سید رضی، در مقدمه نهج البلاغه، انگیزه و روش خود را در جمع‌آوری این کتاب شریف، چنین بیان میکند: من در سنین جوانی شروع به تألیف کتابی در خصایص ائمه(ع) نمودم که اخبار و کلمات آن بزرگواران را به صورت گل‌چین شده جمع‌آوری نمایم؛ زمانی که خصایص مربوط به امیر المؤمنین(ع) را به اتمام رساندم، مشکلاتی پیش آمد که نتوانستم کتاب را کامل نمایم. در پایان فصول این کتاب، فصلی در کلمات قصار آنحضرت آمده بود، لکن خطبه‌ها و نامه‌های مفصل ایشان را ذکر نکرده بودم. چون عده‌ای از دوستان این فصل از کتاب را دیدند، برایشان بسیار جالب بود، لذا از من درخواست کردند کتابی مستقل پیرامون کلمات گران‌بهای امیر مؤمنان(ع)، در موضوعات گوناگون تألیف نمایم؛ من هم که دیدم چنین گردآوری تاکنون انجام نشده، دست به کار تألیف این کتاب عظیم شدم... و نام آنرا نهج البلاغه نهادم.[1] با توجه به مطالب بیان شده، نهج البلاغه در سه بخش تنظیم شده است: 1. خطبهها: 241 خطبه، 2. نامهها: 79 نامه، 3. کلمات قصار(حکمتها): 480 کلمه، پی نوشت: [1]. شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، صالح، صبحی، ص 34، هجرت، قم، چاپ اول، 1414ق.
سید رضی، در مقدمه نهج البلاغه، انگیزه و روش خود را در جمعآوری این کتاب شریف، چنین بیان میکند: من در سنین جوانی شروع به تألیف کتابی در خصایص ائمه(ع) نمودم که اخبار و کلمات آن بزرگواران را به صورت گلچین شده جمعآوری نمایم؛ زمانی که خصایص مربوط به امیر المؤمنین(ع) را به اتمام رساندم، مشکلاتی پیش آمد که نتوانستم کتاب را کامل نمایم. در پایان فصول این کتاب، فصلی در کلمات قصار آنحضرت آمده بود، لکن خطبهها و نامههای مفصل ایشان را ذکر نکرده بودم. چون عدهای از دوستان این فصل از کتاب را دیدند، برایشان بسیار جالب بود، لذا از من درخواست کردند کتابی مستقل پیرامون کلمات گرانبهای امیر مؤمنان(ع)، در موضوعات گوناگون تألیف نمایم؛ من هم که دیدم چنین گردآوری تاکنون انجام نشده، دست به کار تألیف این کتاب عظیم شدم... و نام آنرا نهج البلاغه نهادم.[1]
با توجه به مطالب بیان شده، نهج البلاغه در سه بخش تنظیم شده است:
1. خطبهها: 241 خطبه،
2. نامهها: 79 نامه،
3. کلمات قصار(حکمتها): 480 کلمه،
پی نوشت:
[1]. شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، صالح، صبحی، ص 34، هجرت، قم، چاپ اول، 1414ق.
- [سایر] تقسیم بندی نهج البلاغه چگونه است؟
- [سایر] مصونیت قرآن و نهج البلاغه ؟
- [سایر] نهج البلاغه، حکمت 230 را توضیح دهید؟
- [سایر] بعثت در نهج البلاغه را بیان کنید؟
- [سایر] ترجمه های نهج البلاغه را ذکر کنید.
- [سایر] متمایلم نظر دانشمندان را در خصوص نهج البلاغه بدانم که آیا نهج البلاغه یک منبع دانش اسلامی مورد وثوق، معتبر و قابل اطمینان است؟
- [سایر] بیانات امیرالمؤمنین در خصوص زن در نهجالبلاغه چه توجیهی دارد؟
- [سایر] حکمت 17 و 19 نهج البلاغه را توضیح دهید؟
- [سایر] زنان در نهج البلاغه چگونه مطرح شده اند؟
- [سایر] بهترین ترجمه قرآن و نهج البلاغه کدام است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر میت بیش از یک زن داشته باشد: الف: چنانچه میت فرزند نداشته باشد 41 اموال میت بین آنها بالسویه تقسیم میشود. ب: اگر میت فرزند داشته باشد 81 اموال او بین زنها بالسویه تقسیم میشود.
