اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
از نظر اسلام و تشیع، محدودۀ اختیار و آزادی چیست؟
آزادی دارای معانی متعددی است و محدودۀ آزادی با توجه به معانی مختلف آن متفاوت است: 1. آزادی به معنای استقلال وجودی که مربوط به وجود مطلق و منحصر در ذات خداوند متعال است که هیچ گونه محدودیت وجودی ندارد. 2. آزادی به معنای اختیار که یک بحث فلسفی و کلامی است؛ یعنی انسان در انجام افعال ارادی دارای اختیار است. هر چند ممکن است از نظر حقوقی و شرعی دارای محدودیت و ممنوعیت باشد. 3. آزادی حقوقی (آزادی در انتخاب مسکن، لباس، شغل، همسر و آزادی بیان و عقیده و...) که از نظر اسلام و تشیع محدودۀ آن عدم مزاحمت با مصالح مادی و معنوی و دنیایی و آخرتی انسان است. آزادی مدنی، یا اجتماعی که در مباحث سیاسی از محوریت برخوردار است، در این مقوله می گنجد و سؤال اصلی در باب آزادی اجتماعی این است که دولت یا قانون تا چه حد می تواند محدود کنندۀ آزادی های فردی باشد؟ جواب به این پرسش آن است که در اندیشۀ سیاسی اسلام، نه آزادی افراطی تجویز می شود که موجب فساد و تباهی او گردد، و نه با نگاهی بدبینانه به انسان، او مجبور به پذیرش هر حکومت ناعادلانه ای است که همۀ کرامت او را از بین ببرد و از او به جای موجودی فعّال، مختار و مسئول مهره ای خوار و بی اراده بسازد. منبع: http://farsi.islamquest.net
آزادی دارای معانی متعددی است و محدودۀ آزادی با توجه به معانی مختلف آن متفاوت است: 1. آزادی به معنای استقلال وجودی که مربوط به وجود مطلق و منحصر در ذات خداوند متعال است که هیچ گونه محدودیت وجودی ندارد. 2. آزادی به معنای اختیار که یک بحث فلسفی و کلامی است؛ یعنی انسان در انجام افعال ارادی دارای اختیار است. هر چند ممکن است از نظر حقوقی و شرعی دارای محدودیت و ممنوعیت باشد. 3. آزادی حقوقی (آزادی در انتخاب مسکن، لباس، شغل، همسر و آزادی بیان و عقیده و...) که از نظر اسلام و تشیع محدودۀ آن عدم مزاحمت با مصالح مادی و معنوی و دنیایی و آخرتی انسان است. آزادی مدنی، یا اجتماعی که در مباحث سیاسی از محوریت برخوردار است، در این مقوله می گنجد و سؤال اصلی در باب آزادی اجتماعی این است که دولت یا قانون تا چه حد می تواند محدود کنندۀ آزادی های فردی باشد؟ جواب به این پرسش آن است که در اندیشۀ سیاسی اسلام، نه آزادی افراطی تجویز می شود که موجب فساد و تباهی او گردد، و نه با نگاهی بدبینانه به انسان، او مجبور به پذیرش هر حکومت ناعادلانه ای است که همۀ کرامت او را از بین ببرد و از او به جای موجودی فعّال، مختار و مسئول مهره ای خوار و بی اراده بسازد. منبع: http://farsi.islamquest.net
پاسخ:
آزادی دارای معانی متعددی است و محدودۀ آزادی با توجه به معانی مختلف آن متفاوت است:
1. آزادی به معنای استقلال وجودی که مربوط به وجود مطلق و منحصر در ذات خداوند متعال است که هیچ گونه محدودیت وجودی ندارد.
2. آزادی به معنای اختیار که یک بحث فلسفی و کلامی است؛ یعنی انسان در انجام افعال ارادی دارای اختیار است. هر چند ممکن است از نظر حقوقی و شرعی دارای محدودیت و ممنوعیت باشد.
3. آزادی حقوقی (آزادی در انتخاب مسکن، لباس، شغل، همسر و آزادی بیان و عقیده و...) که از نظر اسلام و تشیع محدودۀ آن عدم مزاحمت با مصالح مادی و معنوی و دنیایی و آخرتی انسان است.
آزادی مدنی، یا اجتماعی که در مباحث سیاسی از محوریت برخوردار است، در این مقوله می گنجد و سؤال اصلی در باب آزادی اجتماعی این است که دولت یا قانون تا چه حد می تواند محدود کنندۀ آزادی های فردی باشد؟
جواب به این پرسش آن است که در اندیشۀ سیاسی اسلام، نه آزادی افراطی تجویز می شود که موجب فساد و تباهی او گردد، و نه با نگاهی بدبینانه به انسان، او مجبور به پذیرش هر حکومت ناعادلانه ای است که همۀ کرامت او را از بین ببرد و از او به جای موجودی فعّال، مختار و مسئول مهره ای خوار و بی اراده بسازد.
منبع: http://farsi.islamquest.net
- [سایر] از نظر اسلام و تشیع، محدودۀ اختیار و آزادی چیست؟
- [سایر] معیار تعیین محدوده آزادی بیان از دیدگاه اسلام چیست؟
- [سایر] محدوده اشتغال بانوان از نظر اسلام چیست؟
- [سایر] آزادی مورد نظر اسلام با آزادی غربی چه تفاوتی دارد؟
- [سایر] نظر اسلام درباره آزادی انسان چیست ؟
- [سایر] نظر اسلام درباره آزادی فکر چیست؟
- [سایر] نظر اسلام درباره آزادی عقیده چیست ؟
- [سایر] نظر اسلام درباره آزادی انسان چیست ؟
- [سایر] نظر اسلام دربارة آزادی چیست؟ و آیا تقوا مخالف آزادی است؟ چرا؟ و لطفاً چند مورد از آزادیهای اسلام که بر غرب برتری دارد را بیان کنید؟
- [سایر] نظر اسلام درباره استقلال و آزادی زن در مسائل مالی چیست؟
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر گنجی یافت شد که اثر سکه اسلامی نداشت و شک داریم که مال مسلمان است یا نه , در این صورت, حکم گنج را ندارد و به عنوان (لُقَطَه) یا میراث (من لا وارث له )، در اختیار امام معصوم (ع) یا ولیّ مسلمین قرار میگیرد.
- [آیت الله بهجت] اگر بدن یا لباس مسلمان یا چیز دیگری که مانند ظرف و فرش در اختیار او است، نجس شود و آن مسلمان با آن چیزی که در اختیار اوست غایب گردد و انسان احتمال بدهد که آن چیز را آب کشیده یا به واسطه ای ( مثلاً آن چیز در آب جاری افتاده ) پاک شده است، اجتناب از آن لازم نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] کافری که بعد از غروب شب عید فطر مسلمان شده، فطره بر او واجب نیست ولی مسلمانی که شیعه نبوده، اگر بعد از دیدن ماه شیعه شود، باید زکاْ فطره را بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کافری که بعد از غروب شب عید فطر مسلمان شود، فطره بر او واجب نیست، ولی مسلمانی که شیعه نبوده، اگر بعد از دیدن ماه، شیعه شود، باید زکات فطره را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کافری که بعد از مغرب شب عید فطر مسلمان شده فطره بر او واجب نیست، ولی مسلمانی که شیعه نبوده، اگر بعد از دیدن ماه شیعه شود، باید زکات فطره را بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] کافری که بعد از غروب شب عید فطر مسلمان شده فطره بر او واجب نیست ولی مسلمانی که شیعه نبوده اگر بعد از دیدن ماه شیعه شود باید زکات فطره را بدهد
- [آیت الله سیستانی] کافری که بعد از غروب شب عید فطر مسلمان شده ، فطره بر او واجب نیست . ولی مسلمانی که شیعه نبوده ، اگر بعد از دیدن ماه شیعه شود ، باید زکات فطره را بدهد .
- [آیت الله اردبیلی] زکات فطره بر کافری که بعد از غروب شب عید فطر مسلمان شده، واجب نیست، ولی مسلمانی که شیعه نبوده، اگر بعد از دیدن ماه شیعه شود، باید زکات فطره را بدهد.
- [آیت الله بروجردی] کافری که بعد از غروب شب عید فطر مسلمان شده، فطره بر او واجب نیست، ولی مسلمانی که شیعه نبوده، اگر بعد از دیدن ماه شیعه شود باید زکات فطره را بدهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر میت مسلمان باشد الف: اگرهمه ورثه او مسلمان باشند همه طبق احکام ارث از او ارث می برند. ب: اگر بعضی از ورثه مسلمان باشند و برخی از آنها کافر باشند تنها ورثه مسلمان ازاو ارث میبرند. ج: اگر همه ورثه او کافر باشند هیچیک از آنها از او ارث نمیبرند و تمام مال میت مسلمان در اختیار مجتهد جامع الشرائط قرار میگیرد.