آیا اسلام زن را پایین تر از مرد می داند؟

اسلام بین زن و مرد از جنبه انسانیت هیچ تفاوت و تمایزی قائل نیست و ارزش عمل انسان و جایگاه او در نزد خدای متعال به هیچ عنوان ربطی به جنسیت ندارد کما اینکه در آیه شریفه می فرماید:

مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثی‌ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَةً وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما کانُوا یَعْمَلُونَ (97 نحل) هر کس از مرد و زن عمل شایسته کند و مؤمن باشد او را زندگی نیکو دهیم و پاداششان را بهتر از آنچه عمل می‌کرده ‌اند می‌دهیم.

و حتی یک زن می تواند آنچنان مدارج ترقی را طی کند که خدای متعال او را الگویی برای تمام مومنان (اعم از زن و مرد) بر شمارد. و  این بیان در قرآن نسبت به همسر فرعون آمده است.

وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً لِلَّذینَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قالَتْ رَبِّ ابْنِ لی‌ عِنْدَکَ بَیْتاً فِی الْجَنَّةِ وَ نَجِّنی‌ مِنْ فِرْعَوْنَ وَ عَمَلِهِ وَ نَجِّنی‌ مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمینَ (11 تحریم) و نیز خدای تعالی برای کسانی که ایمان آوردند مثلی می‌زند و آن داستان همسر فرعون است که گفت: پروردگارا نزد خودت برایم خانه‌ای در بهشت بنا کن و مرا از فرعون و عمل او نجات بده و از مردم ستمکار برهان

و از جنبه اجتماعی نیز جنس مونث را می توانیم در یکی از سه جایگاه ببینیم 1-مادر 2-دختر 3-همسر

و اگر کسی اندک آشنایی ای با متون اسلامی درباره این سه جایگاه داشته باشد، می فهمد که هر سه آنها با تکریم و تجلیل یاد شده اند و توجهی کریمانه به آنها لازم شمرده شده است.

از بین صدها روایتی که به جایگاه برجسته و عالی مادر اشاره شده است اینجا تنها یکی را بر می شماریم که حتی در بحث تکریم والدین، مادر اهمیتی به مراتب بیشتر از پدر دارد و امام صادق علیه السلام می فرمایند : مردی خدمت پیامبر صلی الله علیه و آله آمد و عرض کرد: ای رسول خدا! به چه کسی نیکی کنم؟ فرمود: به مادرت. عرض کرد: سپس به چه کسی؟ فرمود: به مادرت. عرض کرد: بعد از او به چه کسی؟ فرمود: به مادرت. عرض کرد: سپس به چه کسی؟ فرمود: به پدرت. الکافی : 2/159/9

همچنین درباره دختر بسیار واضح است که اسلام در محیطی متولد شد که دختر را نمی پسندیدند و حتی تا زنده به گور کردن آن پیش می رفتند و اسلام این عمل را بسیار نکوهیده می دانست و این فرهنگ زشت را از بین برد و به والدین توصیه نمود که جایگاه او را گرامی بدارند و پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند : هر کس که برایش دختر به دنیا آید و او را اذیّت نکند و حقیرش نشمارد و فرزندان یعنی پسران خود را بر او ترجیح ندهد، خداوند به واسطه آن دختر او را به بهشت می برد. کنز العمّال : 45400

و حتی می توان گفت که اسلام توجه و محبت بیشتر به دختران را توصیه نموده است که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند: در عطا کردن چیزی به فرزندان خود میان آنها برابری نهید. اگر قرار بود من یکی را برتری دهم، دختران را برتری می دادم. کنز العمّال : 45346.

درباره همسر نیز روایات بسیاری وجود دارد از جمله آنکه  پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند : هر چه ایمان بنده بیشتر شود، محبتش به زنش افزونتر می شود(النوادر للراوندی : 114/109) یا آنکه فرموده اند: جبرئیل پیوسته مرا درباره زن سفارش می کرد ، تا جایی که گمان بردم طلاق او جایز نیست مگر در صورت انجام فحشا( بحار الأنوار : 103/253/58) و آن قدر به جایگاه همسر توجه شده است که  امام باقر علیه السلام می فرمایند : آدمی ، نفعی بهتر از همسر شایسته به چنگ نیاورده است ( بحار الأنوار : 103/217/2)

حال با توجه به این متون چگونه می توانیم تصور کنیم که اسلام، انسانی را به خاطر جنسیت تحقیر کرده است؟ البته طبیعتا با توجه به نقش های متفاوتی که زن و مرد در جامعه به عهده می گیرند، احکام متفاوتی نیز دارند، اما این احکام صرفا با توجه به نقش هاست. مثلا اگر چه سهم ارث دختر و پسر فرق می کند، اما سهم ارث پدر و مادر فرق نمی کند و به یک اندازه است. یا اگر بحث دیه زن و مرد متفاوت است، آیا جز این است که دیه شوهر در دست زن او قرار می گیرد و در واقع بهره بیشتر به زن رسانده شده است؟ کما اینکه در مساله ادای شهادت نیز مواردی وجود دارد که شهادت دادن در دادگاه در آنها صرفا برای زن است. و به مردان در آن زمینه ها توجهی نمی شود. بنابراین اگر در بعضی موارد نیز احکام متفاوت است، تفاوت ها با توجه به نقش های اجتماعی است و طبیعی است که تفاوت نقش ها، تفاوت حکم را می طلبد و بی توجهی به این تفاوت ها، عین بی عدالتی است.

و آنچه امروزه در فرهنگ غربی مشاهده می کنیم، ضمن آنکه استفاده ابزاری از زن در آن هیچ جای تردیدی ندارد،  اصل پست دانستن زن است چرا که می خواهند، زنان را شبیه مردان کنند تا به زعم خود، زنان را تکریم کنند. حال آنکه اگر زن را پست نمی دانستند، نباید به دنبال شبیه کردن زنان به مردان می رفتند و ارزش زن را وارد شدن در عرصه های مردانه می دانستند.