اعانت
یاری کردن را اعانت گویند. از این عنوان به مناسبت در باب‌های صلات، حج، تجارت، ضمان، اجاره، اطعمه و اشربه، غصب و دیات سخن رفته و احکام و آثاری بر آن مترتّب گشته است.
رفتن نزد فردی که در آئینه نگاه می‌کند و دزد را پیدا می‌کند چگونه است و پول دادن برای چنین کاری، آیا اعانت بر اثم است؟
از نظر اسلام خالی از اشکال نیست و ترویج اینگونه اعمال و معاونت بر آن مذموم است.
از نظر اسلام خالی از اشکال نیست و ترویج اینگونه اعمال و معاونت بر آن مذموم است.
عنوان سوال:
رفتن نزد فردی که در آئینه نگاه می‌کند و دزد را پیدا می‌کند چگونه است و پول دادن برای چنین کاری، آیا اعانت بر اثم است؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- فردی صد هزار تومان پول خمس داده شده در بانک دارد و صد هزار تومان هم پول خمس نداده شده دارد، سر سال این فرد از پولش بر میدارد و نیّت می‌کند از خمس نداده بگیرد، حکمش چیست؟
- شخصی مبلغی را به فردی میدهد و سفارش می‌کند آن را به مرجع تقلید برساند، امّا آن فرد پول مذکور را مصرف نموده و به جای آن پول دیگری میدهد، چه حکمی دارد؟
- در ماه رمضان فردی عمداغسل نمیکند، تا وقت تنگ شود، سپس تیمّم می‌کند و تا طلوع آفتاب کاری که مبطل طهارت باشد انجام نمیدهد، آیا با تنگی وقت می‌شود با همین تیمّم نماز خواند یا خیر؟
- برخی معتقدند که گناهانی مانند بدحجابی یا پخش نوارهای مبتذل در ماشینها یا مغازهها، برپائی مجالس لهو و لعب و عروسی که شئون اسلامی در آنها رعایت نمیشود علاوه بر حرمت این اعمال آنها از باب اشاعه فساد یا اعانت بر اثم نیز گناه محسوب شده و در حقیقت با یک عمل چند گناه انجام داده می‌شود که چه بسا گناه اشاعه فساد بزرگتر باشد لطفانظر فقهی خود را در این مورد بیان فرمائید؟
- فردی بوسیله پول پس انداز شده خودش که خمس آن را داده و مقداری از پول کمکی پدر زمینی را خریداری نموده، آیا این زمین خمس دارد؟
- آیا قلّت و کثرت تفاوت ارزش پول در حکم مسئله فرق می‌کند؟
- پول و مبلغی که پزشک به عنوان اجرت برای بستن لولهها أخذ می‌کند حلال است؟
- فردی در میان کتابش مبلغی پول پیدا کرده و نمیداند کتاب را از چه کسی خریده است آیا میتواند تصرّف کند؟
- اگر فردی هر روز صبح مقداری پول بعنوان صدقه کنار بگذارد، بعد از یکسال میخواهد آن را بعنوان کفّاره روزه بدهد جایز است یا خیر؟
- آیا تلقین میّت فردی که زبانش عیب دارد مثل الثغ (کسی که راء را غین یا لام تلفّظ می‌کند) صحیح است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] زنی که همسرش عمداً روزه نمیگیرد، آیا میتواند برای او ناهار درست کند؟ و آیا این کار اشکال شرعی دارد و اعانت بر اثم به حساب میآید یا میتواند از این کار سر باز زند؟
- [سایر] آیا فردی را که خود ارضایی می‌کند در اسلام حد میزنند؟
- [آیت الله سبحانی] فردی منزل خود را فروخته و شرط کرده است اگر در مدت معیّن پول منزل را پرداخت نکند حق فسخ برای فروشنده است و در این مدت مشتری منزل را رنگ کاری کرده است ولی می توانسته پول منزل را به فروشنده بدهد و فروشده معامله را فسخ کرده است آیا مشتری حق دریافت هزینه هایی که انجام داده را دارد؟
- [سایر] آیا ازدواج با فردی که ادعا می‌کند عاشق من است به مصلحت است؟
- [سایر] آیا جواب سلام ندادن، گناهان فرد سلام گوینده را به فردی که پاسخ نداده منتقل می‌کند؟
- [آیت الله سبحانی] فردی جهت خرید تلفن همراه پول واریز کرده و هنوز تلفن را دریافت نکرده است که سر سال او رسید.آیا پول واریز شده خمس دارد؟
- [آیت الله مظاهری] چند روز یک بار به سفر رفتن، انسان را کثیرالسّفر می‌کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شخصی مبلغی ارز به فردی بدهد، و عوض آن را پول ایرانی بگیرد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر در حج بذلی فردی که پول و مخارج را می دهد از این بذل خودش برگردد تکلیف چیست ؟
- [آیت الله بهجت] فردی که برخی اموال دولتی را تضییع کرده است مثلاً پول بلیط قطار را نپرداخته باشد چه وظیفه ای دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- روزهدار نباید جایی برود که میداند اکراهش میکنند که خودش روزه خود را باطل کند، و اگر برود و از روی ناچاری کاری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، روزه او باطل می‌شود بلکه اگر قصد رفتن کند ولی نرود، روزهاش صحیح است.
- در عهد هم مثل نذر باید صیغه خوانده شود و نیز کاری را که عهد می‌کند انجام دهد، باید یا عبادت باشد مثل نماز واجب ومستحبّ یا کاری باشد که انجام آن مباح باشد.
- اگر یکی از شکهای صحیح برای انسان پیش آید، نباید نماز را بشکند و چنانچه نماز را بشکند معصیت کرده است پس اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند، مثل روگرداندن از قبله، نماز را از سر گیرد نماز دومش هم باطل است و اگر بعد از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند، مشغول نماز شود، نماز دومش صحیح است.
- اگر پیش از خواندن نماز احتیاط بفهمد که رکعتهای نمازش کم بوده، چنانچه کاری که نماز را باطل می‌کند انجام نداده، باید آنچه از نماز نخوانده بخواند و برای سلام بیجا دو سجده سهو بنماید، و اگر کاری که نماز را باطل می‌کند انجام داده، مثلاً پشت به قبله کرده باید نماز را دوباره بجاآورد.
- اگر یکی از شکهایی که نماز احتیاط برای آنها واجب است در نماز پیش آید، چنانچه انسان نماز را تمام کند وبدون خواندن نماز احتیاط، نماز را از سر بگیرد، معصیت کرده است پس اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند نماز را از سر گرفته، نماز دومش هم باطل است و اگر بعد از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند، مشغول نماز شده، نماز دومش صحیح است.
- اگر بعد از خواندن نماز احتیاط بفهمد کسری نماز بیشتر از نماز احتیاط بوده، مثلاً در شک بین سه وچهار یک رکعت نماز احتیاط بخواند، بعد بفهمد نماز را دو رکعت خوانده چنانچه بعد از نماز احتیاط کاری که نماز را باطل می‌کند انجام داده، مثلاً پشت به قبله کرده، باید نماز را دوباره بخواند و اگر کاری که نماز را باطل می‌کند انجام نداده، باید دو رکعت کسری نمازش را بجا آورد و نماز را هم بنابر احتیاط واجب دوباره بخواند.
- اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک رکعت یا بیشتر از آخر نماز را نخوانده، چنانچه کاری انجام داده که اگر در نماز عمداً یا سهواً اتّفاق بیفتد نماز را باطل می‌کند مثلاً پشت به قبله کرده، نمازش باطل است و اگر کاری که عمدیوسهوی آن، نماز را باطل می‌کند انجام نداده، باید فوراً مقداری را که فراموش کرده بجا آورد و سجده سهو برای سلام بیجا بجا آورد.
- لازم نیست انسان نیّت روزه را از قلب خود بگذراند یا مثلاً بگوید فردا روزه میگیرم، بلکه همینقدر که برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد کافی است وبرای آن که یقین کند تمام این مدّت را روزه بوده، باید مقداری پیش از اذان صبح ومقداری هم بعد از مغرب از انجام کاری که روزه را باطل می‌کند خودداری نماید.
- برای شش نفر مستحبّ است در ماه رمضان اگرچه روزه نیستند، از کاری که روزه را باطل می‌کند خودداری نمایند: اوّل مسافری که در سفر کاری که روزه را باطل می‌کند انجام داده باشد و پیش از ظهر به وطنش یا به جایی که میخواهد ده روز بماند برسد. دوم مسافری که بعد از ظهر به وطنش یا به جایی که میخواهد ده روز در آنجا بماند برسد. سوم مریضی که پیش از ظهر خوب شود وکاری که روزه را باطل می‌کند، انجام داده باشد. چهارم مریضی که بعد از ظهر خوب شود. پنجم زنی که در بین روز از خون حیض یا نفاس پاک شود. ششم کافری که در روز مسلمان شود.
- اگر انسان شک کند که مغرب شده یا نه، نمیتواند افطار کند و اگر شک کند که صبح شده یا نه، پیش از تحقیق نمیتواند کاری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر انسان بر دزد یا شخص مهاجم پیروز شد به نحوی که دیگر نمیتواند کاری انجام دهد حقّ ندارد بیجهت او را بزند یا مجروح کند یا بکشد، و تعزیر او با حاکم شرع است.
- [آیت الله مظاهری] روزهدار نباید جایی برود که میداند چیزی در گلویش میریزند یا مجبورش میکنند که خودش روزه خود را باطل کند، امّا اگر قصد رفتن کند ولی نرود یا بعد از رفتن چیزی به خوردش ندهند روزه او صحیح است و چنانچه برود و از روی ناچاری کاری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد روزه او باطل می‌شود ولی اگر چیزی در گلویش بریزند روزه او صحیح است گرچه معصیت نموده است.
- [آیت الله مظاهری] اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود، چنانچه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد باید نیّت کند و روزه او صحیح است و اگر کاری که روزه را باطل می‌کند انجام داده باشد یا بعد از ظهر ملتفت شود که ماه رمضان است روزه او باطل میباشد، ولی باید تا مغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود، چنانچه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، باید نیت کند و روزهی او صحیح است و اگر کاری که روزه را باطل می‌کند انجام داده باشد، یا بعد از ظهر ملتفت شود که ماه رمضان است، روزهی او باطل میباشد؛ ولی باید تا مغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نماید.
- [آیت الله خوئی] اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود، چنانچه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام داده باشد، یا بعداز ظهر ملتفت شود که ماه رمضان است، روزه او باطل میباشد ولی باید تا مغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نماید. و همچنین است حکم بنابر احتیاط واجب اگر پیش از ظهر ملتفت شود و کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد.
- [آیت الله بروجردی] روزهدار نباید جایی برود که میداند چیزی در گلویش میریزند، یا مجبورش میکنند که خودش روزهی خود را باطل کند و اگر برود و چیزی در گلویش بریزند، یا از روی ناچاری کاری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، روزهی او باطل می‌شود، بلکه اگر قصد رفتن کند، اگر چه نرود روزهاش باطل است.
- [آیت الله سیستانی] انسان وسواس که در آب کشیدن چیز نجس یقین پیدا نمیکند ، اگر به همان نحوی که افراد متعارف آب میکشند رفتار نماید کفایت می‌کند . 12 رفتن خون متعارف :
- [آیت الله بروجردی] در عهد هم مثل نذر باید صیغه خوانده شود و نیز کاری را که عهد می‌کند انجام دهد باید یا عبادت باشد مثل نماز واجب و مستحب، یا کاری باشد که انجام آن بهتر از ترکش باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پیش از خواندن نماز احتیاط بفهمد که رکعتهای نمازش کم بوده، چنانچه کاری که نماز را باطل می‌کند انجام نداده، باید آنچه را از نماز نخوانده بخواند و برای سلام بیجا دو سجده سهو بنماید و اگر کاری که نماز را باطل می‌کند انجام داده؛ مثلاً پشت به قبله کرده، باید نماز را دوباره بخواند.
- [آیت الله بروجردی] اگر یکی از شکهای صحیح برای انسان پیش آید، نباید نماز را بشکند و چنانچه نماز را بشکند معصیت کرده است؛ پس اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند مثل روگرداندن از قبله نماز را از سر گیرد، نماز دومش هم باطل است و اگر بعد از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند، مشغول نماز شود نماز دومش صحیح است.