اطاعت
فرمان بردن را اطاعت گویند. در فقه از آن در باب‌هایی نظیر طهارت، صلات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد و نکاح و مانند آن‌ها سخن رفته است. مطابقت عمل مکلّف با حکم واقعی شرع را اطاعت گویند.
اگر پدر یا مادر به فرزند بگویند زنت را طلاق بده، آیا باید اطاعت امر ایشان کرد یا خیر؟
خیر.
خیر.
پاسخ:
خیر.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر پدر و مادر فرزند خود را از تحصیل در رشته یا علم خاصی منع کرده و یا به تحصیل در رشته یا علمی امر نمایند، آیا اطاعت از آنان واجب است؟
- اطاعت از پدر و مادر، تا چه اندازه لازم است؟
- گرفتن اولاد از مادر در اثر طلاق یا به نحو دیگری که حضانت با پدر است در صورتی که مشقّت غیر قابل تحمّل برای مادر داشته باشد یا باعث عدم رشد روانی فرزند شود، یا هر دو در عُسر و حرج بیفتند، آیا پدر می تواند فرزند را از مادر جدا کند؟
- آیا اگر پدر فرزندش را از کشیدن سیگار و مواد مخدر نهی کند، بر فرزند اطاعت او واجب است؟
- آیا ربا بین مادر و فرزند و یا بین پدر و دختر جایز است؟
- آیا ازدواج پدر با مادر زن فرزند خویش شرعا جایز است؟
- آیا پدر و مادر می توانند از گوشت عقیقه فرزند مصرف کنند؟
- در عصر و زمان ما، ولایت پدر (ولی) در امر ازدواج بر فرزند صغیرش تا چه حدی است؟
- هنگامی که پدر و مادر غیبت شخصی را می نمایند، وظیفه فرزند در برخورد با والدین چیست؟
- اگر فرزند اوّل در سنین کودکی فوت کند، آیا فرزند دوّم که اکنون ارشد و بزرگ تر است، بعد از مرگ پدر و مادر واجب است قضای نماز آن ها را به جا آورد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پدر یا مادر به فرزند بگوید همسرت را طلاق بده آیا اطاعت امر ایشان لازم است؟
- [آیت الله اردبیلی] محدوده اطاعت فرزند از پدر تا چه حد است؟ پدرم میگوید باید زن خود را طلاق دهی؛ اطاعت این امر بر من واجب است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مقام مادر بالاتر است، یا پدر؟ در مقام تعارض بین اطاعت امر پدر و مادر، کدام را ترجیح می دهیم؟
- [آیت الله مظاهری] مقام مادر بالاتر است، یا پدر؟ در مقام تعارض بین اطاعت امر پدر و مادر، کدام را باید ترجیح دهیم؟
- [امام خمینی] اطاعت پدر و مادر تا چه حد بر فرزند لازم است و آیا اجداد و جدات هم حکم پدر و مادر را دارند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پدر اینجانب با ازدواج من مخالف است و می گوید همسرت را طلاق بده و الاّ تو را عاق می کنم و از ارث محروم می کنم و این در حالی است که من چند فرزند دارم و نمی توانم زنم را طلاق دهم. آیا واجب است سخن پدر خود را اطاعت کنم؟ و در صورت مخالفت آیا عاق پدر می شوم؟
- [سایر] با سلام. با توجه به اینکه اطاعت از پدر و مادر واجب است، اگر در یک امر که نه واجب است نه حرام، نظر پدر و مادر کاملا با هم مخالف باشد، از کدامیک باید اطاعت کرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] طبق رساله عملیّه مراجع عظام اطاعت پدر برای فرزند واجب است، حال اگر در یک امر مباح پدر امر به فعل آن کرد ولی مادر بر عکس آن و یا پدر چیزی گفته پدر بزرگ چیز دیگر را، در این صورت چه باید کرد در صورتی که جمع بین فعل و ترک ممکن نیست؟
- [آیت الله سیستانی] در چه صورتی نفقه پدر و مادر بر فرزند واجب است و اطاعت از آن‌ها تا چه حدی لازم است ؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا پدر و مادر می توانند فرزند خود را در انجام کاری مانند مسافرت و یا رشته تحصیلی و ... امر و نهی کنند؟ آیا اطاعت آن‌ها در این امور واجب است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- عمه و خاله پدر، عمه و خاله پدرِ پدر، عمه و خاله مادر، و عمه و خاله مادرِ مادر هرچه بالا روند، به انسان محرم هستند.
- نماز خواندن در خانه پدر، مادر، فرزند، جدّ، جدّه، برادر، خواهر،عمو، عمّه، دایی و خاله بدون اذن آن‌ها جایز نیست و حال آن‌ها، با سایر مردم مساوی است.
- بنابر احتیاط مستحب در صحیح بودن روزه مستحبی فرزند، اذن پدر و مادر شرط است، گرچه بنابر اقوی همین که موجب ناراحتی آن‌ها نشود و یا نهی نکرده باشند، روزهاش صحیح است.
- هر یک از پدر و مادر، اگرچه مثل پدر، قبل از رسیدن نوبت سرپرستیش از دنیا برود، حق سرپرستی مخصوص دیگری میشود، نه وصی یا نزدیکان متوفّی، و در صورت وفات پدر، اگر مادر ازدواج کند در حق سرپرستی او تأمّل است، و احوط رعایت رضایت کسی است که شرعاً بعد از پدر و مادر صاحب حق است.
- اگر وارث میت فقط پدر و یک پسر یا مادر و یک پسر باشند مال را شش قسمت می کنند، یک قسمت آن را پدر یا مادر و پنج قسمت را پسر می برد.
- اگر کسی زنی را برای خود عقد نماید، اگرچه با او نزدیکی نکند، مادر و مادرِ مادر آن زن و مادر پدر او، هرچه بالا روند به آن مرد مَحرَم میشوند.
- اگر وارث میت فقط پدر و یک دختر، یا مادر و یک دختر باشد، مال را چهار قسمت می کند، یک قسمت آن را پدر یا مادر و بقیه را دختر می برد.
- اگر پدر، خانه و زمین و امثال آن را به فرزند خود ببخشد و در زمان حیاتش تحویل او داده باشد، آن مال ملک فرزند شده و پدر بعد از آن حق رجوع نداشته و ورثه هم بعد از فوت پدر در آن حقی ندارند.
- اگر وارث میت فقط پدر و مادر او باشند، مال سه قسمت می شود، دو قسمت آن را پدر و یک قسمت را مادر می برد، ولی اگر میت دو برادر، یا چهار خواهر، یا یک برادر و دو خواهر داشته باشد که همه آنان پدری باشند، یعنی پدر آنان با پدر میت یکی باشد، خواه مادرشان هم با مادر میت یکی باشد یا نه اگرچه تا پدر و مادر میت هستند این افراد ارث نمی برند، ولی وجود آن‌ها موجب می شود که مادر شش یک ( 61 ) مال را ببرد و بقیه به پدر برسد، به شرط آن که برادران یا خواهران کافر نباشند و در حالی که مادرشان آزاد و مسلمان است آن‌ها بنده نباشند، و هنگام مردن میت، از مادر متولد شده باشند.
- اگر پدر و مادر مفقود شوند، بنابر اظهر حق سرپرستی برای جدّ پدری به جای پدر و جدّه مادری به جای مادر به همان صورتی که در پدر و مادر گفته شد ثابت است، و احتیاط در رعایت رضایت جدّ پدری است، و اگر اینها هم مفقود شوند، حق سرپرستی برای کسی که از نظر ارث به بچه نزدیکتر است؛ یعنی اگر بچه بمیرد از او ارث میبرد، خالی از وجه نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند چون اطاعت پدر و مادر واجب است، بنابر احتیاط واجب باید نماز را به جماعت بخواند و قصد استحباب نماید.
- [آیت الله سیستانی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را با جماعت بخواند ، احتیاط مستحب آن است که نماز را به جماعت بخواند ، البته اگر امر و نهی پدر یا مادر از روی شفقت نسبت به فرزند باشد ، و مخالفتش موجب اذیت آنان شود ، حرام است بر فرزند مخالفت نماید .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کنند که نماز را به جماعت بخواند در صورتی که ترک آن موجب اذیت و ناراحتی یا اسائه ادب به پدر یا مادر باشد واجب است نماز را به جماعت بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند و از نافرمانی او اذیت شوند، نماز جماعت بر او واجب می شود.
- [آیت الله بروجردی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند، نماز جماعت بر او واجب میشود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کنند که نماز را با جماعت بخواند در صورتی که ترک ان موجب ایذاء انها شود مخالفت انها حرام است
- [آیت الله اردبیلی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند، چون مخالفت با امر آنان موجب ناراحتی و اذیت آنان میشود، باید نماز را به جماعت بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند ، در صورتی که ترک آن موجب اذیت و ناراحتی آن‌ها شود نماز جماعت بر او واجب می شود .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند؛ در صورتی که ترک آن موجب عقوقش شود؛ نماز جماعت براو واجب می شود.
- [آیت الله خوئی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را با جماعت بخواند، درصورتی که ترک آن موجب عقوقش شود نماز جماعت بر او واجب میشود و در غیر این صورت واجب نیست.