به نظر می رسد هر وقت که سوال و ابهامی درباره آموزه های دین مطرح می شود، ابتدا باید از خود بپرسیم که : آیا دین را درست فهمیده ایم و آیا این آموزه به همان شکل است که تصور می کنیم! این سوال لازم به نظر می رسد، چرا که کج فهمی ها و برداشت های غلط درباره مسائل دینی زیاد رخ می دهد. و عوامل متعددی نیز در آن دخیل است. به عنوان نمونه: 1-دشمنان دین، و کسانی که هواهای نفسانی آن ها را به مخالفت با دین کشانده، چون توانایی اشکال منطقی به آموزه های دین حق را ندارند، در موارد متعددی سعی در تحریف و ترویج برداشت های اشتباه از آموزه های دین را دارند، تا با پایه قرار دادن آن، به دین حمله کنند. در واقع به دلیل عدم توانایی رویایی با اصل حق، پهلوانی پوشالی از آن می سازند تا شکست آن پهلوان پوشالی، برایشان آبرویی درست کند. 2-دین های تحریف شده ای مانند مسیحیت، حجم انبوهی از اشتباهات را در جهان رایج کرده و سبب شده، تصورات غلطی درباره آموزه های دین شکل بگیرد. 3- انس و غرق شدن انسان ها در دنیای مادی سبب می شود که مفاهیم برتر از عالم ماده برایش کمی مشکل شود و فهم درست آن نیز به تدبر و تامل جدی تری داشته باشد. و ... در دعا نیز کج فهمی های زیادی شکل گرفته است. آموزه دعا، هیچ منافاتی با تلاش و کوشش ندارد. بلکه از منظر حق، انسان باید توجه کند که هستی بسیار فراتر از دنیای مادی است. و از همین رو، یک خصیصه اصلی مومنان، ایمان به غیب است. (الَّذینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ – آیه سوم سوره بقره) و وقتی که هستی به اندازه واقعی اش دیده شود، انسان خود را به عوامل مادی منحصر نمی کند. یعنی علاوه بر آنکه از عوامل مادی کمک می گیرد، از عوامل غیر مادی نیز غافل نمی شود. به همین خاطر، کشاورز مومنی که دعای افزایش رزق و روزی اش را می کند، بذر را در دل خاک قرار داده و از رسیدگی به آن غافل نمی شود. اما می فهمد که در کنار حرث او، زارعی هو وجود دارد: أَ فَرَءَیْتُم مَّا تحَْرُثُونَ * ءَ أَنتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نحَْنُ الزَّارِعُونَ(64 و 63 واقعه) آیا هیچ درباره آنچه کشت میکنید اندیشیده اید؟! آیا شما آن را می رویانید یا ما می رویانیم؟! پدر و مادری که از خدا طلب فرزند می کنند، هرگز از یاد نمی برند که آنها نقش کوچکی در تولد فرزندشان را دارند که در همان هم مستقل نبوده و بدون نیروی الهی، کاری نمی توانند بکنند. و ... بنابراین دعا انسان را از کار و کوشش باز نمی دارد، بلکه چیزهایی نصیب انسان می کند، که شخص بی دعا از آنها محروم است. 1-مهم ترین بهره مندی از دعا، توجه به اصل و اساس هستی و عدم غفلت در دنیاست و با دعا انسان، عبادت انجام می دهد که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند : نزد خداوند متعال چیزی گرامیتر از دعا نیست . (بحار الأنوار : 93/294/23) 2- دعا سبب می شود ناامیدی و یاس از انسان دور شود و هر جا که عوامل مادی او را به بن بست رساند، همچنان به امکان تعارض آن عوامل با عوامل غیر مادی را مد نظر قرار دهد که نمونه هایش نیز در دنیا کم نبوده است. امام صادق علیه السلام فرمود : خداوند عزّ و جلّ را بخوان و مگو : کار از کار گذشته است . الکافی : 2/467/7 3- دعا انسان را از انبوه عوامل غیر مادی بهره مند می کند. مثل اینکه پیامبر فرموده اند: دعا، روزی را فراوان میکند (فلاح السائل و نجاح المسائل، ص 29)
به نظر می رسد هر وقت که سوال و ابهامی درباره آموزه های دین مطرح می شود، ابتدا باید از خود بپرسیم که : آیا دین را درست فهمیده ایم و آیا این آموزه به همان شکل است که تصور می کنیم!
این سوال لازم به نظر می رسد، چرا که کج فهمی ها و برداشت های غلط درباره مسائل دینی زیاد رخ می دهد. و عوامل متعددی نیز در آن دخیل است. به عنوان نمونه:
1-دشمنان دین، و کسانی که هواهای نفسانی آن ها را به مخالفت با دین کشانده، چون توانایی اشکال منطقی به آموزه های دین حق را ندارند، در موارد متعددی سعی در تحریف و ترویج برداشت های اشتباه از آموزه های دین را دارند، تا با پایه قرار دادن آن، به دین حمله کنند. در واقع به دلیل عدم توانایی رویایی با اصل حق، پهلوانی پوشالی از آن می سازند تا شکست آن پهلوان پوشالی، برایشان آبرویی درست کند.
