حاکم شرع
حاكم شرع حاكم منصوب از جانب خدا به طور مستقيم يا با واسطه است، بيشترين كاربرد عنوان حاكم شرع در كلمات فقها، فقیه جامع شرایط است. از حدود ولایت حاکم شرع در باب تجارت سخن گفته‌اند.
اگر زانی قبل از علم قاضی توبه کند آیا حاکم شرع می تواند بر او حد جاری کند؟
بسمه تعالی: هرگاه توبه طرف قبل از علم قاضی و دستگیری باشد حد ساقط است و نیز قاضی در صورتی می تواند به علم خود عمل کند که مدارک علم او آنچنان ملموس باشد که اگر به دیگران انتقال دهد و برای آنان نیز علم آور باشد . والله العالم
بسمه تعالی: هرگاه توبه طرف قبل از علم قاضی و دستگیری باشد حد ساقط است و نیز قاضی در صورتی می تواند به علم خود عمل کند که مدارک علم او آنچنان ملموس باشد که اگر به دیگران انتقال دهد و برای آنان نیز علم آور باشد . والله العالم
پاسخ:
بسمه تعالی: هرگاه توبه طرف قبل از علم قاضی و دستگیری باشد حد ساقط است و نیز قاضی در صورتی می تواند به علم خود عمل کند که مدارک علم او آنچنان ملموس باشد که اگر به دیگران انتقال دهد و برای آنان نیز علم آور باشد . والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر زانی پس از اقرار انکار کند و قاضی علم داشته باشد که وی در انکارش کاذب است، آیا قاضی می تواند بر اساس علم خود، برای اجرای حد اقدام نماید؟
- آیا قاضی در مورد حد زنای به عنف می تواند به علم خود عمل کند؟
- توبه ی سارق در چه صورتی، صحیح و حد از او ساقط می شود؟
- توبه ای که در شرایط خاصی مسقط حد می باشد، چگونه ثابت می شود؟
- شخصی نزد قاضی به قتل عمد اعتراف کرده است و قاضی نیز وی را محکوم کرده، اما رأی وی در دیوان عالی کشور نقض می گردد و پرونده به قاضی دیگر ارجاع می نمایند و متهم منکر قتل می شود آیا قاضی دوم می تواند به استناد اعتراف وی نزد حاکم اول وی را محکوم نماید؟
- مردی به دختر 8ساله از دبر تجاوز کرده آیا حد زنا جاری می شود؟
- تصرفات وصی منصوب از جانب حاکم شرع در چه مواردی صحیح می باشد؟
- شخصی سه مرتبه در مرحله بازپرسی اقرار به زنا به عنف یا محصن نموده و جزئیات را نیز بیان کرد ولکن در مرحله رسیدگی در دادگاه اظهارات خود را نزد قاضی انکار کرده آیا قاضی می تواند به علم خود عمل کند؟
- اگر حاکم شرع بدهی شخص غایب را از مال بدهکار بپردازد آیا بدهکار می تواند آن مال مشخص را مطالبه نماید و مال دیگری به بدهکار بدهد ؟
- اگر فرد متهم به جنایات یا گناهانی که موجب حد است نزد غیر حاکم اقرار کند آیا اقرار او می تواند مستند صدور رأی قرار بگیرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] در قانون مجازات اسلامی آمده که: (اگر زانی، یا زانیه قبل از ادای شهادت شهود توبه نماید، حدّ بر وی جاری نمی شود.) آیا این تخفیف شامل زنای به عنف نیز می شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] هر گاه شخص مرتکب معصیتی که موجب حد است بشود و توبه نماید و بعد از گذشتن زمانی نزد حاکم شرع اقرار به گناه نماید. آیا اقرار بعد از توبه مثل اقرار قبل از توبه است یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا قبل از اجرای قصاص توبه لازم است در صورت لزوم توبه آیا حاکم قاضی پیش از قصاص وظیفهای در جهت درخواست توبه یا توبه دادن قاتل دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا حدّ قوادی، در صورت توبه پیش از ثبوت جرم نزد حاکم، موجب سقوط حدّ است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در مورد توبه بفرمائید : الف - در مواردی که توبه مسقط حدّ است، آیا اظهار لفظ دالّ بر توبه از طرف مجرم برای سقوط حدّ کافی است یا باید عملی دالّ بر ثبوت توبه از او سر زده باشد؟ ب - در مواردی که توبه قبل از اقامه بیّنه، مسقط حدّ است، آیا ثبوت توبه قبل از بیّنه کافی است یا اظهار توبه عند الحاکم نیز باید قبل از بیّنه باشد؟ ج - آیا در توبه مسقط حدّ، احراز توبه لازم است یا در صورت شبهه توبه، نیز حاکم شرع میتواند با تمسّک به قاعده الحدود تدر بالشبهات، حدّ را اجراء نکند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] 1 هرگاه زانی یا مرتکب یکی از جرایم مستوجب حد، بعد از اقرار توبه نماید آیا امام مخیر بین عفو کامل و اجرای حد است یا می تواند از اجرای حد صرف نظر کند ولی مرتکب را تعزیر نماید؟ 2 آیا حق عفو امام در توبه بعد از اقرار مختص حدودی مانند زنا، لواط و شرب خمر است یا در سایر حدود نیز جاری است؟
- [آیت الله مظاهری] خانمی در اثر زنا حامله شده است و ادعا می کند که مجبور بوده است. اما مرد زانی منکر است، آیا زانیه مستحق مهرالمثل می باشد؟ آیا حد زنای اکراهی بر زانی جاری می شود یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خانمی در اثر زنا حامله شده است و ادعا می کند که مکرّه بوده است. اما مرد زانی منکر است، آیا زانیه مستحق مهرالمثل می باشد؟ آیا حد زنای اکراهی بر زانی جاری می شود یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا بر امام جمعه کسب اجازه از حاکم شرع واجب است؟ مراد از حاکم شرع چه کسی است؟ و آیا این حکم در شهرهای دور دست هم جاری است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر اموری مانند نظریّه پزشک در یک مسأله پزشکی، نوار ضبط صوت، فیلمها و عکسها و تصاویر، نوشته ها و اسناد عادّی و رسمی، برای قاضی در قضیّه ای ایجاد علم نماید، آیا قاضی می تواند آن‌ها را مستند حکم خود قرار دهد؟ به عبارت دیگر آیا مستند حکم قاضی منحصر به اموری مانند بیّنه، یمین و اقرار است که در شرع مذکور است یا هر آنچه که باعث ایجاد علم برای قاضی شود می تواند مستند حکم قاضی قرار گیرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- بهتر است کسی که خمس بدهکار است، با حاکم شرع مصالحه کند. سپس در تمام مال تصرف نماید.
- اگر با اذن حاکم شرع خمس را به شهر دیگر ببرد، و از بین برود لازم نیست دوباره خمس بدهد و همچنین است اگر به کسی بدهد که از طرف حاکم شرع وکیل بوده که خمس را بگیرد و از آن شهر به شهر دیگر ببرد.
- اگر کسی دو نفر را وصی کند، چنانچه یکی از آن دو بمیرد، یا دیوانه، یا کافر شود، هر گاه هر یک به طور مستقل وصی بوده تعیین جانشین لازم نیست والا حاکم شرع یک نفر دیگر را به جای او معین می کند و اگر هر دو بمیرند، یا دیوانه، یا کافر شوند، حاکم شرع دو نفر دیگر را معین می کند.
- شریکی که با سرمایه شرکت معامله می کند اگر بگوید سرمایه تلف شده و پیش حاکم شرع قسم بخورد، باید حرف او را قبول کرد.
- شریکی که با سرمایه شرکت معامله می کند اگر بگوید سرمایه تلف شده و پیش حاکم شرع قسم بخورد، باید حرف او را قبول کرد.
- اگر دو نفر در مالی که با هم شریک باشند و سهم هر کدام به حد نصاب برسد و یکی از آنان زکات قسمت خود را بدهد و بعد مال را تقسیم کنند، چنانچه بداند شریکش زکات سهم خود را نداده، تصرف او در سهم خودش هم اشکال دارد، مگر این که زکات او را به اذن خود او و در صورت امتناع به اذن حاکم شرع بدهد.
- اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را بداند ولی صاحب آن را نشناسد، باید آن مقدار را به نیّت صاحبش صدقه بدهد و احتیاط واجب آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد.
- اگر با عین مالی که برای زکات کنار گذاشته برای خودش تجارت کند صحیح نیست، و اگر با اجازه حاکم شرع برای مصلحت زکات تجارت کند، تجارت صحیح و نفعش مال زکات است.
- دو نفری که چیزی را به یکدیگر صلح می کنند، باید بالغ و عاقل باشند و کسی آن‌ها را مجبور نکرده باشد و قصد صلح داشته باشند و حاکم شرع هم آنان را از تصرف در اموالشان جلوگیری نکرده باشد.
- اگر یکی از شریک ها بمیرد، یا دیوانه، یا بیهوش شود یا سفیه شود و حاکم شرع او را از تصرف در اموالش جلوگیری کند شریک های دیگر نمی توانند در مال شرکت تصرف کنند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] قضاوت باید طبق موازین شرع باشد و اگر کسی به غیر موازین شرع حکم کند حکم او باطل و گناه او در حدّ کفر است.
- [آیت الله مظاهری] حاکم شرع در اجرای حدود باید طبق موازین شرعی حکم کند و علم او در اثبات جرم معتبر نیست.
- [آیت الله مظاهری] توبه همجنس بازی فقط پشیمانی از گذشته و ترک آن عمل زشت است، و حرام است که نزد کسی، حتّی حاکم شرع خود را رسوا کند.
- [آیت الله مظاهری] اجرای حدود الهی وظیفه حاکم شرع است و دیگران حقّ دخالت ندارند. و در باب حدود به اندک شبهه، باید از اجرای حدّ خودداری شود.
- [آیت الله مظاهری] اگر مجرم قبل از دسترسی حاکم به او توبه کند، یا صاحب مال در سرقت، دزد را عفو کند حدّ از او ساقط می‌شود، ولی در مردی که مرتد شود، چنانکه گذشت گرچه توبه او قبول است ولی حدّ ساقط نمیشود.
- [آیت الله مظاهری] در صورت تشکیل حکومت اسلامی قاضی باید از طرف حاکم وقت منصوب باشد و اگر منصوب نباشد نباید قضاوت نماید.
- [آیت الله مظاهری] قاضی نمیتواند در قضاوت، به علم خود عمل کند بلکه باید بر طبق موازین قضا حکم نماید.
- [آیت الله مظاهری] زنا دادن و زنا کردن از گناهان بزرگ در اسلام است و قرآن شریف میفرماید اگر بدون توبه از دنیا بروند، در حالی که سالها در جهنّم میباشند، لجام شده و خوار و ذلیل نیز هستند، و کیفر آن‌ها در دنیا اگر نزد حاکم اسلامی اثبات شود، صد تازیانه در میان مردم است، و اگر زن زنا کار، شوهر داشته یا مرد زانی، زن داشته باشد و این عمل زشت را انجام دهد، علاوه بر اینکه حدّ او سنگسار است- که نظیر این کیفر در اسلام کمنظیر یا بینظیر است- اگر بدون توبه از دنیا برود، مطابق آنچه در روایات آمده، در جهنّم بوی بد عورتین او اهل جهنّم را آزرده می‌کند.
- [آیت الله سیستانی] بهتر این است که کسی که مرض خوره یا پیسی دارد ، امام جماعت نشود . و بنابر احتیاط واجب به کسی که حدّ شرعی بر او جاری شده و توبه کرده است اقتدا نشود .
- [آیت الله مظاهری] توبه زنادهنده و زناکننده گرچه زن شوهردار یا مرد زندار باشد، فقط پشیمانی از گذشته و اصلاح خود در آینده است، و بازگو کردن آن گناه زشت نزد شوهر یا دیگری، حتّی نزد حاکم شرع، از گناهان بزرگ است.