احکام
احکام شرعی، قوانین دینی هستند که خواست و اراده خداوند را نشان داده و وظیفه عملی انسان را مشخص میکنند.
آیا بر هر مکلفی واجب است از تمامی احکام اطلاع داشته باشد و آنها را یاد بگیرد؟
هرکس باید مسائلی را که معمولًا مورد احتیاج او واقع میشود یاد گیرد یا طریقه احتیاط آن را بداند.
هرکس باید مسائلی را که معمولًا مورد احتیاج او واقع میشود یاد گیرد یا طریقه احتیاط آن را بداند.
پاسخ:
هرکس باید مسائلی را که معمولًا مورد احتیاج او واقع میشود یاد گیرد یا طریقه احتیاط آن را بداند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- تقلید از چه زمانی جزء احکام شرعی قرار گرفته؟
- شرایط و احکام عهد چیست؟
- منظور از عاریه در احکام اسلامی چیست؟
- منظور از تقلید در احکام چیست؟
- کسانی که مجتهد نیستند واجب است در مسائل شرعی و احکام غیر ضروری دین از دستورات مجتهد جامع الشرایط تقلید کنند، آیا در مسائل سیاسی و حکومتی نیز چنین است مثلا در نظام جمهوری اسلامی ایران آیا اطاعت از قوانین و مقرّرات دولت که به تصویب مجلس شورای اسلامی و تأیید شورای نگهبان رسیده، واجب شرعی است؟
- آیا داخل خودرو شخصی تابع احکام حریم خصوصی است؟
- با توجّه به وضع کنونی افغانستان،چه کسانی عهده دار اجرای احکام و حدود الهی هستند؟
- با توجّه به وضع کنونی افغانستان،چه کسانی عهده دار اجرای احکام و حدود الهی هستند؟
- با توجّه به وضع کنونی افغانستان،چه کسانی عهده دار اجرای احکام و حدود الهی هستند؟
- عنوان وکالت که در احکام با آن روبرو می شویم به چه معنایی است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] شوهر من احکام شرعی را نمی‌داند؛ آیا می‌توانم بدون اجازه او به جلسات مذهبی رفته و این مسائل را یاد بگیرم؟
- [آیت الله بهجت] آیا واجب است صاحبان مشاغل، احکام مربوط به شغل خود را یاد بگیرند؟ در صورت کوتاهی، آیا اشتغال آنان حرام است؟ و در این صورت، آیا درآمد آنان مشروع می باشد؟
- [آیت الله سبحانی] آیا ارشاد جاهل در احکام واجب است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر زن انسان یا غیر او، تقاضای تعلیم مسائل اعتقادی و احکام شرعی را نمایند، آیا تعلیم دادن، واجب است؟
- [سایر] احکام و آداب یهودیت در رابطه با احکام زنان، قضاوت، اموات، ارث، احکام ذبح و قربانی را ذکر کنید؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا جایز است مکلّفی کفّاره روزه خود را به واجب النفقه خود بپردازد؟
- [سایر] آیا سوزاندن زن در کنار جنازه همسرش از احکام واجب آیین هندو است.
- [آیت الله بهجت] یادگیری اعتقادات و احکام، در چه محدوده ای بر مکلف واجب است؟
- [آیت الله اردبیلی] با توجه به این که معمولاً برای افراد مختلف، شک و سهو در نماز پیش میآید، آیا نماز کسی که در یاد گرفتن احکام شک و سهو سستی به خرج میدهد، صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] مسلمان مکلّفی (مرد یا زن) کلماتی را بر زبان جاری میکند که موجب ارتداد میشود؛ ولی ملتفت این مطلب نیست و اگر ملتفت بود، هرگز این کلمات را بر زبان جاری نمیکرد. آیا بعد از گفتن این کلمات، حکم به ارتداد او میشود یا در جمیع احکام، حکم مسلمان را دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی نمی تواند برای یاد دادن واجبات نماز، مزد بگیرد (بنابراحتیاط واجب) اما برای مستحبات مانعی ندارد، مگر این که از شعائر دین باشد یا حفظ احکام الهی منوط به تعلیم آن گردد.
- در احکام رکوع فرقی بین نماز واجب و مستحب نیست، حتی زیادی رکوع بنابر احتیاط واجب.
- با توجّه به این که تبلیغات اسلامی و آگاهی بر احکام، غالباً در مساجد انجام می¬شود برای زنها در صورتی که خود را از نامحرم بخوبی حفظ کنند بهتر است نماز را در مسجد بخوانند و اگر راهی برای یاد گرفتن مسائل اسلامی جز از طریق رفتن به مسجد وجود ندارد واجب است به مسجد بروند.
- فتوا دادن و اظهار نظر کردن در مسائل شرعی برای کسی که مجتهد نیست (یعنی قادر به استنباط احکام از مدارک و دلایل آن نمی باشد) حرام است و هرگاه بدون اطلاع اظهار نظر کند، مسؤول اعمال تمام کسانی است که به گفته او عمل می کنند.
- چهارم: نجس کردن مسجد حرام است و پاک کردن آن واجب است و شرح این مسأله در بحث احکام مسجد در مکان نمازگزار به خواست خدا خواهد آمد.
- اگر در نقل احکام شرعیه عمداً دروغ گوید، مثلاً واجبی را غیر واجب و حرامی را حلال ذکر کند، اگر منظورش نسبت دادن آن حکم به خدا یا پیغمبر(صلی الله علیه وآله)باشد، روزه اش اشکال دارد و اگر قصدش نسبت دادن فتوا به مجتهد است کار حرامی کرده، اما روزه اش باطل نمی شود و کسی که بدون اطلاع، حکم مشکوکی را نقل می کند، نیز همین حکم را دارد.
- حقیقت تقلید در احکام، استنادعملی به دستور مجتهد است، یعنی انجام اعمال خود را موکول به دستور مجتهد کند.
- احکامی که درباره شک و سهو و ظن در نمازهای واجب روزانه گفته شد، در سایر نمازهای واجب نیز عیناً وجود دارد، مثلاً اگر در نماز آیات شک کند که یک رکعت خوانده یا دورکعت چون شک او در نماز دو رکعتی است نماز باطل می شود، همچنین سایر احکام شک و سهو و ظن.
- کسی که نمی داند حالتی که برای او پیدا شده است شک است یا ظن باید به احکام شک عمل کند.
- زنی که در حال استحاضه است باید غسل خود را به تفصیلی که در احکام استحاضه گفته شد به جا آورد و روزه او صحیح است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] شخص کاسب سزاوار است احکام خرید و فروش در موارد محل ابتلاء را یاد بگیرد چنانچه از حضرت صادق (ع) روایت شده است: کسی که می‌خواهد خرید و فروش کند، باید احکام آن را یاد بگیرد و اگر پیش از یاد گرفتن احکام آن، خرید و فروش کند، به واسطة معامله‌های باطل و شبهه‌ناک به هلاکت می‌افتد.
- [آیت الله سیستانی] شخص کاسب سزاوار است احکام خرید و فروش در موارد محل ابتلاء را یاد بگیرد ، بلکه چنانچه بواسطه یاد نگرفتن در معرض ارتکاب حرام ، یا ترک واجبی باشد ، یاد گرفتن لازم است . و از حضرت صادق علیه‌السلام روایت شده است : کسی که می‌خواهد خرید و فروش کند ، باید احکام آن را یاد بگیرد ، و اگر پیش از یاد گرفتن احکام آن خرید و فروش کند ، بواسطه معامله‌های باطل و شبهه ناک ، به هلاکت می‌افتد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] بر کاسب لازم است احکام خرید و فروش را در موارد محلّ ابتلاء یاد بگیرد، تا در اثر ندانستن احکام، به حرام گرفتار نشود، از حضرت صادق علیه‌السلام روایت شده: کسی که می‌خواهد خرید و فروش کند، باید احکام آن را یاد بگیرد و اگر پیش از یاد گرفتن احکام آن خرید و فروش کند، به واسطه گرفتار شدن معامله‌های باطل و شبهه‌ناک به هلاکت می‌افتد.
- [آیت الله مظاهری] بر هر کسی واجب است احکام معاملات را به مقداری که مورد احتیاج اوست یاد بگیرد، و اگر پیش از یاد گرفتن احکام آن، کسب و کار کند به هلاکت می‌افتد چنانکه از امام صادق‌علیه السلام به این مضمون روایت شده است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] سزاوار است شخص کاسب احکام خرید و فروش موارد محل ابتلاء را یاد بگیرد؛ حضرت صادق (ع) فرمودند: کسی که می خواهد خرید و فروش کند؛ باید احکام آن را یاد بگیرد و اگر پیش از یاد گرفتن آن خرید و فروش کند؛ به واسطه معامله های باطل و شبهه ناک به هلاکت می افتد.
- [آیت الله سیستانی] - اگر معتکف محرّمات اعتکاف را عمداً و با وجود اطّلاع از حکم شرعی انجام دهد، اعتکافش باطل میشود.
- [آیت الله جوادی آملی] .مقلد باید احکام امورِ مورد ابتلای خود را یاد بگیرد, تا هنگام نیاز مطابق حکم شرعی عمل کند و در این جهت, فرقی بین عبادات و معاملات و شئون عادی نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . پنج چیز در خرید و فروش مستحب است: اول یاد گرفتن احکام آن، بلکه اگر بداند در میان معاملاتی که میکند هم معامله حرام و باطل و هم حلال و صحیح است و نتواند تشخیص دهد واجب است یاد گرفتن احکام آنها یا ترک آن معاملات. حضرت صادق علیه‌السلام فرمودند: کسی که می‌خواهد خرید و فروش کند، باید احکام آن را یاد بگیرد و اگر پیش از یاد گرفتن احکام آن، خرید و فروش کند، به واسطه معامله‌های باطل و شبهه‌ناک به هلاکت می‌افتد. دوم آن که در قیمت جنس بین مشتری‌ها فرق نگذارد مگر به لحاظ علم و تقوی. سوم آن که در قیمت جنس سخت‌گیری نکند. چهارم آن که چیزی را که می‌فروشد زیادتر بدهد و آنچه را که می‌خرد کمتر بگیرد. پنجم آن که کسی که با او معامله کرده، اگر پشیمان شود و از او تقاضا کند که معامله را به هم بزند، برای به‌هم‌زدن معامله حاضر شود.
- [آیت الله سیستانی] - اگر معتکف از محلّ اعتکاف عمداً و اختیاراً و با وجود اطّلاع از حکم شرعی در غیر موارد ضروری و مجاز برای خروج، خارج گردد، اعتکافش باطل میشود.
- [آیت الله جوادی آملی] .بر هر بالغ و عاقل, لازم است احکام معاملات را برابر فتوای فقیهان جامع شرایط یاد بگیرد تا به حرام آلوده نشود و معاملهّ باطلی انجام ندهد.