تاخیر
به عقب انداختن عمل از اوّل وقت امکان آن را تأخیر می‌گویند که از عنوان تأخیر در بیشتر ابواب فقه ـ اعم از عبادات و معاملات ـ به مناسبت سخن رفته و احکامی بر آن مترتّب شده است.
آیا تأخیر برخی از مسئولان اداره ها و تضییع وقت ارباب رجوع، موجب ضمان می شود؟
بسمه تعالی: کارمندان دولت ومدیران باید احساس مسئولیت کنند و بر طبق برنامه در سر کار حاضر شوند. در غیر این صورت در پیشگاه خدا مسئول هستند. والله العالم
بسمه تعالی: کارمندان دولت ومدیران باید احساس مسئولیت کنند و بر طبق برنامه در سر کار حاضر شوند. در غیر این صورت در پیشگاه خدا مسئول هستند. والله العالم
پاسخ:
بسمه تعالی: کارمندان دولت ومدیران باید احساس مسئولیت کنند و بر طبق برنامه در سر کار حاضر شوند. در غیر این صورت در پیشگاه خدا مسئول هستند. والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کارمند دولت نماز را در اوّل وقت می خواند ولی به لحاظ مراجعه ارباب رجوع مورد ملامت قرار می گیرد و قضای حاجت اشخاص را اهمّ تلقّی می کنند در اینگونه موارد وظیفه کارمند و اشتباه او چیست؟
- آیا عدم النفع موجب ضمان است یا نه؟
- آنچه برای همه ارباب رجوع مهّم و مورد ابتلاء می باشد پیدا کردن راه حلّی است در جهت حلیّت پول بانک است وظیفه چیست؟
- اگر جای تزریق آمپول کبود شود، آیا موجب ضمان دیه می شود؟
- آیا قطع عضو یا ایجاد جراحتی که لازمه ی طبابت باشد; مثل شکافتن سینه برای جراحی قلب یا پاره نمودن شکم برای عمل آپاندیس، موجب ضمان طبیب می شود؟ آیا اخذ برائت در رفع ضمان تأثیر دارد؟
- اگر شخصی وسیله نقلیه خود را به کسی که گواهینامه ندارد بدهد در حالی که وی در رانندگی وارد نیست اگر آن شخص تصادف کند و موجب خسارت گردد ضمان به عهده کیست؟
- اینجانب مسئولیتی به عهده دارم که اصولاً ارباب رجوع مقادیر معینی از اسکناس خود را صرفاً به عنوان صیانت و حفاظت در این محل می سپارند و در جهت نحوه نگهداری آن، حقیر را وکالت تام می دهند. در این صورت آیا می توانم آن سپرده ها را به یکی از بانکهای دولتی منتقل نمایم؟ و نیز اگر بانک در ازاء این عمل بدون شرط قبلی به اینجانب سودی را حواله کند شرعاً به دریافت آن مجاز می باشم یا نه؟
- اگر به جهت ساعت کاری و تعهدی که از کارکنان گرفته اند، اقامه ی نماز اول وقت در حدود یک ساعت به تأخیر بیفتد، شرعاً اشکال دارد؟
- کارمندی که سال خمسی او، اوّل فروردین می باشد حقوق ماههای قبلی او به علت ضعف مالی اداره مربوط به تأخیر افتاده و در فروردین سال نو به دست او رسیده است اکنون با توجه به اینکه این حقوق در مقابل کاری که سال گذشته انجام داده است به او اعطاء می گردد این مبلغ به نظر حضرت عالی خمس دارد؟
- زنی که وظیفه او در روز ماه مبارک رمضان غسل استحاضه بوده است و عمداً تاًخیر می اندازد تا تنگی وقت به این امید که در تنگی وقت تیمم کند ولی در تنگی وقت تیمم را فراموش می کند حکم روزه او چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا استفاده از اتومبیل اداره بر خلاف مقرّرات اداره ضمان دارد و ضمان آن به عهده ی چه کسی است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر در اداره ای کارمند از روی عمد و یا به هر علت و نیتی کار ارباب رجوع را انجام ندهد و ارباب رجوع از این باب نتواند به حقوق شرعی و قانونی خویش برسد و یا دچار مشکلات مختلف گردد، آیا می توانند پول و یا هدیه ای را جهت تسریع و رفع موانع به کارمند بدهد؟ آیا این امر از مصادیق رشوه به حساب می آید؟
- [آیت الله بهجت] اشتغال زنان در ادارات اگر ارباب رجوع آنان مردان نیز باشند، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگرعزاداری برای امام حسین (علیه السلام)باعث تضییع حقوق دیگران شودآیاموجب ضمان خواهدشد؟ بطورکلی آیادراین موردخاص رعایت حقوق دیگران واجب است باتشکر
- [آیت الله بهجت] از نظر شرعی، ادارات به هنگام نماز ظهر برای برگزاری نماز جماعت، چه مقداری می توانند کار خود را تعطیل و ارباب رجوع را منتظر بگذارند؟
- [سایر] حضرت علی(علیه السلام) از استقبالی که موجب تحقیر مردم می‌شد، منع فرمود. پس چرا مسئولان اجازه میدهند مورد استقبال این چنینی قرار بگیرند؟
- [سایر] با توجه به اینکه رهبری در راس نظام است ایشان چگونه بر اداره امور کشور مدیریت می کنند؟اگرایشان با توجه به قانون اساسی قادر به عزل مدیران و مسئولان بی کفایت هستند پس چرااینگونه افراد را عزل نمی کنند؟
- [سایر] اگر از راه کپی یا تکثیر نرم افزار، خسارتی به تولید کننده وارد آید، آیا موجب ضمان است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا درختی که دارای جان و حیات است، سوزاندن و قطع آن موجب ضمان و گناه است؟
- [آیت الله بهجت] 1) آیا زنای به عنف با دختر باکره، در دو فرض بلوغ و عدم بلوغ موجب ضمان مهرالمثل می شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیت اداء بخواند، ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.
- هرگاه وقت نماز داخل شود و بداند که اگر نماز را تأخیر بیندازد حائض می شود، باید فوراً نماز بخواند.
- احتیاط واجب آن است که نماز جمعه را از موقعی که عرفاً اول ظهر می گویند تأخیر نیندازد و اگر از اوائل ظهر تأخیر افتاد به جای نماز جمعه نماز ظهر بخواند. وقت نماز مغرب و عشاء
- اگر انسان احتمال بدهد که تا آخر وقت بتواند ایستاده نماز بخواند، احتیاط واجب آن است که نماز را تأخیر بیندازد. قرائت
- هر گاه برای ضامن شدن خودش شرطی قرار دهد، مثلاً بگوید اگر بدهکار قرض تو را نداد من می دهم تعهد او صحیح است ولی درصورتی قطعی می شود که بدهی او را در موقعش ندهد و ضمانت رایج در بانک ها از این قبیل است و لذا بانک اوّل به بدهکار رجوع می کند و اگر نداد، از ضامن می گیرد و از نظر فقهی این نوع ضمان از قبیل نقل ذمّه نیست بلکه ضم ذمه به ذمه است.
- انسان می تواند در بین سال هر وقت منفعتی به دستش آید خمس آن را بدهد و همچنین جایز است دادن خمس را تا آخر سال تأخیر بیندازد و اگر برای دادن خمس سال شمسی قرار دهد، مانعی ندارد.
- اگر عمداً نماز را به قدری تأخیر بیندازد که وقت وضو یا غسل نداشته باشد، معصیت کرده ولی نماز او با تیمّم صحیح است، اگرچه احتیاط مؤکّد آن است که قضای آن نماز را بخواند.
- کسی که جنب است و می خواهد روزه واجبی بگیرد که مثل روزه رمضان وقت آن معین است، چنانچه عمداً غسل نکند تا وقت تنگ شود، می تواند با تیمم روزه بگیرد و روزه او صحیح ولی معصیت کرده است، زیرا غسل را تأخیر انداخته است.
- اگر انسان به گفته کسانی که از روی قاعده علمی وقت گرفتن خورشید و ماه را می دانند، اطمینان پیدا کند که خورشید یا ماه گرفته، باید نماز آیات را بخواند و نیز اگر بگویند فلان وقت خورشید یا ماه می گیرد و فلان مقدار طول می کشد و انسان به گفته آنان اطمینان پیدا کند; باید به حرف آنان عمل نماید، مثلاً اگر بگویند آفتاب فلان ساعت شروع به باز شدن می کند; باید نماز را تا آن وقت تأخیر نیندازد.
- وجوهی که به بازماندگان افراد بازنشسته پس از فوت پرداخت می شود در صورتی که از حقوق آن‌ها در زمان خدمت کم شده و در وقت بازنشستگی پرداخت می شود، جزء تَرَکه است و به تمام ورثه می رسد و اگر از طرف خود اداره پرداخت می شود، به هر کس بدهند به او اختصاص دارد. ارث دسته دوّم
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] کسی که سفته را امضا میکند اگر قصد ضمان کند و شرایط ضمان مراعات شده باشد ضامنِ شخص وام گیرنده است و بانک یا طلبکار دیگر حق دارد به او رجوع نماید و او ملزم به پرداخت بدهی خواهد بود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر به واسطه ابر یا غبار یا نابینایی و یا بودن در زندان، نتواند در اوّل وقت نماز، به داخل شدن وقت یقین کند، چنانچه گمان داشته باشد که وقت داخل شده، میتواند مشغول نماز شود، ولی اقوی آن است که نماز را تأخیر بیندازد تا یقین کند وقت داخل شده است، مخصوصاً اگر خودش موجب این وضع شده باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] تأخیر دفن میت درصورتیکه موجب هتک و توهین او باشد جایز نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مردی که زن خود را طلاق رجعی داده؛ اگر مالی از او بگیرد و با او صلح کند که دیگر به او رجوع نکند؛ این مصالحه اگرچه صحیح است و لازم است که رجوع ننماید ولی حق رجوع او از بین نمی رود و در صورتی که رجوع کند طلاقی که داده موجب جدائی نمی شود.
- [آیت الله خوئی] مردی که زن خود را طلاق رجعی داده اگر مالی از او بگیرد و با او صلح کند که دیگر به او رجوع نکند این مصالحه اگرچه صحیح است و لازم است که رجوع ننماید ولی حق رجوع او از بین نمیرود و درصورتی که رجوع کند طلاقی که داده موجب جدائی نمیشود.
- [آیت الله بهجت] تهیه ساتر برای نماز واجب است، اگرچه به خریدن باشد و یا اجارهای که مضرّ به حالش نباشد؛ و اگر مضر به حالش باشد یا موجب خواری و تحمّل منّت باشد لازم نیست؛ و احوط تأخیر نماز است تا آخر وقت برای تهیه ساتر، مگر آنکه از تهیه آن تا آخر وقت مأیوس باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هر کسی امضاء او در سفته باشد حق رجوع به او هست، یعنی اگر سفته دهنده بدهکاری خود را بموقع ندهد طلبکار حق دارد طلب خود را از کسانی که امضاء آن‌ها در سفته است بگیرد و در واقع کسانی که سفته را امضاء می کنند ضامن بدهکار می شوند که اگر او نپرداخت آن‌ها بپردازند (این نوع ضمان را ضم ذمه به ذمه می گویند و چنان که در احکام ضمان گفتیم صحیح است).
- [آیت الله اردبیلی] اگر طلبکار، چه بانکها و چه غیر آن‌ها، برای تأخیر بدهکاری چیزی از بدهکار بگیرند، در صورتی که طلب، پول اسکناس باشد و بدهکار عمدا بدهی خود را تأخیر بیندازد و با تأخیر انداختن موجب اتلاف مقداری از مالیّت آن شود، حرمت آن محلّ تأمّل است.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیّت ادا بخواند ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد نماز او ادا است ولی نباید عمدا نماز را تا این وقت تاخیر بیندازد