ادای شهادت
گواهی دادن بر امری را ادای شهادت گویند و در باب شهادات به کار رفته است.
در قانون مجازات اسلامی آمده که: (اگر زانی، یا زانیه قبل از ادای شهادت شهود توبه نماید، حدّ بر وی جاری نمی شود.) آیا این تخفیف شامل زنای به عنف نیز می شود؟
حدّ، که حقّ الله است، با توبه قبل از دستگیری ساقط می شود; ولی حقّ النّاس، مانند پرداختن مهر المثل، در مقابل تجاوز به عنف با توبه ساقط نمی شود.
حدّ، که حقّ الله است، با توبه قبل از دستگیری ساقط می شود; ولی حقّ النّاس، مانند پرداختن مهر المثل، در مقابل تجاوز به عنف با توبه ساقط نمی شود.
عنوان سوال:
در قانون مجازات اسلامی آمده که: (اگر زانی، یا زانیه قبل از ادای شهادت شهود توبه نماید، حدّ بر وی جاری نمی شود.) آیا این تخفیف شامل زنای به عنف نیز می شود؟
پاسخ:
حدّ، که حقّ الله است، با توبه قبل از دستگیری ساقط می شود; ولی حقّ النّاس، مانند پرداختن مهر المثل، در مقابل تجاوز به عنف با توبه ساقط نمی شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- 1 هرگاه زانی یا مرتکب یکی از جرایم مستوجب حد، بعد از اقرار توبه نماید آیا امام مخیر بین عفو کامل و اجرای حد است یا می تواند از اجرای حد صرف نظر کند ولی مرتکب را تعزیر نماید؟ 2 آیا حق عفو امام در توبه بعد از اقرار مختص حدودی مانند زنا، لواط و شرب خمر است یا در سایر حدود نیز جاری است؟
- در مادّه هفت قانون مجازات اسلامی آمده است که: (هر ایرانی که در خارج ایران مرتکب جرمی شود و درایران یافت شود، طبق قانون جزای جمهوری اسلامی ایران مجازات می شود.) با توجّه به این که از مادّه مذکور چنین استفاده می شود که این حکم در مورد مطلق جرایم ارتکابی در خارج، (اعمّ از این که جرم ارتکابی در خارج مورد رسیدگی قرار بگیرد یا قرار نگیرد) جاری است، نظر حضرتعالی در مورد هر کدام از فروض ذیل چیست؟ 1 اگر فردی ایرانی در کشوری غیر اسلامی مرتکب جرم شود، حکم قضیّه چیست؟
- در قانون مجازات اسلامی و بعضی از متون فقهی یکی از شرایطی که برای اجرای حدّ سرقت به طور مطلق بیان شده این است که: (سارق پس از سرقت، مال را تحت ید مالک قرار نداده باشد) آیا شرط مذکور در تمام مراحل رسیدگی، حتّی پس از ثبوت جرم و انشای رأی نیز جاری می باشد؟ یا اختصاص به قبل از شکایت نزد حاکم دارد؟
- جنایت در ماه ذی الحجّه واقع شده، و مجنیّ علیه در ماه محرّم فوت گردیده است. مادّه 299 قانون مجازات اسلامی بیان می کند که: (هرگاه صدمه و فوت هر دو در یکی از ماههای حرام واقع شود، سبب تغلیط است.) آیا در مورد سؤال که صدمه و فوت در دو ماه واقع شده، حکم تغلیظ جاری می شود؟
- با توجّه به مادّه 301 قانون مجازات اسلامی، که اشعار می دارد: (دیه زن و مرد یکسان است تا وقتی که مقدار دیه به ثلث دیه کامله برسد، که در آن صورت دیه زن نصف دیه مرد است.) لطفاً به این سؤالات پاسخ دهید: 1 آیا ارش در احتساب حدّ نصاب (ثلث دیه کامل) مؤثّر است؟ 2 در تصادفات رانندگی، که اعضای مختلف بدن مصدوم می گردد، آیا مجموع صدمات وارده به کلّیّه اعضا ملاک حدّ نصاب مذکور است، یا دیه هر عضو به تنهایی ملاک حدّ نصاب همان عضو محسوب می گردد؟3 با توجّه به مادّه فوق الذکر، و مادّه 442 قانون مجازات اسلامی (دیه شکستن استخوان هر عضوی که برای آن عضو دیه معیّن است، خُمس آن می باشد...) در مقام تعیین دیه معیّن اعضای بدن زن، موضوع مادّه اخیر الذّکر، چنانچه دیه آن عضو (قبل از تخمیس) بیش از ثلث دیه کامله باشد; آیا نصف دیه آن عضو ملاک تخمیس قرار می گیرد، یا حاصل تخمیس ملاک حدّ نصاب موضوع مادّه 301 قانون مذکور قرار خواهد گرفت؟
- از زمان تصویب قانون مجازات اسلامی تاکنون، کمتر قاضی و محکمه ای را می توان یافت که اقدام به اجرای حدّ الهی سرقت نموده باشد. آنها در توجیه عمل خویش به احادیثی از ائمّه اطهار و رسول گرامی اسلام (علیهم آلاف التحیة و السلام) استناد می کنند که مضمون آن احادیث چنین است: (چنانچه قاضی در عدم اجرای حدّ الهی دچار اشتباه گردد، بهتر است تا این که در اجرای آن دچار اشتباه شود.) عدّه ای دیگر در مقام توجیه به معضلات بیکاری و عواقب ناشی از تبلیغات سوء دشمنان اشاره می نمایند، و خلاصه هر کس به نحوی از اجرای حدود الهی، خصوصاً در سرقت و محاربه، شانه خالی می کند. و کار به جایی رسیده که گویا هیچ سرقت مشمول حدّ الهی در کشور صورت نمی گیرد! نظر حضرتعالی در این مورد چیست؟
- از آن جا که در عرف قانون حقوقی کشور ما و بسیاری از کشورهای جهان سن رشد متعاملین برای ذکور و اناث 18 سال شمسی تمام دانسته شده همین طور در قوانین جزایی کشور ما و اکثر کشورها اطفال کسانی هستند که بیش از 6 سال تمام و تا 18 سال تمام سن دارند و باید طبق قانون در دادگاه اطفال به جرایم آن ها رسیدگی شود؛ بفرمایید: 1. آیا حاکم شرع در محاکم قضایی میتواند در احکام کیفری این افراد که از نظر شرعی بالغند ولی زیر سن قانونی 18 سال هستند تخفیفاتی قایل شود؟ 2. اگر جواب منفی است. با توجه به این که در اکثر کشورهای جهان برای بزهکاران زیر سن 18 سال رژیم حقوقی و کیفری خاصی اعمال می‌شود که بیشتر مبتنی بر اقدامات تأمینی و تربیتی است و این امر به عنوان عرف قانونی در سطح بین المللی شناخته شده است؛ بفرمایید: الف . آیا حاکم شرع میتواند با توجه به عناوین ثانویه (پیشگیری از وهن اسلام و نظام اسلامی و نیز جلوگیری از بهانه جویی سازمان های بین المللی و معاندین اسلام و نظام اسلامی و به منظور عمل اجمالی به تعهدات بین المللی) در بعضی از مجازات های این دسته، تخفیف قایل شود؟ ب . آیا در موارد مذکور بین پسر و دختر تفاوتی وجود دارد؟ ج . آیا در موارد مذکور بین حد و قصاص تفاوتی وجود دارد؟
- 1 آیا عناوین مجرمانه "افساد فی الارض" و "محاربه" یکی است؟ یا اینکه وجوه افتراقی هم در این دو وجود دارد؟ گروهی نسبت بین این دو را عموم و خصوص مطلق می دانند؛ یعنی هر محاربی مفسد فی الارض نیز هست. گروهی نیز معتقدند که هر دو یک فعل هستند. 2 آیا عنوان مجرمانه ی "افساد فی الارض" ذاتاً شامل موارد خاصی می شود، یا اینکه با توجه به شرایط زمانی و مکانی، توسط حاکم شرع (ولی فقیه) مصادیق آن مشخص می شود؟ به عبارت دیگر، آیا این عنوان مجرمانه، عنوانی عام است یا خیر؟ بطور مثال طبق قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی مصوب سال 1369 مجمع تشخیص مصلحت نظام، " کسی که در نظام اقتصادی اخلال ایجاد کند. چنانچه اخلالش در حد فساد فی الارض باشد ...". این عنوان مجرمانه به جرایم اقتصادی نیز راه پیدا کرده است؛ یا در قانون مبارزه با مواد مخدر و خیلی از قوانین دیگرنیز، این عنوان مجرمانه یافت می شود؛ که به ظاهر امر، دامنه ی این جرم را گسترش داده است. 3 آیا در فقه عنوان مجرمانه ای به نام " در حکم افساد فی الارض" یا " در حکم محاربه" داریم؟ اگر بلی، لطفاً مصادیق آن را بیان فرمایید.
- 1 آیا عناوین مجرمانه "افساد فی الارض" و "محاربه" یکی است؟ یا اینکه وجوه افتراقی هم در این دو وجود دارد؟ گروهی نسبت بین این دو را عموم و خصوص مطلق می دانند؛ یعنی هر محاربی مفسد فی الارض نیز هست. گروهی نیز معتقدند که هر دو یک فعل هستند. 2 آیا عنوان مجرمانه ی "افساد فی الارض" ذاتاً شامل موارد خاصی می شود، یا اینکه با توجه به شرایط زمانی و مکانی، توسط حاکم شرع (ولی فقیه) مصادیق آن مشخص می شود؟ به عبارت دیگر، آیا این عنوان مجرمانه، عنوانی عام است یا خیر؟ بطور مثال طبق قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی مصوب سال 1369 مجمع تشخیص مصلحت نظام، " کسی که در نظام اقتصادی اخلال ایجاد کند. چنانچه اخلالش در حد فساد فی الارض باشد ...". این عنوان مجرمانه به جرایم اقتصادی نیز راه پیدا کرده است؛ یا در قانون مبارزه با مواد مخدر و خیلی از قوانین دیگرنیز، این عنوان مجرمانه یافت می شود؛ که به ظاهر امر، دامنه ی این جرم را گسترش داده است. 3 آیا در فقه عنوان مجرمانه ای به نام " در حکم افساد فی الارض" یا " در حکم محاربه" داریم؟ اگر بلی، لطفاً مصادیق آن را بیان فرمایید.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خانمی در اثر زنا حامله شده است و ادعا می کند که مکرّه بوده است. اما مرد زانی منکر است، آیا زانیه مستحق مهرالمثل می باشد؟ آیا حد زنای اکراهی بر زانی جاری می شود یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زنای به عنف، آیا زانی علاوه بر حد قتل، لازم است مهرالمثل و ارش البکاره را بدهد؟
- [آیت الله سبحانی] با توجه به اینکه مجازات رجم سخت تر از مجازات قتل است بفرمایید چرا زانی محصن به زنای با محارم، رجماً کشته نمی شود در حالی که اگر زنا با عنف یا با محارم نبود به رجم کشته می شود؟
- [آیت الله سبحانی] اگر زانی قبل از علم قاضی توبه کند آیا حاکم شرع می تواند بر او حد جاری کند؟
- [آیت الله بهجت] اگر چهار شاهد زنا برای ادای شهادت حاضر شوند، ولی پس از شهادتِ سه نفر، فرد چهارم شهادت ندهد، آیا بر آن سه نفر حدّ قذف جاری می شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در مورد حدّ زنا گفته شده است که اگر زانی چهار بار اقرار به زنا کند حدّ ثابت است ولی اگر سه بار اقرار کرد تعزیر می شود و در مورد اقرار به زنای موجب رجم فتوا چنین است که اگر بعد از چهار بار اقرار، زانی انکار کند حدّ ساقط می شود، آیا در مورد اخیر می توان او را تعزیر کرد یا علاوه بر سقوط حد، تعزیر هم ندارد؟ و در صورت جواز تعزیر آیا تعزیر تنها تازیانه دون الحدّ است یا شامل حبس هم می شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] طبق مادّه 222 قانون مجازات اسلامی؛ مقتول باید عاقل باشد تا قصاص اجرا شود پس اگر مجنون بود موجب اسقاط قصاص می‌شود، آیا این حکم شامل جنون اَدواری هم می‌شود؟ به این صورت که، شخصی که دچار جنون ادواری است اگر به هنگام مجنون بودن به قتل رسید، باز هم قصاص ساقط می‌شود؟
