چرا بعد از اعتقاد به خدا، مشکلات مادی برطرف نشده است؟
اعتقاد به خدا، داخل در یک نوع جهان بینی است که اجزاء و ارکان متعددی دارد. به عنوان مثال یک مسلمان  که به خدای متعال ایمان دارد، به غیب نیز ایمان دارد: (الَّذینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ[بقره/3] (پرهیزکاران) کسانی هستند که به غیب [آنچه از حس پوشیده و پنهان است‌] ایمان می ‌آورند و نماز را برپا می ‌دارند)  و غیب نیز ابعاد مختلفی دارد. از زندگی پس از مرگ که اکنون جزئیات و چگونگی آن را نمی دانیم تا حضور فرشتگان و شیاطین در زندگی روزمره ما! و طبیعتا غیب چیزی نیست که بتوانیم آن را با حواس ظاهری خود بیابیم. در نتیجه فرقی بین مومن و کافر در عالم غیب (غیب اکنون و غیب آینده) وجود دارد که برایمان قابل مشاهده نیست. مگر اینکه حجاب های دنیای مادی کنار برود و وارد عالم دیگر شویم. بنابراین باید در نظر داشت که ندیدن فرق؛ دلیل بر نبودن آن نیست. از سویی نیز کسی که جهان بینی اسلامی، مد نظر اوست، این دنیا و مال و فرزند و مقام و ... برایش معنایی دیگر دارد. چنین کسی تمام این دنیا را آزمایش و امتحان در یک گذرگاه کوتاه مدت می بیند و بهره بیشتر از آنها برایش معیار و ملاک نیست: (إِنَّما أَمْوالُکُمْ وَ أَوْلادُکُمْ فِتْنَةٌ وَ اللَّهُ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظیمٌ[تغابن/15] اموال و فرزندانتان فقط وسیله آزمایش شما هستند و خداست که پاداش عظیم نزد اوست.) حتی دنیا به گونه ای است که اگر بنا بود تفاوت های معنوی، سبب تاثیر در تفاوت های مادی شود، خدا به کفار بیشتر می داد: (وَ لَوْ لا أَنْ یَکُونَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً لَجَعَلْنا لِمَنْ یَکْفُرُ بِالرَّحْمنِ لِبُیُوتِهِمْ سُقُفاً مِنْ فِضَّةٍ وَ مَعارِجَ عَلَیْها یَظْهَرُونَ[زخرف/33] و اگر نه این بود که خواستیم مردم در تحت یک نظام قرار گیرند، برای هر کس که به رحمان کفر بورزد خانه ‌هایی دارای سقفی از نقره قرار می‌دادیم، و پله‌ هایی که با آن بالا روند، و خودنمایی کنند.) و همینکه کفار از نعمت های دنیای مادی بهره مند می شود، نشان می دهد که بهره مندی از این دنیا، معیار ارزش نیست. فضیل بن یسار گوید: بر حضرت صادق علیه السّلام وارد شدم امام فرمود: ای فضیل اگر دنیا به اندازه بال مگسی نزد خداوند اعتبار داشت یک جرعه آب هم به دشمنان خود نمی‌ داد.[1] به هر حال سنت الهی بر این استوار گشته که ایمان و کفر در دنیای مادی، چندان محسوس نیست و در بین کفار و مومنان، ثروت و فقر وجود دارد. و حتی قدرت ها نیز دست به دست می شود و دوره ای مثل زمان کهف، برای خداپرستی باید به غارها فرار کرد و در دوره ای مثل دوران خاتم النبیین مردم فوج فوج به دین روی می آورند: (وَ تِلْکَ الْأَیَّامُ نُداوِلُها بَیْنَ النَّاسِ وَ لِیَعْلَمَ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا[آل عمران/140] این روزها (ی پیروزی و شکست) را در میان مردم می‌گردانیم (- و این خاصیّت زندگی دنیاست-) تا خدا، افرادی را که ایمان آورده‌اند، بداند (و شناخته شوند.) [1]. بحار الأنوار ، ج‌64، ص: 151.
عنوان سوال:

چرا بعد از اعتقاد به خدا، مشکلات مادی برطرف نشده است؟


پاسخ:

اعتقاد به خدا، داخل در یک نوع جهان بینی است که اجزاء و ارکان متعددی دارد. به عنوان مثال یک مسلمان  که به خدای متعال ایمان دارد، به غیب نیز ایمان دارد:
(الَّذینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ[بقره/3] (پرهیزکاران) کسانی هستند که به غیب [آنچه از حس پوشیده و پنهان است‌] ایمان می ‌آورند و نماز را برپا می ‌دارند)

 و غیب نیز ابعاد مختلفی دارد. از زندگی پس از مرگ که اکنون جزئیات و چگونگی آن را نمی دانیم تا حضور فرشتگان و شیاطین در زندگی روزمره ما! و طبیعتا غیب چیزی نیست که بتوانیم آن را با حواس ظاهری خود بیابیم. در نتیجه فرقی بین مومن و کافر در عالم غیب (غیب اکنون و غیب آینده) وجود دارد که برایمان قابل مشاهده نیست. مگر اینکه حجاب های دنیای مادی کنار برود و وارد عالم دیگر شویم. بنابراین باید در نظر داشت که ندیدن فرق؛ دلیل بر نبودن آن نیست.

از سویی نیز کسی که جهان بینی اسلامی، مد نظر اوست، این دنیا و مال و فرزند و مقام و ... برایش معنایی دیگر دارد. چنین کسی تمام این دنیا را آزمایش و امتحان در یک گذرگاه کوتاه مدت می بیند و بهره بیشتر از آنها برایش معیار و ملاک نیست:
(إِنَّما أَمْوالُکُمْ وَ أَوْلادُکُمْ فِتْنَةٌ وَ اللَّهُ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظیمٌ[تغابن/15] اموال و فرزندانتان فقط وسیله آزمایش شما هستند و خداست که پاداش عظیم نزد اوست.)

حتی دنیا به گونه ای است که اگر بنا بود تفاوت های معنوی، سبب تاثیر در تفاوت های مادی شود، خدا به کفار بیشتر می داد:
(وَ لَوْ لا أَنْ یَکُونَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً لَجَعَلْنا لِمَنْ یَکْفُرُ بِالرَّحْمنِ لِبُیُوتِهِمْ سُقُفاً مِنْ فِضَّةٍ وَ مَعارِجَ عَلَیْها یَظْهَرُونَ[زخرف/33] و اگر نه این بود که خواستیم مردم در تحت یک نظام قرار گیرند، برای هر کس که به رحمان کفر بورزد خانه ‌هایی دارای سقفی از نقره قرار می‌دادیم، و پله‌ هایی که با آن بالا روند، و خودنمایی کنند.)

و همینکه کفار از نعمت های دنیای مادی بهره مند می شود، نشان می دهد که بهره مندی از این دنیا، معیار ارزش نیست.

فضیل بن یسار گوید: بر حضرت صادق علیه السّلام وارد شدم امام فرمود: ای فضیل اگر دنیا به اندازه بال مگسی نزد خداوند اعتبار داشت یک جرعه آب هم به دشمنان خود نمی‌ داد.[1]

به هر حال سنت الهی بر این استوار گشته که ایمان و کفر در دنیای مادی، چندان محسوس نیست و در بین کفار و مومنان، ثروت و فقر وجود دارد. و حتی قدرت ها نیز دست به دست می شود و دوره ای مثل زمان کهف، برای خداپرستی باید به غارها فرار کرد و در دوره ای مثل دوران خاتم النبیین مردم فوج فوج به دین روی می آورند:

(وَ تِلْکَ الْأَیَّامُ نُداوِلُها بَیْنَ النَّاسِ وَ لِیَعْلَمَ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا[آل عمران/140] این روزها (ی پیروزی و شکست) را در میان مردم می‌گردانیم (- و این خاصیّت زندگی دنیاست-) تا خدا، افرادی را که ایمان آورده‌اند، بداند (و شناخته شوند.)

[1]. بحار الأنوار ، ج‌64، ص: 151.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین