تاخیر
به عقب انداختن عمل از اوّل وقت امکان آن را تأخیر می‌گویند که از عنوان تأخیر در بیشتر ابواب فقه ـ اعم از عبادات و معاملات ـ به مناسبت سخن رفته و احکامی بر آن مترتّب شده است.
آیا جریمه ی تأخیر وجه شرعی دارد؟
بسمه تعالی: جریمه ی تأخیر پرداخت وام، جایز نیست، ولی اگر با شرکتی قرارداد بگذارد که عملی در مدت معینی انجام دهد و در صورت تأخیر، مبلغ معیّنی بپردازد، مانعی ندارد. والله العالم
بسمه تعالی: جریمه ی تأخیر پرداخت وام، جایز نیست، ولی اگر با شرکتی قرارداد بگذارد که عملی در مدت معینی انجام دهد و در صورت تأخیر، مبلغ معیّنی بپردازد، مانعی ندارد. والله العالم
پاسخ:
بسمه تعالی: جریمه ی تأخیر پرداخت وام، جایز نیست، ولی اگر با شرکتی قرارداد بگذارد که عملی در مدت معینی انجام دهد و در صورت تأخیر، مبلغ معیّنی بپردازد، مانعی ندارد. والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا دریافت جریمه از پیمانکار در صورت تاًخیر در تحویل ساختمان جایز است؟
- آیا فروشنده می تواند شرط کند که به ازای هر روز تأخیر در پرداخت پول، فلان مبلغ جریمه بپردازد؟
- آیا گرفتن مبلغی از بانک و مشخص کردن سود و پرداخت به بانک جایز است؟ و آیا اخذ جریمه به جهت تأخیر جایز است؟
- اگر برای فردی که بدهکار است ضامن شوم ولی بدهکار نتواند بدهی خود را پرداخت کند آیا طلبکار می تواند علاوه بر بدهی، سود و یا جریمه تأخیر را نیز از من مطالبه کند؟
- اگر سازمان آب انشعاب آب را به مالک فروخته و ماهیانه نیز قبوض آب را دریافت کرده است در صورتی که مالک اضافه بنا داشته باشد آیا سازمان آب می تواند جریمه یا خسارت بگیرد؟
- آپارتمانی را خریدم که از قبل دو طبقه اضافه بر ساخت داشت و شهرداری مبلغی را به عنوان تخلف تعیین نمود. جریمه به عهده ی چه کسی می باشد؟
- آیا تأخیر برخی از مسئولان اداره ها و تضییع وقت ارباب رجوع، موجب ضمان می شود؟
- اگر سازمانی اقدام به ساخت مسکن نماید و از متقاضیان می خواهد که در مدت مشخص مبلغی را به حساب سازمان واریز کنند ولکن برخی به تعهدات خود عمل نکرده و موجب کندی در کار و بروز خسارت شوند آیا هیاًت مدیره سازمان می تواند مبالغی را به عنوان خسارت و جریمه از اعضاء متخلف بگیرد؟
- آیا در مسافت شرعی، ملاک 8 فرسخ شرعی است یا یک روز راه پیمودن چنانکه در برخی روایات آمده است؟
- اگر شخصی روزه قضا به عهده اش بوده آن را نگرفته و به خاطر جهل کفاره تأخیر آن را نپرداخته است، آیا کفاره ساقط است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] برخی از مؤسسات قرض الحسنه و یا بانکها در ازای تأخیر در پرداخت اقساط وام مشتریان خود اقدام به اخذ جریمه دیرکرد میکند آیا اخذ جریمه دیرکرد جایز است و در صورت حرام بودن راه شرعی آن چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا جریمه و دریافت تصاعدی مبلغ قبض آب و برق و نظایر آن‌ها د رصورت تاخیر و دیر کرد در پرداخت حکم جریمه دیرکرد را دارد ؟
- [آیت الله سیستانی] اگر چیزی را از کسی قرض بگیریم ودهنده شرط کند که در صورت تأخیر از مقرر وجهی را بعنوان جریمه مازاد برشیء مقروض دریافت کند اشکال دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مؤسسهای به اجبار از وام گیرنده جریمه دیرکرد دریافت کند آیا بر دهنده آن هم حرمت دارد (دهنده دیرکرد راضی به پرداخت جریمه دیرکرد نیست) اگر اشکال دارد راه شرعی پرداخت آن برای دهنده دیرکرد چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر قبل از واگذاری وام بین وام گیرنده و صندوق قرض الحسنه قراردادی به این صورت که اگر وام گیرنده در پرداخت اقساط خود تأخیر کند باید جریمه دیرکرد پرداخت کند (مثلابه فلان مبلغ) اخذ جریمه دیرکرد در این صورت چگونه است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا جریمه و جزای نقدی، دین است یا مجازات؟ و در صورت نپرداختن جریمه از ناحیه محکوم، آیا می شود جریمه را تبدیل به حبس کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مطالبه مهریه از ابوین میت وجه شرعی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر در بازپرداخت وامی که از بانک گرفته شده است تأخیری صورت بگیرد، آیا بانک تحت عنوان جریمه و خسارت تأخیر انجام تعهد می تواند پولی را به عنوان دیرکرد دریافت کند؟
- [آیت الله جوادی آملی] اگر شخصی وجهی را به عنوان قرض به کسی بدهد و تأخیری در دریافت وجه به عمل آید آیا شخص طلبکار مجاز است مبلغی را به عنوان تأخیر مطالبه نماید یا دریافت وجه اضافه ربا و حرام است؟
- [آیت الله جوادی آملی] اگر شخصی وجهی را به عنوان قرض به کسی بدهد و تأخیری در دریافت وجه به عمل آید آیا شخص طلبکار مجاز است مبلغی را به عنوان تأخیر مطالبه نماید یا دریافت وجه اضافه ربا و حرام است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه صلح را به قید نقد انجام دهد و یا قید نکند امّا رویکرد صلح این باشد که وجه را به طور نقد بپردازد، اگر در پرداخت وجه تأخیر کرد می تواند آن را به هم بزند.
- احتیاط واجب آن است که نماز جمعه را از موقعی که عرفاً اول ظهر می گویند تأخیر نیندازد و اگر از اوائل ظهر تأخیر افتاد به جای نماز جمعه نماز ظهر بخواند. وقت نماز مغرب و عشاء
- اگر بخواهند میّت را به شهر دوری ببرند، یا به جهت دیگری دفن او را به تأخیر اندازند، باید نماز لیلة الدفن را تا شب اول قبر او تأخیر بیندازند. نبش قبر
- هرگاه وقت نماز داخل شود و بداند که اگر نماز را تأخیر بیندازد حائض می شود، باید فوراً نماز بخواند.
- اگر برای آنکه نامحرم او را نبیند مجبور شود رو به قبله یا پشت به قبله بنشیند، باید رو به قبله یا پشت به قبله بنشیند. و نیز اگر از راه دیگر ناچار باشد که رو به قبله یا پشت به قبله بنشیند مانعی ندارد و اگر در تأخیر بول ضرری نباشد، احوط تأخیر است.
- بعد از جدا کردن زکات اگر به کسی که می شود زکات داد دسترسی دارد احتیاط لازم آن است که دادن زکات را تأخیر نیندازد.
- اگر انسان احتمال بدهد که تا آخر وقت بتواند ایستاده نماز بخواند، احتیاط واجب آن است که نماز را تأخیر بیندازد. قرائت
- اگر قضای روزه رمضان را چند سال تأخیر بیندازد باید قضا را بگیرد و برای هر روز یک مدّ آرد گندم به فقیر بدهد.
- اگر طلبکار طلب خود را مطالبه کند، چنانچه بدهکار بتواند بدهی خود رابدهد، باید فوراً آن را بپردازد و اگر تأخیر بیندازد گناهکار است.
- کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیت اداء بخواند، ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر محل سجده منحصر در نجس شد، سقوط شرطیت طهارت خالی از وجه نیست؛ و اگر امر دائر است که به محل نجس سجده کند یا بر لباس پاک، تخییر خالی از وجه نیست و در صورتی که امید برطرف شدن عذر را دارد، احوط تأخیر نماز برای آخر وقت است.
- [آیت الله مظاهری] حکومت اسلامی در تعزیرات چنانکه میتواند تأدیب کند، میتواند جریمه مالی یا زندان یا تبعید و مانند اینها بنماید.
- [آیت الله مظاهری] اگر منی مرد را در رحم زنش وارد نمودند چه به وجه حلال یا حرام، و از آن، کودکی متولد شد، این کودک مال مرد و زن است و همه احکام فرزند را دارد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر منیِ مرد را در رحم زن وی وارد نمودند چه به وجه حلال یا حرام و از آن بچّه متولّد شد، بچّه مال زن و مرد است و همه احکام فرزند را دارد.
- [آیت الله مظاهری] در احکام خرید و فروش گفته شد که دریازده مورد میتوان معامله را فسخ کرد، در تمام این یازده مورد صلح را نیز میتوان فسخ کرد مگر در مورد خیار مجلس و خیار حیوان و خیار تأخیر.
- [آیت الله مظاهری] در احکام خرید و فروش گفته شد که در یازده مورد میتوان معامله را فسخ کرد، در تمام آن یازده مورد، اجاره را نیز میتوان فسخ کرد مگر در مورد خیار مجلس و خیار حیوان و خیار تأخیر.
- [آیت الله وحید خراسانی] وقت نماز جمعه مضیق است و بنابر احتیاط واجب از اول ظهر شرعی پس از احراز ان به یقین یا اطمینان و غیر اینها از امارات دخول وقت تاخیر نیندازد
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر دفن میت به علتی به تأخیر بیفتد باید نماز وحشت را تا شب اول دفن او تأخیر بیندازد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر قضای روزه رمضان را چند سال تاخیر بیندازد؛ باید قضا را بگیرد و از جهت تاخیر در سال اول برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و اما از جهت تاخیر چند سال بعدی چیزی واجب نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بخواهند میت را به شهر دوری ببرند یا به جهت دیگری دفن او تاخیر بیفتد باید نماز وحشت را تا شب اول قبر او تاخیر بیندازند