چرا نماز صبح دو رکعت است و در کدام سوره از قرآن آمده است؟
با تشکر از شما

با عرض سلامسرّ تفاوت رکعات نمازهای یومیه از اموری است که تاکنون اندیشه‌های بشری، نتوانسته به آن پی ببرد و در متون دینی نیز به این موضوع پرداخته نشده است مگر دو، سه روایت که تنها اشاره‌ای گذرا داشته‌اند. در این گونه موارد توجه به چند نکته لازم است: 1- آنچه که برای ما روشن می‌باشد، این است که روح نماز، عبودیت و تسلیم در برابر خداوند متعال است و تسلیم بودن در برابر حق، یعنی این که بنده دستورات خدا را بدون چون و چرا انجام دهد و اختلاف تعداد رکعات نماز و هم چنین تعیین اوقات و سایر جزئیات عبادات- علاوه بر اسرار و رموزی که در آنها نهفته و ما از آنها اطلاعی نداریم- روحیه تسلیم در برابر خدا و دستورات پیامبر را در ما تقویت و استوار می‌کند. 2 سعید بن مسیّب گوید: از امام سجاد (ع) پرسیدم: از چه هنگامی نمازها به این صورتی که امروز هست واجب شد؟ حضرت فرمود: (از هنگامی که اسلام قدرت یافت و جهاد بر مسلمین واجب گشت، رسول خدا (ص) هفت رکعت به نمازها افزود ولی نماز صبح را به حال خود باقی گذاشت زیرا وقت آن تنگ بود و چون ملائکه شب در حال عروج به آسمان و ملائکه روز نیز در حال نزول بر زمین هستند، برای این که هر دو گروه از ملائکه در هنگام نماز حضور داشته باشند، نماز صبح را به حال اول خود باقی گذاشت و قرآن کریم نیز می‌فرماید: (و قرآن الفجر ان قرآن الفجر کان مشهودا)،(1). از این روایت دو مطلب استفاده می‌شود: اول این که، افزایش هفت رکعت به نمازها، هم زمان با اوج و گسترش اسلام، برای بالا بردن روحیه ایمان و عبودیت در مسلمانان، لازم و ضروری بود و دوم این که نماز صبح برای این که مورد شهود همه ملائکه قرار گیرد به حالت اولیه خود باقی گذاشته شد و از روایت دیگری نیز استفاده می شود که نمازهای یومیه هر کدام مناسب اوقات خاص خود تعیین شده اند بدین صورت که: صبحگاهان وقتی که انسان از خواب برمی خیزد، روی مصالحی از جمله این که انسان هنوز با مسائل دنیا و زندگی درگیر نشده، نماز دو رکعتی خوانده می شود و در وسط روز به جهت اشتغال به امور مادی و زندگی نیاز بیشتری برای راز و نیاز و عبادت وجود دارد؛ بلکه انسان از یاد خدا غافل نشود و او را فراموش نکند. یکی از فلسفه های عبادت، اظهار خضوع و تسلیم در مقابل امر پروردگار و ایجاد روح عبودیت و بندگی در انسان است؛ چنان چه امام سجاد (ع) می فرماید:) الهی کفی بی فخرا ان اکون لک عبدا؛ خدایا همین افتخارم بس که بنده تو هستم (. و گاهی بعضی از دستورات برای آزمودن روح تسلیم و بندگی است. فرمان خدا به حضرت ابراهیم (ع) برای قربانی کردن اسماعیل، نمونه ای از آن است. در دستورهای عبادی و احکام الهی، گاهی هدف تسلیم و پذیرش دستور و تمرین برای جلب رضایت خداوند و اطاعت محض از آفریدگار است و گاهی تمرین برای متابعت از سنت و روش پیامبر (ص) است و جهر و اخفات در نماز- چنان چه از بعضی روایات استفاده می شود- یکی از سنت های پیامبر اکرم (ص) است که خداوند خواسته با این سنت امت را نسبت به پای بندی به سیره و سنت پیامبرش آزمایش کند. شخصی از امام (ع) پرسید: چرا نماز جمعه و مغرب و عشا را بلند بخوانیم و نماز ظهر و عصر باید آهسته خوانده شود؟ امام (ع) در جواب فرمودند: پیامبر اکرم (ص) وقتی به معراج رفتند، اولین نمازی که بر او واجب شد ظهر جمعه بود و خداوند به پاس احترام پیامبر (ص) ملائکه را به میهمانی فرا خواند و همه نماز ظهر روز جمعه و مغرب و عشا را با پیامبر خواندند و خدا به پیامبرش دستور داد که نماز را بلند بخواند تا برتری او را بر ملائکه آشکار گرداند، ولی نماز عصر را چون به تنهایی انجام داد مائمور شد آهسته بخواند و علاوه بر اینکه بلند خواندن و آهسته خواندن یک نوع تعبد و تسلیم در مقابل دستورات پروردگار و اقتدا به سنت و روش پیامبر (ص) اکرم می باشد. از این روایت می توان فهمید که به مقتضی شرایط باید بعضی از عبادات یا کارهای خیر را آشکار انجام دهیم تا دیگران را به آن کار دعوت کنیم. بدین منظور وقتی از امام سوئال کردند: چرا نماز مغرب و عشا بلند خوانده می شود؟ امام (ع) فرمود: چون در وقت مغرب و عشا هوا تاریک است؛ بنابراین قرائت را بلند می خواندند که اگر کسی از آن نزدیکی عبور کرد، بداند نماز جماعت برپاست و شرکت کند، ولی در نماز ظهر و عصر چنین نیازی نیست. پی‌نوشت‌ (1)) همان، ج 3، ص 36، ح 19)موفق باشید