2-دین های تحریف شده ای مانند مسیحیت، حجم انبوهی از اشتباهات را در جهان رایج کرده و سبب شده، تصورات غلطی درباره آموزه های دین شکل بگیرد.
3- انس و غرق شدن انسان ها در دنیای مادی سبب می شود که مفاهیم برتر از عالم ماده برایش کمی مشکل شود و فهم درست آن نیز به تدبر و تامل جدی تری داشته باشد.
و ...
در دعا نیز کج فهمی های زیادی شکل گرفته است. آموزه دعا، هیچ منافاتی با تلاش و کوشش ندارد. بلکه از منظر حق، انسان باید توجه کند که هستی بسیار فراتر از دنیای مادی است. و از همین رو، یک خصیصه اصلی مومنان، ایمان به غیب است. (الَّذینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ – آیه سوم سوره بقره) و وقتی که هستی به اندازه واقعی اش دیده شود، انسان خود را به عوامل مادی منحصر نمی کند. یعنی علاوه بر آنکه از عوامل مادی کمک می گیرد، از عوامل غیر مادی نیز غافل نمی شود.
به همین خاطر، کشاورز مومنی که دعای افزایش رزق و روزی اش را می کند، بذر را در دل خاک قرار داده و از رسیدگی به آن غافل نمی شود. اما می فهمد که در کنار حرث او، زارعی هو وجود دارد:
أَ فَرَءَیْتُم مَّا تحَْرُثُونَ * ءَ أَنتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نحَْنُ الزَّارِعُونَ(64 و 63 واقعه) آیا هیچ درباره آنچه کشت میکنید اندیشیده اید؟! آیا شما آن را می رویانید یا ما می رویانیم؟!
پدر و مادری که از خدا طلب فرزند می کنند، هرگز از یاد نمی برند که آنها نقش کوچکی در تولد فرزندشان را دارند که در همان هم مستقل نبوده و بدون نیروی الهی، کاری نمی توانند بکنند. و ...
بنابراین دعا انسان را از کار و کوشش باز نمی دارد، بلکه چیزهایی نصیب انسان می کند، که شخص بی دعا از آنها محروم است.
1-مهم ترین بهره مندی از دعا، توجه به اصل و اساس هستی و عدم غفلت در دنیاست و با دعا انسان، عبادت انجام می دهد که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند : نزد خداوند متعال چیزی گرامیتر از دعا نیست . (بحار الأنوار : 93/294/23)
2- دعا سبب می شود ناامیدی و یاس از انسان دور شود و هر جا که عوامل مادی او را به بن بست رساند، همچنان به امکان تعارض آن عوامل با عوامل غیر مادی را مد نظر قرار دهد که نمونه هایش نیز در دنیا کم نبوده است. امام صادق علیه السلام فرمود : خداوند عزّ و جلّ را بخوان و مگو : کار از کار گذشته است . الکافی : 2/467/7
3- دعا انسان را از انبوه عوامل غیر مادی بهره مند می کند. مثل اینکه پیامبر فرموده اند: دعا، روزی را فراوان میکند (فلاح السائل و نجاح المسائل، ص 29)
- [سایر] چرا امامان ما در تبلیغ امر دین و تشکیل یک حکومت فراگیر اسلامی موفق نبودند؟
- [سایر] چرا وهابیون با نهایت تلاش به جنگ مساله توسل آمده اند؟
- [سایر] آیا توکل انسان مؤمن و یا جامعهی ایمانی به خداوند، مانع تلاش و کوشش برای رسیدن به وضعیّت بهترنیست؟
- [سایر] مدتی است نسبت به همه چیز بی احساس شده ام و شوق تلاش و کوشش و مطالعه ندارم. دوست دارم سرتاسر وجودم کار و تلاش و مطالعه شود ؛ لطفاً مرا راهنمایی کنید.
- [سایر] مدتی است نسبت به همه چیز بی احساس شده ام و شوق تلاش و کوشش و مطالعه ندارم. دوست دارم سرتاسر وجودم کار و تلاش و مطالعه شود ؛ لطفاً مرا راهنمایی کنید.
- [سایر] آیا افراد ثروتمند، از تلاش و کوشش خود به ثروت می رسند یا از لطف و عنایت خداوند و بالعکس(فقرا)؟
- [سایر] آیا افراد ثروتمند، از تلاش و کوشش خود به ثروت می رسند یا از لطف و عنایت خداوند و بالعکس(فقرا)؟
- [سایر] زیاد مرتکب معاصی می شوم و هر چه تلاش می کنم، موفق نمی شوم.
- [سایر] آیا اگر مسلمانان مثل غربی ها، ماوراء را رها میکردند و به مادیات می پرداختند، بیشتر پیشرفت نمی کردند؟
- [سایر] آیا دعا و توسل برای یک فرد نامحرم به منظور ازدواج با او جایز است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که میخواهد نماز بخواند، باید برای پیدا کردن قبله کوشش نماید تا یقین یا چیزی که در حکم آن است، پیدا کند که قبله کدام طرف است و اگر نتواند باید به گمانی که از محراب مسجد مسلمانان یا قبرهای آنان یا از راههای دیگر پیدا میشود عمل نماید، حتی اگر از گفته فاسق یا کافری که بر اساس قواعد علمی قبله را میشناسد گمان به قبله پیدا کند، کافی است.
- [آیت الله مظاهری] کسی که میخواهد نماز بخواند، باید برای پیدا کردن قبله کوشش نماید تا اطمینان پیدا کند قبله کدام طرف است، و میتواند به گفته یک نفر ثقه یا به قول کسی که از روی قاعده علمی قبله را میشناسد گرچه فاسق یا کافر باشد و گمان هم پیدا نشود عمل کند و همچنین است محراب مسجد مسلمانان یا قبرهای آنان یا گفته صاحب خانه و رستوران و مانند آن.
- [آیت الله بروجردی] کسی که میخواهد نماز بخواند، باید برای پیدا کردن قبله کوشش نماید تا یقین کند که قبله کدام طرف است و اگر نتواند یقین پیدا کند، باید به گمانی که از محراب مسجد مسلمانان، یا قبرهای آنان، یا از راههای دیگر پیدا میشود عمل نماید، حتی اگر از گفتهی فاسق یا کافری که به واسطهی قواعد علمی قبله را میشناسد گمان به قبله پیدا کند، کافی است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که می خواهد نماز بخواند، باید برای پیدا کردن قبله کوشش نماید، تا یقین کند قبله کدام طرف است و اگر نتواند یقین پیدا کند، باید به گمانی که از محراب مسجد مسلمانان یا قبرهای آنان یا از راههای دیگر پیدا می شود عمل نماید، حتی اگر از گفته فاسق یا کافری که به واسطه قواعد علمی قبله را می شناسد گمان به قبله پیدا کند کافیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که می خواهد نماز بخواند؛ باید برای پیدا کردن قبله کوشش نماید تا یقین یا چیزی که در حکم یقین است پیدا کند که قبله کدام طرف است و اگر نتواند باید به گمانی که از محراب مسجد مسلمانان یا قبرهای آنان یا از راه های دیگر پیدا می شود عمل نماید حتی اگر از گفته فاسق یا کافری که به واسطه قواعد علمی قبله را می شناسد گمان به قبله پیدا کند کافی است.
- [آیت الله سیستانی] کسی که میخواهد نماز بخواند ، باید برای پیدا کردن قبله کوشش نماید تا یقین ، یا چیزی که در حکم یقین است مثل شهادت دو عادل اگر مستند به حس و مانند آن باشد پیدا کند که قبله کدام طرف است ، و اگر نتواند باید به گمانی که از محراب مسجد مسلمانان ، یا قبرهای مؤمنین ، یا از راههای دیگر پیدا میشود عمل نماید ، حتی اگر از گفته فاسق یا کافری که بواسطه قواعد علمی قبله را میشناسد گمان به قبله پیدا کند کافی است .
- [آیت الله خوئی] کسی که میخواهد نماز بخواند، باید برای پیدا کردن قبله کوشش نماید، تا یقین یا چیزی که در حکم یقین است پیدا کند که قبله کدام طرف است، و اگر نتواند باید به گمانی که از محراب مسجد مسلمانان یا قبرهای آنان یا از راههای دیگر پیدا میشود، عمل نماید، حتی اگر از گفته فاسق یا کافری که به واسط قواعد علمی قبله را میشناسد گمان به قبله پیدا کند، کافیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] برای تعیین قبله راههای زیادی وجود دارد: نخست کوشش کند تا یقین حاصل نماید و نیز می تواند به گفته دو شاهد عادل و یا یک فرد مورد اطمینان که از روی نشانه های حسی شهادت می دهد و یا به قول کسی که از روی قاعده علمی قبله را می شناسد و محل اطمینان است عمل کند و اگر اینها ممکن نشد باید به گمانی که از محراب مسجد مسلمانان یا قبرهای آنان یا از راههای دیگر پیدا می شود عمل نماید.
- [آیت الله سبحانی] انسان می تواند از سهم (سبیل الله)، به اندازه نیاز مسلمانان قرآن یا کتاب دینی یا کتاب دعا بخرد و وقف نماید، اگرچه بر اولاد خود و بر کسانی وقف کند که خرج آنان بر او واجب است. و نیز می تواند تولیت وقف را برای خود یا اولاد خود قرار دهد.
- [آیت الله سبحانی] کسی که می خواهد نماز بخواند، باید برای پیداکردن قبله کوشش نماید، تا اطمینان پیدا کند که قبله کدام طرف است، و می تواند به گفته یک شاهد عادل که از روی نشانه های حسّی شهادت می دهد یا به قول کسی که از روی قاعده علمی قبله را می شناسد و محل اطمینان است عمل کند و اگر اینها ممکن نشد باید به گمانی که از محراب مسجد مسلمانان یا قبرهای آنان یا از راه های دیگر پیدا می شود عمل نماید حتی اگر از گفته فاسق یا کافری که به واسطه قواعد علمی قبله را می شناسد گمان به قبله پیدا کند، کافی است.