اشکال دارد
يعنی چنين كاری موجب اسقاط تكليف نيست و نمی‌شود به آن اكتفا كرد؛ ولی در اين مورد می‌توان به فتوای مجتهدی كه در رتبه‌ی بعدی است رجوع كرد. رجوع کنيد به: احتياط واجب
آب رودخانه در روستا برای آبیاری زمینها به نوبت صورت می گیرد. اگر کسی بدون رعایت نوبت از آن استفاده کند، آیا اشکال دارد؟
اشکال دارد، و جایز نیست.
اشکال دارد، و جایز نیست.
عنوان سوال:
آب رودخانه در روستا برای آبیاری زمینها به نوبت صورت می گیرد. اگر کسی بدون رعایت نوبت از آن استفاده کند، آیا اشکال دارد؟
پاسخ:
اشکال دارد، و جایز نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آب رودخانه ای از قدیم بین کشاورزان تقسیم می شده است، آیا این تقسیم حقی برای آنها ایجاد می کند، به طوری که دیگران حق استفاده از آب رودخانه را نداشته باشند؟
- به گندم و جویی که با تلمبه یا آب قنات آبیاری می شود چه مقدار زکات تعلق می گیرد، و آیا مخارج این آبها و آب بها، از گندم و جو کسر می شود؟
- چند نفر مدتها قبل زمین مواتی را تحجیر می کنند و بعد از حفر چاه و نصب موتور آب پشیمان می شوند و محل را رها کرده و می روند، بعدها چند نفر از اهالی، همانجا را تصرف و احیا می کنند. یعنی باغ درست می کنند یا خانه می سازند، آیا کسانی که قبلا علامتگذاری کرده اند روی این زمینها حقی دارند؟
- دو نفر به شراکت سه ساعت آب یک چاه را برای آبیاری زمین کشاورزی خریدند، بعد از مدتی یکی از شرکاء بدون رضایت و اطلاع شریک دیگر 5/1 ساعت آب خود را فروخته است. آیا شریک دیگر در این فرض حق شفعه دارد؟
- مورد دیگری از صید که رایج است این است که اگر رودخانه دو شط باشد یعنی دو خط جریان داشته باشد و آب را از یکی از این دو شط به دیگری برگردانند به شکلی که آب شط مذکور خشک شود و ماهیها در خشکی واقع شوند. بفرمایید اولا آیا این نوع صید از حیث شرعی جایز است؟ و ثانیاً در صورت جایز بودن اگر ماهیها پیش از دسترسی به آنها بمیرند، چه حکمی دارد؟
- خرید و فروش چک با رعایت مدت معامله اش اشکال ندارد. خرید و فروش پول مثلا فروش هزار تومان به مدت شش ماه به هزار و دویست تومان آیا مانعی ندارد، یا مشمول ادله ربا است؟ به عبارت دیگر آیا خرید و فروش مذکور ظاهراً بیع است و در واقع قرض ربوی و یا واقعاً بیع است و مشمول ادلّه ربای قرضی نمی باشد؟
- اگر شخصی آماده وضو شده و دیگری شیر آب را برای او باز کند یا شلنگ را نگهدارد و او وضو بگیرد، آیا وضوی این شخص اشکال پیدا می کند؟
- در بعضی از مناطق نوعی صید ماهی رایج است که در کنار رودخانه یعنی آنجایی که آب هست ولی خیلی کم است و بعضی از انواع ماهیان حلال گوشت در آنجا تخم گذاری می کنند. حلبی یا ظرف دیگری را زیر خاک می کنند، به شکلی که دهانه حلب مساوی است با سطح آب. ماهیان هنگام تخمگذاری درون ظرف می ریزند و نمی توانند بیرون بروند. بعضی از این ماهی ها ممکن است درون این ظرف بمیرند. حال حضرت مستطاب عالی بفرمایید: 1 حکم این ماهیها از جهت حلّیت و حرمت چه می باشد؟ 2 به فرض حلال بودن، حکم آن ماهیهایی که می میرند چه می باشد؟ در ضمن این نوع صید تقریباً می توان گفت رایج است.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] چند روستا در مسیر رودخانه قرار دارند هنگامی که رودخانه پر آب است همه استفاده میکنند، در زمان کم آبی آیا باید آب بین همگان تقسیم شود یا روستای اوّلی که در میسر قرار دارد حقّ تقدّم دارد؟
- [آیت الله بهجت] جهت آبیاری از آب رودخانه، مبالغی از کشاورزان به عنوان میرابی و لایروبی دریافت می شود که قیمت این آب با آبیاری با موتور مساوی می شود. یعنی برای کشاورز از جهت هزینه فرق نمی کند که از رودخانه استفاده کند یا از موتور. حال سؤال این است که زکات گندم و جو آبیاری شده از این رودخانه 101 است یا 201؟ یا این که باید هزینه ی آبیاری با رودخانه را از مخارج حساب کرد و این زکات را یک دهم حساب نمود؟
- [آیت الله بهجت] آب رودخانه ای از سالیان قبل به دو روستا می رسیده است و روستای اوّل از آب آن استفاده می کرده و اضافه آن به روستای دومی می رسیده و گاهی هم نمی رسیده است. ولی اکنون روستای اولی به گونه ای جلوی آب را می بندند که اصلاً به روستای دومی آب نمی رسد. آیا کارشان صحیح است؟
- [سایر] چرا در زمانی پیامبر که نوبت زنانش را رعایت نمی کند و زنانش ابراز نارضایتی می کنند. آیه نازل می شود که لازم نیست نوبت زنانت را رعایت کنی؟
- [آیت الله سبحانی] گوسفندان را به نوبت به چرا می بریم اگر فردی که نوبت او نبوده گوسفندان روستا را به چرا ببرد و گوسفندان به علت خوردن از علف مسموم به کود شیمیایی در مزرعه اش تلف شوند آیا ضامن است؟
- [آیت الله بهجت] زمین های زیادی در کنار روستایی یا قلّه کوه یا کف رودخانه که از روستا دور است، قرار دارد که ده کیلومتر مربّع وسعت دارد. کشاورزان روستا ادّعای مالکیّت آن ها را دارند. آنان مدرک دست نویس دارند که جدّ آن ها، آن زمین ها را خریده است، تصرّف دیگران در چنین زمین هایی چه صورتی دارد؟
- [سایر] آیا درست است که صابئین در داخل آب رودخانه عقد ازدواج را جاری می کنند؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا زکات گندمی که با کشیدن آب به وسیله سطل از چاه، آبیاری شده، با زکات گندمی که با کشیدن آب توسط موتور آب از چاه آبیاری شده، تفاوت دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] در روستای ما گندم بیشتر با آب چاه آبیاری می شود البته تا عید با آب باران آبیاری می شود حکم زکات ما چگونه است؟ مثلاً در 40 تن گندم چقدر باید زکات داد؟
- [سایر] چرا در زمانی که پیامبر نوبت همسران را رعایت نمی کند و همسران او ابراز نارضایتی می کنند. آیه نازل می شود که لازم نیست نوبت همسرانت را رعایت کنی. هر وقت خواستی هر کدام را پیش بکش و دیگری را پس بزن. معلوم نیست خدا چگونه به پیامبرش که باید الگوی رعایت عدالت بین همسران خود باشد چنین مجوزهایی می دهد، اما مردان دیگر به شرط رعایت انصاف می توانند چهار زن اختیار کنند. معلوم نیست چگونه وقتی پیامبر خدا نتوانسته انصاف را رعایت کند مردان معمولی می توانند از پیامبر خدا بهتر باشند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر گندم و جو و خرما و انگور با آب باران یا نهر مشروب شود و به آب دلو و موتور و پمپ محتاج نباشد ولی با آب دلو و موتور هم آبیاری شود لیکن آب دلو و موتور تأثیری در زیاد شدن محصول نداشته باشد، زکات آن ده یک (101) است، و اگر با دلو و موتور آبیاری شود و به آب نهر یا باران محتاج نباشد ولی با آب نهر یا باران هم مشروب شودلیکن درزیاد شدن محصول تأثیری نگذارد، زکات آن بیست یک (201) است.
- درختانی که از آب باران یا رطوبت زمین استفاده می کنند و به آبیاری احتیاج ندارند اگر به کارهای دیگر مانند بیل زدن و کود دادن و سمپاشی که موجب زیاد شدن یا مرغوبیّت میوه می شود احتیاج داشته باشند معامله مساقات در آن صحیح است. ولی چنانچه آن کارها در زیاد شدن یا مرغوبیّت میوه تأثیری نداشته باشند معامله مساقات اشکال دارد.
- اگر شک کند که با آب باران یا با دلو و موتور و پمپ آبیاری شده، بیست یک (201) بر او واجب می شود و احتیاط مستحب آن است که ده یک (101) بدهد.
- استعمال ظرفی که روی آن را آب طلا یا آب نقره داده اند اشکال ندارد.
- اگر ماهی را بیرون آب دو قسمت کنند و یک قسمت آن در حالی که زنده است در آب بیفتد، خوردن قسمتی را که بیرون آب مانده اشکال ندارد. صید ملخ
- باید قرار معامله مساقات را پیش از ظاهر شدن میوه بگذارند و اگر بعد از ظاهر شدن میوه و پیش از رسیدن آن قرار بگذارند پس اگر کاری مانند آبیاری که برای تربیت درخت و پرورش میوه لازم است باقی باشد، معامله صحیح است و گر نه اشکال دارد، اگر چه احتیاج به کاری مانند چیدن میوه و نگهداری آن داشته باشد.
- اگر ماهی زنده را بریان کنند، یا در بیرون آب پیش از جان دادن بکشند، خوردن آن اشکال ندارد.
- اگر گندم و جو و خرما و انگور از آب باران یا نهر مشروب شود یا مثل زراعتهای مصر از رطوبت زمین استفاده کند زکات آن ده یک (101) است، و اگر با دلو و موتور و پمپ از چاههای عمیق و نیمه عمیق که فعلا متداول است آبیاری شود زکات آن بیست یک (201) است. و اگر مقداری از باران یا نهر یا رطوبت زمین استفاده کند و بهمان مقدار از آبیاری با دلو و موتور و پمپ استفاده نماید، زکات نصف آن ده یک (101) و زکات نصف دیگر آن بیست یک (201) می باشد یعنی از چهل قسمت سه قسمت آن را بابت زکات بپردازد.
- خونی که از لای دندانها می آید، اگر به واسطه مخلوط شدن با آب دهان از بین برود، پاک است، و فرو بردن آب دهان در این صورت اشکال ندارد.
- اگر مو و عرق و آب دهان کسی بر بدن یا لباس نمازگزار باشد اشکال ندارد و همچنین است اگر مروارید و موم و عسل همراه او باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] آب جاری: آبیست که جریان دارد و دارای ماده است (یعنی به منبعی متّصل باشد) مانند آب چشمه، آب رودخانه، آب قنات و آب لولهکشی شهری.
- [آیت الله اردبیلی] اگر گندم، جو، خرما و انگور با آب باران و نهر آبیاری شود و به آب دلو و مانند آن محتاج نباشد، ولی با آب دلو نیز آبیاری شود و آب دلو به زیاد شدن محصول کمک نکند، زکات آن (یک دهم) است و اگر با دلو و مانند آن آبیاری شود و به آب نهر و باران محتاج نباشد، ولی با آب نهر و باران نیز آبیاری شود و آنها به زیاد شدن محصول کمک نکنند، زکات آن (یک بیستم) است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر شک کند که آبیاری با آب باران شده یا آبیاری به دلو ، بیست یک بر او واجب می باشد
- [امام خمینی] اگر شک کند که آبیاری با آب باران شده یا آبیاری به دلو،بیست یک بر او واجب می شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر گندم و جو و خرما و انگور، هم از آب باران مشروب شود وهم از آب دلو ومانند آن استفاده کند، چنانچه طوری باشد که بگویند آبیاری با دلو ومانند آن غلبه داشته، زکاْ آن بیست یک است و اگر بگویند آبیاری با آب نهر وباران غلبه داشته، زکاْ آن ده یک است، بلکه اگر نگویند آب باران ونهر غلبه داشته، ولی آبیاری با آب باران ونهر بیشتر از آب دلو ومانند آن باشد بنابر احتیاط واجب زکاْ آن ده یک میباشد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر گندم، جو، خرما و انگور، هم از آب باران آبیاری شود و هم از آب دلو و مانند آن استفاده کند، چنانچه به گونهای باشد که بگویند آبیاری با دلو و مانند آن غلبه داشته، زکات آن (یک بیستم) است و اگر بگویند آبیاری با آب نهر و باران غلبه داشته، زکات آن (یک دهم) است؛ بلکه اگر نگویند آب باران و نهر غلبه داشته ولی آبیاری با آب باران و نهر بیشتر از آب دلو و مانند آن باشد، بنابر احتیاط مستحب زکات آن (یک دهم) است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زراعتی را با آب چاه آبیاری کنند و در زمین مجاور آن زراعتی باشد که از رطوبت آن زمین استفاده کند و محتاج به آبیاری نشود زکات زراعتی که با آب چاه آبیاری شده، بیست یک و زکات زراعتی که مجاور آن است ده یک می باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زراعت با آب باران و نهر مشروب شود و احتیاجی به آب چاه نداشته باشد اما با آن نیز آبیاری گردد و این کار تاثیری در محصول نداشته باشد زکات آن ده یک است و اگر بعکس با آب چاه آبیاری شود و آب باران بر آن ببارد اما تأثیری نگذارد زکات آن بیست یک است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر گندم و جو و خرما و انگور؛ هم از آب باران مشروب شود و هم از آب دلو و مانند آن استفاده کند؛ چنانچه طوری باشد که عرفا بگویند آبیاری آن با ماشین آلات یا با دلو و مانند آن شده؛ زکاه آن بیست یک و اگر بگویند آبیاری با آب نهر و باران شده؛ زکاه آن ده یک است و اگر طوری است که عرفا می گویند به هر دو آبیاری شده؛ زکاه آن سه چهلم است.
- [آیت الله سیستانی] اگر گندم و جو و خرما و انگور ، هم از آب باران مشروب شود ، و هم از آب دلو و مانند آن استفاده کند ، چنانچه طوری باشد که عرفاً بگویند آبیاری آن با دلو ومانند آن شده ، زکات آن یک بیستم است ، و اگر بگویند آبیاری با آب نهر و باران شده ، زکات آن یک دهم است ؛ و اگر طوری است که عرفاً میگویند به هر دو آبیاری شده ، زکات آن سه چهلم است .