قصد اقامت
تصميم مسافر به اقامت ده روز يا بيشتر در يك محل
هرگاه از اوّل، قصد اقامت نداشته باشند و در محلی سُکنی کنند و هر روز از آن محل به محلی که کمتر از چهار فرسخ است بروند، حکم شان چیست؟
اگر در محلّی ده روز با قصد اقامت نکرده باشند و متردّداً هم سی روز در جایی نمانده باشند و عمل آنها مثل عمل مکاری و شوفر هم که کار آنها سفر است نباشد، در این صورت ثبوت قصر بعید نیست و لکن احوط جمع است.
اگر در محلّی ده روز با قصد اقامت نکرده باشند و متردّداً هم سی روز در جایی نمانده باشند و عمل آنها مثل عمل مکاری و شوفر هم که کار آنها سفر است نباشد، در این صورت ثبوت قصر بعید نیست و لکن احوط جمع است.
عنوان سوال:
هرگاه از اوّل، قصد اقامت نداشته باشند و در محلی سُکنی کنند و هر روز از آن محل به محلی که کمتر از چهار فرسخ است بروند، حکم شان چیست؟
پاسخ:
اگر در محلّی ده روز با قصد اقامت نکرده باشند و متردّداً هم سی روز در جایی نمانده باشند و عمل آنها مثل عمل مکاری و شوفر هم که کار آنها سفر است نباشد، در این صورت ثبوت قصر بعید نیست و لکن احوط جمع است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اشخاصی که قصد اقامه برای کار در محلّی میکنند، پس از تحقّق اقامت لازم میشود که هر روز، یا یک روز در میان یا هفتهای دو سه بار به شهر، برای خریدن جنس و کارهای دیگر بروند و فاصله بین شهر و محل کار هم کمتر از چهار فرسخ است و حال آن که نه شهر و نه آن محل وطن اصلی آنها نیست، سالها هم کارشان همین است، تکلیف این اشخاص در باب نماز چیست؟
- زیدی مسافرت میکند در محل معیّن که در آن جا بنّایی کند تا مدّت یک ماه یا بیشتر و چون در آن جا محلّی برای سکنای او ندارد هر روز بعد از فراغ از شغل خود میرود به محل دیگر که تا محل شغل او دو فرسخ است و شب را در آن جا میماند، روز دیگر میرود به محل شغل خود، تکلیف او در امر نماز چیست؟
- هرگاه شخصی املاکی را اجاره کند به مدّت پنج سال مثلاً و این املاک پنج قلعه و ده میباشد و این قلعه جات بین هر یک قریب دو فرسخ و سه فرسخ مسافت دارد و محل اقامه را در یکی از آنها قرار میدهد و همه روزه باید برود سَرِ این املاک سرکشی کند، یا شب در آن جا میماند یا همان روز بر میگردد، در این صورت تکلیف نماز و روزه این شخص چیست؟
- شخصی از اهل اداره چند سال در محلّی اقامت داشت و بعد مأموریت او را در چهار فرسخی قرار دادند، غیر ایّام تعطیلی و جمعه بقیّه ایّام در آن محل است و ایّام تعطیلی در محل اقامه اوّلیّه و خانه و عیالاتش نیز در محل اوّلی است، نماز و روزه او در آن جا و در خانهاش چه حکمی دارد؟
- از محل سکونت، تا مشهد شش فرسخ میباشد، برای زیارت یا انجام کاری به مشهد میرویم، در باب نماز و روزه تکلیف ما چیست؟
- از اهل ییلاق قومی هستند، تقریباً هفت ماه در قشلاق میمانند و بعد از آن به ییلاق میروند، میان دو سُکنی، هشت فرسخ است و بعض اوقات اتّفاق میافتد در آن قشلاق نمانده به جای دیگر میروند، آیا نماز و روزه این قسم اشخاص قصر است یا تمام؟
- شخص مسافر قصد میکند یک ماه در محلّی بماند، در بین اتّفاقاً برای امری از آن مکان به کمتر از یک فرسخ خارج میشود، همان روز یا شب آن روز بر میگردد، تکلیف او در باب نماز و روزهاش چیست؟
- در مسافری که چهار فرسخ برود و چهار فرسخ بر گردد با بیتوته شب، فرمودهاید: مهما أمکن جمع کند، آیا این تعبیر احتیاط واجب است یا مستحبّ؟
- شخص مسافری که قصد اقامه عشره مینماید در محلّی و از ابتدا عازم است، یا آن که احتمال میدهد در بین عشره مزبوره تا بساطین محل اقامت، بلکه متجاوز از حد ترخّص و مادون از حد مسافت یعنی أربعة فراسخ برود، آیا این قصد مضر به قصد اقامت در محل است، یا آن که مضر نیست؟ و بر فرض مضر بودن معیّن فرمایید تا چه حدّی مضر است؟ و نیز در صورت اضرار در هر صورت، تکلیف همچو شخصی قصر است فقط، یا آن که احتیاط به جمع بین قصر و اتمام است؟
- این احقر شغلم موعظه و اهل منبر هستم، هر ساله کارم اینست که از محل خود حرکت میکنم میروم در یک دهی که سَرِ پنج فرسخی است، ده روز میمانم با قصد اقامه، بعد از آن جا حرکت میکنم با قصد رفتن تا چهار فرسخ، ولی این چهار فرسخ را به مرور ایّام در ظرف دو ماه طی میکنم، بعد از دو ماه باز میآیم در آن دهی که در اوّل ده روز ماندم، باز از آن جا در سمت دیگر در مدّت دو ماه سیر میکنم که منتهای سیرم باز چهار فرسخ است، تکلیفم نسبت به نمازم چگونه است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مسافری قصد کرده ده روز در محلّی بماند، بعد از آنکه ده روز در آنجا اقامت کرد روز یازدهم به قریه ای رفته که فاصله آن تا محل اقامت 2 فرسخ است و روز یا شب را در آنجا ماند، آیا در آن یک روز یا شب که آنجا مانده، نمازش شکسته است یا نه؟ و همچنین پس از بازگشت به محل اقامت، آیا لازم است دوباره قصد ده روز بکند؟
- [آیت الله سبحانی] آیا کسی که بعد از اعراض از محلی بخواهد در همان محل متوطن گردد. آیا اقامت شش ماه در تحقق هر وطن واجب است؟
- [آیت الله جوادی آملی] هشت فرسخ شرعی که نماز شکسته میشود ابتدایش از محل سکونت و انتها محل استقرار در شهر دیگر است یا انتهای شهر مبدأ و ابتدای شهر مقصد؟
- [آیت الله جوادی آملی] هشت فرسخ شرعی که نماز شکسته میشود ابتدایش از محل سکونت و انتها محل استقرار در شهر دیگر است یا انتهای شهر مبدأ و ابتدای شهر مقصد؟
- [آیت الله جوادی آملی] هشت فرسخ شرعی که نماز شکسته میشود ابتدایش از محل سکونت و انتها محل استقرار در شهر دیگر است یا انتهای شهر مبدأ و ابتدای شهر مقصد؟
- [آیت الله بهجت] فرد کثیر السّفر که پس از اقامت ده روز در جایی در سفر اوّل نمازش شکسته است، آیا برای صدق سفر اوّل همان هشت فرسخ کافی است؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی در محلّی کاری پیدا کرده و آن محل، با محلّ زندگیاش چهار یا پنج فرسخ فاصله دارد و هر روز به آن جا رفت و آمد میکند؛ ولی نمیداند کارش در آن جا دائمی خواهد بود یا موقّتی است. تکلیف نماز و روزه این شخص چیست؟
- [آیت الله خوئی] زیدی در محلی که خارج از وطن اوست مشغول کار میباشد و شبهای جمعه را به وطن خود برمیگردد. در صورتی که معلوم نباشد چند مدت کار او دنباله دارد (یک ماه یا سه ماه مثلاً یا بیشتر) وظیفه زید از جهت نماز و روزه قصر یا تمام در حالی که فاصله بین وطن و محل کار بیشتر از چهار فرسخ و کمتر از هشت فرسخ میباشد.
- [آیت الله بهجت] بعد از این که قصد ده روز کردیم و ده روز گذشت، آیا می شود به مقدار کمتر از مسافت شرعی به اطراف محلّ اقامت مسافرت کرد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر دو محل اقامه ی نماز جمعه دارای دو طریق تردد باشد که فاصله در یک طریق کمتر از یک فرسخ شرعی باشد، آیا اقامه نماز جمعه در هر دو محل صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر محلی دو راه داشته باشد، یک راه آن کمتر از هشت فرسخ و راه دیگر آن هشت فرسخ یا بیشتر باشد، چنانچه انسان از راهی که هشت فرسخ است به آن جا برود، باید نماز را شکسته بخواند و اگر از راهی که هشت فرسخ نیست برود باید تمام بخواند.
- اگر بین دو محلی که فاصلة آنها کمتر از چهار فرسخ است، چند مرتبه رفت و آمد کند، اگر چه روی هم رفته هشت فرسخ شود، باید نماز را تمام بخواند.
- کسی که میخواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش بگذرد، یا ده روز در محلی بماند و نیز کسی که مردد است که از وطنش بگذرد، یا ده روز در محلی بماند، اگر از ماندن ده روز یا گذشتن از وطن منصرف شود، باز هم باید نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر باقیماندهی راه هشت فرسخ باشد، یا چهار فرسخ باشد و بخواهد برود و همان روز یا شب آن برگردد، باید نماز را شکسته بخواند.
- کسی که نمیداند پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش میگذرد یا نه، یا ده روز در محلی میماند یا نه، باید نماز را تمام بخواند.
- مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در آن جا بماند، باید در رفتن و در محلی که قصد ماندن ده روز دارد، نمازهای خود را تمام بخواند؛ ولی اگر محلی که میخواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر باشد و نخواهد ده روز در آن جا بماند، باید موقع رفتن و مدّتی که در آن جا میماند، نمازهای خود را شکسته بخواند.
- کسی که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است، اگر در یک شب و یک روز برود و برگردد، مثلاً اگر روز برود همان روز یا شب آن برگردد، چنانچه رفتن او کمتر از چهار فرسخ نباشد، باید نماز را شکسته بخواند؛ بنا بر این اگر رفتن سه فرسخ و برگشتن پنج فرسخ باشد، باید نماز را تمام یعنی چهار رکعتی بخواند.
- اگر مسافر بعد از رسیدن به هشت فرسخ، سی روز در محلی بماند و در تمام سی روز در رفتن و ماندن مردد باشد، بعد از گذشتن سی روز اگر چه مقدار کمی در آن جا بماند، باید نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر پیش از رسیدن به هشت فرسخ در رفتن بقیة راه مردد شود، از وقتی که مردد میشود باید نماز را تمام بخواند.
- اگر سفر مختصری از هشت فرسخ کمتر باشد، یا انسان نداند که سفر او هشت فرسخ است یا نه، نباید نماز را شکسته بخواند و چنانچه شک کند که سفر او هشت فرسخ است یا نه، در صورتی که تحقیق کردن برایش مشقّت دارد، باید نمازش را تمام بخواند و اگر مشقّت ندارد، بنا بر احتیاط واجب باید تحقیق کند که اگر دو عادل بگویند، یا بین مردم معروف باشد که سفر او هشت فرسخ است، نماز را شکسته بخواند.
- کسی که یقین دارد سفرش هشت فرسخ نیست، یا شک دارد که هشت فرسخ هست یا نه، چنانچه در بین راه بفهمد که سفر او هشت فرسخ بوده، اگر چه کمی از راه باقی باشد، باید نماز را شکسته بخواند و اگر تمام خوانده دوباره شکسته به جا آورد.
- اگر پیش از آن که به هشت فرسخ برسد، مردد شود که بقّیهی راه را برود یا نه و در موقعی که مردد است مقداری راه برود و بعد تصمیم بگیرد که هشت فرسخ دیگر برود، یا چهار فرسخ برود و همان روز یا شب آن برگردد، تا آخر مسافرت باید نماز را شکسته بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] مسافری که قصد کرده ده روز در جایی توقف کند، چنانچه بعد از گذشتن ده روز یا بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی به جایی که کمتر از چهار فرسخ است برود و به محل اقامه خود بازگردد، باید نماز را تمام بخواند و هرگاه بخواهد از محل اقامت به جای دیگری برود که کمتر از هشت فرسخ است و در محل دوم ده روز بماند باید نماز خود را در مسیر راه و در جای دوم تمام بخواند، اما اگر هشت فرسخ یا بیشتر باشد در مسیر راه شکسته می خواند و در محل دوم که قصد اقامه کرده تمام می خواند.
- [آیت الله بهجت] مسافری که میخواهد ده روز در محلی بماند، اگر از اول قصد داشته باشد که در بین ده روز به اطراف آنجا برود، چنانچه جایی که میخواهد برود از مقدار ترخص دورتر نباشد، باید در همه ده روز نماز را تمام بخواند، و اگر از مقدار ترخص دورتر باشد، ولی کمتر از مقدار مسافت، یعنی چهار فرسخ شرعی باشد، چنانچه قسمت عمده روز را در محل اقامت باشد کافی است و نمازش تمام است و عرفاً صدق اقامت ده روز در آنجا میکند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که نمی داند پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش می گذرد یا نه؛ یا ده روز در محلی قصد اقامت می نماید یا نه؛ باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله خوئی] کسی که نمیداند پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش میگذرد یا نه، یا ده روز در محلی قصد اقامت مینماید یا نه، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که نمی داند پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش می گذرد یا نه یا ده روز در محلی قصد اقامت می نماید یا نه باید نماز را تمام بخواند
- [آیت الله سیستانی] کسی که نمیداند پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش میگذرد یا نه ، یا ده روز در محلی قصد اقامت مینماید یا نه ، باید نماز را تمام بخواند .
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر بین دو محلّی که فاصله آنها کمتر از چهار فرسخ است، چند مرتبه رفت وآمد کند، اگرچه رویهم رفته هشت فرسخ شود، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مسافری که میخواهد ده روز در محلّی بماند، از اوّل قصد داشته باشد که در بین ده روز به اطراف آن محل برود، چنانچه جایی که میخواهد برود جزء اطراف محل اقامت یا از بستانها و مزارع و باغات اطراف آن باشد به گونهای که رفتن به آنجا منافی با صدق اقامت در بلد نباشد، باید در تمام ده روز نماز را تمام بخواند و اگر بخواهد تا کمتر از چهار فرسخ برود، چنانچه در نیّت او باشد که در بین ده روز فقط یک مرتبه برود و رفتن و برگشتن بیش از دو ساعت زمان نبرد، ضرری به قصد اقامت اونمیزند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جائیکه کمتر از چهار فرسخ است برود چنانچه مردد باشد که به محل اولش برگردد یا نه، یا به کلی از برگشتن به آنجا غافل باشد باید از وقتی که می رود تا برمی گردد و بعد از برگشتن نمازهای خود را تمام بخواند بلی اگر تصمیم دارد که دیگر به عنوان رجوع به محل اقامت به آنجا برنگردد احتیاط واجب این است که در راه رفتن به آن محل و در آنجا هم نماز شکسته بخواند و هم تمام ولی هنگام برگشت از آنجا نمازش شکسته است و اگر مسافت تا آن محل چهار فرسخ کمتر نباشد هنگام خروج از محل اقامت شکسته بخواند کافیست.
- [آیت الله بهجت] قصد اقامت در دو محل نزدیک به هم در صورتی که یک محل حساب نشود و به حد مسافت شرعی هم نرسد صحیح نیست، مگر اینکه با تعدد محل، اقامت واحده محسوب شود، ولی اگر شخص در یک محل قصد اقامت کند و شبها و قسمت عمده روز را در آن محل که قصد اقامت کرده بماند و برای انجام کاری که در محل دیگر دارد مقداری از روز را به آن محل برود بهطوریکه به اقامت او در محل اول ضرری نزند، و سپس به محل اقامت برگردد مانعی ندارد.