اموال
اَمْوال، اصطلاحی در فقه اسلامی که به مباحثی درباره جمع و خرج دارایی‌های عمومی می‌پردازد.
استفاده از اموال پدری که وجوهات نمی‌‌دهد یا ربا می‌‌خورد
تا وقتی فرزند یقین به حرمت چیزی که مصرف می‌‌کند ندارد، استفاده‌اش اشکالی ندارد و تحقیق لازم نیست، ولی اگر یقین به حرمت پیدا کند تصرفش در آن مال جایز نیست مگر اینکه جدایی از خانواده و قطع رابطه با آنان برای او حرجی باشد که در این صورت تصرف و استفاده جایز است ولی ضامن زکات و یا مال دیگران که در اموال مورد مصرف او وجود دارد، میباشد.
تا وقتی فرزند یقین به حرمت چیزی که مصرف می‌‌کند ندارد، استفاده‌اش اشکالی ندارد و تحقیق لازم نیست، ولی اگر یقین به حرمت پیدا کند تصرفش در آن مال جایز نیست مگر اینکه جدایی از خانواده و قطع رابطه با آنان برای او حرجی باشد که در این صورت تصرف و استفاده جایز است ولی ضامن زکات و یا مال دیگران که در اموال مورد مصرف او وجود دارد، میباشد.
پاسخ:
تا وقتی فرزند یقین به حرمت چیزی که مصرف می‌‌کند ندارد، استفاده‌اش اشکالی ندارد و تحقیق لازم نیست، ولی اگر یقین به حرمت پیدا کند تصرفش در آن مال جایز نیست مگر اینکه جدایی از خانواده و قطع رابطه با آنان برای او حرجی باشد که در این صورت تصرف و استفاده جایز است ولی ضامن زکات و یا مال دیگران که در اموال مورد مصرف او وجود دارد، میباشد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- تصرف در اموال کسی که وجوهات نمی‌‌دهد
- آیا جایز است جدّ پدری، همه یا بخشی از اموال خود را در زمان حیاتش به همسر فرزندش که از دنیا رفته و به فرزندان او ببخشد؟ آیا دختران او حق اعتراض به این کار را دارند؟
- آیا جایز است اموال یتیمان با اذن دادستان کلّ در قبال قبول حضانت آنان، دراختیار مادر قرار گیرد، به طوری که جدّ پدری آنان فقط حقّ اشراف ونظارت داشته باشد و حق دخالت مستقیم نداشته باشد؟
- در قرارداد صلحی آمده است که پدری بعضی از اموال خود را به فرزندش مصالحه کرده و به او تحویل داده است، آیا این سند از نظر شرعی و قانونی معتبر است؟
- آیا به مقتضای ولایت جدّ پدری بر ایتام و اموال آنان، واجب است اموالشان که از طریق ارث از ما ترک میّت به آنان رسیده، برای محفوظ ماندن، به جدّ پدری تحویل داده شود؟ و بر فرض وجوب آن، اطفال با مادرشان در کجا باید سکونت کنند؟ و با توجه به اینکه آنان یا مشغول به تحصیل هستند و یا صغیرند و مادرشان هم فقط خانه دار است، از چه منبعی باید ارتزاق کنند؟
- ربا بین چه کسانی جایز است؟
- فروش اموال وقفی مسجد
- تصرف پدر در اموال فرزند بالغ خود
- صلح اموال به شرط داشتن حق تصرف
- جبران تصرّفات غاصبانه در اموال مردم
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] آیا جایز است پدری بدون رعایت مساوات بخشی یا همه اموال خود را به یک فرزند واگذار نماید؟
- [آیت الله سیستانی] اگر وجوهات را حساب کرده و کنار بگذارد ولی دزد آن را بدزدد آیا باید وجوهات را پرداخت نماید؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی از مرجعی اجازه اخذ وجوهات و تصرّف در قسمتی از آن را دارد آیا میتواند از مقلّدین مراجع دیگر هم وجوهات دریافت کند؟
- [آیت الله بهجت] کسی از مرجعی اجازه اخذ وجوهات و تصرف در قسمتی از آن را دارد، آیا می تواند از مقلّدین مراجع دیگر هم وجوهات دریافت کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی از مرجعی اجازه اخذ وجوهات و تصرف در قسمتی از آن را دارد، آیا می تواند از مقلّدین مراجع دیگر هم وجوهات دریافت کند؟
- [آیت الله سیستانی] حکم ربا خواری و ربا گیر چیست ؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه پدری از اموال اولاد صغیر خود - که از مادر آن‌ها به ارث رسیده - فروخت و به مصرف لازمه آن‌ها رسانید، آیا اولاد حق دارند که بعد ازفوت پدرشان به اندازهای که از اموال آن‌ها پدرشان به مخارج لازمه آن‌ها رسانیده مطالبه و اخذ از ما تَرَک پدرشان بنمایند؟
- [آیت الله نوری همدانی] پدری در حال حیات خودش بعضی از فرزندان را بر بعضی در هبه اموال ترجیح داده ولی بدون مرجح دنیوی و اخروی و بعد از مرگ بین ورثه نزاع میشود یا حکم شرع میتواند در وصیّت دخل و تصرف کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] دختر صغیری با مادرش زندگی می کند و از خانه و ماشین ارثیه پدری با هم استفاده می کنند آیا باز هم باید سهم الارث دختر را از اموال فوق جدا کرد یا استفاده مشترک بلامانع است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پدری فوت نماید و قبل از تقسیم اموال ایشان بین ورثه بعضی از ورّاث هم فوت نمایند آیا به وارثان ورثه فوت شده ارث پدر میرسد یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] پدر و جد پدری طفل (بنابر احتیاط واجب) در صورتی حق تصرف و خرید و فروش در اموال طفل را دارند که برای او مصلحتی داشته باشد، همچنین وصی و حاکم شرع.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اکر وارث متوفی فقط چند عمه یا چند عمو باشند اموال متوفی بین آنان بالسویه تقسیم می شود و در این فرض فرقی نمی کند که همه پدری باشند یا مادری یا پدر و مادری.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگروارث فقط اجداد میت باشند: الف اگر جد و جده پدری باشند سهم جده پدری 31 و سهم جد پدری 32 می شود. ب اگر جد وجده مادری باشند مال میت بین آن‌ها به صورت مساوی تقسیم می شود. ج اگر جد وجده پدری یا یکی از آن‌ها با جد وجده مادری یا یکی از آن‌ها باشند: 31 اموال متوفی به جد وجده مادری می رسد وبین آن‌ها به صورت مساوی تقسیم می شود و اگر یکی از آندو باشند همه 31 به او میرسد و 32 اموال متوفی به جد و جده پدری می رسد که 31 آن به جده می رسد و32 بقیه سهم جد میشود و اگر یکی باشد تمام 32 به او میرسد (حتی اگر جده باشد).
- [آیت الله سبحانی] در چند مورد ربا گرفتن حرام نیست: 1 ربا گرفتن مسلمان از کافر که در پناه اسلام نیستند. 2 ربا گرفتن پدر و فرزند از یکدیگر. 3 ربا گرفتن زن و شوهر از یکدیگر. شرایط خریدار و فروشنده
- [آیت الله جوادی آملی] .اموالی که از را ه خدعه و نیرنگ، ادعای باطل یا ربا , از کفّار حربی به دست آمده باشد، اگر اکتساب و حرفه، شرط وجوب خمس باشد، این اموال جزء درآمد سالانه محسوب نمی شود و خمس ندارد و اگر کسب و حرفه, شرط آن نباشد، پس از گذشت سال و کسر هزینه آن , خمس دارد که مشهور میان فقیهان شیعه این است گرفتن ربا از کافر و بانک های کشورهای غیراسلامی جایز بوده و در حکم کسب حلال است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در چند مورد ربا گرفتن حرام نیست: 1 ربا گرفتن مسلمانان از کفاری که در پناه اسلام نیستند. 2 ربا گرفتن پدر و فرزند از یکدیگر. 3 ربا گرفتن زن و شوهر از یکدیگر.
- [آیت الله جوادی آملی] .ربا گرفتن و دادن در چند مورد حرام نیست : 1 .بین پدر و فرزند؛ یعنی هر کدام می توانند از دیگری ربا بگیرند; خواه فرزند پسر باشد و خواه دختر و بین مادر و فرزند ربا حرام است . 2 .زن و شوهر می توانند از یکدیگر ربا بگیرند . 3 .مسلمان میتواند از کافری که در پناه اسلام نیست, ربا بگیرد و نمیتواند به او ربا بدهد. ربایی که در موارد یادشده حرام نیست, اعم از ربا در خرید و فروش و ربا در قرض است.
- [آیت الله مظاهری] ربا دادن نظیر ربا خوردن حرام است و باید دانست مالی که در آن ربا باشد یا برای آن ربا داده شده باشد برکت ندارد و قرآن میفرماید که آن مال نابود میشود. (یَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبا وَ یُرْبِی الصَّدَقات)[3] (خداوند از برکت ربا میکاهد و بر صدقات میافزاید.)
- [آیت الله بهجت] اگر مسلمان از کافری که در پناه اسلام نیست ربا بگیرد اشکال ندارد، ولی مسلمان نمیتواند به کافر ربا و زیادتی در معامله بدهد. و همچنین پدر و فرزند، زن و شوهر میتوانند از یکدیگر ربا بگیرند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] پدر و جدّ پدری طفل و نیز وصیّ پدر و وصیّ جدّ پدری (که به ایشان برای تصرّف در اموال کودک وصیّت شده است) در صورتی که مفسده نداشته باشد، میتوانند مال طفل را بفروشند و مجتهد عادل هم میتواند مال دیوانه یا طفل یتیم یا مال کسی را که غایب است بفروشد، ولی بنا بر احتیاط فقط در صورت ضرورت به این کار اقدام ورزد.