اعلان
آشکار کردن را اعلان گویند. اعلان در باب‌های طهارت، زکات، نکاح و شهادات مطرح شده است.
آیا غیر متولی می تواند تولیت را باطل اعلان کند ؟
خیر مگر در یک مورد که در مسأله توضیح المسائل ذکر شده است .
خیر مگر در یک مورد که در مسأله توضیح المسائل ذکر شده است .
پاسخ:
خیر مگر در یک مورد که در مسأله توضیح المسائل ذکر شده است .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا متولی می تواند از تولیت اعراض کند با فوت واقف و قبول متولی در حیات واقف ؟
- تولیت یعنی چه ؟ و متولی چه وظایفی و چه اختیاراتی نسبت به موقوفه دارد ؟
- آیا واقف می تواند متولی را عوض نماید؟
- اگر متولی خیانت کند که باعث از بین رفتن تمام املاک وقف شود و متولی را نمی شود برکنار کرد الا مرگ او را می تواند از این عهده برکنار کند چه باید کرد ؟
- در رساله مناسک آمده است که زنان، افراد ناتوان مانند پیران و بیماران و (متولی امور آنان) می توانند به وقوف شب عید در مزدلفه اکتفا کنند و پیش از طلوع فجر از آن جا راهی منی شوند. حال آیا مقصود از (متولی امور آنان) همه کسانی هستند که برای انجام کارهایشان آنان را همراهی می کنند، یا فقط کسانی هستند که از آنان نمی توانند بی نیاز شوند و سخت محتاج آنان هستند؟
- اگر وقف نامه ضایع شد آیا متولی یا منتظمین این وقف می توانند بخواست خود و در این وقف تصرف کنند و مغازه بسازند و اجاره و سرقفلی بدهند ؟
- در مناسک فرموده اید در حال اختیار سواره سعی کردن جایز است، آیا سعی کردن بر صندلی های متحرک اگر متولی حرکت دادنش شخص دیگری باشد و سعی کننده فقط بر آن بنشیند، جایز است؟
- حلقه طلا وضو را باطل می کند ؟
- اگر بر اثر فراموشی مسئله کاری انجام دهیم که باعث باطل شدن روزه می شود ، آیا روزه باطل است یا نه ؟
- در چه صورتی باطل کردن روزه مستحب است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مسجد نیاز به متولّی دارد، یا تولیت مربوط به مستغلّات مسجد است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا جایز است متولّی وقف تولیت خود را به اداره اوقاف و امور خیریه واگذار نماید؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه متولّی موقوفه خیانت در موقوفه نمود و به مصرف نرسانید، آیا معتمدین میتوانند این متولّی را از تولیت عزل نموده و به مصرف برسانند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه واقف فردی را به عنوان متولی معین نماید و پس از متولی، شیوه ی ادامه ی تولیت بر موقوفه را مسکوت گذاشته باشد تعیین متولی بعدی بر عهده کیست؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی متولّی وقفی بوده و سالها وقف را به مصرف میرسانده، فعلاً پیر و ناتوان شده و نمیتواند به امر تولیت قیام نماید در صورتی که واقف ذکر نکرده در وقف که اگر متولّی منصوب عاجز از قیام به امر تولیت شد حق دارد که دیگری را به جای خودِ متولّی وقف قرار دهد و در این صورت میتواند دیگری را متولّی وقف قرار دهد یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه واقف، تولیت موقوفه را طیّ وقفنامهای برای اشخاص معیّنی به ترتیب قرار دهد، و افراد فوق از قبول تولیت اعراض نمایند، آیا متولّی بعدی باید از سوی واقف باشد، یا حاکم شرع او را تعیین میکند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه متولی موقوفه به عللی نتواند و یا نخواهد به تولیت خود ادامه دهد، آیا می تواند فردی امین و مدیر را به عنوان متولی یا وکیل خود تعیین نماید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی چیزی را وقف کرده و تولیت آن را مادام الحیاة برای خود و پس از مرگ برای ارشد اولاد ذکور قرارداده است. واقف یک پسر داشته که بعد از فوت واقف متولی وقف شد و پس از فوت او، پسر دختر واقف (که ذکور ارشد در نسل واقف بوده) متولی وقف شده اینک دختر پسر واقف دارای فرزند ذکور شده و این پسر پس از سالها ادعا می کند تولیت وقف باید با من باشد لطفاً حکم شرعی را بیان فرمایید.
- [آیت الله بروجردی] شخصی مدرسه و املاکی وقف بر طلّاب نموده و تولیت آن را به ولدارشد خود قرار داده و نظارت آن را به شخص معیّن و هم چنین امر تدریس آن مدرسه را به شخص عالمی تفویض نموده و امر تدریس و تولیت و نظر را به اولاد هر یک از آن سه نفر قرار داده و قرار داده که متولّی و ناظر هر یک از امور تولیت و نظر را به استصواب و صلاحدید مدرّس عمل نمایند، اکنون آن مدرّس مجعول واقف خود و نسبش از بین رفته و منقرض شدهاند، آیا در این صورت امور مدرسه با خود متولّی و ناظر میباشد، یا باید به استصواب مدرّس غیر مجعول واقف باشد؟
- [آیت الله بروجردی] در وقف نامهای راجع به ملک وقفی، واقف تولیت وقف را واگذار نموده به شخصی و بعد از وفات او به ارشد و اتقی و اصلحِ اولاد ذکور متولّی مذکور و هم چنین بعد از اولاد ذکور متولّی اولاد ذکور، اولاد ذکور ما تعاقبوا و تناسلوا که هر کدام که ارشد باشند به تولیت مزبوره قیام و اقدام نمایند. و عین عبارت وقف نامه این است: (و تولیت امر مزبور بعد از حیات به ارشد واتقی و اصلحِ اولاد ذکور متولّی مفوّض خواهد بود و هم چنین به اولاد ذکور اولاد ذکور ما تعاقبوا و تناسلوا هر کدام که ارشد باشند به تولیت مزبوره قیام خواهند نمود). مورد سؤال؛ 1: همان طور که در طبقه اولی اولاد متولّی اتّصاف آنها به اوصاف ثلاثه ارشدیّت و اتقویّت و اصلحیّت در تولیت اعتبار شده است در تمام طبقات این معنی لازم الرعایه است، یا آن که در طبقات بعدی صرف ارشدیّت ملاک در امر تولیت قرار داده شده است؟ 2: آیا جمله (ما تعاقبوا و تناسلوا) مفید ترتیب میباشد به این معنی که طبقه سابقه از اولاد مُقَدَّم بر طبقه لاحقه میباشد یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که مالی را پیدا کرده ، اگر عمداً به دستوری که گفته شد اعلان نکند ، گذشته از اینکه معصیت کرده است ، چنانچه احتمال دهد که اعلان مفید باشد باز هم واجب است اعلان کند .
- اگر دیوانه ، یا بچه نابالغ چیزی را پیدا کند که نشانهدار باشد و قیمت آن به مقدار یک درهم برسد ، ولیّ او میتواند اعلان نماید بلکه واجب است که اعلان نماید اگر آن چیز را از بچه یا دیوانه گرفته باشد و اگر یک سال اعلان کرد و صاحب مال پیدا نشد باید به آنچه در مسأله (2538) گفته شد عمل نماید .
- اگر ملکی را بر افراد مخصوصی، مثلاً بر اولاد خود وقف کند که هر طبقهای بعد از طبقه دیگر از آن استفاده کنند، چنانچه متولّی وقف آن را اجاره دهد و بمیرد، اجاره باطل نمیشود، ولی اگر متولّی نداشته باشد و یک طبقه از کسانی که ملک بر آنها وقف شده، آن را اجاره دهند، و در بین مدت اجاره بمیرند، چنانچه طبقه بعدی آن اجاره را امضاء نکنند، اجاره باطل میشود، و در صورتی که مستأجر مالالاجاره تمام مدت را داده باشد، مابقی مالالاجاره را از زمان باطل شدن، پس میگیرد.
- اگر در بین سالی که اعلان میکند ، مال از بین برود ، چنانچه در نگهداری آن کوتاهی کرده ، یا در آن تصرف کرده است ، عوض آن را برای صاحبش ضامن است و باید اعلان را ادامه دهد ، و اگر کوتاهی نکرده و تصرف هم ننموده است ، چیزی بر او واجب نیست .
- اگر انسان در بین سالی که اعلان میکند ، از پیدا شدن صاحب مال نا امید شود باید با اذن حاکم شرع بنابر احتیاط واجب آن را صدقه بدهد .
- اگر متولّی وقف خیانت کند، مثلاً عایدات آن را به مصرفی که معین شده نرساند، حاکم شرع امینی را به او ضمیمه مینماید که مانع از خیانتش گردد، و در صورتی که ممکن نباشد، میتواند او را عزل و بجای او متولّی امینی را معین نماید.
- معامله چیزی که وقف شده باطل است ، ولی اگر به طوری خراب شود که نتوانند استفادهای را که مال برای آن وقف شده از آن ببرند ، یا در معرض این جهت باشد مثلاً حصیر مسجد به طوری پاره شود که نشود روی آن نماز خواند ، فروش آن برای متولّی ، و کسی که در حکم اوست اشکال ندارد ، و در صورتی که ممکن باشد ، باید بنابر احتیاط استحبابی پول آن را در همان مسجد به مصرفی برسانند که به مقصود وقف کننده نزدیکتر باشد .
- چیزی را که پیدا کرده باید بطوری اعلان کند که اگر صاحب آن بشنود احتمال دهد که آن چیز مال اوست ، و این امر بحسب اختلاف موارد فرق میکند ، مثلاً گاهی همین قدر کافی است که بگوید : چیزی پیدا کردهام ، ولی در بعضی موارد باید جنس آن را نیز تعیین کند مثلاً بگوید : قطعهای طلا پیدا کردهام ، و در بعضی موارد باید بعضی از خصوصیات را اضافه کند مثلاً بگوید : گوشوارهای طلا پیدا کردهام ، ولی در هر صورت باید تمام خصوصیات را نگوید تا متعین نشود ، و باید در جائی اعلان کند که احتمال بدهد خبر به صاحبش میرسد .
- اگر ملکی را مثلاً بر فقرا یا سادات وقف کند، یا وقف کند که منافع آن به مصرف خیرات برسد، در صورتی که برای آن ملک متولّی معین نکرده باشد، اختیار آن با حاکم شرع است.
- ملکی که مقداری از آن وقف است، و مقداری از آن وقف نیست، اگر تقسیم نشده باشد، متولّی وقف و مالک قسمتی که وقف نیست میتوانند وقف را جدا کنند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر ملکی را بر عناوین عامی وقف کند، مثلاً آن را بر فقراء یا سادات وقف کند یا وقف کند که منافع آن به مصرف خیرات برسد، باید برای آن متولّی تعیین کند و بدون تعیین متولّی وقف عام صحیح نیست و اگر متولّی تعیین شده بمیرد و برای بعد از او متولّی تعیین نشده باشد، وقف باطل نمیشود بلکه اختیار آن با حاکم شرع است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان خودش نخواهد اعلان کند، می تواند به کسی که اطمینان دارد بگوید که از طرف او اعلان نماید.
- [امام خمینی] اگر انسان خودش نخواهد اعلان کند میتواند به کسی که اطمینان دارد بگوید از طرف او اعلان نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر انسان خودش نخواهد اعلان کند، میتواند به کسی که اطمینان دارد بگوید از طرف او اعلان نماید.
- [آیت الله خوئی] اگر انسان خودش نخواهد اعلان کند، میتواند به کسی که اطمینان دارد بگوید از طرف او اعلان نماید.
- [آیت الله بهجت] اگر انسان خودش نخواهد اعلان کند، میتواند به کسی که اطمینان دارد، بگوید که از طرف او اعلان نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] واقف در حین وقف کردن می تواند برای موقوفه متولی تعیین کند. 1 مسجد متولی نمی خواهد اما اگر مسجد موقوفاتی داشته باشد می تواند برای آن موقوفات متولی قرار دهد. 2 اگر متولی تعیین کرده متولی باید طبق وقف نامه عمل کند. 3 تغییر متولی جایز نیست. 4 اگر واقف متولی تعیین نکند: الف: اگر وقف عام باشد حاکم شرع متولی را تعیین می کند. ب: اگر وقف خاص باشد اختیار با خود آنان است و اگر آنها بالغ نباشند اختیار با ولی آنها می باشد و در این مورد تعیین متولی از جانب حاکم شرع لازم نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان خودش نخواهد اعلان کند، میتواند به کسی که اطمینان دارد بگوید که از طرف او اعلان نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان خودش نخواهد اعلان کند می تواند به کسی که اطمینان دارد بگوید که از طرف او اعلان نماید
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان خودش نخواهد اعلان کند می تواند به کسی که اطمینان دارد بگوید از طرف او اعلان نماید .