در میان همه روشن فکران، اقبال لاهوری، دارای چه ویژگی هایی است؟
از جمله مزایای اقبال لاهوری، این است که فرهنگ غرب را می شناخت و با اندیشه های فلسفی و اجتماعی غرب آشنایی عمیق داشت. تا آنجا که در خود غرب به عنوان متفکر و فیلسوف به شمار آمده است. دیگر اینکه با همه آشنایی و شناسایی فرهنگ غرب، غرب را فاقد یک ایدئولوژی جامع انسانی می دانست. برعکس، معتقد بود که مسلمانان تنها مردمی هستند که از چنین ایدئولوژی برخوردار و بهره مندند. بنابراین، اقبال در عین دعوت به فراگیری علوم و فنون غربی، مسلمانان را از هرگونه غرب گرایی و شیفتگی نسبت به (ایسم)های غربی، برحذر می داشت. مزیت دیگر اقبال این است که درگیری هایی را که محمد عبده گرفتار آنها بوده، در ذهن خود داشته است؛ یعنی یافتن راه حلی که مسلمانان بدون آنکه پا روی حکم یا اصلی از اصول اسلام بگذارند، مشکلات سیاسی و اقتصادی و اجتماعی زمان خود را حل کنند. از این رو، درباره مسائلی از قبیل اجتهاد، اجماع و امثال اینها زیاد می اندیشید. اقبال، اجتهاد را موتور حرکت اسلام می شمارد. از جمله مزایای اقبال این است که برخلاف دیگر پرورش یافتگان فرهنگ غرب، شخصاً معنویت گراست و از جنبه روحی عرفانی و اشراقی [از] نیرومندی [بالایی] برخوردار است. ازاین رو، برای عبادت، ذکر، فکر، مراقبه، محاسبه النفس و بالاخره سیر و سلوک و معنویت و آنچه امروز آن را (درون گرایی) می خوانند و احیانا تخطئه می نمایند، ارزش فراوان قائل است. از جمله مسائلی که در احیای فکر دینی طرح می کند، این مسائل است. اقبال، احیای فکر دینی را بدون احیای معنویت اسلامی بی فایده می شمارد. مزیت دیگر او این است که تنها، مرد اندیشه نبود، مرد عمل و مبارزه هم بود. عملاً با استعمار درگیر [بود] اقبال یکی از پایه گذاران و مؤسسان کشور اسلامی پاکستان است. مزیت دیگر اقبال قدرت شاعری اوست. قدرتی که در خدمت اهداف اسلامی او قرار گرفته است. اقبال از نوع شاعرانی است که کواکبی آنها را ستوده و از قبیل: کمیت اسدی و حسان بن ثابت انصاری و دعبل بن علی خزاعی (است).1 پی نوشت: 1 .استاد مطهری و روشنفکران، صص 97 99. www.irc.ir
عنوان سوال:

در میان همه روشن فکران، اقبال لاهوری، دارای چه ویژگی هایی است؟


پاسخ:

از جمله مزایای اقبال لاهوری، این است که فرهنگ غرب را می شناخت و با اندیشه های فلسفی و اجتماعی غرب آشنایی عمیق داشت. تا آنجا که در خود غرب به عنوان متفکر و فیلسوف به شمار آمده است. دیگر اینکه با همه آشنایی و شناسایی فرهنگ غرب، غرب را فاقد یک ایدئولوژی جامع انسانی می دانست. برعکس، معتقد بود که مسلمانان تنها مردمی هستند که از چنین ایدئولوژی برخوردار و بهره مندند. بنابراین، اقبال در عین دعوت به فراگیری علوم و فنون غربی، مسلمانان را از هرگونه غرب گرایی و شیفتگی نسبت به (ایسم)های غربی، برحذر می داشت.
مزیت دیگر اقبال این است که درگیری هایی را که محمد عبده گرفتار آنها بوده، در ذهن خود داشته است؛ یعنی یافتن راه حلی که مسلمانان بدون آنکه پا روی حکم یا اصلی از اصول اسلام بگذارند، مشکلات سیاسی و اقتصادی و اجتماعی زمان خود را حل کنند. از این رو، درباره مسائلی از قبیل اجتهاد، اجماع و امثال اینها زیاد می اندیشید. اقبال، اجتهاد را موتور حرکت اسلام می شمارد.
از جمله مزایای اقبال این است که برخلاف دیگر پرورش یافتگان فرهنگ غرب، شخصاً معنویت گراست و از جنبه روحی عرفانی و اشراقی [از] نیرومندی [بالایی] برخوردار است. ازاین رو، برای عبادت، ذکر، فکر، مراقبه، محاسبه النفس و بالاخره سیر و سلوک و معنویت و آنچه امروز آن را (درون گرایی) می خوانند و احیانا تخطئه می نمایند، ارزش فراوان قائل است. از جمله مسائلی که در احیای فکر دینی طرح می کند، این مسائل است. اقبال، احیای فکر دینی را بدون احیای معنویت اسلامی بی فایده می شمارد.
مزیت دیگر او این است که تنها، مرد اندیشه نبود، مرد عمل و مبارزه هم بود. عملاً با استعمار درگیر [بود] اقبال یکی از پایه گذاران و مؤسسان کشور اسلامی پاکستان است.
مزیت دیگر اقبال قدرت شاعری اوست. قدرتی که در خدمت اهداف اسلامی او قرار گرفته است. اقبال از نوع شاعرانی است که کواکبی آنها را ستوده و از قبیل: کمیت اسدی و حسان بن ثابت انصاری و دعبل بن علی خزاعی (است).1
پی نوشت:
1 .استاد مطهری و روشنفکران، صص 97 99.
www.irc.ir





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین