این مطلب در روایات بسیاری آمده است که چند نمونه آن بیان می شود: حضرت سجّاد علیه السّلام فرموده اند: مائیم امامان مسلمین، و حجّتهای خدا بر جهانیان، و سروران أهل ایمان، و رهبران پیشانی سفیدان از وضو، و اولیای مؤمنین، و مائیم امان أهل زمین، مانند ستارگان که امان أهل آسمانند، و مائیم کسانی که خداوند بخاطرشان زمین را از نابودی با اهلش باز می دارد، و بخاطر ما باران را می باراند، و رحمت را نشر می دهد، و برکات زمین را خارج میسازد، و اگر ما در زمین نبودیم؛ زمین اهلش را فرو می برد. سپس فرمود: از آفرینش زمین و خلق آدم تا حال؛ زمین از حجّت خدا خالی نمانده، که آنان یا ظاهر و مشهور هستند یا غایب و پنهان، و تا روز قیامت از حجّتی الهی خالی نخواهد ماند، و گر نه خداوند عبادت نمی شد.[1] راوی می گوید: محضر امام صادق علیه السّلام عرضه داشتم: آیا زمین بدون امام باقی می ماند؟ حضرت فرمودند: اگر زمین بدون امام باقی بماند فرو خواهد رفت.[2] سلیمان بن جعفر جعفریّ گوید: از امام رضا علیه السّلام سؤال کردم: آیا زمین بدون حجّت باقی خواهد ماند؟ فرمودند: اگر زمین- و لو به مدّت یک چشم بهم زدن- خالی از حجّت باشد، اهل خود را فرو خواهد برد.[3] امام باقر (علیه السلام) می فرمایند: اگر امام را از زمین بردارند اهل خود را در موج گیرد چنانچه دریا اهل خود را در موج گیرد.[4] از اشارات خود این روایات و آیات قرآنی نیز دلیل مساله روشن است. خدای متعال بشر را برای عبادت خود آفریده است. و اگر امامی نباشد که بشر را از اشتباهات بازدارد و عبادت عالی از سوی امام انجام نگیرد، طبیعتا دلیلی برای باقی ماندن بشر نخواهد ماند. و بدون امام خلیفه الهی در زمین نخواهد بود تا هدف آفرینش انسان محقق شود: (وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ[ذاریات/56] من جنّ و انس را نیافریدم جز برای اینکه عبادتم کنند (و از این راه تکامل یابند و به من نزدیک شوند)!) [1]. الإحتجاج علی أهل اللجاج، ج2، ص: 317. [2]. علل الشرائع، ج1، ص: 196. [3]. عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج1، ص: 272. [4]. کمال الدین و تمام النعمة، ج1، ص: 203.
این مطلب در روایات بسیاری آمده است که چند نمونه آن بیان می شود:
حضرت سجّاد علیه السّلام فرموده اند: مائیم امامان مسلمین، و حجّتهای خدا بر جهانیان، و سروران أهل ایمان، و رهبران پیشانی سفیدان از وضو، و اولیای مؤمنین، و مائیم امان أهل زمین، مانند ستارگان که امان أهل آسمانند، و مائیم کسانی که خداوند بخاطرشان زمین را از نابودی با اهلش باز می دارد، و بخاطر ما باران را می باراند، و رحمت را نشر می دهد، و برکات زمین را خارج میسازد، و اگر ما در زمین نبودیم؛ زمین اهلش را فرو می برد. سپس فرمود: از آفرینش زمین و خلق آدم تا حال؛ زمین از حجّت خدا خالی نمانده، که آنان یا ظاهر و مشهور هستند یا غایب و پنهان، و تا روز قیامت از حجّتی الهی خالی نخواهد ماند، و گر نه خداوند عبادت نمی شد.[1]
راوی می گوید: محضر امام صادق علیه السّلام عرضه داشتم: آیا زمین بدون امام باقی می ماند؟ حضرت فرمودند: اگر زمین بدون امام باقی بماند فرو خواهد رفت.[2]
سلیمان بن جعفر جعفریّ گوید: از امام رضا علیه السّلام سؤال کردم: آیا زمین بدون حجّت باقی خواهد ماند؟ فرمودند: اگر زمین- و لو به مدّت یک چشم بهم زدن- خالی از حجّت باشد، اهل خود را فرو خواهد برد.[3]
امام باقر (علیه السلام) می فرمایند: اگر امام را از زمین بردارند اهل خود را در موج گیرد چنانچه دریا اهل خود را در موج گیرد.[4]
از اشارات خود این روایات و آیات قرآنی نیز دلیل مساله روشن است. خدای متعال بشر را برای عبادت خود آفریده است. و اگر امامی نباشد که بشر را از اشتباهات بازدارد و عبادت عالی از سوی امام انجام نگیرد، طبیعتا دلیلی برای باقی ماندن بشر نخواهد ماند. و بدون امام خلیفه الهی در زمین نخواهد بود تا هدف آفرینش انسان محقق شود:
(وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ[ذاریات/56] من جنّ و انس را نیافریدم جز برای اینکه عبادتم کنند (و از این راه تکامل یابند و به من نزدیک شوند)!)
[1]. الإحتجاج علی أهل اللجاج، ج2، ص: 317.
[2]. علل الشرائع، ج1، ص: 196.
[3]. عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج1، ص: 272.
[4]. کمال الدین و تمام النعمة، ج1، ص: 203.
- [سایر] آیا در دولت حضرت مهدی علیه السلام جز مسلمان روی زمین باقی نمی ماند؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا کسی که مقداری درآمد دارد و از سهم مبارک امام علیهالسلام هم استفاده میکند، اگر در آخر سال، چیزی برایش باقی ماند، لازم است خمسش را بدهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورت اتمام عقد موقت، آیا محرمیّت مرد با فرزندان زن باقی می ماند؟
- [سایر] آیا بعد از ظهور امام زمان علیه السلام تنها دین اسلام باقی می ماند؟
- [سایر] با توجه به وجود قرآن و احادیث، چه نیازی به علما باقی می ماند؟
- [سایر] آیا با پیشرفت علم جایی برای اعتقاد به خدا باقی می ماند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا اثر کم رنگ خون که بعد از شستن بر لباس باقی می ماند، نجس است؟
- [آیت الله بهجت] آبی که در لباس پس از فشار دادن باقی می ماند چه حکمی دارد؟
- [سایر] آیا فقط 313 نفر در روی زمین خواهند ماند و مابقی کشته خواهند شد؟
- [سایر] اگر قسم الله شکسته شود آیا باید قسم دوباره بیان شود یااینکه قسم تا ابد باقی می ماند؟
- [آیت الله سبحانی] اگر مسجد خراب شود، عرصه آن به حال وقف باقی می ماند، و همچنین اگر خانه ای که برای گروهی وقف بوده ویران گردد، عرصه آن به عنوان صدقه مطلقه باقی می ماند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وصیت به واجب و مستحب بکند امور واجب مقدم می شود و اگر از ثلث باقی ماند صرف امور مستحبه می شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مالک با زارع قرار بگذارد که انچه در اصلاح و عمران زمین خرج می شود و انچه به عنوان خراج مالیات داده می شود استثنا شود و بقیه را بین خودشان قسمت کنند صحیح است و همچنین اگر شرط کند که مقداری از حاصل برای او باشد چنانچه بدانند که بعد از برداشتن ان مقدار چیزی باقی می ماند مزارعه صحیح است
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر درخت بید و چنار بکارد یا قالی بزند جزء درآمد سالی است که وقت فروش آنها است لذا اگر در آن سال صرف مؤونه نشد و عین یا پول آن باقی ماند در آخر سال باید تخمیس شود. شاخه ها یا منافعی که معمولاً در هر سال از آن استفاده می کنند جزء درآمد همان سال محسوب می شود که اگر تا آخر سال باقی ماند باید تخمیس شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مالک بازارع قرار بگذارد که مقداری از حاصل برای او (مالک) باشد و بقیّه را بین خودشان تقسیم کنند، چنانچه بدانند که بعد از برداشتن آن مقدار، چیزی باقی می ماند مزارعه صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] خونی که در جوف ذبیحه بعد از کشتن ان به طریق شرعی باقی می ماند اگر خون به مقدار متعارف خارج شده باشد چنان که در مساله گذشت پاک است
- [آیت الله بهجت] هرگاه به سبب گرمی هوا یا جهات دیگر هیچ رطوبتی در اعضا برای مسح باقی نمی ماند ، بنا بر احتیاط واجب هم با آب خارج مسح کند و هم بعد از وضو تیمم کند .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] خونی که در جوف ذبیحه بعد از کشتن آن به طریق شرعی باقی می ماند؛ چنانچه خون به مقدار متعارف خارج شده باشد پاک است چنانکه در مسأله (98) گذشت.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مالک با زارع قرار بگذارد که مقداری از حاصل برای او باشد و بقیّه را بین خودشان قسمت کنند ، اگر بدانند که بعد از برداشتن آن مقدار ، چیزی باقی می ماند مُزارَعَه صحیح است .
- [آیت الله سبحانی] اگر مالک با زارع قرار بگذارد که مقداری از حاصل برای او باشد و بقیه را بین خودشان قسمت کنند، چنانچه بدانند که بعد از برداشتن آن مقدار، چیزی باقی می ماند مزارعه صحیح است.