نجفی اصفهانی و سر سلسله خاندان نجفی اصفهانی و نویسنده کتاب هدایة المسترشدین.

اسدالله ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • اسدالله بن عبدالله بروجردی، مشهور به حجة الاسلام، از مجتهدان بزرگ امامیه قرن سیزدهم• شیخ‌اسدالله پنجابی، از حکما و عرفای شبه قاره هند در سده سیزدهم• اسدالله دزفولی کاظمی، معروف به ملا اسدالله تستری (۱۱۸۶- ۱۲۳۷قمری)، از علمای بزرگ شیعه• اسدالله شوشتری، فرزند اسماعیل‌ (ح‌ ۱۱۸۶- ۱۲۳۴ق‌/۱۷۷۲-۱۸۱۹م‌)، از فقیهان‌ اصولی‌ و محقق‌ امامیه‌ و مؤلف‌ مقابس‌ الانوار• سید اسدالله بیدآبادی، ملقب به حجةالاسلام ثانی، از علمای برجسته خیر و مجاهد ایران در قرن سیزدهم هجری• سید اسدالله شفتی اصفهانی، فرزند سید محمدباقر شفتی (سید حجةالاسلام) و از نوادگان حضرت امام موسی کاظم، (علیه‌السلام)• سید اسدالله مدنی، از علمای معاصر و از شهدای محراب• سید اسدالله هاشمی شهیدی‌، فرزند سید احمد و از علمای معاصر

انصاری ممکن است اسم برای اشخاص ذیل بوده و یا در معانی ذیل به کار رفته باشد: • انصاری، اَنْصار، یا انصار النبی‌ (ص‌) لقب‌ مسلمانان‌ مدینه‌ از تیره‌های اوس‌ و خزرج‌ • ابوقتاده انصاری، ابوقتاده حارث بن ربعی بن بلدمه انصاری خزرجی، از صحابه پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم)• ابوحصین انصاری، از تیره بنی سالم بن عوف، از مسلمانان صدر اسلام• ابوایوب انصاری، از صحابه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله و سلم) و از اصحاب امام علی (علیه‌السلام)• ابوحتوف بن حارث انصاری، از یاران امام حسین (علیه‌السلام) و یکی از شهدای کربلا• ابوخیثمه انصاری، از قبیله خزرج، تیره بنی سالم و از مسلمانان صدر اسلام• ابودجانه انصاری، از اصحاب پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و از ثابت قدمان در جنگ احد و جانشین ایشان در مدینه در حجة الوداع• ابودحداح انصاری، از اصحاب پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و از ترغیب کنندگان انصار به پایداری در غزوه احد• ابودرداء انصاری، معروف به ابودرداء خزرجی انصاری از معلّمان قرآن و صحابی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله)• ابوزمعه انصاری، اسود بن مطّلب (عبدالمطّلب) بن اسد بن عبدالعزّی از تیره بنی‌اسد از مشرکان مکه• ابوزید انصاری، اَبوزِیدِ اَنصاری، سعید بن اوس بن ثابت خزرجی انصاری (۱۲۱ ـ ۲۱۵ق/ ۷۳۹ ـ ۸۳۰م)، لغوی، راوی و نحوی• ابوطلحه انصاری، زید بن سهل بن اسود بن حزام انصاری خزرجی از اصحاب پیامبر ابوطلحه، از تیره بنی‌نجّار• ابوعقیل انصاری، معروف به صاحب‌الصاع از تیره بنی‌انیف اراشی و از هم پیمانان بنی‌عمرو بن عوف• ابولبابه انصاری، اَبولُبابه انصاری، بشیر بن عبدالمنذر بن رفاعه، صحابی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)• احمد بن عبدالرحمان خزرجی‌انصاری، کنیه‌اش ابوالعباس، مورخ، محدّث و فقیه مالکی قرن پنجم و ششم• شیخ احمد انصاری، فرزند مرحوم آیةالله آقا شیخ منصور، سبط شیخ انصاری• شیخ مرتضی انصاری، عالم، فقیه و اصولی بزرگ شیعه• شیخ یحیی انصاری، از علمای معاصر شیعه

بَحرانی صفتی است که غیر شیعیان در مورد شیعیان ساکن منطقه بحرین قدیم (شامل بحرین امروزی، احساء، قطیف، قطر و کویت) به کار برده‌اند. جمع آن بحارنه است. بحرانی ممکن است به یکی از این موارد اشاره کند:

شیرازی، صفتِ نسبت به شهر شیراز است و ممکن است به یکی از این افراد اشاره کند:

مُعتَزِلَه، عنوان گروهی از متکلمان مسلمانِ اهل سنّت است که به اصالت عقل در برابر نقل، شهرت دارند. در میان متکلمان اهل سنت، معتزله به متکلمان امامیه نزدیکترند. معتزله معتقد بودند که عقل نظری باید بر آنچه از طریق وحی به دست ما می‌رسد، حاکم باشد. این اصل، ثمراتی در کلّیت نظام فکری و عقاید دینی آنان به همراه داشت و برداشتی ویژه از توحید و عدل الهی به آنان بخشید و بدین رو، به تاویل آن دسته از متون دینی که به ظاهر، با عقل ناسازگار بودند، پرداختند. برای مثال، رؤیت الهی را که در برخی متون به آن تصریح شده انکار کردند و آن را به تاویل بردند؛ زیرا به لحاظ عقلی، رؤیت بدون مکان و جهت ممکن نیست و چون خداوند از مکان و جهت منزه است، رؤیت او در این جهان و در آخرت ممکن نیست. برخی عقاید معتزله با آرای مورد اتفاق اهل سنت تضاد آشکار داشتند. معتزله را از نخستین گروه‌هایی در اسلام دانسته‌اند که کوشیدند آموزه‌های دینی را با استدلال و تحلیل عقلی، تبیین و توجیه کنند.

مصطفی ممکن است اسم یا لقب برای اشخاص و شخصیت‌های ذیل باشد: • حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)، از القاب پیامبر اسلام، حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) • مصطفی بن عبدالله حاجی‌خلیفه، مورخ، ادیب، زندگینامه‌نویس، جغرافی‌نگار و کتاب‌شناس عثمانی در قرن یازدهم• مصطفی چلبی، دولتمرد و مورخ‌ عثمانی‌ در قرن‌ دهم‌، معروف‌ به‌ قوجه‌ نِشانْجی‌ (= طغرایی‌ کبیر)• مصطفی چمران، از شخصیت‌های مبارز انقلاب اسلامی ، وزیر دفاع دولت موقت جمهوری اسلامی و فرمانده ستاد جنگ‌های نامنظم در جنگ عراق با ایران• مصطفی عدل، ملقب منصورالسلطنه (۱۲۶۱ در محلهٔ انگج تبریز - ۱۳۲۹ در تهران) حقوق‌دان و سیاست‌مدار ایرانی• مصطفی لبیب عبد الغنی‌، از اطباء• مصطفی بالی‌زاده، از صوفیه و از مشایخ طریقت خلوتیه• مصطفی بن کمال‌الدین بکری، ملقب به قطب‌الدین و مُکنّی به ابوالمواهب، بنیانگذار فرقه بکریّه در طریقت خلوتیّه• مصطفی نورانی اردبیلی، از علمای معاصر شیعه• مصطفی آشتیانی، از علمای معاصر شیعه• مصطفی اعتمادی‌، از علمای معاصر شیعه• مصطفی بن حسن جنابی، مورخ عثمانی• مصطفی آخوندی، از محققین و مؤلفین معاصر• مصطفی مصباح‌زاده، از روزنامه‌نگاران و سیاسیون دوره پهلوی• سیدمصطفی بن حسین تفرشی، یکی از اکابر علمای شیعه در قرن یازدهم و از مبرزترین شاگردان شیخ عبدالله تستری و محقق کرکی• سید مصطفی خمینی، از علمای شیعه و فرزند شهید امام خمینی (رحمةالله‌علیه)• سید مصطفی کاشانی، یکی از علمای برجسته ایران• سید مصطفی محقق داماد، از عالمان دینی سده ۱۴ ش• سید مصطفی مهدوی هرستانی، از علمای معاصر شیعه• سید مصطفی حسینی دشتی، از علمای معاصر شیعه

شَریعت به معنی آنچه خداوند متعال براى بندگان خود وضع و تشریع کرده است، می باشد. به شریعت، شَرع، شریعت الهی، شریعت مُنزِلِه و قانون الهی نیز گفته می شود.

شهیدی ممکن است به یکی از افراد زیر اشاره داشته باشد:

تَرْجُمه، گردانیدن گفتار یا نوشتاری از زبانی به زبان دیگر؛ یا تحویل و تبدیل بیانی به بیان دیگر برای روشن‌تر کردن مفهوم سخن است.

جَعفریه، نام‌ مشترک‌ چند فرقه اسلامی‌ می‌باشد.

اِسْناد، اصطلاحی‌ در علوم‌ حدیث‌ و آن‌ رسانیدن‌ سخن‌ است‌ به‌ گوینده آن‌ با واسطه شماری‌ از راویان‌، و بر زنجیره تشکیل‌ شده‌ از راویان‌ تا پیامبر (ص‌) یا دیگر بزرگان‌ دین‌ «سلسله اِسناد» اطلاق‌ می‌گردد.

حرکت سر و دست و مانند آن برای نشان دادن یا فهماندن مطلبی را اشاره گویند. از آن در باب‌های صلات، صوم، حج، تجارت، اجاره، وصیّت، نکاح، طلاق، لعان و قضاء سخن رفته است.

حج افراد از اقسام حج است. از این عنوان در باب حج سخن گفته‌اند.

مَدارِکُ الأحْکام فی شَرْح شَرایع الإسلام کتابی فقهی به زبان عربی تالیف سید شمس‌الدین محمد بن علی بن حسین موسوی عاملی جبعی(۹۴۶- ۱۰۰۹ ق). این کتاب در بردارنده بخش عبادات فقه از کتاب شرایع الاسلام است که از کتاب طهارت شروع شده و به کتاب حج پایان می‌یابد. مدارک الاحکام از بهترین کتب فقه استدلالی است که از ابتدا مورد توجه علمای شیعه بوده و شرح‌های فراوانی بر آن نگاشته شده است.

دشتی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • محمد دشتی‌، از علمای شیعه در عصر حاضر• سیدمصطفی حسینی دشتی، از علمای شیعه در عصر حاضر• ذبیح‌الله حکیم الهی دشتی، معروف به ذبیح الله منصوری، از نویسندگان معاصر

خویی صفت نسبت به شهر «خوی» و ممکن است به یکی از افراد زیر اشاره کند:

احمد از برجسته‌ترین نام‌های پیامبر اسلام(ص) است، که در قرآن کریم نیز آمده است. واژه «احمد» برای نامیدن پیامبر اسلام(ص) در یک جا از قرآن مجید[۱] به کار رفته است، آنجا که از زبان عیسی(ع) بشارتی درباره آمدن پیامبری در روزگاران بعد مطرح شده است.

جعفر بن علی بن ابی طالب پسر امیرالمومنین و ام البنین که در واقعه کربلا حضور داشت و به همراه برادرانش عباس و عبدالله و عثمان در روز عاشورا به شهادت رسید.

میثَم تمّار اَسَدی کوفی، از اصحاب برجستۀ امام علی علیه‌السلام است.

سنی:

آبی صفت منسوب به شهر آبه (آوه) است و ممکن است به یکی از افراد زیر اشاره کند:

ابن (= پسر، فرزند)، واژه کهن‌ سامی‌ می‌باشد و از احکام فقهی آن به مناسبت در باب‌های صلاة، صوم، نکاح و ارث سخن رفته است.