- [آیت الله بهجت] 2) راجع به ماده ی 260 قانون مجازات اسلامی: اگر کسی که مرتکب قتل عمد شده است فرار کند و تا هنگام مردن به او دسترسی نباشد، در این صورت تکلیف دیه چیست؟ آیا حکم فوق الذکر و حکم مربوط به بند "1" هم چنان جاری است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] دختری بعد از عقد رسمی و آشنایی با روحیات شوهر حاضر به عروسی و رفتن به خانه همسر نشده و از دادگاه تقاضای طلاق می‌کند در این خلال وی از خیابان به عنف ربوده و به محلّی مخفی برده می‌شود بعد از تفحّص مشخص می‌شود رباینده همسر او بوده و برای اجبار وی به تمکین و تشکیل زندگی مشترک دست به چنین اقدامی زده است با توجّه به مادّه 621 قانون مجازات اسلامی که مقرّر میدارد : (هر کس به قصد مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگر به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر شخصایا توسط دیگری شخصی را برباید یا مخفی کند به حبس از پنج تا پانزده سال محکوم خواهد شد) بفرمائید : الف - آیا در این ایّام عقدبستگی، نشوز زن صدق می‌کند؟ ب - آیا این کار شوهر جرم و متسحقّ تعزیر شرعی است؟ ج - بر فرض لزوم تعزیر، آیا گذشت دختر و خانودهاش بعد از مرافعه، مسقط تعزیر خواهد بود؟
- [سایر] 1- آیا در قرآن کریم در مورد تقسیم بندی زنای محصنه و غیر محصنه مستنداتی وجود دارد ؟ 2- نظرتان در مورد آیات زیر و خطبه حضرت رسول(ص) چیست: الزَّانِیَةُ وَالزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ وَلاَ تَأْخُذْکُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِی دِینِ اللَّهِ إِنْ کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَلْیَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِنْ الْمُؤْمِنِینَ. الزَّانِی لاَ یَنکِحُ إلاَّ زَانِیَةً أَوْ مُشْرِکَةً وَالزَّانِیَةُ لاَ یَنکِحُهَا إِلاَّ زَانٍ أَوْ مُشْرِکٌ وَحُرِّمَ ذَلِکَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ [سورهی النور، آیات 2- 3] ترجمه: زن زناکار و مرد زناکار، به هرکدامشان صد تازیانه بزنید، و اگر به الله و روز دیگر ایمان دارید نباید که شما را نسبت به ایشان ترحمی بگیرد؛ و باید که شکنجهشان را گروهی از مؤمنین نظاره کنند. مرد زناکار بهجز با زن زناکار یا زن مشرک نکاح نمیکند، و زن زناکار را جز مرد زناکار یا مشرک نکاح نمیکند؛ این برای مؤمنین حرام است. دربارهی زن شوهرداری که مرتکب عمل منافی عفت شود، در قرآن تصریح شده که شوهرش باید چهار گواه بیاورد که عمل را به چشم دیدهاند، و آنوقت زن را درخانه نگاه دارد. و تأکید شد که مرد و زنی که مرتکب فحشاء میشوند باید مجازات بدنی بشوند، ولی اگر توبه کردند کسی حق ندارد مجازاتشان کند: وَاللاَّتِی یَأْتِینَ الْفَاحِشَةَ مِنْ نِسَائِکُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَیْهِنَّ أَرْبَعَةً مِنْکُمْ فَإِنْ شَهِدُوا فَأَمْسِکُوهُنَّ فِی الْبُیُوتِ حَتَّی یَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ یَجْعَلَ اللَّهُ لَهُنَّ سَبِیلاً. وَاللَّذَانِ یَأْتِیَانِهَا مِنْکُمْ فَآذُوهُمَا فَإِنْ تَابَا وَأَصْلَحَا فَأَعْرِضُوا عَنْهُمَا إِنَّ اللَّهَ کَانَ تَوَّابًا رَحِیمًا [سورهی النساء، آیات 15- 16] ترجمه: آنهائی از زنانتان که مرتکب فحشاء میشوند چهار گواه ازخودتان بر آنها بگیرید. پس اگر گواهی دادند [که عمل را به چشم دیدهاند] ایشان (یعنی زنان مرتکب فحشاء) را درخانه نگاه دارید تا ایشانرا مرگ برگیرد یا خداوند برایشان راهی ایجاد کند. و دوتنی که مرتکب آن میشوند آزارشان بدهید؛ ولی اگر توبه کردند و اصلاح شدند دست از آنها بدارید که خداوند توبهپذیر و مهربان است. چنانکه میبینیم، درآخر این آیه گفته شده است که کسی که مرتکب فحشاء بشود، اگر پشیمان شود و ازکردهاش توبه کند، یعنی تصمیم بگیرد که دیگر مرتکب چنان عملی نگردد، نباید مجازات بشود. پیامبر اکرم دوماه پیش از وفاتش، درخطبهی حجه الوداع- که آخرین سخنرانی عمومی پیامبر است- مجازات زنان شوهرداری که مرتکب عمل منافی عفت شوند را چنین مقرر کرد: أما بعد: أیها الناس، فإن لکم علی نسائکم حقاً، ولهن علیکم حقاً. لکم علیهن أن لا یوطئن فرشکم أحدا تکرهونه، وعلیهن أن لا یأتین بفاحشة مبینة. فإن فعلن فإن الله قد أذن لکم أن تهجروهن فی المضاجع وتضربوهن ضربا غیر مبرح. فإن انتهین فلهن رزقهن وکسوتهن بالمعروف. ترجمه: ای مردم! شما را بر زنانتان حقی است و ایشان را بر شما حقی است. حق شما برآنها آنست که بر گلیمتان کسی را که اکراه داشته باشید راه ندهند، و برآنها است که مرتکب فحشای قابل اثبات نشوند؛ اگر شدند خداوند به شما اجازه داده است که بسترشان را ازخودتان دور کنید و بزنیدشان به نحوی که آسیب جسمی نبینند. پس اگر دست برداشتند حق دارند که روزی و پوشاکشان را طبق عرف دریافت دارند. این آخرین حکمی است که پیامبر دربارهی زنان شوهرداری که مرتکب زنا شوند صادر کرده است. پس ازاین سخنرانی، نزول وحی برای همیشه متوقف گردید؛ و دراینجا بود که آخرین آیهی قرآن نازل شده تأکید کرد که امروز دین اسلام به پایهی کمال رسیده است (الیَومِ اَکمَلتُ لَکُم دینَکُم). تنها حکمی که برای زن شوهردارِ مرتکب خطای منافی عفت دراین سخنرانی مقرر شده آنست که شوهرش باید به او فشار بیاورد تا دست از خطاکاری بردارد؟.3.-اگر زانی یا زانیه در سفر باشد و همسرش در دسترس نباشد حکمش چیست. 4-اگرزنای محصنه در خفا صورت گیرد و توبه کنند آیا نوع گناه بخشودنی است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد