با عرض سلامدر اصطلاح به این مطلب تحدی گفته میشود که باید گفت:علت ناتوانی بشر در تحدی: در پاسخ لازم است به نکاتی اشاره بکنیم: 1- جای تردید نیست در این که قرآن کتاب هدایت است و برای سوق دادن بشر به سعادت دنیا و آخرت نازل گردیده است اما اسلوبی ویژه و خاص خود دارد که او را از سایر کتاب‌ها ممتاز می‌کند به این معنی که قرآن در عین پراکنده‌گویی و بیان مطالب مختلف باز از کمال ارتباط و انسجام برخوردار بوده و جملات آن بمانند درهای گرانبها و با نظم اعجاب‌انگیزی به هم متصل و مرتبط می‌باشد که در لابلای این جملات مطالب عالی و حقایق زنده اخلاق وانسانی نهفته است. 2- حقیقت بالا ثابت می‌کند که قرآن اسلوب خاصی را داراست که از حدود تعلیم و تعلم خارج است و نمی‌توان با یاد دادن و یاد گرفتن اسلوب آن را فرا گرفت. افزون برآن ثابت می‌کند که قرآن از قانون کلی ذیل هم مستثنی هست و آن اینکه اگر کسی کلام بلیغ و شیرینی را تمرین و بر آن ممارست کند به آسانی می‌تواند کلامی مانند آن بیاورد. 3- علت استثنای فوق هم این است که قرآن مجید به موضوعات زیادی متعرض گردیده که در همه این مسائل بهترین و جالبترین حقایق را به بشر ارائه داده است حقایقی که خلل، فساد و بطلان هرگز بر آن راه ندارد و کوچکترین اشکال و ایرادی برآن متوجه نیست و این چیزی است که ذاتاً برای بشر امکان‌پذیر نمی‌باشد ازاین‌رو کسی که می‌تواند یک کلمه از کلمات قرآن را بگوید و یا یک جمله از جملات آن را بیاورد مستلزم آن نیست که بتواند مثل قرآن بیاورد زیرا قدرت و توانایی بر مواد و الفاظ هیچگاه مستلزم توانایی بر ترکیبات قرآن نخواهد بود افزون بر آن حلاوت و شیرینی و طراوت موجود در قرآن ناشی از اعجاز هست که بشر از خلق این اعجاز ناتوان و عاجز می‌باشد روشن است که اعجاز قرآن در مجموع 4 امر تجلی یافته: الف) فصاحت الفاظ و جمال عبارات ب) بلاغت معانی و علو مفاهیم ج) زیبایی شگفت‌انگیز نظم و تألیف د) بی نظیری اسلوب و سبک. از اجتماع عوامل چهارگانه فوق است که تأثیر در نفوس و لذت و حلاوت در حال و نرمی دل و شرح صدر و مانند آن در بشر حاصل می‌گردد و به تعبیر استاد مطهری (ره) بشر از خلق این هندسه بی نظیر موجود در قرآن ناتوان است،(1). 4- اما روشن است که این موضوع جمله بندی و ترکیب کلامی از توانایی انسان محدود بیرون و محال است لذا عجز و ناتوانی بشر از این لحاظ نیست که گفته شود به مقتضای آیات تحدی و عجز مخالفان خداوند برای حفظ دلائل نبوت، قدرت مقابله با قرآن را از افراد انسان سلب کرده است زیرا ما می‌دانیم که عده زیادی به معارضه با قرآن بر آمدند و در این راه نه تنها انصراف برای آنان حاصل نگردید بلکه با تمام نیرو به این مرحله وارد گردیدند ولی عاقبت به عجز خود اعتراف نموده و عقب نشینی کردند. خلاصه اینکه به قول علامه طباطبایی قرآن مجید تنها با اسلوب لفظی خود تحدی نمی‌کند بلکه با جهات معنوی خود نیز مانند جهات لفظی تحدی و دعوی اعجاز می‌نماید،(2). پی‌نوشت (1)) ر. ک سبحانی، جعفر، الهیات، ج 2، ص 145 طبع دوم و مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ح 2 ص 125) (2)) ر. ک 1- طباطبایی، محمد حسین، قرآن در اسلام ص 118، انتشارات دارالکتب الاسلامیه 2- علامه خویی، ترجمه البیان، بخش اعجاز قرآن 3- علامه طباطبایی ترجمه المیزان ج 1 ص 4 71- سیوطی، ترجمه الاتقان ج 1 ص 372) موفق باشید