- [آیت الله مظاهری] اگر دو شریک مال را تقسیم کنند و بعد یکی از آنها قسمت خود را بفروشد، دیگری نمیتواند اخذ به شفعه کند، زیرا اخذ به شفعه مخصوص صورتی است که مال تقسیم نشده باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه وارث فقط چند عمو یا چند عمه مادری باشد مال بطور مساوی بین آنها تقسیم می شود، ولی اگر فقط چند عمو و عمه مادری داشته باشد بنابر احتیاط واجب باید در تقسیم مال باهم مصالحه کنند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث میت پدر یا مادر و چند دختر باشند تمام مال متوفی رابه 5 قسمت تقسیم می کنند و یک قسمت آنرا به پدر یا مادر می دهند و بقیه آنرا بین دخترها بالسویه تقسیم می کنند.
- [آیت الله بهجت] اسلام آوردن وارث قبل از تقسیم کردن ارث، در صورت تعدد ورثه مسلمان، مثل اسلام آوردن آن وارث قبل از مردن آن میت است، پس اگر قبل از تقسیم مال اسلام آورد، در استحقاق ارث مانند بقیه ورثه است، پس اگر طبقه او مقدم است بر طبقه بقیه، تمام ارث مال او خواهد بود چه میت کافر باشد یا مسلمان، و اگر اسلام آوردن او بعد از تقسیم بخشی از مال باشد، نسبت به بقیه اموال ارث میبرد و از آن بخش که تقسیم شده ارث نمیبرد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] ملکی که مقداری از آن وقف است و مقداری از آن وقف نیست، اگر تقسیم نشده باشد، مالک قسمتی که وقف نیست به همراه متولّی وقف (و در صورتی که وقف متولّی نداشته باشد یا دسترسی به وی امکانپذیر نباشد، مالک قسمت غیر وقفی به همراه حاکم شرع) میتوانند وقف را جدا کنند و اگر بهرهبرداری مناسب از مال وقف بدون تقسیم امکان نداشته باشد، بر متولّی وقف (یا حاکم شرع) لازم است برای تقسیم وقف اقدام کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر تمام برادر و خواهرهای میت قبل از او از دنیا رفته باشند فرزندان آنها از میت ارث می برند و برای تقسیم ارث فرض می کنند که آنها زنده هستند و سهم الارث آنها را تعیین نموده وسپس آنرا بین فرزندان آنان تقسیم می کنند (رعایت این نکته لازم است که سهم الارث برادر و خواهر پدری یا پدر و مادری بین فرزندان آنها طوری تقسیم می شود که هر پسر دو برابر هر دختر ارث ببرد ولی سهم الارث برادر و خواهر مادری بین فرزندان آنها بالسویه تقسیم می شود). اجداد وخواهر برادر
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث میت چند پسر یا چند دختر باشند همه مال بین آنها بالسویه تقسیم می شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث میت فقط چند برادر و خواهر مادری باشند تمام مال میت بین آنها بالسویه تقسیم می شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث میت همسر و خواهر و برادر متوفی باشند: همسر میت اگر زن او باشد 41 واگر شوهر او باشد 21 ارث می برد و بقیه مال طبق تفصیل زیر بین خواهر و برادر میت تقسیم می شود: الف اگر همه خواهر و برادر پدری یا پدر و مادری باشند به گونه ای تقسیم می شود که سهم هر برادر دو برابر هر خواهر بشود. ب اگر همه خواهر و برادر مادری باشند بقیه مال بین آنها بالسویه تقسیم می شود. ج اگر بعضی خواهر و برادر مادری و بعضی خواهر و برادر پدر و مادری باشند اگر برادر یا خواهر مادری یک نفر باشد سهم او 61 و اگر چند نفر باشند سهم آنها 31 اصل مال می شود که بین آنها بالسویه تقسیم می شود و بقیه بین خواهر و برادر پدر و مادری طبق مسأله 2897 تقسیم می شود. د اگر بعضی خواهر و برادر مادری و بعضی پدری و بعضی پدری و مادری باشند همانطور که قبلا گذشت برادر و خواهر پدری ارث نمی برند و بقیه مال طبق فرض ج مسأله 2897 بین خواهر وبرادرهای دیگر تقسیم می شود. ه اگر بعضی برادر و خواهر پدری و بعضی مادری باشند خواهر و برادر پدری احکام خواهر و برادر پدر و مادری را پیدا می کنند و طبق فرض ج مسأله 2897 بقیه مال بین آنها تقسیم می شود.