نظریه ی پلورالیسم دینی و قرائت‌های مختلف از دین را توضیح دهید و تفاوتشان را ذکر کنید؟
1. پلورالیسم به معنای کثرت گرایی است که در حوزه‌های مختلف فلسفه‌ی دین، فلسفه‌ی اخلاق، حقوق و سیاست و... کاربردهای مختلفی دارد و حد مشترک همه‌ی اینها به رسمیت شناختن کثرت در برابر وحدت یا انحصارگرایی است. پلورالیسم دینی به معنای انحصار نداشتن رستگاری در یک دین ویژه و بهره‌مندی همه‌ی ادیان از حقیقت و نجات است. 2. کثرت گرایی ممکن است بین ادیان در نظر گرفته شود و یا بین فرقه‌های موجود در یک دین ملاحظه گردد. 3. از نظر ما مسلمانان، پلورالیسم به این دلیل مردود است که دلایل روشن و واضحی بر حقانیت دین مبین اسلام وجود دارد، به گونه‌ای که همسانی ادیان دیگر با اسلام نمی‌تواند صحیح باشد. علاوه بر این، عدم تحریف کتاب آسمانی (قرآن) و خاتمیت اسلام، به منزله‌ی نسخ ادیان سابق است. 4. قرائت‌های مختلف از دین که یکی از مبانی آن هرمنوتیک نسبی گرا است یکی دیگر از شاخه‌های دین پژوهشی است و طرفداران آن معتقد به تأثیر تمامی پیش فرض‌ها و پیش دانسته‌های هر مفسّری در هنگام فهم متن می‌باشند. در قرائت‌های مختلف از دین، دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد که اهم آنها دیدگاه شلایر ماخر، دیلتای، هایدگر و گادامر است. 5. گرچه مبحث هرمنوتیک از مباحث مدرن فلسفه‌ی دین بوده و از غرب گرفته شده است، لکن بحث از تفسیر و تأویل و فهم متن، پیشینه‌ی دیرینه‌ای در علوم اسلامی، مثل مباحث علم اصول دارد. 6. در رویکردهای نامبرده بهای لازم به ضوابط و معیارهایی که بتوان به داوری میان قرائت‌های مختلف پرداخت، داده نمی‌شود و در واقع، سر از نسبیت در فهم در می‌آورد. 7. مبحث هرمنوتیک و پلورالیسم دو مقوله‌ی جدا از هم می‌باشند، ولی یکی از رویکردهای پلورالیسم، رویکرد هرمنوتیکی آن است و این می‌تواند حلقه‌ی واسطه بین دو مبحث باشد؛ یعنی از آن جا که می‌توان قرائت‌های مختلفی از یک برداشت داشت، پیدایش ادیان مختلف را به این نحو می‌توان توجیه نمود. 8. اشکال این رویکرد این است که نمی‌توان حکم به صحت هر قرائتی نمود و مسلماً فهم انسان‌ها تابع قوانین محاوره و مفاهمه است. در فرایند فهم، اصولی همچون: توجه به وضع گوینده و مؤلف و نظام واژگانی وی و زبانی که برگزیده است (طنز، جدّ، هزل) و این که گوینده قطعاً از عبارات خود مفاهیم خاصی اراده کرده است، وجود دارد. منبع: http://farsi.islamquest.net
عنوان سوال:

نظریه ی پلورالیسم دینی و قرائت‌های مختلف از دین را توضیح دهید و تفاوتشان را ذکر کنید؟


پاسخ:

1. پلورالیسم به معنای کثرت گرایی است که در حوزه‌های مختلف فلسفه‌ی دین، فلسفه‌ی اخلاق، حقوق و سیاست و... کاربردهای مختلفی دارد و حد مشترک همه‌ی اینها به رسمیت شناختن کثرت در برابر وحدت یا انحصارگرایی است.

پلورالیسم دینی به معنای انحصار نداشتن رستگاری در یک دین ویژه و بهره‌مندی همه‌ی ادیان از حقیقت و نجات است.

2. کثرت گرایی ممکن است بین ادیان در نظر گرفته شود و یا بین فرقه‌های موجود در یک دین ملاحظه گردد.

3. از نظر ما مسلمانان، پلورالیسم به این دلیل مردود است که دلایل روشن و واضحی بر حقانیت دین مبین اسلام وجود دارد، به گونه‌ای که همسانی ادیان دیگر با اسلام نمی‌تواند صحیح باشد. علاوه بر این، عدم تحریف کتاب آسمانی (قرآن) و خاتمیت اسلام، به منزله‌ی نسخ ادیان سابق است.

4. قرائت‌های مختلف از دین که یکی از مبانی آن هرمنوتیک نسبی گرا است یکی دیگر از شاخه‌های دین پژوهشی است و طرفداران آن معتقد به تأثیر تمامی پیش فرض‌ها و پیش دانسته‌های هر مفسّری در هنگام فهم متن می‌باشند. در قرائت‌های مختلف از دین، دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد که اهم آنها دیدگاه شلایر ماخر، دیلتای، هایدگر و گادامر است.

5. گرچه مبحث هرمنوتیک از مباحث مدرن فلسفه‌ی دین بوده و از غرب گرفته شده است، لکن بحث از تفسیر و تأویل و فهم متن، پیشینه‌ی دیرینه‌ای در علوم اسلامی، مثل مباحث علم اصول دارد.

6. در رویکردهای نامبرده بهای لازم به ضوابط و معیارهایی که بتوان به داوری میان قرائت‌های مختلف پرداخت، داده نمی‌شود و در واقع، سر از نسبیت در فهم در می‌آورد.

7. مبحث هرمنوتیک و پلورالیسم دو مقوله‌ی جدا از هم می‌باشند، ولی یکی از رویکردهای پلورالیسم، رویکرد هرمنوتیکی آن است و این می‌تواند حلقه‌ی واسطه بین دو مبحث باشد؛ یعنی از آن جا که می‌توان قرائت‌های مختلفی از یک برداشت داشت، پیدایش ادیان مختلف را به این نحو می‌توان توجیه نمود.

8. اشکال این رویکرد این است که نمی‌توان حکم به صحت هر قرائتی نمود و مسلماً فهم انسان‌ها تابع قوانین محاوره و مفاهمه است. در فرایند فهم، اصولی همچون: توجه به وضع گوینده و مؤلف و نظام واژگانی وی و زبانی که برگزیده است (طنز، جدّ، هزل) و این که گوینده قطعاً از عبارات خود مفاهیم خاصی اراده کرده است، وجود دارد.

منبع: http://farsi.islamquest.net





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین