چرا علیرغم آنکه قرآن علم غیب را فقط برای خدا می داند، می گویید پیامبر و ائمه (علیهم السلام) هم غیب می دانستند؟
در طول تاریخ انگیزه های بسیاری برای تحریف آیات قرآن و معارف دینی وجود داشته است. از جمله این انگیزه ها، تعصب و پافشاری بر بیراهه ای است که عده ای بدان رفته اند. در واقع بعضی انسان های غیر صلاحیت داری را به رهبری گرفته اند و بعد از آنکه اشکالات این رهبران هویداتر از آن شده که بتوانند انکارش کنند، به جای بازگشتن از بیراهه، سعی کرده اند پیامبر (ص) و رهبران حقیقی را از جایگاه عالی خود به زیر کشند تا اشکالات رهبران ناشایست خود را توجیه کنند. و همین امر سبب شده که عده ای تلاش کنند، علم غیب پیامبر (ص) را هم انکار کنند. در حالی که تاریخ موارد متعددی از آگاهی پیامبر (ص) به امور غیبی را نشان می دهد و حتی آیات قرآنی نیز بر علم غیب پیامبر (ص) و افراد برگزیده الهی تصریح می کند: عالِمُ الْغَیْبِ فَلا یُظْهِرُ عَلی‌ غَیْبِهِ أَحَداً * إِلَّا مَنِ ارْتَضیَ‌ مِن رَّسُولٍ (26 -27 جن) دانای غیب اوست و هیچ کس را بر اسرار غیبش آگاه نمی‌ سازد، مگر رسولانی که آنان را برگزیده. البته جدای از انگیزه فاسدی که اشاره شد، عده ای نیز به دلیل عدم آشنایی با منطق قرآن، سریع در این مساله دچار اشتباه می شوند و افراد مغرض نیز از همین جهل بسیار استفاده می کنند و با نشان دادن چند آیه در ضمن کتمان سایر آیات، مدعی می شوند که قرآن نیز علم غیب پیامبر (ص) را انکار کرده است. که این شیوه تحریف گری، از نمونه هایی است که خداوند نسبت به آن هشدار داده است: أَ فَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْکِتابِ وَ تَکْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَما جَزاءُ مَنْ یَفْعَلُ ذلِکَ مِنْکُمْ إِلاَّ خِزْیٌ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ یُرَدُّونَ إِلی‌ أَشَدِّ الْعَذابِ (85 بقره) آیا به بعضی از دستورات کتاب آسمانی ایمان می ‌آورید، و به بعضی کافر می‌شوید؟! برای کسی از شما که این عمل (تبعیض در میان احکام و قوانین الهی) را انجام دهد، جز رسوایی در این جهان، چیزی نخواهد بود، و روز رستاخیز به شدیدترین عذابها گرفتار می‌شوند. از جمله آیاتی که منکران علم غیب بدان اشاره میکنند، آیات ذیل است: قُلْ لا أَقُولُ لَکُمْ عِنْدی خَزائِنُ اللَّهِ وَ لا أَعْلَمُ الْغَیْبَ وَ لا أَقُولُ لَکُمْ إِنِّی مَلَکٌ إِنْ أَتَّبِعُ إِلاَّ ما یُوحی‌ إِلَیَّ ( انعام50) بگو: (من نمی ‌گویم خزاین خدا نزد من است و من، (جز آنچه خدا به من بیاموزد،) از غیب آگاه نیستم! و به شما نمی‌ گویم من فرشته ‌ام تنها از آنچه به من وحی می‌ شود پیروی می‌ کنم.) قُلْ لا یَعْلَمُ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ الْغَیْبَ إِلاَّ اللَّهُ وَ ما یَشْعُرُونَ أَیَّانَ یُبْعَثُونَ (نمل 65) بگو: (کسانی که در آسمانها و زمین هستند غیب  نمی دانند جز خدا، و نمی‌ دانند کی برانگیخته می ‌شوند!) وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیْبِ لا یَعْلَمُها إِلاَّ هُوَ (انعام 59) کلیدهای غیب، تنها نزد اوست و جز او، کسی آنها را نمی‌ داند. اما اینکه چرا قرآن این گونه سخن گفته و در بعضی موارد علم غیب را برای برگزیدگان الهی اثبات نموده است و در بعضی موارد علم غیب را منحصر در خدای متعال بیان کرده است، به خاطر آموزش توحید و تثبیت آن در نفوس بندگان است. در واقع مسلمانان باید بیاموزند که هیچ چیزی مستقل از خدای متعال وجود ندارد. و هر چه هست، متکی به ذات لایزال الهی است. از همین رو هر جایی که کسی مستقل دیده شود، توانایی هایش انکار می شود. اما در پرتو عنایات الهی، همان انسان می تواند فرسنگ ها از دیگر انسان ها متفاوت باشد به گونه ای که درک عظمت آنها نیز برای بندگان عادی ممکن نباشد. با دقت در آیات فوق این نکته روشن است. هر جا که سخن از غیر خداست، خدا بر انحصار علم غیب در خود اشاره می کند. پیامبر (ص) نیز آنجا که خود را معرفی می کند، ابتدا علم غیب را از خود نفی می کند، اما با این حال به وحی ای که در اختیار او قرار می گیرد اشاره می کند. تا بندگان خدا را این گونه تربیت کند که هیچ چیزی را جدای از خدا و مستقل از او نبینند. بنابراین باید توجه کنیم  که پیامبر (ص) اگر مستقل از خدا دیده شود، غیر از پیامبری است که متکی به خدای متعال است، پیامبری که متکی به خداست، بسیار عظیم است، چون بهره های بسیاری از خدای متعال برده است. که از جمله این بهره ها، همان علم غیبی است که خدای متعال در موارد متعدد به در اختیار قرار دادن این امر برای پیامبر (ص) اشاره می کند: تِلْکَ مِنْ أَنْباءِ الْغَیْبِ نُوحیها إِلَیْکَ (هود 49) اینها از خبرهای غیب است که به تو (ای پیامبر) وحی می‌ کنیم. ذلِکَ مِنْ أَنْباءِ الْغَیْبِ نُوحیهِ إِلَیْکَ (آل عمران44) (ای پیامبر!) این، از خبرهای غیبی است که به تو وحی می‌ کنیم. قَدْ نَبَّأَنَا اللَّهُ مِنْ أَخْبارِکُمْ (توبه 94) چرا که خدا ما را از اخبارتان آگاه ساخته.
عنوان سوال:

چرا علیرغم آنکه قرآن علم غیب را فقط برای خدا می داند، می گویید پیامبر و ائمه (علیهم السلام) هم غیب می دانستند؟


پاسخ:

در طول تاریخ انگیزه های بسیاری برای تحریف آیات قرآن و معارف دینی وجود داشته است. از جمله این انگیزه ها، تعصب و پافشاری بر بیراهه ای است که عده ای بدان رفته اند. در واقع بعضی انسان های غیر صلاحیت داری را به رهبری گرفته اند و بعد از آنکه اشکالات این رهبران هویداتر از آن شده که بتوانند انکارش کنند، به جای بازگشتن از بیراهه، سعی کرده اند پیامبر (ص) و رهبران حقیقی را از جایگاه عالی خود به زیر کشند تا اشکالات رهبران ناشایست خود را توجیه کنند. و همین امر سبب شده که عده ای تلاش کنند، علم غیب پیامبر (ص) را هم انکار کنند. در حالی که تاریخ موارد متعددی از آگاهی پیامبر (ص) به امور غیبی را نشان می دهد و حتی آیات قرآنی نیز بر علم غیب پیامبر (ص) و افراد برگزیده الهی تصریح می کند:

عالِمُ الْغَیْبِ فَلا یُظْهِرُ عَلی‌ غَیْبِهِ أَحَداً * إِلَّا مَنِ ارْتَضیَ‌ مِن رَّسُولٍ (26 -27 جن) دانای غیب اوست و هیچ کس را بر اسرار غیبش آگاه نمی‌ سازد، مگر رسولانی که آنان را برگزیده.

