درهم
درهم نوعی پول که از جنس نقره ساخته می شده است.
اگر کسی مالی را پیدا کند که:
الف)
قیمت آن کمتر از یک درهم است؛
ب)
قیمت یک درهم یا بیش از یک درهم است؛ آیا می‌تواند آنها را تصاحب کند؟
1. اگر لقطه، کمتر از یک درهم × باشد ] می‌تواند با قصد تملک بر دارد 2. اگر لقطه، یک درهم یا بیش از یک درهم باشد ] با احتمال پیدا شدن صاحبش، باید یک سال تعریف کند و در صورتی که از پیدا شدن صاحبش مایوس باشد، از طرف صاحبش صدقه بدهد. ×یک درهم که تقریباً برابر با نصف مثقال نقره است، در این تاریخ (7 / 1378) برابر با حدود هزار تومان است.
1. اگر لقطه، کمتر از یک درهم × باشد ] می‌تواند با قصد تملک بر دارد 2. اگر لقطه، یک درهم یا بیش از یک درهم باشد ] با احتمال پیدا شدن صاحبش، باید یک سال تعریف کند و در صورتی که از پیدا شدن صاحبش مایوس باشد، از طرف صاحبش صدقه بدهد. ×یک درهم که تقریباً برابر با نصف مثقال نقره است، در این تاریخ (7 / 1378) برابر با حدود هزار تومان است.
عنوان سوال:
اگر کسی مالی را پیدا کند که:
اگر کسی مالی را پیدا کند که:
الف)
قیمت آن کمتر از یک درهم است؛
ب)
قیمت یک درهم یا بیش از یک درهم است؛ آیا می‌تواند آنها را تصاحب کند؟
پاسخ:
1. اگر لقطه، کمتر از یک درهم × باشد ] می‌تواند با قصد تملک بر دارد
2. اگر لقطه، یک درهم یا بیش از یک درهم باشد ] با احتمال پیدا شدن صاحبش، باید یک سال تعریف کند و در صورتی که از پیدا شدن صاحبش مایوس باشد، از طرف صاحبش صدقه بدهد.
×یک درهم که تقریباً برابر با نصف مثقال نقره است، در این تاریخ (7 / 1378) برابر با حدود هزار تومان است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر کسی مالی را پیدا کند که : الف) قیمت آن کمتر از یک درهم است؛ب) قیمیت یک درهم یا بیش از یک درهم است؛ آیا می تواند آن ها را تصاحب کند؟
- اگر کسی مالی را پیدا کند که : الف) قیمت آن کمتر از یک درهم است؛ب) قیمیت یک درهم یا بیش از یک درهم است؛ آیا می تواند آن ها را تصاحب کند؟
- سازمانی به اعضای خود اعلام کرد که میتوانند با پرداخت نصف بهای تراکتور، در نوبت خرید قرار گیرند و شش ماه بعد اعلام کرد، در صورت پرداخت باقیمانده بهاء، یک ماه بعد تراکتورها به آنها تحویل داده خواهد شد. الف) آیا با اعلام قیمت تراکتور و زمان تحویل آن و پس از پرداخت، متقضای عقد معامله جاری شده و رسمیت دارد؟ ب) آیا سازمان می‌تواند با وجود اعلام قیمت قطعی و دریافت آن، به جای تحویل تراکتورها و خسارات وارده، هر ساله فقط افزایش قیمت را اعلام کند؟ ج) آیا سازمان باید خسارت تأخیر در تحویل و عدم کارکرد ناشی از عدم تحویل را بپردازد؟ د) آیا سازمان می‌تواند پس از تأخیر در تحویل، قیمت بالاتری را مطالبه کند؟ ه) آیا سازمان می‌تواند یک سال پس از تحویل و دریافت کامل بهای تراکتور، حق فروش را از خریدار سلب کند و در صورت فروش او را به پرداخت ما به التفاوت آن به قیمت روز ملزم کند؟ و) آیا سازمان می‌تواند حتی پنج سال پس از تحویل تراکتور، چنین شرطی نماید؟ ز) آیا میتوان با توافق، بهای کالایی را دریافت نمود و آن را تحویل نداد و بهای آن را بالا برد و یک سال پس از تحویل آن، گفت که در صورت فروش آن به بهای بیشتر، سود به دست آمده از آنِ فروشنده است؟
- اگر کسی شک دارد که مالی به او تعلق دارد یا نه، می‌تواند به قصد تملک آن را بردارد؟
- خواهشمند است سال خمسی و میزان آن را دربارهی اموال اینجانب، در موارد سه گانه ذیل، تعیین فرمایید: الف) منزل مسکونی کمتر از مورد نیاز، ب) لوازم خانگی که مورد استفاده است و شاید متعلق خمس قرار گرفته باشد، ج) لوازم خانگی اضافی، به مبلغ تقریبی پنجاه هزار تومان؛ از قبیل ظروف، البسه و خوراکی.
- خواهشمند است سال خمسی و میزان آن را درباره اموال اینجانب، در موارد سهگانه ذیل، تعیین فرمایید: الف) منزل مسکونی کمتر از مورد نیاز، ب) لوازم خانگی که مورد استفاده است و شاید متعلق خمس قرار گرفته باشد، ج) لوازم خانگی اضافی، به مبلغ تقریبی پنجاههزار تومان؛ از قبیل ظروف، البسه و خوراکی.
- خواهشمند است سال خمسی و میزان آن را دربارهی اموال اینجانب، در موارد سه گانه ذیل، تعیین فرمایید: الف) منزل مسکونی کمتر از مورد نیاز، ب) لوازم خانگی که مورد استفاده است و شاید متعلق خمس قرار گرفته باشد، ج) لوازم خانگی اضافی، به مبلغ تقریبی پنجاه هزار تومان؛ از قبیل ظروف، البسه و خوراکی.
- ضمن عرض سلام 1/ معیار و ملاک در قصد توطن چیست؟ 2/ آیا انسان می تواند 3تا یا 4تا وطن داشته باشد؟ 3/الف= آیا پس لرزه ها نماز آیات دارند؟ ب: نظر حضرتعالی در مورد قمه زنی و شرح آیه 32 سوره حج در ادله مراجعی که قمه زنی را باتوجه به آیه شریفه آیه32 سوره حج از شعایر دینی جایز و مستحب دانسته اند، همچنین با توجه به احادیثی دیگر و به بعضی از احادیث 4/آیا حکم حاکم مقدم بر فتوای مرجع تقلید است 5/تغییر جنسیت مرد به زن یا زن به مرد در صورتی که حکم پزشک باشد که در صورت عدم تغییر جنسیت بیماری های خطیری برای وی بوجود می آرود حکم آن چیست؟ 6/الف: نظر حضرتعالی در راجع به نماز جمعه در زمان غیبت امام زمان ب: نظر حضرتعالی در راجع به سورد های تشکیل شده از دختر و پسر جوان (نامحرم) در وضع زمانی چیست،
- اگر مالی را از کسی ببرند (مثل کفش) اگر بداند آنچه بر جای مانده است مال کسی است که کفش او را برده است، در صورتی که از دسترسی به وی مایوس باشد، می‌تواند آن را بر دارد؟
- اگر مالی را از کسی ببرند (مثل کفش) اگر بداند آنچه بر جای مانده است مال کسیست که کفش او را برده است، در صورتی که از دسترسی به وی مایوس باشد، می‌تواند آن را بر دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] الف در مورد سرمایه مخمس که استهلاک پیدا کرده و فرسوده شده و در نتیجه قیمت آن کمتر شده است، آیا جایز است که استهلاک و تفاوت قیمت را از سود و ربح سال کسر کرد؟ ب چنانچه قیمت و سرمایه مخمس، تنزّل کرده، آیا از ربح و سود بین سال جبران می شود؟ جواب الف بلی جبران و کسر کردن تفاوت قیمت و استهلاک از سود بین سال مانعی ندارد. ب حکم مسأله سابق را دارد و می توانند کسر کنند.
- [سایر] سلام؛ در قضایای منقوضة الموضوع گفته می‌شود؛ اگر هر (الف) (ب) است، در نتیجه بعضی از غیر (الف) ها (ب) نیستند. برای من حل نشده است که چطور می‌شود از حکمی که برای الف ثابت است، برای غیر الف نتیجه گیری کرد و به نظر قضیه اصل در مورد غیر الفها ساکت است. مثلا اگر نسبت الف و ب تساوی باشد، دیگر غیر الفی وجود ندارد تا بعضی از آنها ب نباشند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] لطفا جواب دوسوال زیررا مرقوم فرمایید: الف) اگر مالی که نزد کسی رهن گذاشته اند غصب شود چه کسی می تواند آن را مطالبه کند؟ ب) چنانچه آن مال از بین برود وظیفه چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر فرد الف فرد ب را جهت ضمانت به شخص ج معرّفی نماید و شخص ج به اعتبار فرد " الف " بدهی شخص " ب " را ضمانت نماید و بعد بدهکار بدهی خود را پرداخت نکند آیا شخص معرف ضامن است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر قیمت پیدا شده، کمتر از یک درهم باشد و نشان نداشته باشد حکم آن چیست؟ و اگر نشان داشته باشد ولی صاحب آن معلوم نباشد و قیمت آن کمتر از یک درهم باشد، وظیفه چیست؟
- [آیت الله بهجت] 1) آیا بند الف و ب شرط فعل است یا شرط نتیجه؟
- [آیت الله نوری همدانی] در هنگام خروج در موارد مجاز یا خروج ضروری از محل اعتکاف: الف) آیا میتوان زیر سایه راه رفت؟ آیا می‌تواند در سایه بنشیند؟ ب) آیا انتخاب نزدیکترین مسیر واجب است؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر اعتکاف به سبب پیش آمدن مانعی به هم بخورد الف- آیا میتوان همان اعتکاف را بعد از بر طرف شدن مانع در همان مسجد به پایان ببرد؟ ب- آیا می‌تواند آن را در مسجد دیگری ادامه دهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] پولی پیدا شده است و معلوم نیست که از موسسه الف است یا ب. تکلیف چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] شخص (الف) به موجب قولنامه عادی و وکالتنامه محضری ملکی را به (ب) میفروشد. شخص (ب) همان ملک را مطابق قولنامه عادی و وکالتنامه محضری به شخص (ج) می فروشد. شخص (ج) از مالکیت (ب) بر ملک اطمینان ندارد و از مالک اول یعنی (الف) میخواهد که معامله را تأیید کند. (الف) زیر قولنامه مینویسد: مراتب فوق مورد تأیید اینجانب است. آیا در فرض سؤال (الف) حق دارد که از اقاریری که به نفع (ب) و (ج) کرده است عدول نماید و وقع معاملات را انکار کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- .در چند صورت , اگر خریدار یا فروشنده بفهمند کالا یا عوض عیب دارد , نمی توانند معامله را به هم بزنند , هرچند حق دریافت نسبت تفاوت قیمت سالم و معیب را از پولی که داده شد یا باید داده میشد دارند. یکم: پس از معامله تغییری در مال ایجاد کند که در عرف گفته شود این مال دگرگون شد، مانند بریدن پارچه جهت دوختن لباس؛ دوم : پس از تحویلگرفتن، عیبِ دیگر پیدا کند؛ سوم : کسی که مال معیو ب به دست او رسید, فقط حقّ به هم زدن معامله را ساقط کرده باشد . البته اگر حیوانی معیوب بود و بعد از تحویل خریدار در ظرف سه روز بدون تفریط مشتری , عیب دیگری پیدا کرد , می توان معامله را از جهت خیار حیوان به هم زد ; نیز اگر خریدار تا مدتی حق به هم زدن داد و ستد را داشته باشد و در آن مدت , مال عیب دیگری پیدا کند , مشتری می تواند معامله را به هم بزند , هرچند مال را تحویل گرفته باشد.
- .عقد خرید و فروش را در چند مورد میتوان به هم زد: یکم: مادامی که دو طرف از یکدیگر جدا نشوند , هرچند مکان داد و ستد , مانند زمان آن , عوض شده باشد و این خیار (خیار مجلس) حقّ هر دو طرف است، اگر خرید و فروش با تلفن یا اینترنت انجام می شود, مادامی که تلفن را قطع نکردند , خیار مجلس محفوظ است، گرچه گفتگوی آن ها درباره معامله تمام شده باشد و درباره چیز دیگر صحبت کنند. دوم: هرگاه خریدار یا فروشنده , مغبون شده باشد (خیار غبن), گاهی ممکن است هر کدام از جهت خاص , مغبون شده باشد. در خیار غبن، مغبون نمیتواند طرف مقابل را وادار کند که مقدار زائد را برگرداند , مگر آنکه مصالحه نمایند. تنها حق مغبون, به هم زدن معامله است. سوم: هر گاه خریدار یا فروشنده یا هر دو، شرط کنند که تا فلان زمان حق به هم زدن معامله را داشته باشند (شرط خیار) چهارم: هرگاه فروشنده یا خریدار , ارزش مال خود را با گفتار یا رفتار، بیش از آنچه هست نشان دهد تا رغبت و قیمت آن، افزایش کاذب یابد (خیار تدلیس) پنجم: هرگاه خریدار یا فروشنده شرط کند که کار معیّنی را انجام دهد یا کالا و بهایی که می دهد, دارای وصف خاص باشد و به شرط عمل نشود (خیار تخلّف شرط) ششم: هرگاه کالا یا بهای آن و یا هر دو دارای عیبی باشد (خیار عیب ) و طرف مقابل از عیب چیزی که تحویل می گیرد, آگاه نباشد; یا اگر از اصل عیب مطلع بوده, از مقدار زائد آن باخبر نباشد. هفتم: هرگاه کالا یا بهای آن یا هردو , از دو جزء تشکیل یافته باشد که یکی دارای مالیّت است و دیگری مالیّت ندارد، معامله نسبت به جزئ ی که مالیّت دارد, صحیح و نسبت به جزء دیگر , باطل است, در این صورت , هرکدام از خریدار یا فروشنده که جزء دیگر کالا یا بها به دست ا و نرسیده است , می تواند اصل معامله صحیح را به هم بزند (خیار تبعّض صفقه); همچنین اگر هر دو جزء دارای مالیّت بوده و خرید و فروش آن ها صحیح است؛ ولی یک جزء، مال طرف معامله است و جزء دیگر، مال بیگانه است که به معامله راضی نیست, در این صورت, کسی که فقط یک جزء را دریافت کرده, هرچند معامله نسبت به همان جزء صحیح است؛ ولی او می تواند اصل داد و ستد را به هم بزند و در این جهت, فرقی نیست بین آنکه دو جزء با هم ممزوج باشند مانند چند لیتر شیر یا مخلوط باشند نظیر چند کیلو گندم نیز فرقی نیست که کالا یا بها با جزء دیگ ر مشاع باشند; یا جدا و خواه این حالت ها پیش از فروش باشد ; یا پس از آن و قبل از قبض، در تمام این صورت ها خیار شرکت و خیار تبعّض صفقه مطرح است , هرچند خیارِ تبعّضِ صَ فْقه به حالت های حاصل شده قبل از معامله, گفته می‌شود. هشتم: فروشنده یا خریدار , اوصاف کالا یا بهای آن را برای طرف دیگر بیان کند و هنگامی که خریدار کالا را یا فروشنده بها را دید، معلوم شود خلاف وصفی است که آن را شنید ; در صورت اول , خریدار و در صورت دوم , فروشنده می تواند معامله را به هم بزند (خیار رؤیت ); همچنین اگر کسی مالی داشته باشد که آن را ندیده و دیگری اوصاف آن مال را برای وی بیان نموده و او نیز همان خصوصیت ها را برای خریدار بگوید و بعد از فروش بفهمد که مال بهتر از آن بوده که برای او گزارش دادهاند, می‌تواند معامله را به هم بزند. نهم: هرگاه فروشنده کالایی را به صورت نقد و بدون شرط تأخیر بفروشد و خریدار تا سه روز بها را نپردازد و فروشنده نیز کالا را تحویل نداده باشد، فروشنده پس از سه روز می‌تواند معامله را به هم بزند و اگر کالا نظیر میوه تازه و سبزی باشد که اگر شب بماند , فاسد می شود, چنانچه خریدار تا اول شب , پول آن را نپردازد, فروشنده می‌تواند معامله را به هم بزند (خیار تأخیر). دهم: هرگاه در معامله ای، کالا فقط حیوان باشد , خریدار تا سه روز می‌تواند معامله را به هم بزند و اگر بهای کالا فقط حیوان باشد , فروشنده تا سه روز خیار دارد و اگر کالا و بهای آن هر دو حیوان باشند، هر دو تا سه روز میتوانند معامله را به هم بزنند (خیار حیوان). یازدهم: هر گاه فروشنده، کالایی که در اختیار داشت و می توانست آن را تحویل دهد, ولی در زمان تعیین شده قادر به تحویل آن نبود و خریدار نیز بدون زحمت به آن دسترسی نداشت، خریدار می تواند معامله را به هم بزند (خیار تعذّر تسلیم ); اما اگر کالا در هنگام فروش در اختیار فروشنده نبود , چنین معاملهای اصلاً باطل است و اگر کالایی هنگام معامله در اختیار فروشنده نیست و در زمان تحویل کاملاً در اختیار او باشد, معامله صحیح و لازم است. احکام خیار
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر مالی را که نشانه دارد و قیمت آن به یک درهم میرسد در جایی پیدا کند که معلوم است به واسط اعلان صاحب آن پیدا نمیشود، می‌تواند در روز اوّل آن را از طرف صاحبش به فقراء صدقه بدهد و لازم نیست صبر نماید تا سال تمام شود.
- [آیت الله بهجت] اگر مالی را پیدا کند که نشانه دارد و قیمت آن کمتر از یک درهم باشد و صاحب آن معلوم نباشد، می‌تواند به قصد اینکه ملک خودش شود بردارد، ولی اگر صاحب آن پیدا شد و آن را مطالبه کرد، در صورتی که برای او مشقت ندارد، بنابر احتیاط واجب باید عین مال او را برگرداند، و اگر تلف شده باشد بنابر اظهر ضامن مثل یا قیمت آن نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر مالی پیدا کند که نشانه دارد چنانچه صاحب آن معلوم باشد و انسان نداند راضیست یا نه، نمیتواند بدون اجازه او بردارد مگر برداشتن آن مال احسان به مالک به شمار آید، مثلاً در جایی که مال در معرض از بین رفتن است، می‌تواند آن را به قصد نگاهداری برای مالک بردارد و اگر صاحب آن معلوم نباشد چنانچه قیمت آن از یک درهم کمتر باشد می‌تواند به قصد این که ملک خودش باشد بردارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در کلیه مسائل سابق که سهم الارث زن بیان شد: الف: زن از اموال منقول شوهر ارث می برد. ب: زن از قیمت تاسیسات و ساختمان و درختان ارث می برد ولی از عین آنها ارث نمی برد. ج: زن از زمین های شوهر خود به طور کلی (نه از اصل ونه از قیمت) ارث نمی برد.
- [آیت الله مظاهری] مالی گمشدهای را که انسان پیدا می‌کند، اگر نشانهای نداشته باشد یا قیمت آن کمتر از 12/6 نخود نقره باشد می‌تواند برای خود بر دارد.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه از شخصی که مال انسان را برده مالی نزد انسان باشد چنانچه از آمدن او مأیوس شد می‌تواند به قیمت مالی که از او برده از مال او تقاصّاً بردارد و بقیه آن حکم مجهول المالک را دارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] قسم دو نوع است: الف: قسم برای انجام یا ترک کاری در آینده. ب: قسم برای اثبات یا نفی چیزی.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مالی را که انسان پیدا می‌کند اگر نشانهای نداشته باشد که به واسطه آن صاحبش معلوم شود، بنا بر احتیاط واجب باید با اذن حاکم شرع صدقه دهد و آن را تملّک نکند مگر آن که قیمت آن از یک درهم (که بنا بر مشهور 12 / 6 نخود نقره سکّهدار بوده و در مسأله 1872 درباره اندازه آن توضیح داده شد) کمتر باشد که می‌تواند آن را تملّک کند.
- [آیت الله خوئی] اگر مالی پیدا کند که قیمت آن از یک درهم کمتر است، چنانچه صاحب آن معلوم باشد و انسان نداند راضی است یا نه، نمیتواند بدون اجازه او بردارد، و اگر صاحب آن معلوم نباشد، می‌تواند به قصد این که ملک خودش است بردارد، و واجب است که هر وقت صاحبش پیدا شد، درصورتی که تلف نشده خود مال را و درصورتی که تلف شده عوض آن را به او بدهد.
- [آیت الله خوئی] اگر انسان سگ شکاری کسی را یا سگی که نگهداری خانه می‌کند، یا سک گلة کسی را یا سگی که پاسبانی زراعت را می‌کند بکشد باید قیمت او را بدهد و اگر قیمت سگ شکاری کمتر از چهل درهم باشد لازم است چهل درهم بدهد.