علم لدنی چیست و آیا مختص ائمه معصومین(ع) باشد یا انبیا هم دارا بودند؟
علم لدنی علمی است که بنده از خدا آموزد بدون واسطه بشر یا ملک یعنی، علمی که بدون استاد و تعلیم و تعلّم، خداوند به افراد عنایت می کند؛ مانند علم پیامبران و ائمه(ع) و بعضی از اولیا مثل علم زبان حیوانات که خداوند به حضرت سلیمان عطا فرمود و این اصطلاح مأخوذ در قرآن است که فرمود (و علمناه من لدنّا علما ) ؛ (کهف، آیه 65). که اهل قرب را به تعلیم الهی و تفهیم ربانی معلوم و مفهوم شود نه به دلایل عقلی و شواهد نقلی. بنابراین می توان گفت در علم لدنّی، هیچ واسطه‌ای میان متعلّم و معلّم نیست. (لدن)؛ یعنی، نزد و حضور. اگر علمی با وساطت، حاصل شود، علم لدنی نخواهد بود. اگر علمی از معلم صادر شود و به یک واسطه یا بیشتر، به شاگرد برسد؛ شاگرد آن علم را از (نزد) معلم فرا نگرفته است و به آن علم لدنی نمی‌گویند. اما اگر شاگرد از حضور خود معلم، علمی را فرا گرفت، آن علم را لدنی می‌نامند. از آنجا که (انسان کامل)، نخستین مخلوق است و هیچ واسطه‌ای میان او و حضرت حق وجود ندارد، از علم، لدنّی بهره‌مند خواهد بود و هیچ واسطه‌ای میان او و خدای سبحان در این تعلیم و تعلم وجود ندارد. آن که بی‌تعلیم بد ناطق خداست‌که صفات او ز علت‌ها جداست یا چون آدم کرده تلقینش خدابی‌حجاب مادر و دایه و ازا همان، دفتر 4، ابیات 3041 - 3042. علم یاد شده منحصر به پیامبران(ع) و امامان(ع) نیست و برخی از دیگر اولیای الهی نیز آن را دریافت کرده اند مانند آصف بن برخیا یکی از کارگزاران حضرت سلیمان که قرآن از او در سوره نمل یاد کرده است. رسیدن به این دانش نیازمند مرتبه بالایی از تقوا، اخلاص و تقرب الی الله است. برای آگاهی بیشتر ر.ک: فرهنگ علوم فلسفی و کلامی، بحاری، سید جعفر، ص 532، انتشارات امیرکبیر.
