آیا اجازه داریم در مجلس امام حسین(ع) در خانه های کسانی که امام علی(ع) را به عنوان خدا می پرستند، شرکت کنیم؟
از پرسشتان چنین برمی­آید که شما در مورد بطلان عقاید گروه نامبرده، تردیدی ندارید و سؤالتان تنها در ارتباط با شرکت در مجالس به ظاهر مذهبی است که توسط آنها برپا می­شود. بر این اساس؛ در پاسخ؛ این موضوع را مسلم می­گیریم که این مذهب، مرامی باطل بوده[1] و تنها به بررسی معاشرت و هم­نشینی با افراد پیرو آن می­پردازیم: مولایمان امیرالمؤمنین(ع)؛ شخصیتی بی­نظیر در تاریخ است که گروهی؛ به دلیل بغض و عناد؛ او را از حق مسلم خود محروم ساخته و گروهی دیگر؛ که به ظاهر از دوستان ایشان به حساب می­آمدند؛ پا را از حد فراتر گذاشته و ایشان را به مقام الوهیت رساندند و هر دو گروه نیز، به فرمودۀ خود ایشان، به وادی هلاکت افتاده­اند[2]. ما که ایشان را امام و پیشوای خود می­دانیم، باید به فرمودۀ ایشان عمل نماییم مبنی بر اینکه: کمترین اعتراضمان به اشخاص گناهکار خصوصا مشرکینی که به الوهیت حضرت علی (ع) قائلند، باید اینگونه باشد که با چهره­های گرفته و عبوس در مقابل آنها ظاهر شویم[3]. طبیعی است که شرکت در مجالسی از این نوع که چنین افرادی ترتیب می­دهند، نمی­تواند خالی از احترامات متقابل باشد که این نیز در تعارض با فرمودۀ دیگر امام علی(ع) است. ایشان می­فرمایند: شخصی که به نزد بدعت­گزار رفته و او را مورد احترام خود قرار دهد، گویا در راه انهدام اساس اسلام قدم برداشته­است[4]. اگر یک قدم عقب نشسته و بگوییم که ما بدون احترامی به آنان، وارد مجلسشان می­شویم، باز هم مشمول فرمودۀ امام صادق(ع) می­شویم که در ارتباط با افراد بدعت­گزار، می­فرمایند: با آنان هم­صحبت و هم­نشین نشوید، تا مردم گمان ننمایند که شما نیز یکی از آنان هستید[5]! همۀ افراد نمی­دانند که شما با آنها هم­عقیده نبوده و جهت اقامۀ شعائر حسینی با آنان هم­نشین شده­اید، بلکه شما را نیز هم­فکر و هم عقیدۀ آنان دانسته و در نتیجه، شرکت شما در چنین مجالسی، موجب تقویت آن گروه و افزوده­شدن بر شکوه تجمعاتشان می­شود، زیرا امام ششم(ع) توصیه فرموده که: سزاوار نیست فرد با­ ایمان، در مجلسی بنشیند که گناه­آلود بوده و او قدرت تغییر دادن آن وضعیت را ندارد[6].در هر صورت،­ ممکن است هرگونه ارتباط با این اشخاص، موجب آن گردد که خشم پروردگار بر آنان، شامل تمام افراد حاضر در جمعشان شود، هرچند که برخی از آنها باطنا با آنها مخالف باشند! به این روایت توجه فرمایید: شخصی به نام جعفری نقل می­نماید که امام رضا(ع) به من فرمود: چه شده که من تو را گاهی نزد عبدالرحمن پسر یعقوب می­بینم؟! عرض نمودم که او دائی من است!، امام فرمودند که او عقیدۀ نادرستی نسبت به خداوند دارد! اگر می­خواهی هم­نشینی با او را ادامه دهی، دیگر نزد ما نیا و اگر مایل به هم­نشینی با ما هستی، دیگر نزد او مرو! عرض نمودم: او هرچه دلش می­خواهد، بگوید، من که چنین عقیده­ای نداشته و سخنان او را تأیید نمی­نمایم، با این وجود، تنها با هم­­نشینی با او چه گناهی مرتکب خواهم شد؟! امام(ع) فرمودند: آیا نمی­ترسی که اگر بنا باشد مصیبت و عذابی گریبانگیر او شود، تو هم که در کنار او هستی، از آن عذاب مصون نمانی؟! آیا داستان آن فردی که خودش از جمله یاران حضرت موسی(ع) بوده، اما پدرش در میان لشگریان فرعون بود را نشنیدی که وقتی لشگریان فرعون، حضرت موسی(ع) و پیروان او را تعقیب نموده و به آنان رسیدند، او از آن پیامبر الهی جدا شده و به قصد پند و اندرز پدرش، به میان سپاهیان فرعون رفت! و وقتی که پدرش را ملاقات نموده و در حال نصیحت او و دعوتش به کناره­گیری از فرعون و فرعونیان بود، ناگهان عذاب الهی سررسید و او به همراه پدرش؛ همانند دیگر فرعونیان؛ در دریا غرق شد! البته، این خبر به موسی(ع) رسید و ایشان فرمودند که هرچند این فرزند، اکنون در جوار رحمت الهی می­باشد، ولی زمانی که بلا نازل شود، اشخاصی که در کنار مجرمان هستند نیز از آن مصون نخواهند ماند[7]! این شخص، هنگام برخورد دو گروه حق و باطل، با نیت خیر به میان لشگر باطل رفت، اما چون از طرفی، دیگر فرصت پند و موعظه گذشته بود و از طرفی او در سیاهی لشگر فرعون به حساب می­آمد، دچار عذاب دنیوی شده و در دریا غرق شد. از این روایت نتیجه می­گیریم که اگرچه ما با نیت­های خود محشور شده و اگر قبل از آگاهی از دستور پیشوایان اسلامی در این زمینه، خالصانه و برای رضایت خداوند در این محافل شرکت نموده و قصد تقویت آنان را نداشتیم، در آخرت مأجور خواهیم بود، اما به هر حال، هر گونه رفتاری که موجب شود تا ما در مجموعۀ افراد منحرف قرار گیریم، خطر شمول خشم و غضب الاهی را در این دنیا به دنبال خواهد داشت، خشمی که شاید در ظاهر، آثار آن نیز مشخص نباشد، اما تأثیر واقعی و عملی را در زندگی ما خواهد گذاشت. و در پایان کلام، نکته­ای برگرفته از قرآن کریم را در ارتباط با سؤالتان، به استحضار می­رسانیم: با اینکه اعمال حج مشرکان، تا حدود زیادی مشابه با آنچه بوده که مسلمانان انجام می­دادند، خداوند کریم با نزول آیه­ای، آنان را از نزدیک­شدن به خانۀ خدا و انجام فرایض حج منع نمود[8]!، دلیل این ممنوعیت را می­توان در این نکته دانست که افراد بی­ایمان را نباید حتی در انجام شعائر دینی صحیح نیز آزاد گذاشت، چه بسا، آنها از این موقعیت استفاده نموده و به تبلیغ عقاید باطل خود بپردازند! مشابه چنین وضعیتی را می­توان در موضوع پرسش شما نیز یافت، و هرچند اقامۀ شعائر حسینی، بارها و بارها از سوی پیشوایان دینی مورد تأکید قرار گرفته است، اما نباید اجازه داد که چنین مجالسی، وسیله­ای برای تبلیغ مذاهب انحرافی قرار گیرد و بر همین اساس، شرکت در چنین مراسمی توصیه نمی­شود. البته همۀ این سخن ها تا وقتی است که نتوانید بر آنها تأثیر بگذارید، بله هم­نشینی با این افراد از باب امر به معروف و نهی از منکر، به منظور تأثیرگذاری و تبلیغ با شرایط خاص خودش[9] در بعضی از موارد واجب می شود.[10] پی نوشتها: [1] - اگر در این زمینه نیز تردیدی داشته باشید، می­توانیم در پرسشی جداگانه، پاسخگوی شما باشیم. [2] - نهج البلاغه، ص 489، کلمات قصار، شماره 117، انتشارات دار الهجره، قم، بی­تا(هلک فی رجلان، محب غال و مبغض قال) . [3] - حر عاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعة، ج 16، ص 143، روایت 21194، مؤسسه آل البیت، قم، 1409 ه ق. [4] - همان، ج 16، ص 268-267، روایت 21533. [5] - همان، ج 12، ص 48، روایت 15610. [6] - همان، ج 16، ص 260، روایت 21512. [7] - همان، ج 16، ص 261-260، روایت 21513. [8] - توبه، 28. [9] - توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‌2، ص: 756 – 758. [10] - توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‌2، ص: 756، مسأله 2786، مسأله 2787، مسأله 2788 و مسأله 2789. منبع: http://farsi.islamquest.net
عنوان سوال:

آیا اجازه داریم در مجلس امام حسین(ع) در خانه های کسانی که امام علی(ع) را به عنوان خدا می پرستند، شرکت کنیم؟


پاسخ:

از پرسشتان چنین برمی­آید که شما در مورد بطلان عقاید گروه نامبرده، تردیدی ندارید و سؤالتان تنها در ارتباط با شرکت در مجالس به ظاهر مذهبی است که توسط آنها برپا می­شود. بر این اساس؛ در پاسخ؛ این موضوع را مسلم می­گیریم که این مذهب، مرامی باطل بوده[1] و تنها به بررسی معاشرت و هم­نشینی با افراد پیرو آن می­پردازیم:
مولایمان امیرالمؤمنین(ع)؛ شخصیتی بی­نظیر در تاریخ است که گروهی؛ به دلیل بغض و عناد؛ او را از حق مسلم خود محروم ساخته و گروهی دیگر؛ که به ظاهر از دوستان ایشان به حساب می­آمدند؛ پا را از حد فراتر گذاشته و ایشان را به مقام الوهیت رساندند و هر دو گروه نیز، به فرمودۀ خود ایشان، به وادی هلاکت افتاده­اند[2].
ما که ایشان را امام و پیشوای خود می­دانیم، باید به فرمودۀ ایشان عمل نماییم مبنی بر اینکه: کمترین اعتراضمان به اشخاص گناهکار خصوصا مشرکینی که به الوهیت حضرت علی (ع) قائلند، باید اینگونه باشد که با چهره­های گرفته و عبوس در مقابل آنها ظاهر شویم[3].
طبیعی است که شرکت در مجالسی از این نوع که چنین افرادی ترتیب می­دهند، نمی­تواند خالی از احترامات متقابل باشد که این نیز در تعارض با فرمودۀ دیگر امام علی(ع) است. ایشان می­فرمایند: شخصی که به نزد بدعت­گزار رفته و او را مورد احترام خود قرار دهد، گویا در راه انهدام اساس اسلام قدم برداشته­است[4].
اگر یک قدم عقب نشسته و بگوییم که ما بدون احترامی به آنان، وارد مجلسشان می­شویم، باز هم مشمول فرمودۀ امام صادق(ع) می­شویم که در ارتباط با افراد بدعت­گزار، می­فرمایند: با آنان هم­صحبت و هم­نشین نشوید، تا مردم گمان ننمایند که شما نیز یکی از آنان هستید[5]!
همۀ افراد نمی­دانند که شما با آنها هم­عقیده نبوده و جهت اقامۀ شعائر حسینی با آنان هم­نشین شده­اید، بلکه شما را نیز هم­فکر و هم عقیدۀ آنان دانسته و در نتیجه، شرکت شما در چنین مجالسی، موجب تقویت آن گروه و افزوده­شدن بر شکوه تجمعاتشان می­شود، زیرا امام ششم(ع) توصیه فرموده که: سزاوار نیست فرد با­ ایمان، در مجلسی بنشیند که گناه­آلود بوده و او قدرت تغییر دادن آن وضعیت را ندارد[6].در هر صورت،­ ممکن است هرگونه ارتباط با این اشخاص، موجب آن گردد که خشم پروردگار بر آنان، شامل تمام افراد حاضر در جمعشان شود، هرچند که برخی از آنها باطنا با آنها مخالف باشند! به این روایت توجه فرمایید:
شخصی به نام جعفری نقل می­نماید که امام رضا(ع) به من فرمود: چه شده که من تو را گاهی نزد عبدالرحمن پسر یعقوب می­بینم؟! عرض نمودم که او دائی من است!، امام فرمودند که او عقیدۀ نادرستی نسبت به خداوند دارد! اگر می­خواهی هم­نشینی با او را ادامه دهی، دیگر نزد ما نیا و اگر مایل به هم­نشینی با ما هستی، دیگر نزد او مرو! عرض نمودم: او هرچه دلش می­خواهد، بگوید، من که چنین عقیده­ای نداشته و سخنان او را تأیید نمی­نمایم، با این وجود، تنها با هم­­نشینی با او چه گناهی مرتکب خواهم شد؟! امام(ع) فرمودند: آیا نمی­ترسی که اگر بنا باشد مصیبت و عذابی گریبانگیر او شود، تو هم که در کنار او هستی، از آن عذاب مصون نمانی؟! آیا داستان آن فردی که خودش از جمله یاران حضرت موسی(ع) بوده، اما پدرش در میان لشگریان فرعون بود را نشنیدی که وقتی لشگریان فرعون، حضرت موسی(ع) و پیروان او را تعقیب نموده و به آنان رسیدند، او از آن پیامبر الهی جدا شده و به قصد پند و اندرز پدرش، به میان سپاهیان فرعون رفت! و وقتی که پدرش را ملاقات نموده و در حال نصیحت او و دعوتش به کناره­گیری از فرعون و فرعونیان بود، ناگهان عذاب الهی سررسید و او به همراه پدرش؛ همانند دیگر فرعونیان؛ در دریا غرق شد! البته، این خبر به موسی(ع) رسید و ایشان فرمودند که هرچند این فرزند، اکنون در جوار رحمت الهی می­باشد، ولی زمانی که بلا نازل شود، اشخاصی که در کنار مجرمان هستند نیز از آن مصون نخواهند ماند[7]!
این شخص، هنگام برخورد دو گروه حق و باطل، با نیت خیر به میان لشگر باطل رفت، اما چون از طرفی، دیگر فرصت پند و موعظه گذشته بود و از طرفی او در سیاهی لشگر فرعون به حساب می­آمد، دچار عذاب دنیوی شده و در دریا غرق شد. از این روایت نتیجه می­گیریم که اگرچه ما با نیت­های خود محشور شده و اگر قبل از آگاهی از دستور پیشوایان اسلامی در این زمینه، خالصانه و برای رضایت خداوند در این محافل شرکت نموده و قصد تقویت آنان را نداشتیم، در آخرت مأجور خواهیم بود، اما به هر حال، هر گونه رفتاری که موجب شود تا ما در مجموعۀ افراد منحرف قرار گیریم، خطر شمول خشم و غضب الاهی را در این دنیا به دنبال خواهد داشت، خشمی که شاید در ظاهر، آثار آن نیز مشخص نباشد، اما تأثیر واقعی و عملی را در زندگی ما خواهد گذاشت.
و در پایان کلام، نکته­ای برگرفته از قرآن کریم را در ارتباط با سؤالتان، به استحضار می­رسانیم:
با اینکه اعمال حج مشرکان، تا حدود زیادی مشابه با آنچه بوده که مسلمانان انجام می­دادند، خداوند کریم با نزول آیه­ای، آنان را از نزدیک­شدن به خانۀ خدا و انجام فرایض حج منع نمود[8]!، دلیل این ممنوعیت را می­توان در این نکته دانست که افراد بی­ایمان را نباید حتی در انجام شعائر دینی صحیح نیز آزاد گذاشت، چه بسا، آنها از این موقعیت استفاده نموده و به تبلیغ عقاید باطل خود بپردازند!
مشابه چنین وضعیتی را می­توان در موضوع پرسش شما نیز یافت، و هرچند اقامۀ شعائر حسینی، بارها و بارها از سوی پیشوایان دینی مورد تأکید قرار گرفته است، اما نباید اجازه داد که چنین مجالسی، وسیله­ای برای تبلیغ مذاهب انحرافی قرار گیرد و بر همین اساس، شرکت در چنین مراسمی توصیه نمی­شود.
البته همۀ این سخن ها تا وقتی است که نتوانید بر آنها تأثیر بگذارید، بله هم­نشینی با این افراد از باب امر به معروف و نهی از منکر، به منظور تأثیرگذاری و تبلیغ با شرایط خاص خودش[9] در بعضی از موارد واجب می شود.[10]

پی نوشتها:
[1] - اگر در این زمینه نیز تردیدی داشته باشید، می­توانیم در پرسشی جداگانه، پاسخگوی شما باشیم.
[2] - نهج البلاغه، ص 489، کلمات قصار، شماره 117، انتشارات دار الهجره، قم، بی­تا(هلک فی رجلان، محب غال و مبغض قال) .
[3] - حر عاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعة، ج 16، ص 143، روایت 21194، مؤسسه آل البیت، قم، 1409 ه ق.
[4] - همان، ج 16، ص 268-267، روایت 21533.
[5] - همان، ج 12، ص 48، روایت 15610.
[6] - همان، ج 16، ص 260، روایت 21512.
[7] - همان، ج 16، ص 261-260، روایت 21513.
[8] - توبه، 28.
[9] - توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‌2، ص: 756 – 758.
[10] - توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‌2، ص: 756، مسأله 2786، مسأله 2787، مسأله 2788 و مسأله 2789.

منبع: http://farsi.islamquest.net





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین