از منظر قرآن زنده شدن انسان ها در قیامت چگونه است؟
داستان حضرت ابراهیم (ع) که در قرآن نقل شده است، نشان می دهد که مردگان چگونه زنده خواهند شد: (وَ إِذْ قالَ إِبْراهیمُ رَبِّ أَرِنی‌ کَیْفَ تُحْیِ الْمَوْتی‌ قالَ أَ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قالَ بَلی‌ وَ لکِنْ لِیَطْمَئِنَّ قَلْبی‌ قالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِنَ الطَّیْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَیْکَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلی‌ کُلِّ جَبَلٍ مِنْهُنَّ جُزْءاً ثُمَّ ادْعُهُنَّ یَأْتینَکَ سَعْیاً وَ اعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَزیزٌ حَکیمٌ؛[بقره/260] و (به خاطر بیاور) هنگامی را که ابراهیم گفت: خدایا! به من نشان بده چگونه مردگان را زنده می ‌کنی؟ فرمود: مگر ایمان نیاورده‌ای؟! عرض کرد: آری، ولی می‌ خواهم قلبم آرامش یابد. فرمود: در این صورت، چهار نوع از مرغان را انتخاب کن! و آنها را (پس از ذبح کردن،) قطعه قطعه کن (و در هم بیامیز)! سپس بر هر کوهی، قسمتی از آن را قرار بده، بعد آنها را بخوان، به سرعت به سوی تو می ‌آیند! و بدان خداوند قادر و حکیم است (هم از ذرات بدن مردگان آگاه است، و هم توانایی بر جمع آنها دارد)) این واقعه نشان داد که چگونه بدن های متلاشی شده و در هم آمیخته شده، تنها با یک امر، زنده می شود و به هیئت اولیه خود باز می گردند. اما شاید این داستان که با چشم خود ندیده ایم؛ برای ما درک قوی ای به وجود نیاورد. از همین رو می توانیم به نمونه های دیگری که در پیش چشم ما قرار دارد، نظر بیفکنیم و به قدرت خدای متعال در زنده کردن مردگان پی ببریم. آیات قرآن حیات مجدد زمین در بهار را برای ما توصیف می کند، تا با تامل در آنچه می بینیم، پی به قدرت خدای متعال ببریم: (وَ هُوَ الَّذِی یُرْسِلُ الرِّیَاحَ بُشْرَا بَینْ‌َ یَدَیْ رَحْمَتِهِ  حَتیَّ إِذَا أَقَلَّتْ سَحَابًا ثِقَالًا سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَّیِّتٍ فَأَنزَلْنَا بِهِ الْمَاءَ فَأَخْرَجْنَا بِهِ مِن کلُ‌ِّ الثَّمَرَاتِ  کَذَالِکَ نخُرِجُ الْمَوْتیَ‌ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ؛[اعراف/57] او کسی است که بادها را بشارت دهنده در پیشاپیش (باران) رحمتش می ‌فرستد تا ابرهای سنگین‌ بار را (بر دوش) کشند (سپس) ما آنها را به سوی زمینهای مرده می ‌فرستیم و به وسیله آنها، آب (حیاتبخش) را نازل می ‌کنیم و با آن، از هر گونه میوه‌ای (از خاک تیره) بیرون می ‌آوریم این گونه (که زمینهای مرده را زنده کردیم،) مردگان را (نیز در قیامت) زنده می‌ کنیم، شاید (با توجه به این مثال) متذکّر شوید!) (یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ یُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَ یُحْیِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ کَذلِکَ تُخْرَجُونَ؛[روم/19] او زنده را از مرده بیرون می ‌آورد، و مرده را از زنده، و زمین را پس از مردنش حیات می ‌بخشد، و به همین گونه روز قیامت (از گورها) بیرون آورده می ‌شوید!) (وَ اللَّهُ الَّذِی أَرْسَلَ الرِّیَاحَ فَتُثِیرُ سحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلیَ‌ بَلَدٍ مَّیِّتٍ فَأَحْیَیْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتهِا  کَذَالِکَ النُّشُورُ؛[فاطر/9] خداوند کسی است که بادها را فرستاد تا ابرهایی را به حرکت درآورند سپس ما این ابرها را به سوی زمین مرده ‌ای راندیم و به وسیله آن، زمین را پس از مردنش زنده می ‌کنیم رستاخیز نیز همین گونه است!) و آیات دیگری که بهار را برای ما کلاسی برای درس گرفتن می داند، تا پی به قدرت الهی ببریم. البته نباید در حد فهم وجود قیامت متوقف ماند، بلکه باید درس های بیشتری گرفت و کمر همت بست: ( حدود فصل بهار بود. در جاده‌ای حرکت می‌ کردم و درختان دو طرف آن را که از شکوفه پُر شده بودند، می‌ دیدم. احساس شرمندگی می‌ کردم که بهارها از عمرم گذشته، ولی هنوز شکوفه‌ای نداده ‌ام! هنوز عقیم و خسته و مفلوک مانده ‌ام! پس کجاست بارِ من؟ کجاست باری که بتوانم آن را پیش خدا ببرم؟! وقتی انسان نعمتی را پیش زن و بچه‌اش می‌برد، آنها تنها می ‌گویند بارک اللَّه، ولی اگر همین نعمت‌ها را پیش خدا ببرد، خدایی که خودش منعم است‌ و به اینها نیازی ندارد، او می‌پرسد که با این نعمت‌ها چه کرده‌ ای؟ عمر خود را در چه راهی مصرف کرده ‌ای؟ این دل، این چشم و این گوش و ... که به تو دادم، آلوده نبود! پس کجاست آن توانایی ‌هایی که باید بدست می ‌آوردی؟)[1] [1]. اخبات، عین صاد ص: 95.
عنوان سوال:

