زندگی
حیات مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.
آیا می شود زن و شوهر بعد از مرگ با هم زندگی کنند؟ اگر می شود با چه شرایطی؟
در آیات و روایات مواردی بسیار اندکی از نحوۀ زندگی در آخرت بیان شده است و جزئیات زندگی انسان پس از مرگ در آخرت به طور کامل برای کسی جز حضرات معصومین (ع)روشن نیست، اما مسلم است که پیوند زناشویی بین مرد و زن و تعهدات آن مربوط به همین عالم دنیا است و زنانی که در دنیا همسر داشته اند ملزم نیستند که در آخرت هم با همان شخص زندگی کنند؛ چون عقد زناشویی آنان مربوط به همین زندگی دنیایی آنها است و در آخرت هر کسی در گرو عمل خود است و باید جواب گوی اعمال خود باشد. اگرچه در برخی روایات آمده است که "در آخرت خداوند زنان مؤمن را به صورت حورالعین در می آورد و با همسران صالح خود در بهشت نیز زندگی می کنند"[1] اما این بدان معنی نیست که زنان مؤمن مجبور باشند در آخرت نیز با همسران دنیایی خود زندگی کنند. بله اگر خود بخواهند می توانند با آنان زندگی کنند. همچنین در تفسیر مجمع البیان آمده :" ممکن است مراد از زنانی که در بهشت نصیب مؤمنین می شود، همین زنان دنیایی آنها باشد که در آخرت به صورت حورالعین در می آیند و با همسران خود در بهشت زندگی می کنند."[2] اما برای زنانی که در این دنیا بی شوهر بوده اند و یا زنانی که شوهرشان اهل جهنم است نظیر آسیه همسر فرعون، در بهشت همه چیز فراهم است و هرگونه لذت از جمله همسران صالح بهشتی در اختیار آنان قرار می گیرد؛ زیرا در قرآن کریم آمده است: "در بهشت آن چه دل می خواهد و چشم از آن لذت می برد موجود است."[3] این آیه همه نوع لذت ها از جمله همسران صالح بهشتی را شامل می شود. در آیۀ دیگر به خصوص همسران بهشتی تصریح شده و می فرماید: "برای بهشتیان در آن جا همسران پاک و پاکیزه است."[4] از مجموع این آیات بخوبی به دست می آید که زنان بهشتی همانند مردان بهشتی از هرگونه لذت دل خواه بهره مند خواهند بود و از جمله از لذت زندگی با همسر صالح بهشتی و دل خواه. قرآن کریم در بعضی از آیات "حور العین" را به عنوان همسران بهشتی معرفی کرده چنان چه می فرماید: "ما آنها را با حورالعین تزویج می کنیم."[5] این آیات زنان و مردان بهشتی را شامل می شود؛ زیرا هیچ دلیلی وجود ندارد که این وعده های ال هی اختصاص به مردان داشته باشد، بخصوص آن که اگر در واژه "حور" و واژه "عین" و مفهوم لغوی آنها دقت شود معلوم خواهد شد نعمت حورالعین اختصاص به مردان ندارد و نصیب زنان نیز خواهد شد. طبیعی است که این معنایش این نیست که کسی به آنها ملحق نمی شود بلکه همچنان که مفسران گفتند: آیات قرآن صریحاً این مطلب را بیان می‌کند که در جمع بهشتیان، پدران و همسران و فرزندان آنها که صالح بوده‌اند وارد می‌شوند، و این در حقیقت برای تکمیل نعمت های الاهی بر آنان است، تا هیچ کمبودی حتی از نظر فراق افراد مورد علاقه خود نداشته باشند، و از آن جا که در آن سرا که سرای نوین و متکاملی است همه چیز تازه و نو می‌شود آنها نیز با چهره‌های تازه و نو و محبت و صمیمیتی داغتر و گرمتر وارد می‌شوند، محبتی که ارزش نعمت های بهشتی را چند برابر می‌کند. گر چه در آیه 23 سوره رعد تنها پدران و فرزندان و همسران ذکر شده‌اند، ولی در واقع همه بستگان در این جمع، جمعند، چرا که حضور فرزندان و پدران بدون حضور برادران و خواهران و حتی سایر بستگان ممکن نیست، و این مطلب با کمی دقت روشن می‌شود، زیرا هر گاه کسی بهشتی باشد پدر صالح او نیز به او ملحق می‌شود، و از آنجا که پدر صالح بهشتی است، همه فرزندانش به او می‌پیوندند و به این ترتیب برادران به هم ملحق می‌شوند. و با همین محاسبه سایر بستگان نیز در آن جمع حضور خواهند داشت.