موتور
موتور از القاب حضرت مهدی (علیه‌السلام) است.
آیا به ماشین سواری خمس تعلّق می گیرد؟ موتور سیکلت و دوچرخه چطور؟
در صورتی که برای کسب نباشد و مورد نیاز انسان باشد و از شأن او زیاد نباشد، چنانچه از درآمد سال خریداری کند خمس ندارد. و حکم موتور سیکلت و دوچرخه نیز همین است.
در صورتی که برای کسب نباشد و مورد نیاز انسان باشد و از شأن او زیاد نباشد، چنانچه از درآمد سال خریداری کند خمس ندارد. و حکم موتور سیکلت و دوچرخه نیز همین است.
پاسخ:
در صورتی که برای کسب نباشد و مورد نیاز انسان باشد و از شأن او زیاد نباشد، چنانچه از درآمد سال خریداری کند خمس ندارد. و حکم موتور سیکلت و دوچرخه نیز همین است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که سال خمسی نداشته و ماشین سواری و لوازم زندگی خریداری کرده، آیا به این وسایل خمس تعلّق می گیرد؟ و اگر خمس دارد، آیا قیمت فعلی را باید بپردازد یا قیمت خرید را؟
- شخصی که با گاری دستی کار می کرده است. در اثر تصادف با یک ماشین سواری از دنیا می رود، آیا دیه تعلق می گیرد؟
- در حادثه تصادف در شب بین پیکان سواری و موتور سیکلت راننده موتورسیکلت فوت می کند کارشناس هر دو را به میزان پنجاه درصد مقصر می داند. زیرا راننده موتور چراغ نداشته و با بی احتیاطی و عدم رعایت مقررات، رانندگی می کرده و راننده پیکان نیز به علت عدم توجه به جلو و سرعت زیاد، مقصر بوده است. در فرض مسأله، حکم آن چگونه است؟ در همین فرض اگر تقصیر یکی از دو نفر بیشتر باشد، ولی نتوان علت و سبب اصلی تصادف را به طور کامل و تمام به یکی از آنها منتسب دانست، زیرا قسمتی از علت تصادف به طرف مقابل منتسب است، حکم مسأله چگونه است؟
- اینجانب مقداری پول خمس داده شده را به عنوان پیش قسط خرید اتومبیل سواری مورد نیاز پرداختم و سایر اقساط آن را بطور ماهیانه از درآمدم پرداخت می کنم. آیا به این اتومبیل خمس تعلّق می گیرد؟
- شخصی با اصرار زیاد از موتور سواری خواهش می کند که مرا ردیف خود سوار کن; او هم به ردیف خودش سوار می کند و مقدار زیادی او را می برد; یک مرتبه موتور سوار متوجه می شود که ردیف او افتاده و در اثر افتادن فوت کرده، آیا این قتل مربوط به موتور سوار می شود، که ورثه مقتول، دیه او را از موتور سوار بگیرند یا نه؟
- اینجانب مقداری پول جهت خرید اتومبیل سواری مورد نیازم به حساب شرکت اتومبیل سازی واریز کردم و پس از دو سال به من اتومبیل دادند. آیا به این پول خمس تعلّق می گیرد؟
- چند سال قبل با گرفتن وام، یک اتومبیل سواری تهیه کردم و بعد وام را پرداختم و امسال با فروش آن اتومبیل، یک ماشین مدل جدید به اقساط خریداری کردم و مقداری از پول ماشین اول را صرف زندگی کردم و مقداری از آن نیز موجود می باشد، آیا باید خمس بپردازم؟
- ماشین مورد نیاز زندگیم را تبدیل به ماشین مناسب خود کردم، آیا خمس دارد؟
- شخصی از درآمد سال خود یک دستگاه اتومبیل سواری که مورد نیاز زندگی او بوده خریداری کرده و در همان سال آن را بفروش رسانده و اتومبیل گرانتری خریداری کرده و بقیه پول آن را از درآمد همان سال پرداخته است، آیا به این اتومبیل ها خمس تعلّق می گیرد؟
- اگر انسان مقداری پول مخمّس یا پولی که به آن خمس تعلّق نمی گیرد در بانک داشته باشد و سودی مشروع به آن تعلّق بگیرد، آیا این سود متعلّق خمس است، یا همانند اصل پول خمس ندارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] موتور و دوچرخه سواری بانوان چه حکمی دارد؟
- [سایر] آیا موتور و دوچرخه سواری برای خانمها اشکالی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا موتور و اتومبیل یا دوچرخه سواری و ساعت مچی به عنوان حبوه محسوب می شود؟
- [آیت الله سبحانی] ورزش بانوان خصوصاً موتور و دوچرخه سواری در محافل عمومی چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا به موتورسیکلت و دوچرخه و ماشین خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] حکم دوچرخه سواری و موتور سواری خواهران با مانتو در سطح شهر، با توجّه به آثار و تبعات سوء اجتماعی و اخلاقی آن چیست؟
- [آیت الله سبحانی] فردی ماشین وانت دارد که با این ماشین هم بارکشی می کند و به عنوان ماشین سواری استفاده می نماید آیا به خود ماشین وانت در این فرض خمس تعلق می گیرد ؟
- [سایر] با حقوق کارمندی، ماشین سواری تهیه کردهام تا با آن کار کنم و از سودش، زندگیام را اداره کنم؛ زیرا حقوق کارمندی برای این منظور کافی نیست. آیا به این ماشین خمس تعلق میگیرد؟
- [آیت الله بهجت] آیا زنان می توانند در ملاء عام دوچرخه سواری و اسب سواری کنند؟
- [آیت الله بهجت] آیا استهلاک تراکتور، موتور آب و ماشین سواری که در امر زراعت مورد استفاده قرار گرفته اند، جزو مخارج می باشند و کسر می گردند یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- نماز مستحبی را می توان هنگام سواری حتی در حال اختیار خواند کما این که نماز واجب را می توان در حال اضطرار و ناچاری در حال سواری خواند و در این فرض اگر زین اسب یا صندلی ماشین و قطار و هواپیما غصبی باشد نماز باطل است.
- نماز خواندن در وسائل نقلیه ای که موجب حرکت و تکان خوردن انسان نمی شود و انسان در آن وسائل آرامش دارد; مثل کشتی، هواپیما، قطار با رعایت شرایط نماز، مثل قبله، اشکال ندارد. ولی اگر عرفاً با استقرار و طمأنینه منافات داشته باشد مثل قایق و ماشین سواری صحیح نیست مگر در حال ضرورت و تنگی وقت.
- کسی که خمس به مالش تعلق گرفته است نمی تواند آن را به ذمّه بگیرد یعنی خود را بدهکار اهل خمس بداند و در تمام مال تصرّف کند و چنانچه تصرّف کند، و آن مال تلف شود باید خمس آن را بدهد.
- اگر مالی به ارث به انسان برسد و انسان بداند که مورث خمس بدهکار است مثلاً با حاکم شرع دستگردان کرده و نپرداخته یا مالی را که خمس به آن تعلق گرفته مصرف کرده بدون این که خمس آن را بدهد، این شخص باید بدهی خمسی او را بدهد. اگر آن مال از درآمد همان سال فوت بوده و خمس آن را نداده باید خمس آن را بدهد و اگر از درآمد سال های قبل بوده و خمس آن را به علت این که به خمس اعتقادی نداشته نپرداخته است بر او واجب نیست خمس آن را بدهد هرچند بهتر است خمس آن را بدهد تا متوفی عذاب اخروی نداشته باشد.
- اگر خمس را با مرجع تقلید خود یا وکیل او دستگردان کند و بخواهد در سال بعد بپردازد اگر عین چیزی که خمس به آن تعلق گرفته باقی باشد باید خمس خمس را هم بدهد و در حقیقت 41 آنچه که موجود است به عنوان خمس بدهد مثلاً اگر صد هزار تومان موجود بوده و خمس آن را دستگردان کرده مبلغ بیست و پنج هزار تومان بدهد. و اگر عین چیز متعلق به خمس مصرف شود و از بین برود پرداخت همان مبلغ کافی است و لازم نیست خمس آن را بدهد.
- کسی که خمس به مالش تعلق گرفته است اگر با مجتهد جامع الشرائط دستگردان کند می تواند در تمام مال تصرف نماید، و بعد از آن منافعی که از آن مال بدست می آید مال خود اوست.
- اگر از مالی که به انسان به ارث می رسد سودی حاصل شود یا آن مال نما داشته باشد سود و نمای آن جزء منافع سال حصول قرار می گیرد که اگر تا آخر سال خمسی باقی ماند به احتیاط واجب باید خمس آن را بدهد و اگر قیمت این مال افزایش پیدا کند به قیمت افزوده شده خمس تعلق نمی گیرد.
- اگر برای زیاد کردن مال یا خریدن ملکی که به آن احتیاج ندارد قرض کند دادن آن قرض از مخارج زندگی که خمس به آن تعلق نمی گیرد حساب نمی شود، ولی اگر مالی را که قرض کرده و چیزی را که از قرض خریده از بین برود ادای قرض جزو مخارج سال حساب می شود و خمس ندارد.
- مالی را که خرج سفر حج و زیارتهای دیگر می کند اگر مانند مرکب سواری باشد که عین آن باقی است و از منفعت آن استفاده شده، از مخارج سالی حساب می شود که در آن سال شروع به مسافرت کرده اگر چه سفر او تا مقداری از سال بعد طول بکشد، ولی اگر مثل خوراکی ها از بین رفتنی باشد باید خمس مقداری را که سر سال خمسی باقی مانده بدهد.
- کسی که حساب سال نداشته و تا به حال خمس نداده است اگر فردی حقوق بگیر، کارمند یا کارگر است و با دستمزد خود اشیایی فراهم کرده که مطابق شأن و مورد نیاز است خمس ندارد و اگر چیزی تهیه کرده که زائد بر شأن اوست یا جزء مؤونه او محسوب نمی شود باید خمس آن را بدهد. و همچنین اگر چیزی تهیه کرده که می داند پول آن را قبل از خرید یک سال داشته است باید خمس آن را بدهد. واگر درآمد اواز سرمایه ای تهیه می شده که به آن خمس تعلق گرفته و پرداخت نشده مثلاً کارخانه ای داشته و خمس آن را نداده است باید خمس تمام اموال خود را بدهد. 2 معدن
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر شخصی برای رفاه و آسایش مناسب خود وامی گرفت و مثلاً ماشین سواری خرید و حادثه ای پیش آمد و از بین رفت، در این صورت , بازپرداخت این وام جزء هزینه او خواهد بود و خمس ندارد.
- [آیت الله مظاهری] استفاده از اماکن عمومی در غیر آن چیزی که این اماکن برای آن جهت قرار داده شده مانند استفاده از مسجد برای خواب یا درس یا خرید و فروش و استفاده از پیادهرو برای دوچرخه و موتور، و مانند اینها در صورتی که با جهت مقرره آنها مزاحمت داشته باشد جایز نیست و در غیر این صورت مانعی ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] هرگاه از درآمد سال چیزی مانند خانه یا ماشین سواری یا فرش و یا سایر وسایل زندگی را در بین سال تهیّه کند و یا بخرد و در سالهای بعد آن را بفروشد، چنانچه پول آن را در مؤونه صرف نماید، مانند این که خانه دیگری را که نیاز دارد بخرد، خُمس ندارد و هر مقدار از آن از مخارج سالانه زیاد بیاید، باید خمس آن را پرداخت نماید.
- [آیت الله بهجت] در تعلق خمس به سودی که به مال طفل تعلق میگیرد، اشکال است و ظاهر عدم تعلق خمس است به مال طفل، ولی احوط ادای خمس بعد از بلوغ است و وقت تعلق آن گذشتن سال بر اولین سودی است که علم به وقت آن دارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .تعلّق خمس مانن د زکات نیست که پس از حلول سال، واجب گردد, بلکه با پدید آمدن سود، خمس به آن تعلّق می گیرد, بنابراین اگر کسی تجارت و یا کاری انجام داد و درآمدی به دست آورد، خمس به آن تعلّق میگیرد و می تواند همان زمان خمس آن را بپردازد , نیز می تواند تا پایان سال صبر کرده و هزینههای سال را کسر کند و خمس مانده درآمد را بپردازد. خمس انواع درآمدها
- [آیت الله سبحانی] اگر حکومت اسلامی معدنی را استخراج کند، خمس به آن تعلق نمی گیرد. 3 گنج
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر حکومت اسلامی معدنی را استخراج کند خمس به آن تعلق نمی گیرد.
- [آیت الله بهجت] کسی که زکات یا خمس یا واجبات مالیه دیگری که به عین مال تعلق میگیرد و هم کفّاره یا قرض و مانند آنکه به عین مال تعلق نمیگیرد بدهکار است، اگر بمیرد و اموالش برای ادای همه آنها کافی نباشد، ادای زکات و خمس و واجبات مالی که به عین مال تعلق میگیرد، مقدم است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر خمس به مالی تعلّق بگیرد، چنانچه کسی که خُمس بدهکار است با حاکم شرع مصالحه کند، میتواند در تمام آن مال تصرّف نماید.
- [آیت الله جوادی آملی] .خمس به عین مال و درآمد تعلق می گیرد; نه ذمّه و (به نحو اشاعه است ; نه کلّی فی المعیّ ن). مالک و خمس دهنده نمیتواند خمس را به ذمّه خود منتقل نماید , هرچند میتواند خمس را از مال دیگر بپردازد و در مال مورد تعلّق خمس تصرف کند , چنان که میتواند با اذن فقیه جامع شرای طِ فتوا خمس متعلّق به عین را به ذمّه بگیرد و در آن مال تصرف کند.