البته جدای از انگیزه فاسدی که اشاره شد، عده ای نیز به دلیل عدم آشنایی با منطق قرآن، سریع در این مساله دچار اشتباه می شوند و افراد مغرض نیز از همین جهل بسیار استفاده می کنند و با نشان دادن چند آیه در ضمن کتمان سایر آیات، مدعی می شوند که قرآن نیز علم غیب پیامبر (ص) را انکار کرده است. که این شیوه تحریف گری، از نمونه هایی است که خداوند نسبت به آن هشدار داده است:

أَ فَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْکِتابِ وَ تَکْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَما جَزاءُ مَنْ یَفْعَلُ ذلِکَ مِنْکُمْ إِلاَّ خِزْیٌ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ یُرَدُّونَ إِلی‌ أَشَدِّ الْعَذابِ (85 بقره) آیا به بعضی از دستورات کتاب آسمانی ایمان می ‌آورید، و به بعضی کافر می‌شوید؟! برای کسی از شما که این عمل (تبعیض در میان احکام و قوانین الهی) را انجام دهد، جز رسوایی در این جهان، چیزی نخواهد بود، و روز رستاخیز به شدیدترین عذابها گرفتار می‌شوند.

از جمله آیاتی که منکران علم غیب بدان اشاره میکنند، آیات ذیل است:

قُلْ لا أَقُولُ لَکُمْ عِنْدی خَزائِنُ اللَّهِ وَ لا أَعْلَمُ الْغَیْبَ وَ لا أَقُولُ لَکُمْ إِنِّی مَلَکٌ إِنْ أَتَّبِعُ إِلاَّ ما یُوحی‌ إِلَیَّ ( انعام50) بگو: (من نمی ‌گویم خزاین خدا نزد من است و من، (جز آنچه خدا به من بیاموزد،) از غیب آگاه نیستم! و به شما نمی‌ گویم من فرشته ‌ام تنها از آنچه به من وحی می‌ شود پیروی می‌ کنم.)

قُلْ لا یَعْلَمُ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ الْغَیْبَ إِلاَّ اللَّهُ وَ ما یَشْعُرُونَ أَیَّانَ یُبْعَثُونَ (نمل 65) بگو: (کسانی که در آسمانها و زمین هستند غیب  نمی دانند جز خدا، و نمی‌ دانند کی برانگیخته می ‌شوند!)

وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیْبِ لا یَعْلَمُها إِلاَّ هُوَ (انعام 59) کلیدهای غیب، تنها نزد اوست و جز او، کسی آنها را نمی‌ داند.

اما اینکه چرا قرآن این گونه سخن گفته و در بعضی موارد علم غیب را برای برگزیدگان الهی اثبات نموده است و در بعضی موارد علم غیب را منحصر در خدای متعال بیان کرده است، به خاطر آموزش توحید و تثبیت آن در نفوس بندگان است.

در واقع مسلمانان باید بیاموزند که هیچ چیزی مستقل از خدای متعال وجود ندارد. و هر چه هست، متکی به ذات لایزال الهی است. از همین رو هر جایی که کسی مستقل دیده شود، توانایی هایش انکار می شود. اما در پرتو عنایات الهی، همان انسان می تواند فرسنگ ها از دیگر انسان ها متفاوت باشد به گونه ای که درک عظمت آنها نیز برای بندگان عادی ممکن نباشد.

با دقت در آیات فوق این نکته روشن است. هر جا که سخن از غیر خداست، خدا بر انحصار علم غیب در خود اشاره می کند. پیامبر (ص) نیز آنجا که خود را معرفی می کند، ابتدا علم غیب را از خود نفی می کند، اما با این حال به وحی ای که در اختیار او قرار می گیرد اشاره می کند. تا بندگان خدا را این گونه تربیت کند که هیچ چیزی را جدای از خدا و مستقل از او نبینند.

بنابراین باید توجه کنیم  که پیامبر (ص) اگر مستقل از خدا دیده شود، غیر از پیامبری است که متکی به خدای متعال است، پیامبری که متکی به خداست، بسیار عظیم است، چون بهره های بسیاری از خدای متعال برده است. که از جمله این بهره ها، همان علم غیبی است که خدای متعال در موارد متعدد به در اختیار قرار دادن این امر برای پیامبر (ص) اشاره می کند:

تِلْکَ مِنْ أَنْباءِ الْغَیْبِ نُوحیها إِلَیْکَ (هود 49) اینها از خبرهای غیب است که به تو (ای پیامبر) وحی می‌ کنیم.

ذلِکَ مِنْ أَنْباءِ الْغَیْبِ نُوحیهِ إِلَیْکَ (آل عمران44) (ای پیامبر!) این، از خبرهای غیبی است که به تو وحی می‌ کنیم.

قَدْ نَبَّأَنَا اللَّهُ مِنْ أَخْبارِکُمْ (توبه 94) چرا که خدا ما را از اخبارتان آگاه ساخته.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین