در فرهنگ اهل بیت (ع) نهادن نام نیک وانتخاب لقب زیبا وکنیه ی با معنا برای فرزندان امری پسندیده است و سفارش فرموده اند که به فرزندان نام نیک وزیبا انتخاب شود[1]؛ لذا با الهام از مکتب اهل بیت دربین پیروان اهل بیت رسم خوبی درباره ی نامگذاری فرزندان وجود دارد ؛ آن بزرگواران برای فرزندان خود کنیه ونام نیک ولقب زیبا بر می گزیدند ومردم را سفارش می کردند که به فرزندان نام نیک ولقب نیک برگزنید[2] تا دیگران با القاب نا پسند آنها را صدا نکنند ؛ کنیه افراد گاهی با نام فرزند بزرگ یا یکی از فرزندان انتخاب می شود ؛ امام ابوالحسن الرضا علیه آلاف التحیه والسلام امام هشتم ، دارای یک کنیه وچند لقب است : کنیه اش ابوالحسن والقابش :
الرضا،الصابر،والرضی والوفی،ومشهورترین لقبش رضا است [3]؛ کنیه ابوالحسن که حضرت با این کنیه معروف ونامیده می شود ازسوی پدر بزرگوارش امام موسی کاظم علیه السلام به آن حضرت داده شده است؛[4]اگرچه برخی از علما برای حضرت ازفرزندی بنام حسن ، خبر داده اند که این کنیه به آن اعتبار نیز می تواند باشد[5] ؛ اگرچه این نظر مورد قبول نیست چون اکثر پیشینیان از علمای شیعه از جمله شیخ مفید ، امام جواد(ع) را تنها فرزند حضرت دانسته اند؛[6] با توجه به معنای زیبای (حسن) واینکه امام رضا (ع) در همه نیکی ها برتری به همه مردم داشتند از حسن خلق ومهربانی زاید الوصف برخوردار بودند وهمه محاسن از علم وفضیلت در وجود مبارکش جمع بود به همین ابو الحسن یعنی دارنده ی همه ی زیایی ها لقب گرفته است ؛ چنانکه امیر مومنان (ع)نیز با این کنیه معروف است وهم چنین امام کاظم وامام هادی دارای این کنیه هستند ودرمنابع روایی به ابوالحسن اول وماضی وثانی برمی خوریم که به امام کاظم ابوالحسن ماضی واول اطلاق شده وبه امام رضا (ع) ابوالحسن الثانی ؛به امام هادی ابوالحسن ثالث گفته شده است .
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1- اعلام الوری ،طبرسی.
2- زندگانی چهارده معصوم،عماد زاده .
پی نوشتها:
[1] . دراین باره روایات زیادی وجود دارد ازجمله : (إِنَّ أَوَّلَ مَا یَنْحَلُ أَحَدُکُمْ وَلَدَهُ الِاسْمُ الْحَسَنُ فَلْیُحْسِنْ أَحَدُکُمْ اسْمَ وَلَدِهِ )(قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص رَحِمَ اللَّهُ وَالِدَیْنِ أَعَانَا وَلَدَهُمَا عَلَی بِرِّهِمَا (وقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَلْزَمُ الْوَالِدَیْنِ مِنَ الْعُقُوقِ بِوَلَدِهِمَا مَا یَلْزَمُ الْوَلَدَ لَهُمَا مِنْ عُقُوقِهِمَا) محدث نوری ، مستدرک الوسائل ج15،ص127-128.ِ (فقْهُ الرِّضَا،( ع) سَمِّهِ بَأَحْسَنِ الْأَسْمَاءِ وَ کَنِّهِ بَأَحْسَنِ الْکُنَی) فقه الرضا ص239
[2] . کلینی ،کافی، ج6،ص18؛ مجلسی ، بحارالانوار،ج101،ص130
[3] . اربلی ، کشف الغمه ،ج3،ص70
[4] . شیخ صدوق عیون اخبار الرضا(ع) ج1،ص13؛کشف الغمه ،همان،ج2،ص296
[5] .همان کشف الغمه،ج3،ص89
[6]. شیخ مفید الارشاد،ج2،ص271
منبع: اندیشه قم