از منظر قرآن زنده شدن انسان ها در قیامت چگونه است؟


پاسخ:

داستان حضرت ابراهیم (ع) که در قرآن نقل شده است، نشان می دهد که مردگان چگونه زنده خواهند شد:

(وَ إِذْ قالَ إِبْراهیمُ رَبِّ أَرِنی‌ کَیْفَ تُحْیِ الْمَوْتی‌ قالَ أَ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قالَ بَلی‌ وَ لکِنْ لِیَطْمَئِنَّ قَلْبی‌ قالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِنَ الطَّیْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَیْکَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلی‌ کُلِّ جَبَلٍ مِنْهُنَّ جُزْءاً ثُمَّ ادْعُهُنَّ یَأْتینَکَ سَعْیاً وَ اعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَزیزٌ حَکیمٌ؛[بقره/260] و (به خاطر بیاور) هنگامی را که ابراهیم گفت: خدایا! به من نشان بده چگونه مردگان را زنده می ‌کنی؟ فرمود: مگر ایمان نیاورده‌ای؟! عرض کرد: آری، ولی می‌ خواهم قلبم آرامش یابد. فرمود: در این صورت، چهار نوع از مرغان را انتخاب کن! و آنها را (پس از ذبح کردن،) قطعه قطعه کن (و در هم بیامیز)! سپس بر هر کوهی، قسمتی از آن را قرار بده، بعد آنها را بخوان، به سرعت به سوی تو می ‌آیند! و بدان خداوند قادر و حکیم است (هم از ذرات بدن مردگان آگاه است، و هم توانایی بر جمع آنها دارد))

این واقعه نشان داد که چگونه بدن های متلاشی شده و در هم آمیخته شده، تنها با یک امر، زنده می شود و به هیئت اولیه خود باز می گردند. اما شاید این داستان که با چشم خود ندیده ایم؛ برای ما درک قوی ای به وجود نیاورد. از همین رو می توانیم به نمونه های دیگری که در پیش چشم ما قرار دارد، نظر بیفکنیم و به قدرت خدای متعال در زنده کردن مردگان پی ببریم. آیات قرآن حیات مجدد زمین در بهار را برای ما توصیف می کند، تا با تامل در آنچه می بینیم، پی به قدرت خدای متعال ببریم:
(وَ هُوَ الَّذِی یُرْسِلُ الرِّیَاحَ بُشْرَا بَینْ‌َ یَدَیْ رَحْمَتِهِ  حَتیَّ إِذَا أَقَلَّتْ سَحَابًا ثِقَالًا سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَّیِّتٍ فَأَنزَلْنَا بِهِ الْمَاءَ فَأَخْرَجْنَا بِهِ مِن کلُ‌ِّ الثَّمَرَاتِ  کَذَالِکَ نخُرِجُ الْمَوْتیَ‌ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ؛[اعراف/57] او کسی است که بادها را بشارت دهنده در پیشاپیش (باران) رحمتش می ‌فرستد تا ابرهای سنگین‌ بار را (بر دوش) کشند (سپس) ما آنها را به سوی زمینهای مرده می ‌فرستیم و به وسیله آنها، آب (حیاتبخش) را نازل می ‌کنیم و با آن، از هر گونه میوه‌ای (از خاک تیره) بیرون می ‌آوریم این گونه (که زمینهای مرده را زنده کردیم،) مردگان را (نیز در قیامت) زنده می‌ کنیم، شاید (با توجه به این مثال) متذکّر شوید!)

(یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ یُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَ یُحْیِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ کَذلِکَ تُخْرَجُونَ؛[روم/19] او زنده را از مرده بیرون می ‌آورد، و مرده را از زنده، و زمین را پس از مردنش حیات می ‌بخشد، و به همین گونه روز قیامت (از گورها) بیرون آورده می ‌شوید!)

(وَ اللَّهُ الَّذِی أَرْسَلَ الرِّیَاحَ فَتُثِیرُ سحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلیَ‌ بَلَدٍ مَّیِّتٍ فَأَحْیَیْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتهِا  کَذَالِکَ النُّشُورُ؛[فاطر/9] خداوند کسی است که بادها را فرستاد تا ابرهایی را به حرکت درآورند سپس ما این ابرها را به سوی زمین مرده ‌ای راندیم و به وسیله آن، زمین را پس از مردنش زنده می ‌کنیم رستاخیز نیز همین گونه است!)

و آیات دیگری که بهار را برای ما کلاسی برای درس گرفتن می داند، تا پی به قدرت الهی ببریم. البته نباید در حد فهم وجود قیامت متوقف ماند، بلکه باید درس های بیشتری گرفت و کمر همت بست:
( حدود فصل بهار بود. در جاده‌ای حرکت می‌ کردم و درختان دو طرف آن را که از شکوفه پُر شده بودند، می‌ دیدم. احساس شرمندگی می‌ کردم که بهارها از عمرم گذشته، ولی هنوز شکوفه‌ای نداده ‌ام! هنوز عقیم و خسته و مفلوک مانده ‌ام! پس کجاست بارِ من؟ کجاست باری که بتوانم آن را پیش خدا ببرم؟! وقتی انسان نعمتی را پیش زن و بچه‌اش می‌برد، آنها تنها می ‌گویند بارک اللَّه، ولی اگر همین نعمت‌ها را پیش خدا ببرد، خدایی که خودش منعم است‌ و به اینها نیازی ندارد، او می‌پرسد که با این نعمت‌ها چه کرده‌ ای؟ عمر خود را در چه راهی مصرف کرده ‌ای؟ این دل، این چشم و این گوش و ... که به تو دادم، آلوده نبود! پس کجاست آن توانایی ‌هایی که باید بدست می ‌آوردی؟)[1]

[1]. اخبات، عین صاد ص: 95.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین