باسلام بنا بر آیات قرآن کریم برای مقابله با هوای نفس سر کش و ایستادگی در برابر آن چه باید کرد؟(فوری)
با عرض سلامهر انسانی برای رسیدن به خدا و ترک گناه نسبت به شرایط و مقامات خویش راه هایی را طی می کند. راه های یک عارف با یک انسان عادی یکسان نیست. اهل بیت (ع) از آنجا که دارای مقامات بالایی بودند (از نظر حسب و نسب و تربیت خانوادگی و وراثت و) غالبا در پی دوری از ترک اولی دوری از ارتکاب مکروهات و خواسته های دل و انجام مستحبات و زندگی زاهدانه و عبادت های سخت و پر روح بودند. پیامبر هفتاد بار در روز استغفار نمودند ولی نه از گناه بلکه از مختصر ارتباط و تعلقی که به عالم ماده و دنیا داشتند ولی برای این که ما انسان ها بتوانیم ترک گناه نماییم راه هایی را به ما توصیه نموده اند که عبارتند از: الف) کوچک نشمردن هیچ گناهی هرچند به نظر صغیره باشد. ب) عزم جدی و آهنین بر ترک معصیت و مراقبت جدی و دائمی نسبت به تمام افعال خود. ج) شرط نمودن با خدا مبنی بر ترک معصیت و هم چنین از او استعانت جستن. د) هر گاه فکر گناه و وسوسه آن به ذهن آمد بلافاصله آن را از لوح ذهن خارج کردن و توجه خود رابه خدا و امور شریفه مشغول داشتن. جدیت و موفقیت در این امر پیروزی بزرگی است و در واقع دفع دشمن شیطان نفس از همان خاکریز اول است. قرآن مجید در وصف پارسایان می فرماید: (ان الذین اتقوا اذا مسهم طائف من الشیطان تذکروا فاذاهم مبصرون)؛ پرهیزگاران چون گرفتار وسوسه شیطان شوند همان دم متذکر (یاد خدا) شده و بصیرت یابند(1) ه) مطالعه و تفکر پیرامون عواقب سوء و وخیم گناه. در این رابطه مطالعه کتب پیرامون معاد بسیار نافع و لازم است، و) خود را همواره در محضر حق تعالی دانستن و او را به یقین در همه حال مراقب و بینای به افعال خود نگریستن. ز) استمداد از خداوند و دعا و نیایش که فرمود: اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود هیچ کدام به فضیلت و تزکیه روی نمی آوردید (و لو لا فضل الله علیکم و رحمته ما زکی منکم من احد ابدا). ح) جایگزین سازی اعمال و عادات نیکو؛ مانند شرکت دائمی در نماز جماعت، نماز شب، زیارت اهل قبور و دعا. (ان الحسنات یذهبن السیئات)؛ خوبی ها سرانجام میدان را بر بدی ها تنگ خواهد کرد و آنها را از بین خواهد برد. ط) توجه به چهره کریه و زشت واقعی سیئات. ی) برای ترک معاصی لازم است در بسیاری از موارد انسان از مکروهات و چه بسا از برخی مباحات نیز چشم پوشد تا او را به انجام زشتی ها نزدیک نسازند. ک) در حد ممکن دوری جستن از مکان ها و شرایطی که آدمی را به گناه ترغیب می نماید. ل) تقویت اراده. م) محاسبه نفس همه روزه و در صورت رخداد خطا خود را محاکمه و توبیخ نمودن و بلافاصله استغفار کردن. ن) مطالعه پیرامون زندگی پارسایان و زاهدان و مطالعه کتب اخلاقی و. رعایت نکات زیر نیز شما را در این مسیر تعالی یاری خواهد کرد، ان شاءالله: - انجام یک سری مستحبات؛ مثلا همیشه با وضو بودن و زبان را به ذکر مخصوصا (لاحول ولاقوه الا بالله العلی العظیم) عادت دادن. و نیز خواندن قرآن در اوقات مختلف که دوای هر دردی است. - سعی و کوشش در انجام وظایف و واجبات دینی. - خواندن نماز با حضور قلب و در اول وقت. - گرفتن روزه مستحبی به ویژه دوشنبه و پنجشنبه هر هفته. - تلاوت قرآن بویژه بعد از نماز صبح. - تأمل و اندیشه در آیات قرآن. - حتی المقدور سعی در خواندن نماز شب. - از تنهایی دوری گزینید. - سحر خیزی. - تنظیم برنامه برای تمام شبانه روز و پر کردن اوقات فراغت با برنامه های صحیح و سودمند. - شرکت در ورزش های فردی و دسته جمعی. - شرکت در فعالیت های مذهبی و اجتماعی. - به صله رحم و ارتباطات اجتماعی بسیار بپردازید و به نزدیکان و اقوام خود بیش از پیش اظهار علاقه و محبت نمایید. - پرهیز از نگاه نامشروع. امام صادق (ع) فرمود: (نگاه پس از نگاه، در دل بیننده شهوت را می انگیزاند)، و باز فرمود: (نگاه، تیری از تیرهای شیطان است، چه بسا نگاهی که اندوه های دراز در پی دارد)،(2) - عدم معاشرت و دوستی با افراد منحرف و فاسد. - انتخاب دوستان مؤمن و سالم. - به یاد خدا بودن در همه اوقات. - از پرخوری و نیز از خوردن غذاهای چرب و پرانرژی و تحریک کننده پرهیز کنید. - کنترل افکار و نیندیشیدن به صحنه های شهوت انگیز. - از مشاهده صحنه های مهیج و تحریک کننده دوری کنید. - برنامه منظم مطالعاتی برای خود قرار دهید و سعی کنید فرصت های خود را با تفکر و مطالعه مناسب پر کنید، همواره خود را نصیحت نموده و بر نفس خویش بانگ زنید: (ای بیچاره تا کی گرفتار هوای نفس باشی و سرمایه گران مایه عمر را تباه سازی و به معصیت رب الارباب پردازی؟ چرا برای اندک لذتی پوچ و گذرا خود را گرفتار دوزخ ابدی سازی؟ اگر لحظه ای دیگر فرشته مرگ تو را در رسد و جانت به حلقوم رساند، با چه وضعی به دیار برزخ رهسپار می شوی؟ نه نه هرگز باید عزمی قاطع و استوار داشته باشم و با استمداد از خدای سبحان و پروردگار رحیم و مهربان- که با این همه معصیت باز هم مرا مشمول الطاف خود ساخته- پیمان بندم و سربه بندگی او سپارم و زنجیر شیطان نفس بگسلم. این بار باید چنان ابلیس لعین را از خود دورر سازم که دیگر در من وسوسه نکند و با دست خالی از من روی برتابد) با خود بگو: با تبر بردار و مردانه بزن تو علی وار این در خیبر بکن‌برای زیادی روزی هم اموری در روایات ذکر گشته که برخی از آنها عبارتند از: خواندن نماز شب، سحرخیزی، انفاق، صله رحم و رضایت پدر و مادر، تعقیباتی که برای نماز صبح در مفاتیح ذکر شده. پی‌نوشت‌ (1)) اعراف، آیه 201). (2)) وسائل الشیعه، ج 14، ص 138 و 139). موفق باشید
عنوان سوال:

باسلام
بنا بر آیات قرآن کریم برای مقابله با هوای نفس سر کش و ایستادگی در برابر آن چه باید کرد؟(فوری)


پاسخ:

با عرض سلامهر انسانی برای رسیدن به خدا و ترک گناه نسبت به شرایط و مقامات خویش راه هایی را طی می کند. راه های یک عارف با یک انسان عادی یکسان نیست. اهل بیت (ع) از آنجا که دارای مقامات بالایی بودند (از نظر حسب و نسب و تربیت خانوادگی و وراثت و) غالبا در پی دوری از ترک اولی دوری از ارتکاب مکروهات و خواسته های دل و انجام مستحبات و زندگی زاهدانه و عبادت های سخت و پر روح بودند. پیامبر هفتاد بار در روز استغفار نمودند ولی نه از گناه بلکه از مختصر ارتباط و تعلقی که به عالم ماده و دنیا داشتند ولی برای این که ما انسان ها بتوانیم ترک گناه نماییم راه هایی را به ما توصیه نموده اند که عبارتند از: الف) کوچک نشمردن هیچ گناهی هرچند به نظر صغیره باشد. ب) عزم جدی و آهنین بر ترک معصیت و مراقبت جدی و دائمی نسبت به تمام افعال خود. ج) شرط نمودن با خدا مبنی بر ترک معصیت و هم چنین از او استعانت جستن. د) هر گاه فکر گناه و وسوسه آن به ذهن آمد بلافاصله آن را از لوح ذهن خارج کردن و توجه خود رابه خدا و امور شریفه مشغول داشتن. جدیت و موفقیت در این امر پیروزی بزرگی است و در واقع دفع دشمن شیطان نفس از همان خاکریز اول است. قرآن مجید در وصف پارسایان می فرماید: (ان الذین اتقوا اذا مسهم طائف من الشیطان تذکروا فاذاهم مبصرون)؛ پرهیزگاران چون گرفتار وسوسه شیطان شوند همان دم متذکر (یاد خدا) شده و بصیرت یابند(1) ه) مطالعه و تفکر پیرامون عواقب سوء و وخیم گناه. در این رابطه مطالعه کتب پیرامون معاد بسیار نافع و لازم است، و) خود را همواره در محضر حق تعالی دانستن و او را به یقین در همه حال مراقب و بینای به افعال خود نگریستن. ز) استمداد از خداوند و دعا و نیایش که فرمود: اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود هیچ کدام به فضیلت و تزکیه روی نمی آوردید (و لو لا فضل الله علیکم و رحمته ما زکی منکم من احد ابدا). ح) جایگزین سازی اعمال و عادات نیکو؛ مانند شرکت دائمی در نماز جماعت، نماز شب، زیارت اهل قبور و دعا. (ان الحسنات یذهبن السیئات)؛ خوبی ها سرانجام میدان را بر بدی ها تنگ خواهد کرد و آنها را از بین خواهد برد. ط) توجه به چهره کریه و زشت واقعی سیئات. ی) برای ترک معاصی لازم است در بسیاری از موارد انسان از مکروهات و چه بسا از برخی مباحات نیز چشم پوشد تا او را به انجام زشتی ها نزدیک نسازند. ک) در حد ممکن دوری جستن از مکان ها و شرایطی که آدمی را به گناه ترغیب می نماید. ل) تقویت اراده. م) محاسبه نفس همه روزه و در صورت رخداد خطا خود را محاکمه و توبیخ نمودن و بلافاصله استغفار کردن. ن) مطالعه پیرامون زندگی پارسایان و زاهدان و مطالعه کتب اخلاقی و. رعایت نکات زیر نیز شما را در این مسیر تعالی یاری خواهد کرد، ان شاءالله: - انجام یک سری مستحبات؛ مثلا همیشه با وضو بودن و زبان را به ذکر مخصوصا (لاحول ولاقوه الا بالله العلی العظیم) عادت دادن. و نیز خواندن قرآن در اوقات مختلف که دوای هر دردی است. - سعی و کوشش در انجام وظایف و واجبات دینی. - خواندن نماز با حضور قلب و در اول وقت. - گرفتن روزه مستحبی به ویژه دوشنبه و پنجشنبه هر هفته. - تلاوت قرآن بویژه بعد از نماز صبح. - تأمل و اندیشه در آیات قرآن. - حتی المقدور سعی در خواندن نماز شب. - از تنهایی دوری گزینید. - سحر خیزی. - تنظیم برنامه برای تمام شبانه روز و پر کردن اوقات فراغت با برنامه های صحیح و سودمند. - شرکت در ورزش های فردی و دسته جمعی. - شرکت در فعالیت های مذهبی و اجتماعی. - به صله رحم و ارتباطات اجتماعی بسیار بپردازید و به نزدیکان و اقوام خود بیش از پیش اظهار علاقه و محبت نمایید. - پرهیز از نگاه نامشروع. امام صادق (ع) فرمود: (نگاه پس از نگاه، در دل بیننده شهوت را می انگیزاند)، و باز فرمود: (نگاه، تیری از تیرهای شیطان است، چه بسا نگاهی که اندوه های دراز در پی دارد)،(2) - عدم معاشرت و دوستی با افراد منحرف و فاسد. - انتخاب دوستان مؤمن و سالم. - به یاد خدا بودن در همه اوقات. - از پرخوری و نیز از خوردن غذاهای چرب و پرانرژی و تحریک کننده پرهیز کنید. - کنترل افکار و نیندیشیدن به صحنه های شهوت انگیز. - از مشاهده صحنه های مهیج و تحریک کننده دوری کنید. - برنامه منظم مطالعاتی برای خود قرار دهید و سعی کنید فرصت های خود را با تفکر و مطالعه مناسب پر کنید، همواره خود را نصیحت نموده و بر نفس خویش بانگ زنید: (ای بیچاره تا کی گرفتار هوای نفس باشی و سرمایه گران مایه عمر را تباه سازی و به معصیت رب الارباب پردازی؟ چرا برای اندک لذتی پوچ و گذرا خود را گرفتار دوزخ ابدی سازی؟ اگر لحظه ای دیگر فرشته مرگ تو را در رسد و جانت به حلقوم رساند، با چه وضعی به دیار برزخ رهسپار می شوی؟ نه نه هرگز باید عزمی قاطع و استوار داشته باشم و با استمداد از خدای سبحان و پروردگار رحیم و مهربان- که با این همه معصیت باز هم مرا مشمول الطاف خود ساخته- پیمان بندم و سربه بندگی او سپارم و زنجیر شیطان نفس بگسلم. این بار باید چنان ابلیس لعین را از خود دورر سازم که دیگر در من وسوسه نکند و با دست خالی از من روی برتابد) با خود بگو: با تبر بردار و مردانه بزن تو علی وار این در خیبر بکن‌برای زیادی روزی هم اموری در روایات ذکر گشته که برخی از آنها عبارتند از: خواندن نماز شب، سحرخیزی، انفاق، صله رحم و رضایت پدر و مادر، تعقیباتی که برای نماز صبح در مفاتیح ذکر شده. پی‌نوشت‌ (1)) اعراف، آیه 201). (2)) وسائل الشیعه، ج 14، ص 138 و 139). موفق باشید





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین