حضرت ولی عصر
امام مهدی به دوازدهمین امام معصوم شیعیان اطلاق می‌شود. از آن بزرگوار به مناسبت در بابهای خمس و حج یاد شده است.
آیا حضرت ولی عصر از هنگام ظهور خود اطلاع دارند؟ یا اینکه هیچکس جز حق تعالی از این موضوع اطلاعی ندارد؟
باسلام. این علم اختصاص به خدا دارد . چنان که امام(ع) در پاسخ نامهای (توقیع) که به اسحاق بن یعقوب نوشته‌اند فرموده است: وَ امّا ظُهُورُ الْفَرَجِ فَاِنَّهُ اِلیَ اللَّهِ وَ کَذِبَ الْوَقّاتُونَ، زمان ظهور به دست خداوند است و کسانی که زمان تعیین می کنند دروغ می گویند. (بحارالانوار، ج 52، ص 111، ح 19 و ج 53، ص 181). ائمه طاهرین و خود امام عصر(عج)، علم به وقت ظهور را مانند علم ساعت (زمان وقوع قیامت) خاص خداوند دانسته‌اند و وقتگذاران و وقتگویان را تکذیب کرده‌اند. در روایات دست کم دو جهت گیری در این باره دیده می شود. الف. بر شمرده شدن زمان دقیق ظهور از اسرار و تنها در قلمرو علم الهی نمونه ای از این دست روایات بیان می شود: .....: عن علی بن الحسین علیهما السلام قال: ان امر القائم حتم من الله ... و لایکون القائم الا بسفیانی، قلت جعلت فداک فیکون فی هذه السنه؟ قال: ما شاء الله. قلت: یکون فی التی تلیها؟ قال: یفعل الله ما یشاء؛ ؛ امام سجاد(ع) [در پاسخ به پرسشی از زمان ظهور] فرمودند: (موضوع قیام حضرت مهدی(عج)، امری حتمی الوقوع از جانب خداوند است... و بدون رویداد خروج سفیانی، واقع نمی شود. [پرسش گر می گوید] به امام گفتم فدایت شوم. آیا در همین سال در پیش است، روی می دهد؟ امام فرمود: خداوند هرگونه که بخواهد، اقدام می کند). (معجم احادیث المهدی، ج 3، ص 199) ملاحظه می شود که در این روایت، امام سجاد(ع)، زمان ظهور را، به خواست و اراده الهی پیوند می دهد. ب. روایاتی که با شدت تمام هرگونه تعیین زمان را ، نکوهش می کند. نمونه ای از این دست روایت: (عن ابی بصیر، عن ابی عبدالله(ع) قال: قلت له جعلت فداک متی خروج القائم(ع) فقال: یا ابا محمد انا اهل البیت لانوقت و قد قال محمد(ص) کذب الوقاتون) ؛ ابی بصیر می گوید از امام صادق(ع) درباره زمان ظهور حضرت مهدی(عج) پرسیدم، ایشان فرمود: ای ابا محمد، ما اهل بیت برای آن، زمان تعیین نمی کنیم چرا که پیامبر(ص) فرموده است: هر کس درباره قیام حضرت حجت(عج) زمان تعیین کند، دروغ گفته است). (غیبت نعمانی، ص 288) روایتی مشابه این روایت از همین امام معصوم(ع)؛ یعنی امام صادق(ع) آمده است که: (یا مهزم کذب الوقاتون، و هلک المستعجلون، و نجا المسلمون)؛ ای مهزم، تعیین کنندگان زمان برای ظهور حضرت مهدی(عج)، دروغ می گویند، کسانی که در این باره شتاب می کنند، هلاک می شوند و تسلیم شوندگان تقدیر الهی درباره ظهور، نجات می یابند). (معجم احادیث المهدی، همان، ص 379) اما اینکه آیا خود حضرت امام زمان سلام الله علیه به زمان ظهور علم دارند یا نه، از جمع روایات فهمیده می شود که علم به زمان قطعی ظهور، جزء علوم غیبی است که منحصرا نزد خداوند است و به امام(ع) تفویض نشده است. به عبارت دیگر امام(ع) به علم غیب، آگاهی دارند. اما این علم به اذن و اجازه خداوند است. و به دلیل حکمت الهی، علم به زمان ظهور، به آن حضرت تفویض نشده است.
باسلام. این علم اختصاص به خدا دارد . چنان که امام(ع) در پاسخ نامهای (توقیع) که به اسحاق بن یعقوب نوشته‌اند فرموده است: وَ امّا ظُهُورُ الْفَرَجِ فَاِنَّهُ اِلیَ اللَّهِ وَ کَذِبَ الْوَقّاتُونَ، زمان ظهور به دست خداوند است و کسانی که زمان تعیین می کنند دروغ می گویند. (بحارالانوار، ج 52، ص 111، ح 19 و ج 53، ص 181). ائمه طاهرین و خود امام عصر(عج)، علم به وقت ظهور را مانند علم ساعت (زمان وقوع قیامت) خاص خداوند دانسته‌اند و وقتگذاران و وقتگویان را تکذیب کرده‌اند. در روایات دست کم دو جهت گیری در این باره دیده می شود. الف. بر شمرده شدن زمان دقیق ظهور از اسرار و تنها در قلمرو علم الهی نمونه ای از این دست روایات بیان می شود: .....: عن علی بن الحسین علیهما السلام قال: ان امر القائم حتم من الله ... و لایکون القائم الا بسفیانی، قلت جعلت فداک فیکون فی هذه السنه؟ قال: ما شاء الله. قلت: یکون فی التی تلیها؟ قال: یفعل الله ما یشاء؛ ؛ امام سجاد(ع) [در پاسخ به پرسشی از زمان ظهور] فرمودند: (موضوع قیام حضرت مهدی(عج)، امری حتمی الوقوع از جانب خداوند است... و بدون رویداد خروج سفیانی، واقع نمی شود. [پرسش گر می گوید] به امام گفتم فدایت شوم. آیا در همین سال در پیش است، روی می دهد؟ امام فرمود: خداوند هرگونه که بخواهد، اقدام می کند). (معجم احادیث المهدی، ج 3، ص 199) ملاحظه می شود که در این روایت، امام سجاد(ع)، زمان ظهور را، به خواست و اراده الهی پیوند می دهد. ب. روایاتی که با شدت تمام هرگونه تعیین زمان را ، نکوهش می کند. نمونه ای از این دست روایت: (عن ابی بصیر، عن ابی عبدالله(ع) قال: قلت له جعلت فداک متی خروج القائم(ع) فقال: یا ابا محمد انا اهل البیت لانوقت و قد قال محمد(ص) کذب الوقاتون) ؛ ابی بصیر می گوید از امام صادق(ع) درباره زمان ظهور حضرت مهدی(عج) پرسیدم، ایشان فرمود: ای ابا محمد، ما اهل بیت برای آن، زمان تعیین نمی کنیم چرا که پیامبر(ص) فرموده است: هر کس درباره قیام حضرت حجت(عج) زمان تعیین کند، دروغ گفته است). (غیبت نعمانی، ص 288) روایتی مشابه این روایت از همین امام معصوم(ع)؛ یعنی امام صادق(ع) آمده است که: (یا مهزم کذب الوقاتون، و هلک المستعجلون، و نجا المسلمون)؛ ای مهزم، تعیین کنندگان زمان برای ظهور حضرت مهدی(عج)، دروغ می گویند، کسانی که در این باره شتاب می کنند، هلاک می شوند و تسلیم شوندگان تقدیر الهی درباره ظهور، نجات می یابند). (معجم احادیث المهدی، همان، ص 379) اما اینکه آیا خود حضرت امام زمان سلام الله علیه به زمان ظهور علم دارند یا نه، از جمع روایات فهمیده می شود که علم به زمان قطعی ظهور، جزء علوم غیبی است که منحصرا نزد خداوند است و به امام(ع) تفویض نشده است. به عبارت دیگر امام(ع) به علم غیب، آگاهی دارند. اما این علم به اذن و اجازه خداوند است. و به دلیل حکمت الهی، علم به زمان ظهور، به آن حضرت تفویض نشده است.
عنوان سوال:
آیا حضرت ولی عصر از هنگام ظهور خود اطلاع دارند؟ یا اینکه هیچکس جز حق تعالی از این موضوع اطلاعی ندارد؟
پاسخ:
باسلام. این علم اختصاص به خدا دارد . چنان که امام(ع) در پاسخ نامهای (توقیع) که به اسحاق بن یعقوب نوشته‌اند فرموده است: وَ امّا ظُهُورُ الْفَرَجِ فَاِنَّهُ اِلیَ اللَّهِ وَ کَذِبَ الْوَقّاتُونَ، زمان ظهور به دست خداوند است و کسانی که زمان تعیین می کنند دروغ می گویند. (بحارالانوار، ج 52، ص 111، ح 19 و ج 53، ص 181). ائمه طاهرین و خود امام عصر(عج)، علم به وقت ظهور را مانند علم ساعت (زمان وقوع قیامت) خاص خداوند دانسته‌اند و وقتگذاران و وقتگویان را تکذیب کرده‌اند. در روایات دست کم دو جهت گیری در این باره دیده می شود. الف. بر شمرده شدن زمان دقیق ظهور از اسرار و تنها در قلمرو علم الهی نمونه ای از این دست روایات بیان می شود: .....: عن علی بن الحسین علیهما السلام قال: ان امر القائم حتم من الله ... و لایکون القائم الا بسفیانی، قلت جعلت فداک فیکون فی هذه السنه؟ قال: ما شاء الله. قلت: یکون فی التی تلیها؟ قال: یفعل الله ما یشاء؛ ؛ امام سجاد(ع) [در پاسخ به پرسشی از زمان ظهور] فرمودند: (موضوع قیام حضرت مهدی(عج)، امری حتمی الوقوع از جانب خداوند است... و بدون رویداد خروج سفیانی، واقع نمی شود. [پرسش گر می گوید] به امام گفتم فدایت شوم. آیا در همین سال در پیش است، روی می دهد؟ امام فرمود: خداوند هرگونه که بخواهد، اقدام می کند). (معجم احادیث المهدی، ج 3، ص 199) ملاحظه می شود که در این روایت، امام سجاد(ع)، زمان ظهور را، به خواست و اراده الهی پیوند می دهد. ب. روایاتی که با شدت تمام هرگونه تعیین زمان را ، نکوهش می کند. نمونه ای از این دست روایت: (عن ابی بصیر، عن ابی عبدالله(ع) قال: قلت له جعلت فداک متی خروج القائم(ع) فقال: یا ابا محمد انا اهل البیت لانوقت و قد قال محمد(ص) کذب الوقاتون) ؛ ابی بصیر می گوید از امام صادق(ع) درباره زمان ظهور حضرت مهدی(عج) پرسیدم، ایشان فرمود: ای ابا محمد، ما اهل بیت برای آن، زمان تعیین نمی کنیم چرا که پیامبر(ص) فرموده است: هر کس درباره قیام حضرت حجت(عج) زمان تعیین کند، دروغ گفته است). (غیبت نعمانی، ص 288) روایتی مشابه این روایت از همین امام معصوم(ع)؛ یعنی امام صادق(ع) آمده است که: (یا مهزم کذب الوقاتون، و هلک المستعجلون، و نجا المسلمون)؛ ای مهزم، تعیین کنندگان زمان برای ظهور حضرت مهدی(عج)، دروغ می گویند، کسانی که در این باره شتاب می کنند، هلاک می شوند و تسلیم شوندگان تقدیر الهی درباره ظهور، نجات می یابند). (معجم احادیث المهدی، همان، ص 379) اما اینکه آیا خود حضرت امام زمان سلام الله علیه به زمان ظهور علم دارند یا نه، از جمع روایات فهمیده می شود که علم به زمان قطعی ظهور، جزء علوم غیبی است که منحصرا نزد خداوند است و به امام(ع) تفویض نشده است. به عبارت دیگر امام(ع) به علم غیب، آگاهی دارند. اما این علم به اذن و اجازه خداوند است. و به دلیل حکمت الهی، علم به زمان ظهور، به آن حضرت تفویض نشده است.
- [سایر] آیا امام عصر(عج) از زمان ظهور اطلاع دارند؟
- [سایر] زمان ظهور حضرت ولی عصر(عج) کی می‌باشد؟
- [سایر] احادیثی از امام مهدی بیان فرمایید علایم ظهور حضرت کدامند؟
- [سایر] علایم ظهور حضرت ولی عصر (علیه السلام) چیست؟
- [سایر] علایم ظهور حضرت ولی عصر (ع) چیست؟
- [سایر] اگر ظهور امام زمان به معنای شروع قیامت نیست، چرا ظهور حضرت را آخرالزمان مینامند؟
- [سایر] شرایط ظهور امام مهدی(علیه السلام) با علائم ظهور آن حضرت، چه فرقی دارد؟
- [سایر] آیا خود امام زمان(عج) از زمان ظهور اطلاع دارند؟ اگر اطلاع ندارند پس علم به غیبشان چه می‌شود؟
- [سایر] اگر امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ظهور کند ، چه حوادثی رخ می دهد ؟
- [سایر] حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)در موقع ظهور چگونه تایید می شوند ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) که نماز جمعه واجب تعیینی نیست خرید و فروش و سایر معاملات هنگام اقامه نماز جمعه حرام نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [آیت الله بهجت] اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند، چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید: (بارَأتُ زَوْجَتِی فاطِمَةَ عَلی مَهرِها فَهِی طالِق)، یعنی: (مبارات کردم زنم فاطمه را در مقابل مهر او، پس او رهاست)، و اگر دیگری را وکیل کند، وکیل باید بگوید: (بارَأْتُ زَوْجَةَ مُوَکِّلی فاطِمَةَ عَلی مَهرِها فَهِی طالِق).
- [آیت الله سبحانی] اگر شوهر بخواهد صیغه طلاق خلع را بخواند، چنانچه اسم زن مثلاً فاطمه باشد می گوید: زَوْجَتِی فاطِمَةُ خلعتها عَلی ما بَذَلَتْ هِیَ طالِق (یعنی زنم فاطمه را طلاق خلع دادم او رها است).
- [آیت الله اردبیلی] اگر شوهر بخواهد خود صیغه طلاق را بخواند، چنانچه اسم زن مثلاً فاطمه باشد، میگوید: (زَوْجَتِی فاطِمَةُ خالَعْتُها عَلی ما بَذَلَتْ، هِیَ طالِقٌ) یعنی: (زنم فاطمه را در مقابل آنچه بخشید طلاق خلع دادم، او رهاست).