[6] پی نوشتها: [1] . سیوطی، درالمنثور، ج 7 ص 633. [2] . مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‌1، ص: 163. [3]. زخرف،71:ٍ وَ فیها ما تَشْتَهیهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْیُنُ وَ أَنْتُمْ فیها خالِدُون‌. [4]. بقره، 25: وَ لَهُمْ فیها أَزْواجٌ مُطَهَّرَةٌ وَ هُمْ فیها خالِدُونَ. [5] .طور،20: وَ زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عینٍ. [6] تفسیر نمونه، ج ‌10، ص 195. منبع: http://farsi.islamquest.net
در آیات و روایات مواردی بسیار اندکی از نحوۀ زندگی در آخرت بیان شده است و جزئیات زندگی انسان پس از مرگ در آخرت به طور کامل برای کسی جز حضرات معصومین (ع)روشن نیست، اما مسلم است که پیوند زناشویی بین مرد و زن و تعهدات آن مربوط به همین عالم دنیا است و زنانی که در دنیا همسر داشته اند ملزم نیستند که در آخرت هم با همان شخص زندگی کنند؛ چون عقد زناشویی آنان مربوط به همین زندگی دنیایی آنها است و در آخرت هر کسی در گرو عمل خود است و باید جواب گوی اعمال خود باشد. اگرچه در برخی روایات آمده است که "در آخرت خداوند زنان مؤمن را به صورت حورالعین در می آورد و با همسران صالح خود در بهشت نیز زندگی می کنند"[1] اما این بدان معنی نیست که زنان مؤمن مجبور باشند در آخرت نیز با همسران دنیایی خود زندگی کنند. بله اگر خود بخواهند می توانند با آنان زندگی کنند. همچنین در تفسیر مجمع البیان آمده :" ممکن است مراد از زنانی که در بهشت نصیب مؤمنین می شود، همین زنان دنیایی آنها باشد که در آخرت به صورت حورالعین در می آیند و با همسران خود در بهشت زندگی می کنند."[2] اما برای زنانی که در این دنیا بی شوهر بوده اند و یا زنانی که شوهرشان اهل جهنم است نظیر آسیه همسر فرعون، در بهشت همه چیز فراهم است و هرگونه لذت از جمله همسران صالح بهشتی در اختیار آنان قرار می گیرد؛ زیرا در قرآن کریم آمده است: "در بهشت آن چه دل می خواهد و چشم از آن لذت می برد موجود است."[3] این آیه همه نوع لذت ها از جمله همسران صالح بهشتی را شامل می شود. در آیۀ دیگر به خصوص همسران بهشتی تصریح شده و می فرماید: "برای بهشتیان در آن جا همسران پاک و پاکیزه است."[4] از مجموع این آیات بخوبی به دست می آید که زنان بهشتی همانند مردان بهشتی از هرگونه لذت دل خواه بهره مند خواهند بود و از جمله از لذت زندگی با همسر صالح بهشتی و دل خواه. قرآن کریم در بعضی از آیات "حور العین" را به عنوان همسران بهشتی معرفی کرده چنان چه می فرماید: "ما آنها را با حورالعین تزویج می کنیم."[5] این آیات زنان و مردان بهشتی را شامل می شود؛ زیرا هیچ دلیلی وجود ندارد که این وعده های ال هی اختصاص به مردان داشته باشد، بخصوص آن که اگر در واژه "حور" و واژه "عین" و مفهوم لغوی آنها دقت شود معلوم خواهد شد نعمت حورالعین اختصاص به مردان ندارد و نصیب زنان نیز خواهد شد. طبیعی است که این معنایش این نیست که کسی به آنها ملحق نمی شود بلکه همچنان که مفسران گفتند: آیات قرآن صریحاً این مطلب را بیان می‌کند که در جمع بهشتیان، پدران و همسران و فرزندان آنها که صالح بوده‌اند وارد می‌شوند، و این در حقیقت برای تکمیل نعمت های الاهی بر آنان است، تا هیچ کمبودی حتی از نظر فراق افراد مورد علاقه خود نداشته باشند، و از آن جا که در آن سرا که سرای نوین و متکاملی است همه چیز تازه و نو می‌شود آنها نیز با چهره‌های تازه و نو و محبت و صمیمیتی داغتر و گرمتر وارد می‌شوند، محبتی که ارزش نعمت های بهشتی را چند برابر می‌کند. گر چه در آیه 23 سوره رعد تنها پدران و فرزندان و همسران ذکر شده‌اند، ولی در واقع همه بستگان در این جمع، جمعند، چرا که حضور فرزندان و پدران بدون حضور برادران و خواهران و حتی سایر بستگان ممکن نیست، و این مطلب با کمی دقت روشن می‌شود، زیرا هر گاه کسی بهشتی باشد پدر صالح او نیز به او ملحق می‌شود، و از آنجا که پدر صالح بهشتی است، همه فرزندانش به او می‌پیوندند و به این ترتیب برادران به هم ملحق می‌شوند. و با همین محاسبه سایر بستگان نیز در آن جمع حضور خواهند داشت.[6] پی نوشتها: [1] . سیوطی، درالمنثور، ج 7 ص 633. [2] . مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‌1، ص: 163. [3]. زخرف،71:ٍ وَ فیها ما تَشْتَهیهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْیُنُ وَ أَنْتُمْ فیها خالِدُون‌. [4]. بقره، 25: وَ لَهُمْ فیها أَزْواجٌ مُطَهَّرَةٌ وَ هُمْ فیها خالِدُونَ. [5] .طور،20: وَ زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عینٍ. [6] تفسیر نمونه، ج ‌10، ص 195. منبع: http://farsi.islamquest.net
پاسخ:
در آیات و روایات مواردی بسیار اندکی از نحوۀ زندگی در آخرت بیان شده است و جزئیات زندگی انسان پس از مرگ در آخرت به طور کامل برای کسی جز حضرات معصومین (ع)روشن نیست، اما مسلم است که پیوند زناشویی بین مرد و زن و تعهدات آن مربوط به همین عالم دنیا است و زنانی که در دنیا همسر داشته اند ملزم نیستند که در آخرت هم با همان شخص زندگی کنند؛ چون عقد زناشویی آنان مربوط به همین زندگی دنیایی آنها است و در آخرت هر کسی در گرو عمل خود است و باید جواب گوی اعمال خود باشد. اگرچه در برخی روایات آمده است که "در آخرت خداوند زنان مؤمن را به صورت حورالعین در می آورد و با همسران صالح خود در بهشت نیز زندگی می کنند"[1] اما این بدان معنی نیست که زنان مؤمن مجبور باشند در آخرت نیز با همسران دنیایی خود زندگی کنند. بله اگر خود بخواهند می توانند با آنان زندگی کنند. همچنین در تفسیر مجمع البیان آمده :" ممکن است مراد از زنانی که در بهشت نصیب مؤمنین می شود، همین زنان دنیایی آنها باشد که در آخرت به صورت حورالعین در می آیند و با همسران خود در بهشت زندگی می کنند."[2]
اما برای زنانی که در این دنیا بی شوهر بوده اند و یا زنانی که شوهرشان اهل جهنم است نظیر آسیه همسر فرعون، در بهشت همه چیز فراهم است و هرگونه لذت از جمله همسران صالح بهشتی در اختیار آنان قرار می گیرد؛ زیرا در قرآن کریم آمده است: "در بهشت آن چه دل می خواهد و چشم از آن لذت می برد موجود است."[3] این آیه همه نوع لذت ها از جمله همسران صالح بهشتی را شامل می شود. در آیۀ دیگر به خصوص همسران بهشتی تصریح شده و می فرماید: "برای بهشتیان در آن جا همسران پاک و پاکیزه است."[4] از مجموع این آیات بخوبی به دست می آید که زنان بهشتی همانند مردان بهشتی از هرگونه لذت دل خواه بهره مند خواهند بود و از جمله از لذت زندگی با همسر صالح بهشتی و دل خواه.
قرآن کریم در بعضی از آیات "حور العین" را به عنوان همسران بهشتی معرفی کرده چنان چه می فرماید: "ما آنها را با حورالعین تزویج می کنیم."[5] این آیات زنان و مردان بهشتی را شامل می شود؛ زیرا هیچ دلیلی وجود ندارد که این وعده های ال هی اختصاص به مردان داشته باشد، بخصوص آن که اگر در واژه "حور" و واژه "عین" و مفهوم لغوی آنها دقت شود معلوم خواهد شد نعمت حورالعین اختصاص به مردان ندارد و نصیب زنان نیز خواهد شد.
طبیعی است که این معنایش این نیست که کسی به آنها ملحق نمی شود بلکه همچنان که مفسران گفتند: آیات قرآن صریحاً این مطلب را بیان می‌کند که در جمع بهشتیان، پدران و همسران و فرزندان آنها که صالح بوده‌اند وارد می‌شوند، و این در حقیقت برای تکمیل نعمت های الاهی بر آنان است، تا هیچ کمبودی حتی از نظر فراق افراد مورد علاقه خود نداشته باشند، و از آن جا که در آن سرا که سرای نوین و متکاملی است همه چیز تازه و نو می‌شود آنها نیز با چهره‌های تازه و نو و محبت و صمیمیتی داغتر و گرمتر وارد می‌شوند، محبتی که ارزش نعمت های بهشتی را چند برابر می‌کند.
گر چه در آیه 23 سوره رعد تنها پدران و فرزندان و همسران ذکر شده‌اند، ولی در واقع همه بستگان در این جمع، جمعند، چرا که حضور فرزندان و پدران بدون حضور برادران و خواهران و حتی سایر بستگان ممکن نیست، و این مطلب با کمی دقت روشن می‌شود، زیرا هر گاه کسی بهشتی باشد پدر صالح او نیز به او ملحق می‌شود، و از آنجا که پدر صالح بهشتی است، همه فرزندانش به او می‌پیوندند و به این ترتیب برادران به هم ملحق می‌شوند. و با همین محاسبه سایر بستگان نیز در آن جمع حضور خواهند داشت.[6]
پی نوشتها:
[1] . سیوطی، درالمنثور، ج 7 ص 633.
[2] . مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج1، ص: 163.
[3]. زخرف،71:ٍ وَ فیها ما تَشْتَهیهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْیُنُ وَ أَنْتُمْ فیها خالِدُون.
[4]. بقره، 25: وَ لَهُمْ فیها أَزْواجٌ مُطَهَّرَةٌ وَ هُمْ فیها خالِدُونَ.
[5] .طور،20: وَ زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عینٍ.
[6] تفسیر نمونه، ج 10، ص 195.
منبع: http://farsi.islamquest.net
- [سایر] آیا می شود زن و شوهر بعد از مرگ با هم زندگی کنند؟ اگر می شود با چه شرایطی؟
- [سایر] آیا زن و شوهر مؤمن بعد از مرگ با هم زندگی می کنند؟
- [سایر] زن از ارث اموال غیرمنقول محروم است و بعد از طلاق یا مرگ شوهر حق نفقه ندارد. در این صورت چه تضمینی برای اداره زندگی او وجود دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا در هر شرایطی، زن نباید بدون اجازه شوهر از خانه خارج شود؟
- [آیت الله سبحانی] آیا واجب است زن زینت هایی را که در زمان حیات شوهر بر بدن داشته، در مرگ شوهر خارج نماید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا زن و شوهر با مرگ یکی از آن دو به هم نامحرم می شوند؟
- [سایر] روشهای پایداری زندگی زناشویی بین زن و شوهر چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا زن حق دارد از زندگی در خانه ای که در آنجا پدر شوهر و مادر شوهر زندگی می کنند امتناع و درخواست منزل جداگانه بکند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا هدایایی که در طول زندگی زناشویی زن و شوهر به آنان هدیه می شود، ملک شوهر است یا زن و یا هر دو؟
- [آیت الله بهجت] آیا هدایایی که در طول زندگی زناشویی زن و شوهر به آنان هدیه می شود، ملک شوهر است یا زن یا هر دو؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] ابتدای عده وفات در صورتیکه شوهر زن غائب یا در حکم غائب باشد از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] ابتدای عده وفات در صورتی که شوهر زن غائب یا در حکم غائب باشد؛ از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] ابتدای عدّه وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله مظاهری] ابتدای عدّه وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطّلع شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . ابتدای عدّه وفات از موقعی است، که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله بهجت] ابتدای عدّه وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] ابتدای عدّه وفات از موقعیست که زن از مرگ شوهر مطّلع شود.
- [آیت الله سبحانی] ابتدای عده وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] ابتدای عده وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود
- [آیت الله نوری همدانی] و ابتدای عدّة وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مُطَّلع شود .