درباره قوم یاجوج و ماجوج چه اطلاعاتی داریم؟

در قرآن دو آیه درباره این قوم داریم:
(قالُوا یا ذَا الْقَرْنَیْنِ إِنَّ یَأْجُوجَ وَ مَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ فَهَلْ نَجْعَلُ لَکَ خَرْجاً عَلی‌ أَنْ تَجْعَلَ بَیْنَنا وَ بَیْنَهُمْ سَدًّا؛[کهف/94] (آن گروه به او) گفتند: (ای ذو القرنین یأجوج و مأجوج در این سرزمین فساد می ‌کنند آیا ممکن است ما هزینه ‌ای برای تو قرار دهیم، که میان ما و آنها سدّی ایجاد کنی؟!)
(حَتَّی إِذا فُتِحَتْ یَأْجُوجُ وَ مَأْجُوجُ وَ هُمْ مِنْ کُلِّ حَدَبٍ یَنْسِلُونَ؛[انبیاء/96] تا آن زمان که (یأجوج) و (مأجوج) گشوده شوند و آنها از هر محلّ مرتفعی بسرعت عبور می‌ کنند.)

این آیات نشان دهنده این است که این قوم، در زمین فساد می کردند. و زمانی جلوی آن ها گرفته شده و زمان دیگری مانعی در سر راهشان نخواهد بود. مصداق دقیق این اقوام روشن نیست اما احتمالات و سخنانی در این باره گفته شده است:
( قدمای از مورخین هیچ یک در اخبار خود پادشاهی را که نامش ذو القرنین و یا شبیه به آن باشد اسم نبرده ‌اند. و نیز اقوامی به نام یاجوج و ماجوج و سدی که منسوب به ذو القرنین باشد نام نبرده ‌اند.)[1]
(بعضی از مورخین گفته‌اند که یاجوج و ماجوج امتهایی بوده ‌اند که در قسمت شمالی آسیا از تبت و چین گرفته تا اقیانوس منجمد شمالی و از ناحیه غرب تا بلاد ترکستان زندگی می ‌کردند این قول را از کتاب" فاکهة الخلفاء و تهذیب الاخلاق" ابن مسکویه، و رسائل اخوان الصفاء، نقل کرده ‌اند.)[2]

(بحث از تطورات حاکم بر لغات و سیری که زبانها در طول تاریخ کرده ما را بدین معنا رهنمون می‌ شود که یاجوج و ماجوج همان مغولیان بوده ‌اند، چون این دو کلمه به زبان چینی" منگوک" و یا" منچوک" است، و معلوم می ‌شود که دو کلمه مذکور به زبان عبرانی نقل شده و یاجوج و ماجوج خوانده شده است، و در ترجمه‌ هایی که به زبان یونانی برای این دو کلمه کرده ‌اند" گوک" و" ماگوک" می ‌شود، و شباهت تامی که ما بین" ماگوک" و" منگوک" هست حکم می ‌کند بر اینکه کلمه مزبور همان منگوک چینی است هم چنان که" منغول" و" مغول" نیز از آن مشتق و نظائر این تطورات در الفاظ آن قدر هست که نمی ‌توان شمرد.
پس یاجوج و ماجوج مغول هستند و مغول امتی است که در شمال شرقی آسیا زندگی می ‌کنند، و در اعصار قدیم امت بزرگی بودند که مدتی به طرف چین حمله ‌ور می ‌شدند و مدتی از طریق داریال قفقاز به سرزمین ارمنستان و شمال ایران و دیگر نواحی سرازیر می‌ شدند، و مدتی دیگر یعنی بعد از آنکه سد ساخته شد به سمت شمال اروپا حمله می‌ بردند، و اروپائیان آنها را" سیت" می‌ گفتند. و از این نژاد گروهی به روم حمله‌ ور شدند که در این حمله دولت روم سقوط کرد. در سابق گفتیم که از کتب عهد عتیق هم استفاده می‌شود که این امت مفسد از سکنه اقصای شمال بودند. این بود خلاصه‌ ای از کلام ابو الکلام، که هر چند بعضی از جوانبش خالی از اعتراضاتی نیست، لیکن از هر گفتار دیگری انطباقش با آیات قرآنی روشن‌تر و قابل قبول‌تر است. )[3]

در روایات نیز مطالب عجیب و اختلافاتی درباره این قوم دیده می شود:
( در وصف یاجوج و ماجوج. در بعضی  روایات آمده که از نژاد ترک از اولاد یافث بن نوح بودند، و در زمین فساد می‌کردند. ذو القرنین سدی را که ساخت برای همین بود که راه رخنه آنان را ببندد. و در بعضی  از آنها آمده که اصلا از جنس بشر نبودند. و در بعضی  دیگر آمده که قوم" ولود" بوده ‌اند، یعنی هیچ کس از زن و مرد آنها نمی ‌مرده مگر آنکه دارای هزار فرزند شده باشد، و به همین جهت آمار آنها از عدد سایر بشر بیشتر بوده. حتی در بعضی روایات آمار آنها را نه برابر همه بشر دانسته. و نیز روایت  شده که این قوم از نظر نیروی جسمی و شجاعت به حدی بوده ‌اند که به هیچ حیوان و یا درنده و یا انسانی نمی‌گذشتند مگر آنکه آن را پاره پاره کرده می‌ خوردند. و نیز به هیچ کشت و زرع و یا درختی نمی ‌گذشتند مگر آنکه همه را می ‌چریدند، و به هیچ نهری برنمی ‌خورند مگر آنکه آب آن را می‌ خوردند و آن را خشک می ‌کردند. و نیز روایت (3) شده که یاجوج یک قوم و ماجوج قومی دیگر و امتی دیگر بوده ‌اند، و هر یک از آنها چهار صد هزار امت و فامیل بوده ‌اند، و به همین جهت جز خدا کسی از عدد آنها خبر نداشته.)[4]

[1]. ترجمه المیزان، ج‌13، ص: 524.
[2]. ترجمه المیزان، ج‌13، ص: 526.
[3]. ترجمه المیزان، ج‌13، ص: 541.
[4]. ترجمه المیزان، ج‌13، ص: 515.