اطلاق
واژه اطلاق ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • اطلاق (اصول)، صدور کلام از گوینده بدون قید یا شرطی• اطلاق (منطق)، مذكور نداشتن جهت در قضيه، عدم ذكر جهت در قضيه
حداقل های الزامات مکانی و امکاناتی برای اطلاق عنوان مسجد به آن مکان را از لحاظ شرعی بفرمایید.
برای وقف نمودن یک زمین به عنوان مسجد شرعاً امکاناتی لازم نیست ولی زمین باید مباح باشد.
برای وقف نمودن یک زمین به عنوان مسجد شرعاً امکاناتی لازم نیست ولی زمین باید مباح باشد.
عنوان سوال:
حداقل های الزامات مکانی و امکاناتی برای اطلاق عنوان مسجد به آن مکان را از لحاظ شرعی بفرمایید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کارمند یک نهاد دولتی هستم که اداره بدون اخذ رضایت مالک اقدام به احداث ساختمان ادارای در ملک او نموده و مالک نیز به محاکم قضایی شکایت برده و پرونده منجر به صدور رأی علیه دستگاه دولتی شده است. که تاکنون نیز خسارتی به مالک پرداخت نشده است. مالک اعلام نموده راضی به اقامة نماز در زمین مکانی که آنرا متعلق به خود میداند نیست! برای ما کارمندان رضایت یا عدم رضایت مالک بطور قطع و یقین مشخص نیست. از طرفی مدیریت اداره و بخشهایی دیگر از اداره همواره ما را به اقامه نماز جماعت در این مکان دعوت می کنند. مدیر آن اداره نیز معتقد هستند حتی اگر اداره قطعاً نیز محکوم شود، چون بعدها خسارت مالک توسط دولت پرداخت می شود، پس اقامة نماز در این مکان در حال حاضر اشکالی ندارد. لطفاً بفرمایید خواندن نماز در این مکان اشکال دارد یا خیر؟
- در منطقه ما قبرستان مخروبهای وجود دارد که فعلاً در آن هیچ مردهای دفن نمیشود و سند و مدرکی مبنی بر این که وقف یا ملک شخصی یا مرتع است، در دست نیست؛ ولی نظر قاطبه اهالی این است که از اراضی مرتع است. دولت در وسط این قبرستان، سه باب مدرسه احداث نموده و بنا دارد در بقیه آن ساختمانهای آموزشی و فضای سبز ایجاد نماید. چون محلّه ما از لحاظ مسجد در مضیقه است و مکان مناسبی غیر از این قبرستان که در وسط قرار دارد، در دسترس اهالی نیست، لذا اهالی میخواهند مسجدی در آن جا بنا کنند و قسمتی را که برای این کار در نظر گرفتهاند، صد سال است که هیچ مردهای در آن جا دفن نشده و آثار و علائمی از قبور احتمالی وجود ندارد. الف. آیا شرعا در این قبرستان متروکه و مخروبه میتوان مسجد ساخت؟
- با توجه به این که بنده کارمند وزارت امور خارجه هستم و هر سه سال اقامت که در تهران دارم به مأموریت ثابت سه ساله به یکی از نمایندگیهای خارج از کشور اعزام میگردم، خواهشمند است بفرمایید: آیا بنده و خانوادهام میتوانیم محل مأموریت سه ساله خود را به عنوان وطن دوم اختیار نماییم؟ چه راهکاری برای ما میباشد تا نماز و روزه خود را کامل انجام دهیم به جز قصد اقامت ده روزه کردن؟ آیا بنده اگر بخواهم حداقل هر هفته یک بار به محلی که تا محل اقامت من به اندازة مسافت شرعی فاصله دارد بروم به قصد ده روزه من خللی وارد نمیشود؟ بنده چه بسا ناچار باشم برای رتق و فتق کردن امور بارها به آن محل سفر کنم. آیا قصد اقامت من به هم نمیخورد؟ آیا بنده در این حالت حکم کثیرالسفر را ندارم؟
- شخصی مبلغی پول را طی دو مرحله و از طریق خانمی نزد یک شخص ثالث به عنوان سرمایهگذاری در کارخانۀ او میسپرد. شخص ثالث کلاهبردار از آب در آمده و حالا پول این فرد آیندهای نامعلوم دارد. شخص مالباخته مدعی است که قصد اعتماد به شخص ثالث را نداشته، و دلیل قبول این ریسک اقتصادی از طرف وی، جملهای است که خانم واسطه بر زبان آورده مبنی بر این که (فلانی بسیار مورد اعتماد من است و من او را ضمانت میکنم.) خانم واسطه از سوی دیگر اظهار میدارد که چنین چیزی را به خاطر نمیآورد. با توجه به این که خصومتی بین این دو فرد وجود ندارد و صرفاً قصد دانستن وظیفۀ شرعی خود را دارند، لطفاً بفرمایید آیا دِینی بر گردن این خانم نسبت به مالباخته وجود دارد و آیا خانم، صرفاً به خاطر این که چنین گفتهای را به خاطر نمیآورد، از لحاظ وجدانی میتواند آسوده خاطر باشد که حقی از طرف آن شخص بر گردنش نیست؟
- شخصی مبلغی پول را طی دو مرحله و از طریق خانمی نزد یک شخص ثالث به عنوان سرمایهگذاری در کارخانۀ او میسپرد. شخص ثالث کلاهبردار از آب در آمده و حالا پول این فرد آیندهای نامعلوم دارد. شخص مالباخته مدعی است که قصد اعتماد به شخص ثالث را نداشته، و دلیل قبول این ریسک اقتصادی از طرف وی، جملهای است که خانم واسطه بر زبان آورده مبنی بر این که (فلانی بسیار مورد اعتماد من است و من او را ضمانت میکنم.) خانم واسطه از سوی دیگر اظهار میدارد که چنین چیزی را به خاطر نمیآورد. با توجه به این که خصومتی بین این دو فرد وجود ندارد و صرفاً قصد دانستن وظیفۀ شرعی خود را دارند، لطفاً بفرمایید آیا دِینی بر گردن این خانم نسبت به مالباخته وجود دارد و آیا خانم، صرفاً به خاطر این که چنین گفتهای را به خاطر نمیآورد، از لحاظ وجدانی میتواند آسوده خاطر باشد که حقی از طرف آن شخص بر گردنش نیست؟
- منزلی شخصی دارم که به مستأجر واگذارش کردم. در پایان قرارداد طبق عرف و قانون بنگاه، بازدیدی از خانه به عمل آوردم و خرابیها و اشکالات به وجود آمده از جمله شکستگی شیشه، سوختگیهای وسایل برقی و.... را رفع کرده و فاکتور آن را به بنگاه تحویل دادم تا از مبلغ رهن کسر کند، اما مستأجر زیر بار نرفت و اظهار کرد که این خرابیها مال زمان من نمیباشد و متعلق به مستأجرهای قبلی بوده است. گذشته از آنکه تخریب برخی اقلام چون سوختگی وسایل برقی توسط همین مستأجر فعلی محرز بود و وی همگی را انکار میکرد، طبق قانون بنگاه مستأجر میبایست قبل از عقد اجارهنامه همة امکانات را چک کند و در صورت خرابی از تحویل خودداری کند که در آن زمان شکایتی به بنگاهی اعلام نشد و حال طبق همان قانون وی میبایست خانه را سالم با تمام امکانات تحویل دهد. با اینکه تمام تلاشم را کردم که حداقل هزینه بر وی وارد شود، اما اینجا دچار عذاب وجدان شدهام که گرفتن پول آن تعمیرات که چیزی حدود 80 هزار تومان میباشد از لحاظ شرعی صحیح بوده است یا نه؟
- منزلی شخصی دارم که به مستأجر واگذارش کردم. در پایان قرارداد طبق عرف و قانون بنگاه، بازدیدی از خانه به عمل آوردم و خرابیها و اشکالات به وجود آمده از جمله شکستگی شیشه، سوختگیهای وسایل برقی و.... را رفع کرده و فاکتور آن را به بنگاه تحویل دادم تا از مبلغ رهن کسر کند، اما مستأجر زیر بار نرفت و اظهار کرد که این خرابیها مال زمان من نمیباشد و متعلق به مستأجرهای قبلی بوده است. گذشته از آنکه تخریب برخی اقلام چون سوختگی وسایل برقی توسط همین مستأجر فعلی محرز بود و وی همگی را انکار میکرد، طبق قانون بنگاه مستأجر میبایست قبل از عقد اجارهنامه همة امکانات را چک کند و در صورت خرابی از تحویل خودداری کند که در آن زمان شکایتی به بنگاهی اعلام نشد و حال طبق همان قانون وی میبایست خانه را سالم با تمام امکانات تحویل دهد. با اینکه تمام تلاشم را کردم که حداقل هزینه بر وی وارد شود، اما اینجا دچار عذاب وجدان شدهام که گرفتن پول آن تعمیرات که چیزی حدود 80 هزار تومان میباشد از لحاظ شرعی صحیح بوده است یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] بالکن مسجد چه حکمی دارد و آیا احکام مسجد باید در آن مکان جاری شود؟
- [آیت الله بهجت] فاصله ی میان دو مکان یا دو شهر تا کجای شهر یا مکان حساب می شود به این بیان که اگر فاصله ی مکانی تا یک شهر کمتر از چهار فرسخ شرعی باشد، امّا اگر ما وارد آن شهر شدیم امکان دارد در نقاطی از شهر مسافت این دو مکان از چهار فرسخ شرعی بیشتر شود، وظیفه چیست؟
- [آیت الله سبحانی] کسی وصیت نموده که مقدار 200 متر از زمینهای محل خاصی را برای ساخت مسجد واگذار نمایند ولکن با توجه به الگوی کاربری مساجد و حداقل مساحت تعیین شده از طرف امور مساجد و شهرداری ساختن مسجد خاص در این مکان امکان پذیر نیست آیا می توان این زمین را به فروش رساند و در طرح توسعه مسجد دیگر استفاده نمود؟
- [سایر] 1. حرم در عرف جامعه اسلامی به محل و جایگاه بارگاه معصومین اطلاق می گردد، آیا برای مرقد مطهر شهدای گمنام نیز می توان چنین اصطلاحی را نام گذاری نمود؟ دلائل را ذکر بفرمائید. 3. تدفین شهدا در اماکن غیر متعارف، نوعی توهین اما بدون قصد قبلی! نیست؟ 5. آیا تدفین شهدا در مساجد جایز است؟ 7. آیا تدفین شهدای گمنام در این مکان ها، منوط به اجازه همسایگان و متولیان زمین است؟ در صورت مخالفت اهالی و ساکنین آن منطقه، آیا تدفین شهدا دارای مشکل شرعی خواهد بود؟ با تشکر. مدیریت سایت شهدای گمنام، بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس.
- [آیت الله سبحانی] در حال اعتکاف اگر معتکفی مکانی را برای اعتکاف معین کرده و جا گرفته و از طرفی معتکف دیگر آن مکان را بدون رضایت او بگیرد، اعتکافش در آن مکان چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی مکانی را برای خود در مسجد بگیرد تا چه زمانی حق او باقی است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] تأسیس کتابخانه در مکانی که وقف مسجد شده است چهصورتی دارد؟
- [سایر] اینکه مکانی به نام "عرش" به خدا اختصاص داده شده منافات ندارد بااینکه خداوند دارای مکان و مرکزی نیست؟
- [سایر] بیکاری چیست؟ آیا به شغلهای کاذب هم کار اطلاق میشود و عوارض بیکاری را بفرمائید و تأثیرات فردی و اجتماعی آنرا بیان نمائید؟
- [آیت الله سبحانی] آیا می توان از درآمد مکانی که قبلاً سرویس بهداشتی کنار مسجد بوده و سپس تبدیل به مغازه شده است، مایحتاج مسجد را تأمین کرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر اعتکاف کننده بر فرش غصبی بنشیند معصیت کرده است واعتکاف باطل نمی شود ولی اگر کسی به مکانی سبقت کرده وجا گرفته باشد واعتکاف کننده ان مکان را از او بدون رضایت بگیرد اعتکافش در ان مکان باطل است
- [آیت الله جوادی آملی] .بودن مرد و زن نامحرم در مکانی که هیچ کس نمی تواند وارد شود، در صورت احتمال گناه حرام است و احتیاط مستحب است که در آن مکان نماز اقامه نشود.
- [آیت الله جوادی آملی] .آب کُر, مقداری است که با دو راه میتوان حداقل اندازه آن را معلوم کرد: یکم: از لحاظ حجم که با مساحتِ ظرف آن مشخص میشود; به این صورت که اگر در ظرفی که هر یک از درازا و پهنا و گودی آن, سه وجب و نیم باشد ریخته شود، آن ظرف را پر کند دوم: از لحاظ وزن، 384 کیلوگرم باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که در مکانی نشسته؛ مسجد باشد یا نباشد، اگر دیگری جای او را غصب کند و در آن جا نماز بخواند حرام و به احتیاط مستحب نمازش باطل است.
- [آیت الله وحید خراسانی] مکان نمازگزار هفت شرط دارد اول انکه مباح باشد دوم مکان در نماز واجب حرکتی نداشته باشد سوم احتمال بدهد میتواند نماز را تمام کند چهارم جای نمازگزار کوچک و سقف ان کوتاه نباشد پنجم نجاست ساری نباشد و جای پیشانی پاک باشد ششم بین زن و مرد حداقل مقدار یک وجب فاصله باشد هفتم جای پیشانی از جای سر انگشتان و جای زانوها بیش از چهار انگشت بسته پست تر یا بلندتر نباشد
- [آیت الله بهجت] مسافر میتواند در مسجدالحرام و مسجد النّبی صلیاللهعلیهوآله و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند، و احتیاط در این است که نماز را شکسته بخواند. ولی اگر بخواهد در جایی که اول جزء این مساجد نبوده و بعد به آنها اضافه شده نماز بخواند، احتیاط واجب آن است که شکسته بخواند، و نیز مسافر میتواند در حرم اصلی حضرت سید الشهداء علیه السلام نماز را تمام بخواند، ولی اگر در این چهار مکان نماز او قضا شد، بنابر احتیاط واجب بهطور شکسته قضا نماید، اگرچه در همان مکان باشد.
- [آیت الله سیستانی] زمین مساجد واقع شده در خیابانها و پیادهروها، از وقف بودن خارج نمیشود، لکن احکام مترتّب بر عنوان مسجد را ندارد، مانند حرمت نجس کردن آن، وجوب زدودن نجاست از آن؛ حرمت توقف جُنُب، حائض و نفساء در آن. و اما قسمتهای باقیمانده از مسجد، اگر از عنوان مسجد بودن، خارج نشده باشد، همه احکام مربوط به مسجد بر آنها بار میشود؛ لکن اگر از عنوان مسجد بودن خارج شود مثلاً ظالم آن را به دکان، یا محل، و یا خانه تبدیل کند احکام مسجد بر آن بار نمیشود و همه انتفاعات حلال از آن جایز است، مگر آنچه که موجب تثبیت غصب به شمار آید، که جایز نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] .مکانی که مهیّای کارهای حرام مانند قمار، شرب خمر، آهنگهای لهو و لعب، معاملات ربوی محض و ... است و بودن در آن، ابتلا یا امضای آن ها را در بردارد , حرام است؛ ولی نماز در آ ن مکان باطل نیست , هرچند احتیاط مستحب, ترک نماز در آن است.
- [آیت الله جوادی آملی] .راه دادن بچه به مسجد که نه مزاحم عبادت دیگران است و نه موجب آلودگی مسجد، منعی ندارد و اگر سبب رغبت وی به نماز و یادگیری احکام آن شود, مستحب است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] با توجّه به این که تبلیغات اسلامی و آگاهی بر احکام، غالباً در مساجد انجام می¬شود برای زنها در صورتی که خود را از نامحرم بخوبی حفظ کنند بهتر است نماز را در مسجد بخوانند و اگر راهی برای یاد گرفتن مسائل اسلامی جز از طریق رفتن به مسجد وجود ندارد واجب است به مسجد بروند.